 |
Στο αεροπλάνο για την Αίγυπτο (1953) και πάλι σε δημοσιογραφική αποστολή (φωτ.: Ηνωμένοι Φωτορεπόρτερ). |
«Και από σας περιμένουμε ένα κείμενο με τις προσωπικές σας αναμνήσεις» μας είπαν οι «Επτά Ημέρες», όταν άρχισαν να σχεδιάζουν το αφιερωματικό τεύχος για τον Μ. Καραγάτση. Και εύλογο είναι να ζητούν από τη μοναχοκόρη του Κ. ένα κείμενο προσωπικό. Προσωπικό ή πληροφοριακό; Λες να ήθελαν να γράψω για μια ακόμη φορά, πόσες ώρες έγραφε την ημέρα, πότε πήγαινε στην εφημερίδα του τη «Βραδυνή», πότε στη διαφημιστική εταιρεία ΑΔΕΛ, πως περνούσε τα βράδια του, σε ποιες ταβέρνες σύχναζε, ποιοι ήταν οι στενοί του φίλοι κ.λπ.; Ε: φτάνει πια. Αυτή τη φορά δεν θα μιλούσα εγώ, αλλά ο ίδιος ο Κ. μέσα από τα γράμματα του. Με τη σκέψη αυτή αποφάσισα να καταφύγω στο αρχείο του πατέρα μου. Ανοιξα κι έκλεισα πολλούς φακέλους, διάβασα γράμματα που μου ήταν γνωστά κι άλλα που τά διάβαζα για πρώτη φορά- συχνά δάκρυσα, κάποιες στιγμές έπιασα τον εαυτό μου να κρυφογελάει, πού και πού ένιωσα ένα άγριο σφίξιμο στην καρδιά. Από τα πολλά γράμματα κράτησα λίγα και από τα λίγα απομόνωσα πάλι τα κομμάτια που κατά τη γνώμη μου είχαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Μ' αυτό τον τρόπο, ο αναγνώστης μπορεί να παρακολουθήσει μια διαδρομή που ξεκινάει από τα παιδικά και φοιτητικά χρόνια του συγγραφέα, περνάει από τις πρώτες συγγραφικές του απόπειρες, το γάμο του και τις περιπέτσιες της υγείας της γυναίκας του, η οποία λίγο μετά τη γέννα της φεύγει για τη Βιέννη όπου και χειρουγείται, την πείνα της Κατοχής, το ταξίδι του Κ. στην Αμερική. Η διαδρομή κλείνει με ένα από τα γράμματα που αναφέρονται στις συνεχείς μετακομίσει της οικογένειας.
Εν Λαρίση 25/7/1918
Σεβαστέ μπαμπά,
Ελαβα το γράμμα Σας. Τα βιβλία ο Δημήτρης δεν τα έπαιρνε τόσον καιρό από το Ταχυδρομείον και εχθές πήγα και τα πήρα εγώ. Το Σμόκοβον είναι μέσα σε μια χαράδρα όπου τρέχουν τα περισσεύοντα ιαματικά ύδατα - τα ύδατα αυτά έχουν πολύ ράδιον και είναι παρόμοια με τα ευρωπαϊκά λουτρά τα «Aix Les Bains». Αυτό μου φάνηκε γελοιον, διότι τόσοι Ελληνες που παν στα Aix Les Bains και δεν πηγαίνουν στο Σμόκοβον...
Ασπάζομαι την δεξιάν Σας
ο υιός σας
Δ. Ροδόπουλος
Θεσσαλονίκη 17/10/1922
Αγαπητή μαμά
...Σε παρακαλώ πάρα πολύ να μου στέλνης τη Διάπλασι γιατί εδώ δεν βρίσκω να αγοράσω... Σε ειδοποιώ ότι διαχειρίζομαι μεγάλα χρηματικά ποσά και έχω πάντα λεπτά εις την τσέπη μου. Πηγαίνω δε κατά Δευτέραν εις τον κινηματογράφον. Χαιρετισμούς στη Μαριγώ και πες της μερικές σαχλαμάρες εκ μέρους μου. Ο Νίκος κάνει αντιπολίτευσι στον μπαμπά και θέλει και αυτός νέους άνδρας. Εγώ θα προτιμούσα να εγίνοντο βουλευταί γραίαι γυναίκες. Κι έτσι θα σωθή το έθνος. Να μοι γράφετε συχνά αλλοιώς θα κάνω απεργία...
