ΗΛΙΑΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ | Ο Λέων 3ος ο Ίσαυρος ο αρχηγέτης της δυναστείας των Ισαύρων είχε γεννηθεί στην Γερμανία της βόρειας Συρίας αλλά καταγόταν από την Ισαυρία (ανατολική επαρχία της Μικράς Ασίας). Αυτή η άποψη κυριαρχούσε στην επιστημονική ιστοριογραφία μέχρι τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα. Κατά την εποχή αυτή υποστηρίχθηκε ότι ο Λέων 3ος δεν ήταν Ίσαυρος εκ γεννετής αλλά Σύρος. Σήμερα οι επιστήμονες διχάζονται ως προς το θέμα αυτό. Αυτοί που υποστηρίζουν την Ισαυριακή καταγωγή του Λέοντος και της δυναστείας του προβάλλουν τα εξής επιχειρήματα. α) Τη μαρτυρία του χρονογράφου, Θεοφάνη κατά την οποία «Λέων εβασίλευσεν εκ των Γερμανικών καταγόμενος, τη αλήθεια δε εκ της Ισαυρίας (Θεοφαν. 1391). β) Ο Γεώργιος Μοναχός γράφει «Λέων ο Ίσαυρος και ο Κόνων . γ) Το όνομα Κόνων που
ήταν βαφτιστικό του Λέοντος συνηθιζόταν στην Ισαυρία. Αυτοί που υποστηρίζουν την συριακή καταγωγή του Λέοντος αντιπαραθέτουν τα δικά τους επιχειρήματα: α) Τη μαρτυρία του Θεοφάνη ο οποίος «ομιλεί περί Λέοντος του τυράννου και παρανομοτάτου Σύρου» καθώς και για τη μετάκληση από τον Κων/ντίνο τον Ε' των συγγενών της μητέρας του από την Γερμανίκεια β) Στο βίο του αγίου Στεφάνου του νεώτερου ονομάζεται εκ γενετής Σύρος (συρογενής). γ) Μια αραβική πηγή αναφέρει το Λέοντα ως «Χριστιανό πολίτη του Μαράς δηλαδή της Γερμανίκειας που γνώριζε εξίσου σωστά και την αραβική και την ελληνική γλώσσα». Ο G. Ostrogorky τοποθετεί εύστοχα το θέμα αυτό γράφοντας: «Αφού γκρινιάζουμε ότι η Ισαυρία δέχθηκε σε πρώτη φάση το μεγάλο κύμα, των βυζαντινών προσφύγων που εγκατέλειψαν τις επαρχίες της Συρίας όταν έφθασαν εκεί οι Άραβες μπορούμε να δεχθούμε τις πληροφορίες των πηγών, για τη διπλή καταγωγή του Λέοντα παρά την επιφανειακή αντίφαση τους. Δηλαδή ο Λέων γεννήθηκε στη Γερμανίκεια της Εκφρατησίας έζησε για κάποιο διάστημα στην Ισαυρία ως πρόσφυγας, ίσως στα εφηβικά του χρόνια και αργότερα εγκαταστάθηκε οριστικά στη Θράκη». Ο Λέων 3ος πριν γίνει αυτοκράτορας είχε διαπρέψει ως στρατιωτικός και διπλωμάτης. Όταν ο Ιουστινιάνειος 2ος το 705 βάδιζε δια μέσου της Θράκης προς την Κωνσταντινούπολη για να ανακτήσει το θρόνο του, προσχώρησε σ' αυτόν ο νεαρός τότε Λέων ο οποίος τιμήθηκε με το αξίωμα του σπαθάριου και κατόπιν ανέλαβε στρατιωτική και διπλωματική αποστολή στην περιοχή του Καυκάσου (Αβασγία, Αλανία Ιβηρία και Λαζική). Αργότερα ο αυτοκράτορας, Αναστάσιος 2ος εκτιμώντας τις στρατιωτικές και διπλωματικές ικανότητες που έδειξε ο Λέων κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής των διόρισε στρατηγό του θέματος, των Ανατολικών, θέση εξαιρετικά τιμητική. Ο Λέων 3ος ανήκει στους μεγάλους αυτοκράτορες του Βυζαντίου διακρινόταν για τη θρησκευτική του πίστη, θάρρος, τόλμη, αποφασιστικότητα δραστηριότητα, θέληση, πρωτοβουλία και ικανότητα προγραμματισμού. Ο Λέων 3ος προσέφερε στο Βυζάντιο δύο μεγάλες υπηρεσίες: α) αποκατέστησε την τάξη στο κράτος, όπου ύστερα από την κατάληψη της δυναστείας του Ηρακλείου επικρατούσε μεγάλη αναρχία, β) απέκρουσε τους Άραβες μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης και έσωσε όχι μόνο την ελληνική αυτοκρατορία αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη και τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό από τις μουσουλμανικές ορδές.
ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΑΒΕΣ (717-718)
Η πρώτη φροντίδα του Λέοντος όταν ανέβηκε στο θρόνο ήταν να προετοιμάσει την Κωνσταντινούπολη για να αντιμετωπίσει την πολιορκία, η οποία αναμενόταν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αφού ολοκλήρωσε τα αμυντικά έργα που είχε αρχίσει ο Αναστάσιος 2ος περίμενε τον εχθρό. Πράγματι λίγους μήνες μετά την άνοδο του Λέοντα στο θρόνο ο Άραβας στρατηγός Μασσαλίας (Maslamah) αδελφός του Χαλίφη Σουλεϊμάν οδηγώντας 80.000 στρατό έφτασε μπροστά από την Κωνσταντινούπολη την οποία άρχισε να πολιορκεί από την ξηρά (15 Αυγούστου). Λίγο αργότερα την 1η Σεπτεμβρίου έφτασε και ο αραβικός στόλος, που αποτελείτο από 1.800 πλοία με αρχηγό τον ίδιο το χαλίφη Σουλεϊμάν και χωρίζοντας σε δύο μοίρες προς την παραλία της Χαλκηδόνας (απέναντι από την Κωνσταντινούπολη) και η άλλη προς τα ευρωπαϊκά παράλια του Βοσπόρου. Όμως τα φορτηγά πλοία που ήταν βραδυκίνητα και καταλήφθηκαν ξαφνικά από νηνεμία και από βόρειο άνεμο, όχι μόνο δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν αλλά και παρασύρθηκαν προς τα πίσω από το θαλάσσιο ρεύμα. Ο Λέων ο οποίος παρακολουθούσε από τα τείχη τους τις κινήσεις των εχθρικών πλοίων, έστειλε εναντίον τους πυρπολικά, τα οποία με τη χρήση του υγρού πυρός τους προκάλεσαν τρομερή καταστροφή. Τα περισσότερα από αυτά (τα φορτηγά πλοία) έγιναν παρανάλωμα του υγρού πυρός, ενώ τα υπόλοιπα καταβυθίστηκαν αύτανδρα. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, ο κύριος όγκος του εχθρικού στόλου κατέφυγε απέναντι στην ασιατική παραλία και οι εχθροί περιορίσθηκαν στις επιθέσεις από την ξηρά, οι οποίες αποκρούστηκαν από τους πολιορκημένους μπροστά στα πανίσχυρα τείχη. Εκτός από αυτό, ο χειμώνας του 717 ήταν εξαιρετικά δριμύς με αποτέλεσμα λόγω του ψύχους, των ταλαιπωριών και των στερήσεων, να χάσουν οι Άραβες πολλούς στρατιώτες και ζώα. Η άνοιξη του 718 βρήκε έναν αραβικό στρατό άψυχο και αποδεκατισμένο. Ο νέος χαλίφης Ομάρ ο οποίος διαδέχθηκε τον Σουλεϊμάν έστειλε τότε, δύο νέους στόλους κατά την Κωνσταντινούπολης. Ο ένας προερχόταν από την Αίγυπτο και αποτελείτο από 400 πλοία και ο άλλος από την Αφρική και αποτελείτο από 360. Οι δύο Άραβες ναύαρχοι δεν επιτέθηκαν κατά της Κωνσταντινούπολης, αλλά, προσωρμίστηκαν σε μικρούς λιμένες απέναντι από αυτήν. Τότε ο Λέων κατόρθωσε να προκαλέσει λιποταξία χριστιανών Αιγυπτίων που υπηρετούσαν στον αραβικό στόλο, γεγονός το οποίο συνετέλεσε στην εξασθένιση των Αράβων.
ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΑΒΕΣ (717-718)
Η πρώτη φροντίδα του Λέοντος όταν ανέβηκε στο θρόνο ήταν να προετοιμάσει την Κωνσταντινούπολη για να αντιμετωπίσει την πολιορκία, η οποία αναμενόταν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αφού ολοκλήρωσε τα αμυντικά έργα που είχε αρχίσει ο Αναστάσιος 2ος περίμενε τον εχθρό. Πράγματι λίγους μήνες μετά την άνοδο του Λέοντα στο θρόνο ο Άραβας στρατηγός Μασσαλίας (Maslamah) αδελφός του Χαλίφη Σουλεϊμάν οδηγώντας 80.000 στρατό έφτασε μπροστά από την Κωνσταντινούπολη την οποία άρχισε να πολιορκεί από την ξηρά (15 Αυγούστου). Λίγο αργότερα την 1η Σεπτεμβρίου έφτασε και ο αραβικός στόλος, που αποτελείτο από 1.800 πλοία με αρχηγό τον ίδιο το χαλίφη Σουλεϊμάν και χωρίζοντας σε δύο μοίρες προς την παραλία της Χαλκηδόνας (απέναντι από την Κωνσταντινούπολη) και η άλλη προς τα ευρωπαϊκά παράλια του Βοσπόρου. Όμως τα φορτηγά πλοία που ήταν βραδυκίνητα και καταλήφθηκαν ξαφνικά από νηνεμία και από βόρειο άνεμο, όχι μόνο δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν αλλά και παρασύρθηκαν προς τα πίσω από το θαλάσσιο ρεύμα. Ο Λέων ο οποίος παρακολουθούσε από τα τείχη τους τις κινήσεις των εχθρικών πλοίων, έστειλε εναντίον τους πυρπολικά, τα οποία με τη χρήση του υγρού πυρός τους προκάλεσαν τρομερή καταστροφή. Τα περισσότερα από αυτά (τα φορτηγά πλοία) έγιναν παρανάλωμα του υγρού πυρός, ενώ τα υπόλοιπα καταβυθίστηκαν αύτανδρα. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, ο κύριος όγκος του εχθρικού στόλου κατέφυγε απέναντι στην ασιατική παραλία και οι εχθροί περιορίσθηκαν στις επιθέσεις από την ξηρά, οι οποίες αποκρούστηκαν από τους πολιορκημένους μπροστά στα πανίσχυρα τείχη. Εκτός από αυτό, ο χειμώνας του 717 ήταν εξαιρετικά δριμύς με αποτέλεσμα λόγω του ψύχους, των ταλαιπωριών και των στερήσεων, να χάσουν οι Άραβες πολλούς στρατιώτες και ζώα. Η άνοιξη του 718 βρήκε έναν αραβικό στρατό άψυχο και αποδεκατισμένο. Ο νέος χαλίφης Ομάρ ο οποίος διαδέχθηκε τον Σουλεϊμάν έστειλε τότε, δύο νέους στόλους κατά την Κωνσταντινούπολης. Ο ένας προερχόταν από την Αίγυπτο και αποτελείτο από 400 πλοία και ο άλλος από την Αφρική και αποτελείτο από 360. Οι δύο Άραβες ναύαρχοι δεν επιτέθηκαν κατά της Κωνσταντινούπολης, αλλά, προσωρμίστηκαν σε μικρούς λιμένες απέναντι από αυτήν. Τότε ο Λέων κατόρθωσε να προκαλέσει λιποταξία χριστιανών Αιγυπτίων που υπηρετούσαν στον αραβικό στόλο, γεγονός το οποίο συνετέλεσε στην εξασθένιση των Αράβων.
