Η συμφωνία για την ΑΟΖ μπορεί να ήταν αναμενόμενη, αλλά είναι εξαιρετικώς δυσμενής. Η κίνηση κλιμάκωσης από την Άγκυρα, που ανακοίνωσε την υπογραφή μνημονίου κατανόησης (MoU) με την κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη, βάσει της οποίας οι δύο χώρες συμφωνούν να συνεργαστούν για τον «καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών» προκάλεσε αντιδράσεις στην Αθήνα.
Το μνημόνιο υπεγράφη από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Φαγέζ αλ Σαράζ στην Κωνσταντινούπολη την Τετάρτη και δημοσιοποιήθηκε χθες, προκαλώντας τα διπλωματικά αντανακλαστικά της Αθήνας.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της τουρκικής επιστολής στον ΟΗΕ για προβολή διεκδικήσεων δυτικά του 28ου μεσημβρινού και οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας ανάμεσα σε Τουρκία και Αίγυπτο, που πρακτικά εκμηδενίζει την επήρεια της Κύπρου και του Καστελλόριζου, η Άγκυρα προχωρεί και στην υπογραφή του μνημονίου με τη Λιβύη, ολοκληρώνοντας την πλήρη προβολή των αξιώσεών της στο σύνολο της Ανατολικής Μεσογείου.
Στα ανησυχητικά –για την Αθήνα– σημεία του μνημονίου είναι το δικαίωμα που παραχωρεί η κυβέρνηση της Τρίπολης στην Τουρκία να συνεργάζεται στο πεδίο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να παραχωρήσει η κυβέρνηση της Τρίπολης περιοχή που θεωρεί «λιβυκό» θαλασσοτεμάχιο για έρευνες της ΤΡΑΟ. Σε ένα τέτοιο δυσμενές σενάριο το τουρκικό ναυτικό θα μπορούσε να κάνει ακόμα και νηοψίες στα νότια της Κρήτης.
Η αντίδραση της Αθήνας
Η Αθήνα απορρίπτει συλλήβδην τα επίσημα κείμενα που κατατέθηκαν στον ΟΗΕ και τη συμφωνία Ερντογάν - Σαράζ. Η αντίδραση της Αθήνας ήταν άμεση. Ο Τούρκος πρέσβης κλήθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, ο οποίος του ζήτησε εξηγήσεις. Ο κ. Δένδιας επικοινώνησε με τους ομολόγους του της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ ελ Σούκρι, ενώ ενημερώθηκε και η Ε.Ε.
«Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μια τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον, μια τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών», ανέφερε. Χθες το απόγευμα και το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι τα μνημόνια Ερντογάν - Σαράζ «δεν έχουν καμία νομική ισχύ», ήταν η αντίδραση του εκπροσώπου του ΥΠΕΞ.
Χθες, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας υπογράμμισε ότι αποτελεί «τελείως αδόκιμη, για να μην πω εκτός κάθε λογικής, απόπειρα συζήτησης να υπάρξει καθορισμός ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Θα πρέπει να σας πω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, διότι αγνοεί βεβαίως κάτι το οποίο ο καθένας νομίζω μπορεί να διαπιστώσει, ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης. Κατά συνέπεια, λοιπόν, νομίζω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι στα όρια της φαιδρότητας και θα ήθελα να σας πω ότι όσον αφορά τη Λιβύη, η χώρα είναι έτοιμη να αποστείλει πρέσβη στη Λιβύη όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την παραμονή του εκεί».