Σε φιλώ
ο υιός σου
Δ.Γ. Ροδόπουλος
Grenoble 1924
Σεβαστέ πατέρα,
Εφθασα σήμερα το απόγευμα στην Γκρενόμπλ. Είναι μία ωραία μικρή πόλις χωρίς πολύ μεγάλη κίνησιν... το ταξίδι υπήρξε καλό μα πολυέξοδο. Η Ιταλία μου στοίχισε υπερβολικά. Μόνο 580 λιρέττες για εισιτήριο. Το φαΐ 16-17 λιρέττες. το αμάξι 10 λιρέττες. Τα δε ξενοδοχεία 25. Εμεινα 4 ημέρες στην Ιταλία κατά τις οποίες εξόδεψα 100 λιρέττες ξενοδοχείο, 130 φαί και 50 για αμάξια φακίνο κ.λπ. Στη Γαλλία η ζωή έχει μικρή διαφορά από την Ιταλία... Επειδή η Γκρενόμπλ είναι η δευτέρα πόλις της Γαλλίας εις ακρίβειαν... με συμβούλεψε ο Νόννης να κάνω τις προμήθειές μου στη Μασσαλία που είναι φθηνή. Και πραγματικώς αγόρασα ένα ζευγάρι χοντρά παπούτσια 120 φρ. και ένα χειμωνιάτικο χοντρό κοστούμι που στην Ελλάδα αξίζει 1.200 δρχ., αντί 500 φράγκων... Σας γράφω αυτά για να μην εκπλαγείτε που θα λάβετε δύο τηλεγραφήματα μου που ζητώ επειγόντως χρήματα...
 |
Ο Καραγάτσης σε χειραψία με τον πρόεδρο Νάσερ, τον οποίο συνάντησε κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής αποστολής του στην Αίγυπτο. |
Φεβρουάριος 1937
Τετάρτη
Νικού μου,
Ιδού εβδομάς ολόκληρος παρήλθεν κι επιστολή σου εισέτι δεν μοι ήλθεν κι ενώ εγώ εις Πειραιά του σίτον κάνω πέζον, εσύ θα γλεντάς με κανένα Βιεννέζον... (Προσπάθησον να εγχειρίσει γρήγορα τον πισινούλιν σου και συλλογίζου πού και πού τον άυπνον συζυγούλην σου που έχει νεύρα ως τόννους εκατόν ογδόντα έξη και ούτε κέφι μόvos του τάβλι να παίξει... Και να γυρίσης πάραυτα. Διότι στο mi-careme θα μεθυσθώμεν με βερμούτ κι ελληνική σαμπάνια, και στου Φαλήρου τα νερά θα κάνωμεν και μπάνια... Σε φιλώ γλυκά-γλυκά στο στόμα και στη μύτη και υπογράφομαι nioros, ο σύζυγός σου Μίτι(ας).