-2-Exposure.jpg)
Όμως, τη μεγαλύτερη καταστροφή προκάλεσε το υγρό ή ελληνικό πυρ με το οποίο οι βυζαντινοί κατέστρεψαν μεγάλο μέρος του αραβικού στόλου, αφού πληροφορήθηκαν από τους αυτόμολους τα αγκυροβόλια του. Εν τω μεταξύ, στο αραβικό στρατόπεδο ενέσκηψε τρομερός λιμός, που είχε αρκετά θύματα. Δεν έφθαναν όμως όλα αυτά για τους Άραβες αλλά τους επετέθηκαν αιφνιδιαστικά (μετά από συνεννόηση με το Λέοντα) και οι Βούλγαροι, οι οποίοι εξόντωσαν κατά τον χρονογράφο, Θεοφάνη, «ως φασιν οι ακριβώς επισταμένοι 22.000». Έτσι λοιπόν, οι Άραβες αποδεκατισμένοι και χωρίς να έχουν εξασφαλισμένα τα νώτα τους δεν ήταν δυνατόν να συνεχίσουν την πολιορκία, η οποία είχε αποτύχει πλήρως.Έπειταπλήρως. Έπειτα από αυτά ο χαλίφης Ομάρ διέταξε τον Μασαλμά να λύσει την πολιορκία και να επιστρέψει. Στις 15 Αυγούστου του 718, ένα χρόνο ακριβώς μετά από την έναρξη της πολιορκίας, δόθηκε το σύνθημα της αποχώρησης των αραβικών δυνάμεων. Ο στρατός ξηράς μετά από μεγάλες απώλειες, τις οποίες οι αραβικές πηγές αριθμούν σε 150.000 άνδρες πέρασε στη Μικρά Ασία και από εκεί στην πατρίδα του. Ο στόλος όμως ή μάλλον τα θλιβερά λείψανα που είχαν απομείνει από τις υπερήφανες ναυτικές μοίρες, περιέπεσε σε θαλασσοταραχή και κατεστράφη ολοσχερώς. Μόλις πέντε πλοία κατόρθωσαν να φτάσουν στη Συρία, όπου ανήγγειλαν τη μεγάλη συμφορά. Αυτό ήταν το τέλος της δεύτερης πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες. Η νίκη αυτή του Χριστιανισμού κατά του Μωαμεθανισμού, του Ελληνισμού κατά της βαρβαρότητας συγκλόνησε ολόκληρη την Ευρώπη της εποχής εκείνης. Ο Πάπας Γρηγόριος 2ος γεμάτος ενθουσιασμό διέταξε να κατασκευασθούν πλήθος εικόνες του Λέοντος 3ος τις οποίες έστειλε σε όλους τους ηγεμόνες της Ευρώπης. Η απόκρουση των Αράβων μπροστά τα τείχη της Κωνσταντινούπολης είναι ένα μεγάλο γεγονός πανευρωπαϊκής και κοσμοϊστορικής σημασίας, γιατί σώθηκε όχι μόνο το Βυζαντινό κράτος αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη από την ισλαμική λαίλαπα. Πολύ εύστοχα, ο Σπύρος Λάμπρος, γράφει τα εξής: «Η 15η Αυγούστου του 718 δικαίως πρέπει να αναγραφεί εις τας μεγάλας του Ελληνισμού ημέρας και είναι η κατά τους μέσους αιώνας αντίστοιχος της εν Μαραθώνι αποκρούσεως των Περσών. Ο δε Λέων δύναται να ανακηρυχθεί ο Μιλτιάδης του μεσαιωνικού Ελληνισμού». Λίγα χρόνια αργότερα οι Άραβες προχωρώντας από την Ισπανία που την είχαν καταλάβει το 711 πέρασαν τα Πηρηναία και μπήκαν στη Γαλλία. Τότε ο ηγεμόνας των Φράγκων, Κάρολος Μαρτέλος νίκησε το 732 τους Άραβες κοντά στο Πουατιέ (Poitiers) και ανέκοψε οριστικά την προέλαση τους στη Δυτική Ευρώπη, με αποτέλεσμα να περιορισθούν από τότε στην Ισπανία. Η Ε. Βοκραζέλη - Μαρινάκου κρίνοντας τη νίκη του Λέοντος γράφει: «Οι Ευρωπαίοι ιστορικοί θαυμάζουν και