Κερδισμένους αλλά και χαμένους βγάζει η διαδικασία με την οποία θα γίνει η εκκαθάριση των εισφορών του ΕΦΚΑ που πληρώνουν ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες και περιγράφει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας.
Αγγελόπουλος Βασίλης
Δυσάρεστη «έκπληξη» θα περιμένει τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες που εμφάνισαν στις περσινές φορολογικές δηλώσεις αυξημένα καθαρά κέρδη σε σχέση με τη χρήση του 2016 αφού από τις εισφορές ΕΦΚΑ που θα περιλαμβάνουν τα ειδοποιητήρια που θα λάβουν έως τα μέσα Απριλίου θα δουν αύξηση του ποσού που θα ληθούν να πληρώσουν.
Επισημαίνεται ότι η διαδικασία του συμψηφισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί έως τον Δεκέμβριο κάθε χρονιάς. Η εκτίμηση που καταγράφεται στην εγκύκλιο είναι ότι η διαδικασία της εκκαθάρισης θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο, όπως είχε προαναγγείλει προ ημερών ο υφυπουργός Εργασίας, Τάσος Πετρόπουλος, στη Βουλή.
Η απόφαση ορίζει ότι η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ των ελευθέρων επαγγελματιών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ), των αυτοαπασχολουμένων (ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ) και των αγροτών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ) αποτελεί το εισόδημα που προκύπτει από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως εκάστοτε ισχύει. Σε αυτό από 1.1.2018 συμπεριλαμβάνονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Ειδικά για το έτος 2018 η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του 85% του ως άνω φορολογητέου αποτελέσματος.
Ορίζεται ξεκάθαρα ότι τυχόν διαφορά που προκύπτει μετά από τον υπολογισμό των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών με βάση το εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους, αναζητείται και συμψηφίζεται ισομερώς κατανεμημένη σε μηνιαία βάση έως το μήνα Δεκέμβριο εκάστου έτους. Άρα το γεγονός ότι βρισκόμαστε στα μέσα Φεβρουαρίου και η διαδικασία του συμψηφισμού δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί, δείχνει ότι έχει υπάρξει καθυστέρηση κατά τουλάχιστον ενάμιση μήνα.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ πρέπει να υπολογίζουν τις ετήσιες ασφαλιστικές εισφορές με βάση το εισόδημα του προηγούμενου έτους, αλλά και τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί μέχρι την ημερομηνία της εκκαθάρισης. Στη συνέχεια πρέπει να συγκρίνουν τα δύο ποσά για να διαπιστώσουν εάν προκύπτει χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο. Εάν διαπιστώνεται χρεωστικό υπόλοιπο, τότε προκύπτει διαφορά που πρέπει να καταβάλλει ο ασφαλισμένος. Η διαφορά αυτή καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις, όσοι είναι και οι μήνες που υπολείπονται έως το τέλος του έτους. Όμως οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας δεν έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν και τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές τους, καθώς αυτές έχουν συμπεριληφθεί στη μηνιαία δόση της εκκαθάρισης.
Εάν διαπιστώνεται πιστωτικό υπόλοιπο αυτό καταβάλλεται αυτόματα, έως τις 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, από το έτος εκκαθάρισης. Η επιστροφή θα γίνει ακόμα και εάν υπάρχει οφειλή του ασφαλισμένου για οποιαδήποτε αιτία προς τον ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ή τους λοιπούς φορείς για τους οποίους συνεισπράττει ο ΕΦΚΑ ασφαλιστικές εισφορές (ΕΤΕΑΕΠ, ΟΑΕΔ, ΕΟΠΥΥ) ή ο ασφαλισμένος έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών. Μοναδική περίπτωση να μην επιστραφεί το ποσό είναι ο ίδιος ο ασφαλισμένος με αίτησή του στον ΕΦΚΑ έως 31 Δεκεμβρίου του έτους εκκαθάρισης, να ζητήσει να παραμείνει το ποσό εκεί και να εκκαθαριστεί με το ποσό που θα προκύψει την επόμενη χρονιά. Το ποσό της επιστροφής πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 ευρώ για να προχωρήσει η διαδικασία, εκτός αν υπάρχει διακοπή ασφάλισης, οπότε σε αυτή την περίπτωση η επιστροφή πραγματοποιείται ανεξαρτήτως ποσού.