1937
Νικούλα μου,
Πήρα το πρώτο μετά την εγχείρηση σου γράμμα. Και πάλι σου λέω να κάνεις κουράγιο. Ενάντια στην ατυχία δεν υπάρχει άλλη λύση από την υποταγή... Εγώ από ύπνο πάω στο διάβολο. Λέω ν' αρχίσω αύριο την κούρα του Κοσκινά. Χθες ήταν ο χορός των Λογοτεχνών στο Ατελιέ (απογευματιvos). Πήγα με τον Πετσάλη. Ηταν όλο το συνάφι... Κατά τις έντεκα, πήγαμε με τον Μπαστιά, τη γυναίκα του, την ποιήτρια Ιακωβίδου και κάτι άλλες κυρίες στο χορό των Αδιόρθωτων, δηλαδή των νεαρών της Ομονοίας που γινόταν στο Ντελίς… Ξέχασα να σου πω, πως στο χορό των Λογοτεχνών, η Μιράντα απηγγειλε ένα μεγάλο σατιρικό ποίημα, όπου κοροϊδευόντανε όλοι οι λογοτέχνες. Για μένα είπαν πως «ο Καραγάτσης βγάζει βιβλία όπου περιγράφει την αρσενική δεξιοτεχνία του:» Έγινε και ο διαγωνισμός ποιήματος. Μας έδωσαν τέσσερες ρίμες να φτιάξουμε ποίημα. Εμένα μούτυχαν οι εξής ρίμες: «Αυγή -Χαραυγή - Λες - κλαίε». Κι έκανα το εξής στιχούργημα: Να πίνεις ούζο την αυγή / Να τρως πατσά τη χαραυγή / Νοσταλγικό ταγκό να λες / και τους παράδες σου να κλαίς! Γενομένης ψηφοφορίας, το ποίημα μου εβραβεύθη, και μούδωσαν... τις ΩΡΕΣ ΑΡΓΙΑΣ του Θεστοκά! Αυτά είναι τα νέα μου και σε φιλώ στη μύτη, στο αυτί και στο άνω δεξιά τσουλούφι.
Δημητράκης
Πες στη μητέρα πως έχω ανάγκη χρημάτων.
Τετάρτη 17 Μαρτίου 1937
Νικού μου,
Γύρισα χθες βράδυ από την εκδρομή. Ηταν πραγματικά πολύ όμορφη και με βοήθησε να ξεσκάσω λιγάκι. Δυστυχώς, όμως, ο ύπνος μου υπήρξε κακός και στις τρεις βραδιές που κοιμήθηκα μακριά από το σπίτι. Τα ξενοδοχεία -γεμάτα από βάρβαρους βρωμοπεριηγητές- ήσαν γεμάτα κρότους. Δεν μπόρεσα να κλείσω μάτι. Αν προσθέσης και τη ζαλάδα του sedormid, θα καταλάβης πως βρισκόμουν διαρκώς σε μια κατάσταση μεθυσιού... Με το βασίλεμα ξεκινήσαμε για την Τρίπολη, όπου φτάσαμε το βράδυ. Πέρασα μια νύχτα απαίσια, εκνευρισμού, αϋπνίας και τη Δευτέρα σηκώθηκα δίxως να κοιμηθώ, παρ' όλη τη γερή δόση, και κυριολεκτικά άρρωστος... Γενικά κάναμε 850 χιλιόμετρα σε τρισήμισυ μέρες. Μα το αυτοκίνητο ήταν υπέροχο, δυνατό, καινούργιο, καλοζυγισμένο, με σούστες μαλακές κι έτσι δεν μας εκούρασε διόλου. Επί πλέον είχε ένα ραδιόφωνο εξαιρετικά καλό και στις νυχτερινές διαδρομές είχαμε την απόλαυση της μουσικής...
...Οπωσδήποτε ξαλλεργάρησα, παρ' όλη την αϋπνία μου. Και καθώς βρέθηκα μακριά από τους πληκτικούς δρόμους της Αθήνας, μπόρεσα να κάνω μιαν αναθεώρηση, ένα ξεκαθάρισμα των ψυχικών μου αισθημάτων, κι ένιωσα βαθύτατα ακόμα μια φορά τι θέση κρατάς στην καρδιά και τη ζωή μου. Δυστυχώς με το γυρισμό με περίμεναν πάλι οι στεναχώριες. Και πρώτα το γράμμα σου... Υστερα, έμαθα πως ο πατέρας μου έπαθε ζάλη και πέφτοντας κτύπησε στο πρόσωπο. Και τέλος, ομολογώ ως βρίσκομαι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Η μητέρα σου μου άφισε μόνο 15 χιλιάδες γι' αυτό το μήνα, και δεν ξέρω πως να τα βγάλω πέρα, αν και τράβηξα από το Γραφείο άλλες 10 χιλιάδες.