εξυμνούν τη νίκη του Μαρτέλου Δεν πρέπει όμως να υποτιμηθεί η νίκη του Λέοντα, που σταμάτησε τον κύριο όγκο των Αράβων, ενώ η Κωνσταντινούπολη αντιστάθηκε πολλά χρόνια συνέχεια στις επιδρομές και διαφύλαξε το χριστιανισμό και τον ελληνικό πολιτισμό». Οπωσδήποτε η απόκρουση των Αράβων μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης είναι ιστορικό γεγονός μεγαλύτερης σημασίας από τη μάχη στο Πουατιέ.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΑΡΑΒΩΝ 718-741
Μετά την αποτυχία των Αράβων να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, μειώθηκε η επιθετική ορμή των Αράβων και άλλαξε ο χαρακτήρας των αραβοβυζαντινών πολέμων. Από τότε δεν επεχείρησαν πια εκστρατεία εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά από το 724 και κάθε χρόνο έκαναν επιδρομές στη Μ. Ασία. Το 726 ο στρατηγός Μασσαλίας εισέβαλε στην Καππαδοκία, και κατέλαβε την Καισαρεία Το επόμενο έτος, οι Άραβες έφτασαν μέχρι την Νίκαια, την οποία πολιόρκησαν αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Το 730 οι Άραβες κατέλαβαν το κάστρο Χαρσιανό στην Καππαδοκία. Δύο χρόνια αργότερα προχώρησαν μέχρι την Παφλαγονία απ' όπου επέστρεψαν με πολλά λάφυρα και αιχμαλώτους. Αλλά και στη Μεσόγειο Θάλασσα επιχειρούσαν πειρατικές επιδρομές, γιατί είχαν συνηθίσει στη λαφυραγωγία και ήταν δύσκολο να ησυχάσουν. Θα ήταν βέβαια πολύ κουραστική η λεπτομερειακή αναφορά μας σε όλες τις επιδρομές τις οποίες έκαναν οι Άραβες κάθε χρόνο σχεδόν από το 724 μέχρι το 740 και οι οποίες δεν απειλούσαν βέβαια την εδαφική ακεραιότητα του κράτους, προκαλούσαν όμως μεγάλες ζημιές στην οικονομία και δημιουργούσαν μεγάλα κοινωνικά προβλήματα στο κράτος. Όλα αυτά τα χρόνια, ο Λέων ήταν απασχολημένος με εσωτερικά ζητήματα (κυρίως με την εικονομαχία). Όμως το 740 ο αυτοκράτορας αφού είχε απαλλαγεί από τα πιεστικά εσωτερικά ζητήματα αποφάσισε να αντιμετωπίσει με δυναμικό τρόπο τις αραβικές επιδρομές. Πράγματι όταν έμαθε ότι οι Άραβες το Μάιο του 740 είχαν εισβάλει στα αυτοκρατορικά εδάφη με πολυάριθμο στρατό, εξεστράτευσε ο ίδιος ο Λέων 3ος μαζί με το για του και συναυτοκράτορα Κωνσταντίνο. Η αποφασιστική σύγκρουση έγινε στο Ακροϊνό της Φουγίας κοντά στο σημερινό Αφιόν -Καίσαρ, όπου οι Άραβες (ιδιαίτερα το ιππικό τους) έπαθαν φοβερή καταστροφή. Οι αρχηγοί τους ο Μελίχ και ο Βατάλ (ήρωας των αραβικών θρύλων) σκοτώθηκαν στη μάχη. Ακόμα και σήμερα επιζεί η μνήμη του ΒατάλΒάτάλ όχι μόνο στους αραβικούς θρύλους αλλά και στους τουρκικούς και στους ισπανικούς (ΕΙ Cid). Η μάχη του Ακροϊνού ήταν πολύ σημαντική γιατί με τη νίκη του αυτή ο Λέων, μπόρεσε να απαλλάξει τη Μικρά Ασία από τον αραβικό κίνδυνο. Έτσι η περιοχή αυτή, η οποία διέθετε ισχυρή αμυντική δύναμη παρέμεινε αναπόσπαστο τμήμα της αυτοκρατορίας.