Ειδικά για τη φετινή χρονιά, με δεδομένο ότι η εκκαθάριση θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο, η εγκύκλιος ορίζει ότι εάν υπάρχει χρεωστικό υπόλοιπο, τότε ο ασφαλισμένος θα πρέπει να καταβάλλει τα ποσά που οφείλει σε πέντε ισόποσες μηνιαίες δόσεις (Απρίλιος – Αύγουστος) με την τελευταία να πρέπει να καταβληθεί έως 30 Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους. Εάν προκύπτει από την εκκαθάριση πιστωτικό υπόλοιπο, ειδικά για φέτος η επιστροφή προς τους ασφαλισμένους θα πραγματοποιηθεί εντός διμήνου από την ημερομηνία εκκαθάρισης. Πρέπει να τονιστεί ότι εάν υπάρχουν καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές μηνών του έτους 2018 μέχρι την εκκαθάριση, αυτές εξοφλούνται από το πιστωτικό υπόλοιπο, και τυχόν εναπομείναν πιστωτικό υπόλοιπο επιστρέφεται στον ασφαλισμένο.
Αναλυτικά παραδείγματα
Για την καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας εκκαθάρισης και προσδιορισμού των ασφαλιστικών εισφορών, το υπουργείο Εργασίας, στην εγκύκλιο που εξέδωσε παραθέτει σχετικά παραδείγματα.
Αυτά είναι τα ακόλουθα:
Παράδειγμα 1
Ελεύθερος επαγγελματίας (παλαιός ασφαλισμένος του πρώην ΟΑΕΕ) από 1/1/2017 έως 31/12/2017 κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές με βάση το εισόδημα του έτους 2015, ως το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο έτος. Συνεπώς, θα πρέπει να γίνει η διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών με βάση το εισόδημα του προηγούμενου έτους, δηλαδή με βάση το έτος 2016.
Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2017 βάσει εισοδήματος έτους 2015
Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας για το έτος 2015 ανέρχεται σε 1.500 ευρώ, και συνεπώς για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη έχει καταβληθεί ασφαλιστική εισφορά ύψους 414,25 ευρώ (20% x 1.500 ευρώ για κύρια σύνταξη και 6,95% x 1.500 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη, 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας).
Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2017 βάσει εισοδήματος έτους 2016
Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας για το έτος 2016 ανέρχεται σε 2.000 ευρώ. Συνεπώς, για κάθε μήνα πρέπει να καταβληθεί μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για κύρια σύνταξη ύψους 549 ευρώ (20% x 2.000 ευρώ για κύρια σύνταξη και 6,95% x 2.000 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη, 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας).
Εκκαθάριση - Χρεωστικό Υπόλοιπο
Σε ετήσια βάση προκύπτει διαφορά ύψους 1.617 ευρώ [(€549,00 - €414,25) x 12 μήνες], η οποία θα πρέπει να καταβληθεί σε πέντε ισόποσες μηνιαίες δόσεις (Απρίλιος 2018 έως Αύγουστος 2018) ύψους 323,40 ευρώ.
Συνεπώς, ο εν λόγω ασφαλισμένος για τους μήνες Απρίλιος έως Αύγουστο 2018 θα καταβάλει :
α) Την τρέχουσα μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για το έτος 2018 (υπολογισμένη με βάση το εισόδημα και τις ασφαλιστικές εισφορές του έτους 2016 ως του πιο πρόσφατα εκκαθαρισμένου φορολογικού έτους).
Συγκεκριμένα, αυτή θα υπολογιστεί με βάση το 85% του αθροίσματος του ετήσιου εισοδήματος από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας για το έτος 2016 και των ετήσιων ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί το έτος αυτό από τον ασφαλισμένο.
Το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας το 2016 ανέρχεται, όπως προαναφέρθηκε, σε 2.000 ευρώ μηνιαίως (2.000 ευρώ x 12 = 24.000 ευρώ).