Ενορία 3-7-41
Σεβαστή μητέρα,
Πήρα το γράμμα σου της 25 Ιουνίου. Εμείς είμαστε καλά... Από τρόφιμα η κατάσταση καλυτέρεψε κάπως. Εχουμε τώρα πατάτα, μελιτζάνες, κολοκυθάκια, φασολάκια, αχλάδια και ψάρια. το κρέας κακής ποιότητος και σπάνιο. Λάδι λιγοστό. Βούτυρο, τυρί, γιαούρτι, μακαρόνια, ζάχαρη, ρύζι δεν βρίσκουμε διόλου. Σαπούνι δεν έχουμε, ούτε τσιγάρα... Φροντίζω ν' αγοράσω κατσίκα σε τρόπο που να μπορέσω να φτιάσω τραχανά (αν εύρω σιτάρι). Τυρί έχω 10 οκάδες αλλά θα καταλήξω να το φάω εδώ γιατί δεν βρίσκω άλλο... Για βούτυρο και τυρί πρέπει να πάω στα βουνά, να βρω τους βλάχους, οι οποίοι δεν πουλάν πια με χρήματα...
Χαιρετισμούς σε όλους και σου φιλώ το χέρι
Δημητράκης
 |
Στην Κίνα το 1952 πιθανόν με Ελληνίδα της περιοχής. Είχε πάει εκεί ως απεσταλμένος της εφημερίδας «Βραδυνή». Ενα χρόνο αργότερα γράφει το μυθιστόρημα «Αμρι α μουγκου» («Στο χέρι τον Θεού») επηρεασμένος από το ταξίδι τον στην Ανατολική Αφρική. |
Αρχές Αυγούστου 1950 (Γράμμα προς τη Νίκη που βρίσκεται στην Ανδρο, λίγες μέρες πριν φύγει για την Αμερική.)
Νίκη μου
...Ηθελα να σου πω, πως σ' αγαπώ πολύ. loως να μην τόχεις καταλάβει. Μα φταίω εγώ. Μου αρέσει να εκδηλώνω παραμορφωμένα τα αισθήματα μου. Δύστροπος, στραβοκέφαλος, ανοικονόμητος, ανυπόφορος. Οχι όμως ψεύτης, ούτε κάλπης. Εχεις κι εσύ τα ελαττώματα σου. Ελπίζω όμως ότι μ' έχεις πια καταλάβει. Τίποτα δεν λογαρίζω πιο πολύ από το παιδί και σένα. Εγώ -αν κι αρκετά εγωιστής- έρχομαι παρακάτω. Τα υπόλοιπα δεν λογαρίζουν.
30 Σεπτεμβρίου 1950
Cincinnati
Σήμερα πήρα το πρώτο γράμμα της Μαρίνας από την Αθήνα και με έπιασε φρίκη όταν συλλογιζόμουν τα μαρτύρια που τράβηξε ο αγγελούδος μου μέσα σε ένα καλάθι, παρέα με ένα σκύλο. Ω γλυκέ μου Τσουτσούλη: Πότε θα σε ξανασφίξω στην αγκαλιά μου. Τίποτε νεώτερα δεν έχω. Όπως έγραψα χθες στη Μαρίνα, πλήττω αγρίως κατάμονος σε τούτη την απαίσια αμερικανούπολη... Μ' έχει κυρίψει αφάνταστη νοσταλγία. Ιδίως βαρέθηκα τ' αμερικανάνικα σκατόφαγα... Την ημέρα που θα φτάσω στην Αθήνα, θα μου έχεις ατζέμ πιλάφι, μπακαλιάρο σκορδαλιά, τυρί φέτα, σταφύλια, ρετσίνα και δίπλες.