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ
α) Χαρακτήρας και σκοπός: Εικονομαχία ονομάζεται η θρησκευτική έριδα η οποία προέκυψε σχετικά με τη χρήση και τη λατρεία των εικόνων και η οποία από το 726 μέχρι το 843 προκάλεσε αναστάτωση στο βυζαντινό κόσμο και τον διαίρεσε σε δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις, στους εικονομάχους (δηλαδή τους διώκτες των εικόνων) και τους εικονολάτρες. Σχετικά με το χαρακτήρα της εικονομαχίας διατυπώθηκαν οι παρακάτω θεωρίες:
ΣΧΕΣΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΑΡΑΒΩΝ 718-741
Μετά την αποτυχία των Αράβων να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, μειώθηκε η επιθετική ορμή των Αράβων και άλλαξε ο χαρακτήρας των αραβοβυζαντινών πολέμων. Από τότε δεν επεχείρησαν πια εκστρατεία εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά από το 724 και κάθε χρόνο έκαναν επιδρομές στη Μ. Ασία. Το 726 ο στρατηγός Μασσαλίας εισέβαλε στην Καππαδοκία, και κατέλαβε την Καισαρεία Το επόμενο έτος, οι Άραβες έφτασαν μέχρι την Νίκαια, την οποία πολιόρκησαν αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Το 730 οι Άραβες κατέλαβαν το κάστρο Χαρσιανό στην Καππαδοκία. Δύο χρόνια αργότερα προχώρησαν μέχρι την Παφλαγονία απ' όπου επέστρεψαν με πολλά λάφυρα και αιχμαλώτους. Αλλά και στη Μεσόγειο Θάλασσα επιχειρούσαν πειρατικές επιδρομές, γιατί είχαν συνηθίσει στη λαφυραγωγία και ήταν δύσκολο να ησυχάσουν. Θα ήταν βέβαια πολύ κουραστική η λεπτομερειακή αναφορά μας σε όλες τις επιδρομές τις οποίες έκαναν οι Άραβες κάθε χρόνο σχεδόν από το 724 μέχρι το 740 και οι οποίες δεν απειλούσαν βέβαια την εδαφική ακεραιότητα του κράτους, προκαλούσαν όμως μεγάλες ζημιές στην οικονομία και δημιουργούσαν μεγάλα κοινωνικά προβλήματα στο κράτος. Όλα αυτά τα χρόνια, ο Λέων ήταν απασχολημένος με εσωτερικά ζητήματα (κυρίως με την εικονομαχία). Όμως το 740 ο αυτοκράτορας αφού είχε απαλλαγεί από τα πιεστικά εσωτερικά ζητήματα αποφάσισε να αντιμετωπίσει με δυναμικό τρόπο τις αραβικές επιδρομές. Πράγματι όταν έμαθε ότι οι Άραβες το Μάιο του 740 είχαν εισβάλει στα αυτοκρατορικά εδάφη με πολυάριθμο στρατό, εξεστράτευσε ο ίδιος ο Λέων 3ος μαζί με το για του και συναυτοκράτορα Κωνσταντίνο. Η αποφασιστική σύγκρουση έγινε στο Ακροϊνό της Φουγίας κοντά στο σημερινό Αφιόν -Καίσαρ, όπου οι Άραβες (ιδιαίτερα το ιππικό τους) έπαθαν φοβερή καταστροφή. Οι αρχηγοί τους ο Μελίχ και ο Βατάλ (ήρωας των αραβικών θρύλων) σκοτώθηκαν στη μάχη. Ακόμα και σήμερα επιζεί η μνήμη του ΒατάλΒάτάλ όχι μόνο στους αραβικούς θρύλους αλλά και στους τουρκικούς και στους ισπανικούς (ΕΙ Cid). Η μάχη του Ακροϊνού ήταν πολύ σημαντική γιατί με τη νίκη του αυτή ο Λέων, μπόρεσε να απαλλάξει τη Μικρά Ασία από τον αραβικό κίνδυνο. Έτσι η περιοχή αυτή, η οποία διέθετε ισχυρή αμυντική δύναμη παρέμεινε αναπόσπαστο τμήμα της αυτοκρατορίας.
