Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ 1967

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1967 | Αριστοκράτης της τέχνης και άρχοντας της ζωής. Αυτό υπήρξε ο Κωνσταντίνος Παρθένης που άφησε την τελευταία του πνοή, σε συνθήκες ένδειας και απομόνωσης, στις 25 Ιουλίου 1967. Αν και θεωρείται από τους θεμελιωτές της ελληνικής ζωγραφικής του 20ού αιώνα, έγινε δεκτός από τους λίγους, το ευρύ καλλιτεχνικό σινάφι τον θεωρούσε «ανορθογραφία», κάποιοι συνάδελφοί του και ακαδημαϊκοί της εποχής τον πολέμησαν και τον υπέσκαψαν με κάθε τρόπο. Γεννημένος στην Αλεξάνδρεια (1878 ή 1879) από μητέρα Ιταλίδα και πατέρα Ελληνα, απέκτησε στέρεη παιδεία (μιλούσε και έγραφε ιταλικά, γερμανικά, γαλλικά, αγγλικά και ελληνικό). Για σπουδές πήγε στη Βιέννη, ένα από τα κέντρα του νεωτερισμού. Το 1909 παντρεύτηκε την Ιουλία Βαλσαμόκη, γόνο αρχοντικής οικογένειας της Κεφαλονιάς, η οποία του αφοσιώθηκε με τρόπο απόλυτο και συγκινητικό «δανείζοντας» ακόμη και τη φωνή της όταν εκείνος αποφάσισε να αποσυρθεί σε έναν κόσμο σιωπής. Υστερα από περιπλανήσεις εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πρωτεύουσα το 1917. Συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις και διαγωνισμούς, συχνά διακρινόμενος, και το 1920 άνοιξε μεγάλη αναδρομική έκθεση με έργα του στο Ζάππειο, ενώ ο Βενιζέλος τού απένειμε το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών (για τον «Ευαγγελισμό»), Η πρώτη υποψηφιότητά του για καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών (1923) απορρίφθηκε από το συντηρητικό κατεστημένο. Την θέση κατέκτησε, τελικά, με ειδικό νόμο, το 1929. Στην οδό Ροβέρτου Γκάλι 40 στους πρόποδες της Ακρόπολης έκτισε το περίφημο σπίτι του, που σχεδίαζε με τον Δ. Πικιώνη, σύμφωνα με τις αρχές του Μπαουχάουζ. Τα χρόνια αυτά της άνετης, πολυτελούς και κοσμικής ζωής (ονομαστές έμειναν οι βεγγέρες στο σπίτι του Παρθένη) αλλά και δοσμένης στην τέχνη του και τη μουσική, την οποία αγαπούσε με πάθος, ακολούθησαν άλλα σκοτεινό και δύσκολα. Στο εργαστήριό του στην ΑΣΚΤ έσπευσαν να εγγραφούν φοιτητές όπως ο Τσαρούχης, ο Εγγονόπουλος, ο Διαμαντόπουλος κ.ά., με τους οποίους, καθώς και με όσους ακολούθησαν, ο Παρθένης δημιούργησε σχέση στενή στηριζόμενη στον βαθύ σεβασμό που ενέπνεε (1, από τα πιο εκφραστικά πορτρέτα του).

Παρά την αναγνώρισή του (το 1938 οργανώθηκε αναδρομική του έκθεση στην Μπιενάλε της Βενετίας) και τις διακρίσεις που απέσπασε, οδηγήθηκε σταδιακά στην απομόνωση και τη σιωπή. Το 1947 παραιτείται από την ΑΣΚΤ. Δεν επικοινωνεί πλέον με κανένα. Αυτοέγκλειστος στην Ροβέρτου Γκάλι με την γυναίκα του και την κόρη του αφοσιώνεται στη ζωγραφική και στους στοχασμούς του. Στα έργα του, τα οποία διαπνέονται από ιδεαλισμό και αρμονία, κυριαρχούν οι φιγούρες και τα τοπία, ενώ το σχέδιο και το χρώμα συμπλέουν, απαλλαγμένα θαρρείς από το βάρος της ύλης, αποτυπώνοντας μια σχέση καθαρά ψυχική. Το άδοξο τέλος του: τον Απρίλιο του ’67 -ένα χρόνο νωρίτερα είχε πεθάνει η γυναίκα του -το δικαστήριο θέτει τον Παρθένη υπό δικαστική απαγόρευση. Ο Μαρίνος Καλλιγάς, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, είπε μεταξύ άλλων στον επικήδειο που εκφώνησε: «Ο Παρθένης άνοιξε τα μάτια μας σε μια ακόμη -έως τότε άγνωστη- μορφή του τόπου μας. Απεκάλυψε μια κρυμμένη έκφρασή της. Αλλαξε την πορεία της καλλιτεχνικής μας όρασης. Σφράγισε με την προσωπικότητά του μια κρίσιμη εποχή». Εργα του βρίσκονται έως σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη και σε ιδιωτικές συλλογές (2, ο γιος του κατά την αποσφράγιση του σπιτιού, το 1968).

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1967 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ ΑΘΗΝΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 1997

from ανεμουριον https://ift.tt/2BmmVyK
via IFTTT