Ο ασφαλισμένος κατέβαλε μηνιαίως για το έτος 2016 ασφαλιστικές εισφορές ύψους 522,01 ευρώ (507,01 ευρώ μηνιαία εισφορά για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη στην 10η ασφαλιστική κατηγορία + 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας + 5 ευρώ για ΕΛΕ - ΕΛΕΕ), δηλαδή 6.264,12 ευρώ ετησίως.
Συνεπώς, το ετήσιο εισόδημα επί του οποίου θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές εισφορές για τους πρώτους μήνες του 2018 ανέρχεται σε 25.724,50 ευρώ [85% x (24.000 ευρώ + 6.264,12 ευρώ)], και η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη ανέρχεται σε 577,73 ευρώ (20% x 25.724,50 ευρώ / 12 μήνες για κύρια σύνταξη και 6,95% x 25.724,50 ευρώ / 12 μήνες για υγειονομική περίθαλψη). Συνολικά για τους πρώτους μήνες του έτους 2018 πρέπει να καταβληθεί εισφορά ύψους 587,73 ευρώ (577,73 ευρώ για κύρια σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη + 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας).
β) Την μηνιαία δόση ύψους 323,40 ευρώ που έχει προκύψει από την διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών για το έτος 2017.
Ο εν λόγω ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλλει για τον Απρίλιο του 2018, ποσό ύψους 911,13 ευρώ (577,73 ευρώ + 323,40 ευρώ + 10 ευρώ) έως 31/5/2018.
Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία δεν καταβάλλει κανένα χρηματικό ποσό, από 1/6/2018 επιβαρύνεται με τόκο καθυστέρησης μόνο το ποσό της μηνιαίας δόσης ύψους 323,40 ευρώ.
Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία καταβάλλει ποσό ύψους 500 ευρώ, με αυτό εξοφλείται αρχικά το ποσό της μηνιαίας δόσης ύψους 323,40 ευρώ και με το υπόλοιπο ποσό (ύψους 500 ευρώ - 323,40 ευρώ = 176,60 ευρώ) εξοφλείται μέρος της τρέχουσας μηνιαίας εισφοράς.
Δεδομένου ότι έχει εξοφληθεί η μηνιαία δόση ύψους €323,40 δεν επιβάλλεται από 1/6/2018 τόκος καθυστέρησης.
Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία καταβάλλει ποσό ύψους 100 ευρώ με αυτό εξοφλείται μέρος της μηνιαίας δόσης. Από 1/6/2018 μόνο το υπόλοιπο ποσό της μηνιαίας δόσης ύψους 223,40 ευρώ (323,40 ευρώ – 100 ευρώ) επιβαρύνεται με τόκο καθυστέρησης.
Εάν ο ασφαλισμένος μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία καταβάλλει ποσό ύψους 1.200 ευρώ, το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί ύψους 288,87 ευρώ (1.200 ευρώ - 911,13 ευρώ) θα επιμεριστεί ισομερώς τους επομένους μήνες και θα αναπροσαρμοστεί η μηνιαία δόση, η οποία θα διαμορφωθεί σε 251,18 ευρώ (323,40 ευρώ - 288,87 ευρώ / 4 μήνες).
Παράδειγμα 2
Έστω ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας του Παραδείγματος 1 έχει καταβάλλει μέρος των ασφαλιστικών εισφορών για το έτος 2017, και συγκεκριμένα έχει καταβάλλει την ελάχιστη μηνιαία εισφορά ύψους 2.015,40 ευρώ [(157,95 ευρώ + 10 ευρώ) x 12].
Με βάση το εισόδημα του έτους 2016, συνολικά θα έπρεπε να καταβληθεί ασφαλιστική εισφορά ύψους 6.588 ευρώ [(539 ευρώ + 10) x 12], και συνεπώς προκύπτει ασφαλιστική οφειλή ύψους 4.572,60 ευρώ (6.588 ευρώ - 2.015,40 ευρώ), η οποία θα πρέπει να καταβληθεί σε πέντε μηνιαίες δόσεις ύψους 914,52 ευρώ.
Ως προς την διαμόρφωση της μηνιαίας εισφοράς για τους μήνες Απρίλιος - Αύγουστος 2018 και την καταβολή αυτής εφαρμόζονται αντίστοιχα τα αναφερόμενα στο Παράδειγμα 1.
