ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Π. ΛΕΚΚΟΣ | Κατά την προφορική παράδοση, που είναι διαδεδομένη στην περιοχή, η Μονή της Ροβέλιστας ανάγει την αρχή της στον 10ο αιώνα, η δε εικόνα της Παναγίας, γνωστής και ως «Μοσχοβίτισσας» προέρχεται από τη Μόσχα, φερμένη από τον αρχιμανδρίτη Αμβρόσιο (γύρω στα 1096 μ.Χ.). Η θαυματουργός αυτή εικόνα της Βρεφοκρατούσης είναι τοποθετημένη σε πλαίσιο που έχει μορφή τριπτύχου και περιβάλλεται από καθαρό ασήμι, δουλεμένο περίτεχνα. Όταν ο αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος εγκαταστάθηκε από τον οικείο επίσκοπο στον ιδιωτικό ναό των Εισοδίων, στο λόφο Καρακαηδόνι, ένα πρωί διεπίστωσε ότι η εικόνα έλειπε από τη θέση της. Ανέφερε το γεγονός στον επίσκοπο, ενώ τα επόμενα βράδια βοσκοί από τις τοποθεσίες Μεγάλη Ράχη και Μπλέσα έβλεπαν ένα παράξενο φως στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται το
Μοναστήρι. Όταν βρήκαν στο σημείο αυτό την εικόνα, την επανατοποθέτησαν στο ναό των Εισοδίων, αλλά εκείνη και πάλι βρέθηκε εκεί που κτίσθηκε το Μοναστήρι της, αφού με τον τρόπο αυτό φανέρωσε στον Αμβρόσιο και τους λοιπούς χριστιανούς το θέλημά της. Η ονομασία της ως Ροβέλιστα οφείλεται είτε στο βοσκό που την βρήκε (λεγόταν Ρόβελ), είτε στο γεγονός ότι -κατά την τοπική διάλεκτο- «ροβόλαγε» από το ναΰδριο στη θέση που την έβρισκαν. Το Μοναστήρι που έκτισε ο αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος αρχικά αποτελούνταν από μικρό ναό και λίγα κελλιά. Σιγά-σιγά επανδρώθηκε από αρκετούς μοναχούς, η δε φήμη για τα θαύματα που επιτελούνταν με τη χάρη της Παναγίας, συνετέλεσε στο να συρρέουν ο' αυτό πολλοί χριστιανοί. Έτσι οι κτιριακές εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν και συγκροτήθηκε ένα επιβλητικό συγκρότημα,
με περικαλλή ναό και ξενώνα. Βοσκοτόπια, μετόχια («Βαλαριά», «Άγιος Γεώργιος Σεζ», «κόκκινη Εκκλησιά»), αγροί και υδρόμυλος προστέθηκαν στην περιουσία της Μονής. Λόγω της ακμής αυτής ο επίσκοπος Ραδοβυζίων ίδρυσε εκεί Ιερατική Σχολή, που στην περίοδο της τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε «κρυφό σχολειό». Από το Μοναστήρι πέρασε και ο εθναπόστολος άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Εξαιτίας του πλούτου και της τοποθεσίας του, αποτελούσε κέντρο εθνικής δράσεως για την περιοχή και τόπο συναντήσεως οπλαρχηγών, με αποτέλεσμα να παρακολουθείται στενά από την τουρκική διοίκηση. Στη διάρκεια της δουλείας ανέπτυξε έντονη φιλανθρωπική δραστηριότητα. Στα κτήματά του εργάζονταν πολλοί Έλληνες, που σιγά σιγά δημιούργησαν και οικισμό γύρω από το Μοναστήρι. Όταν, όμως, το 1854 οι χριστιανοί των Ραδοβυζίων, υπό τις διαταγές του γιου του Γ. Καραϊσκάκη επανεστάτησαν κατά του οθωμανικού ζυγού, τακτικός στρατός και άτακτοι Αλβανοί κατέπνιξαν την εξέγερση και τη Μονή. Ευτυχώς ο ηγούμενος Άνθιμος είχε προλάβει να κρύψει τη θαυματουργή εικόνα, τον χρυσοκέντητο επιτάφιο, το δισκοπότηρο και άλλα πολύτιμα κειμήλια. Το μοναστήρι ξανακτίσθηκε, σε μικρότερες διαστάσεις, και ο ναός του έγινε πλέον βυζαντινού ρυθμού. Η προσφορά της Παναγίας της Ροβέλιστας συνεχίσθηκε και στην περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου στα βουνά της Βορείου Ηπείρου (διέθεσε για τις ανάγκες του στρατού μαλλιά, ζώα και κτηνοτροφικά προϊόντα), ενώ και στη διάρκεια της Κατοχής συμπαραστάθηκε αποφασιστικά στο λαό (διανομή εκτάσεων στους κατοίκους των γειτονικών χωριών, σπόρων, εργαλείων κ.λπ.). Κατά τον εμφύλιο ερημώθηκε και καταστράφηκε, ώσπου το 1951 εγκαταστάθηκε σ' αυτό ο ιερομόναχος Μητροφάνης Μιτσιλής και το 1953 η αδελφή του Ανδριανή (ηγουμένη) με συνοδεία άλλων μοναζουσών κι έδωσαν νέα πνοή στο ερειπωμένο αυτό Μοναστήρι, το οποίο το 1963, επί μητροπολίτου Ιγνατίου Τσίγγρη (f) μετατράπηκε σε γυναικείο. Σήμερα λειτουργεί ως κοινόβιο. Οι μοναχές καταγίνονται με την αγιογραφία, την εκκλησιαστική κεντητική και τις αγροτικές καλλιέργειες. Για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών λειτουργεί έκθεση ειδών χειροτεχνίας και ξενώνας. Πλην της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας της «Μοσχοβίτισσας», στη Μονή είναι αποθησαυρισμένα τίμια λείψανα των Αγίων: Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, Χαραλάμπους, Παρθενίου Λαμψάκου, Γεωργίου, Αναργύρων κ.ά. © ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ Π. ΛΕΚΚΟΥ «ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ» ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ» 1995
from ανεμουριον https://ift.tt/2Noxl8R
via IFTTT