Σε φιλώ
Δημήτρης
 |
Η Μαρίνα Καραγάτση μεγάλωσε στο καλλιτεχνικό περιβάλλον των γονιών της. Στη φωτογραφία, παιδί με το γατάκι της υπό το στοργικό βλέμμα τον ποιητή Νίκου Καββαδία. |
Παρασκευή 29 Ιουλίου 1955 (Γράμμα προς τη Μαρίνα που παραθερίζει με τη μητέρα της στην Άνδρο)
Μύκονος
...Εδώ δυστυχώς έχουμε νηνεμία και ζέστα, ο δε ύπνος μου δεν είναι περίφημος. Πολυκοσμία αφάνταση -ιδίως sansculottisme batirique ftancais- αλλά και δυνατότης απομονώσεως… Εγώ κάνω παρέα με την κ. Θ., γυναίκα συνομήλικόν μου και πολύ διασκεδαστική. Επίσης με την κ. Ν., συμπαθητική γυναίκα, ευγενή, με κάποια καλλιέργεια αλλά μάλλον κουτή. Κυνηγάει συνεχώς την δεκαεξαέτιδα θυγατέρα της Μ. -πλάσμα λαγγεμένο και λανθάνοντος αισθησιασμού- που αλωνίζει στεριές και θάλασσες με νεαρούς, έστιν ότε και υπερωρίμους. Δευτερευόντως συχνάζω την κ. R.R., τσεχικήν καλλονήν, απιστεύτως femme fatale, ανόητην αρκούντως και ομιλούσαν την γαλλικήν όπως εγώ την αγγλικήν - ήγουν μηδέν συννενόησις. Είναι όμως πολύ όμορφη η διαβόλισσα! ...Κανόνισα να σας πάρω το μεγάλο δωμάτιο της δεσποινίδος Πηνελόπης (δυστυχώς το εμπρός και το σαλόνι πρόφτασε και τα πήρε η Πέρη). Το δωμάτιο το πλαϊνό στο δικό μου είναι μικρό και άβολο. Αλλά και μια απόσταεις 50 μέτρων μεταξύ των κατοικιών μας θα συμβάλη στη διατήρηση ηρεμωτέρας οικογενειακής ατμοσφαίρας (βοηθούντος βεβαίως και του Oblivon). Τηλεγραφήστε μου εγκαίρως άφιξίν σας
Σε φιλώ
Μ. Καραγάτσης
 |
Ημερήσια εκδρομή στην αρχαία Κόρινθο. Από δεξιά η κόρη Μαρίνα, ο συγγραφέας, η σύζυγος Νίκη και δύο αρχαιολόγοι συμφοιτητές της πρώτης: η Νάση Μαλαγαρδή και ο Πέρι Μπίαλορ. |
Φθινόπωρο 1956
Μύκονος
Αγαπητή Νίκη
Νομίζω ότι υπερβάλλεις τα χάλια του διαμερίσματος... Πάρε παραδουλεύτρες (2, 3, 10 παραδουλεύτρες). Φώναξε και πλήρωσε υδραυλικό να διορθώση τις διαρροές. Ή μάλλον μην πονοκεφαλιάζεις εσύ, αλλά δίνε διαταγές του Κώστα. Οταν έχης τον Κώστα υποτακτικό και άφθονα χρήματα, όλα γίνονται χωρίς μεγάλο κόπο. Αν δεν επαρκή ο Κώστας, πλήρωσε κι άλλους ανθρώπους να σε απαλλάξουν από κόπους... Νιώθω φοβερά κουρασμένος, κοιμάμαι με λουμινάλ και έχω γενικήν ατονία. Η ιδέα μόνον ότι θα γυρίσω για να κάνω μετακόμιση μ' αρρωσταίνει...
ΝΙΚΗ ΚΑΡΑΓΑΤΣΗ« Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ »ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ2000
from ανεμουριον https://ift.tt/2vMUx9i
via IFTTT