Παράδειγμα 3
Ο ελεύθερος επαγγελματίας του Παραδείγματος 1 συνεχίζει την ίδια επαγγελματική δραστηριότητα και το 2019, οπότε και πρέπει να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για το έτος αυτό.
Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2019 βάσει εισοδήματος έτους 2017
Το ετήσιο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας το έτος 2017 ανέρχεται σε 30.000 ευρώ.
Οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές για το έτος 2017 (υπολογισμένες με βάση το εισόδημα του προηγούμενου έτους, δηλαδή το 2016), ανέρχονται, σύμφωνα με το Παράδειγμα 1, σε 549 ευρώ μηνιαίως, δηλαδή σε 6.588 ευρώ ετησίως (549 ευρώ x 12).
Συνεπώς, το συνολικό ετήσιο εισόδημα για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών ανέρχεται σε 36.588 ευρώ (30.000 ευρώ + 6.588 ευρώ).
Η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά ανέρχεται σε 831,71 ευρώ (20% x 36.588 ευρώ / 12 μήνες για κύρια σύνταξη και 6,95% x 36.588 ευρώ / 12 μήνες για υγειονομική περίθαλψη + 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας).
Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2019 βάσει εισοδήματος έτους 2018
Το ετήσιο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας το έτος 2018 ανέρχεται σε 35.000 ευρώ.
Οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές για το έτος 2018 (υπολογισμένες με βάση το εισόδημα του προηγούμενου έτους, δηλαδή το 2017), ανέρχονται σε 8.501,40 ευρώ, σύμφωνα με τα κατωτέρω:
- Εισόδημα για τον υπολογισμό ασφαλιστικών εισφορών έτους 2018 : 85% x (εισόδημα έτους 2017 + ασφαλιστικές εισφορές έτους 2017) = 85% x [30.000 ευρώ + (549 ευρώ σύμφωνα με το Παράδειγμα 1 x 12 μήνες)] = 31.099,80 ευρώ.
- Καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές έτους 2018 : 20% x 31.099,80 ευρώ για κύρια σύνταξη και 6,95% x 31.099,80 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη + 120 ευρώ για βοήθημα= 8.501,40 ευρώ.
Επομένως, το συνολικό ετήσιο εισόδημα για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών του έτους 2019 ανέρχεται σε 43.501,40 ευρώ (35.000 ευρώ + 8.501,40 ευρώ) και η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά ανέρχεται σε 986,97 ευρώ (20% x 43.501,40 ευρώ / 12 μήνες για κύρια σύνταξη και 6,95% x 43.501,40 ευρώ / 12 μήνες για υγειονομική περίθαλψη + 10 ευρώ για βοήθημα ανεργίας).
Συνεπώς, σε ετήσια βάση προκύπτει διαφορά ύψους 1.863,12 ευρώ [(986,97 ευρώ - 831,71 ευρώ) x 12 μήνες], η οποία, εάν η διαδικασία εκκαθάρισης ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο, θα πρέπει να εξοφληθεί σε τρεις ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους 621,04 ευρώ.
Εάν ο ασφαλισμένος δεν καταβάλλει κανένα χρηματικό ποσό για την μηνιαία δόση Οκτωβρίου 2019, από 1/12/2019 το σύνολο του ποσού της μηνιαίας δόσης ύψους 621,04 ευρώ επιβαρύνεται με τόκο καθυστέρησης.
Εάν ο ασφαλισμένος καταβάλλει χρηματικό ποσό ύψους 500 ευρώ από 1/12/2019 το υπόλοιπο ποσό της μηνιαίας δόσης ύψους 121,04 ευρώ (621,04 ευρώ – 500 ευρώ) επιβαρύνεται με τόκο καθυστέρησης.
Εάν ο ασφαλισμένος καταβάλλει χρηματικό ποσό ύψους 900 ευρώ, το επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί ύψους 278,96 ευρώ (900 ευρώ - 621,04 ευρώ) επιμερίζεται ισομερώς στις επόμενες δύο δόσεις, οι οποίες διαμορφώνονται σε 481,56 ευρώ (621,04 ευρώ - 278,96 ευρώ / 2).
www.dikaiologitika.gr
ΘΕΜΑ:
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