Η Κατοχή αποτελεί μια οπό τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο λαός μας, εξαντλημένος από την πολεμική εποποιία του 1940, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει πολλαπλές περιπέτειες και κακουχίες. Την εισβολή των κατακτητών, το πρόβλημα της επιβίωσης, την οδυνηρή περιπέτεια της πείνας, εκτελέσεις, βασανιστήρια και καταστροφές.
Τον Απρίλιο του 1944 εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στη Λαμία περίπου 150 άτομα.
Συγκεκριμένα στις 10 Απριλίου 1944 εκτελέστηκαν 6 αθώοι πολίτες.
Το περιστατικό στον Καρακόλοθο στις 25 Απριλίου 1944 που στοίχισε τη ζωή σε 39 Λαμιώτες:
Στις 25 Απριλίου 1944 τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ πιάνει το στενό πέρασμα ανάμεσα σε δυο λοφοπλαγιές, στη θέση Καρακόλιθος στο δρόμο Λειβαδιάς - Διστόμου και στήνει ενέδρα και χτυπάει ομάδα Γερμανών αξιωματικών που κινούνταν στον επαρχιακό δρόμο με δύο αυτοκίνητα και αρκετούς μοτοσυκλετιστές οι οποίοι ήταν συνοδεία. Η επίθεση του ΕΛΑΣ ήταν αστραπιαία και αποτελεσματική. 9 Γερμανοί έπεσαν νεκροί, μεταξύ των οποίων ένας συνταγματάρχης και άλλοι 3 αξιωματικοί. Οι Γερμανοί προέβησαν σε αντίποινα και την ίδια μέρα 25 Απριλίου 1944 εξετέλεσαν 134 αμάχους άνδρες εκ των οποίων οι 110 ήταν κρατούμενοι στις φυλακές Λιβαδειάς.
Εκτός από του κρατούμενους στις φυλακές Λιβαδειάς υπάρχουν θύματα από το Δίστομο, το Κυριάκι και 39 Λαμιώτες. Όμως πώς βρέθηκαν οι Λαμιώτες στη Λιβαδειά;
Ο Mark Mazower στο βιβλίο του "Η Ελλάδα του Χίτλερ" αναφέρει:
"... Αυτό που συνέβη στη Λαμία την ημέρα του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου 1944) ήταν τυπικό γι' αυτού του είδους τις επιχειρήσεις: ξαφνικά στρατιώτες μπλοκάρισαν ένα μέρος της πόλης και όλοι οι κάτοικοι που ήταν πάνω από 14 χρονών διατάχθηκαν να σταθούν στην κεντρική πλατεία με τα χέρια ψηλά. Αξιωματούχοι της SD ήλεγχαν τα χαρτιά τους και, με την υπόδειξη ενός μασκοφόρου Έλληνα δοσίλογου, έστειλαν πολλούς στη φυλακή. Μια εβδομάδα αργότερα 35 από αυτούς οδηγήθηκαν στη Λιβαδειά και τουφεκίστηκαν εκεί. Αλλοι σκοτώθηκαν αργότερα σε περαιτέρω αντίποινα".
Αυτοί λοιπόν πρέπει να ήταν οι άτυχοι Λαμιώτες που έπεσαν στον Καρακόλιθο.
Τα υπ' αριθμ. 368 και 287/1945 βουλεύματα του Ελληνικού Γραφείου Εγκλημάτων Πολέμου αποφαίνονται ότι υπεύθυνοι για το έγκλημα είναι ο συνταγματάρχης Χάιζελ, ο λοχαγός Βέρνερ, ο υπολοχαγός Μάαρ και ο λοχίας Γιανς. Οι ίδιοι αυτοί Γερμανοί ευθύνονται και για την πλήρη καταστροφή του Υψηλάντη Βοιωτίας στις 10 Αυγούστου 1944.
Οι άμαχοι Λαμιώτες που εκτελέστηκαν είναι οι εξής:
Βασίλειος Κατζάλης 34, Γεώργιος Σκούρας 32, Ευάγγελος Στάικος, Κωνσταντίνος Τραχανάς, Ευστάθιος και Γεώργιος Μουρούνης, Φλώριος Αναστασίου, Δημοσθένης Ταξιάρχης, Ευάγγελος Ζηρός, Γεώργιος Κοντρόπουλος, Γεώργιος Ευθυμιόπουλος, Βασίλειος Λέκκας 31, Γεώργιος Κούζας, Δημήτριος Κουφοκώστας 19, Γρηγόρης Παρδάλης 23, Κωνσταντίνος Γαούζος 26, Βασίλειος Μανιγιώτης, Ηλίας Σκουντεράκος, Ευστάθιος Στραγγυλάκος 38, Δημήτριος Καπετανάκης 22, Ευστάθιος Δάρδης, Αλέξανδρος Καρέτσος 30, Νικόλαος Μπαρώνος 32, Αντώνιος Κάκος 33, Ευθύμιος Μπελάκης 39, Ιωάννης Μπελάκης 22, Ευστάθιος Γιαννακόπουλος 35, Απόστολος Κοντογιώργος, Θεόδωρος Γκόλτσος, Γεώργιος Τσέλιος, Χρήστος Στοφόρος, Κομνάς Κομνάς, Ευάγγελος Κουρκουτάς 27, Λουκάς Τζίφας, Λουκάς Θανασάκος 28, Απόστολος Κουρογιάννης, Απόστολος Κουρούμπαλης.
πηγές: thehistoryofgreece.blogspot.com, από το ιστορικό αρχείο του kaliterilamia.gr
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ kaliterilamia.gr