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ
α) Χαρακτήρας και σκοπός: Εικονομαχία ονομάζεται η θρησκευτική έριδα η οποία προέκυψε σχετικά με τη χρήση και τη λατρεία των εικόνων και η οποία από το 726 μέχρι το 843 προκάλεσε αναστάτωση στο βυζαντινό κόσμο και τον διαίρεσε σε δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις, στους εικονομάχους (δηλαδή τους διώκτες των εικόνων) και τους εικονολάτρες. Σχετικά με το χαρακτήρα της εικονομαχίας διατυπώθηκαν οι παρακάτω θεωρίες:
1) Θεωρία Κων/νου Παπαρηγοπούλου Ο εθνικός ιστορικός θεωρεί την Εικονομαχία όχι μόνο εκκλησιαστική αλλά κυρίως κοινωνική και πολιτική μεταρρύθμιση η οποία απέβλεπε σε πλήρη αναγέννηση της κοινωνίας. Η θεωρία αυτή είχε ευρύτατη διάδοση.
2) Η θεωρία του αποκλειστικά πολιτικού χαρακτήρα της Εικονομαχίας. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή την οποία υποστήριξαν ο Ρώσσος Βυζαντινολόγος C. Ν. Uspensky και ο Γάλλος Βυζαντινολόγος Κάρολος Dienl, τα μέτρα που πήρε ο Λέων κατά των μοναχών και των μοναστηριών δεν είχαν θρησκευτικές αιτίες αλλά πολιτικές δηλαδή α) την εναντίωση του κράτους στην ανάπτυξη της ιδιοκτησίας των μοναστηριών (άποψη Ushensky) και β) τον περιορισμό των ελευθεριών και της επιδράσεως του κλήρου που απειλούσαν σοβαρά την μοναρχία (άποψη Diehl).
3) Η θεωρία της προσπάθειας αποκάθαρσης του Χριστιανισμού από ειδωλολατρικά στοιχεία. Η θεωρία αυτή διατυπώθηκε από τον A' Lombard (βλέπε Καραγιαννόπουλο, τόμος 2ος 131).
4) Θεωρία της αντίθεσης των πληθυσμών των ανατολικών επαρχιών του κράτους (που ήταν επηρεασμένοι από τον Μωαμεθανισμό, τον Ιουδαϊσμό, τον Μονοφυσιτισμό και τον Παυλικιανισμό στους πληθυσμούς των δυτικών επαρχιών του κράτους που είχαν εξωστρεφείς λατρευτικές τάσεις (απόψεις του Bury και Ostrogorsky).
5) Θεωρία της συνδιαλλαγής του Βυζαντίου με τις θρησκείες και τους λαούς της Ανατολής. Η θεωρία αυτή διατυπώθηκε από τον Emil Ludwig (στο έργο του Meditera-nee, To A' 1943 σελ 313). Αυτός υποστηρίζει ότι ο Λέων κατάργησε τις εικόνες για να εξαλείψει μια από τις κυριότερες διαφορές ανάμεσα στη χριστιανική θρησκεία και στον Ιουδαϊσμό και Μωαμεθανισμό και έτσι να διευκολύνει την είσοδο νέων στη χριστιανική εκκλησία.
6) Θεωρία του Δ. Ζακυνθηνού Κατά τον καθηγητή Δ. Ζακυνθηνό «ο πρωτογενής χαρακτήρ της Εικονομαχίας υπήρξε θρησκευτικός και πνευματικός». Πρόκειται για μια από τις πολλές χριστολογικές έριδες που οφείλειται σε επιδράσεις ιουδαϊκές μονοφυσιτικές και αραβικές.
Σε τελική ανάλυση πιστεύει ο εν λόγω ιστορικός ότι η Εικονομαχία εκδηλώνεται ως ανταγωνισμός μεταξύ του ελληνικού και του ασιατικού πνεύματος. Τελικά διαβλέπει στην Εικονομαχία τον «φορέα πνεύματος αυστηρού και ροπών αντιπνευματικών». Πιστεύει ότι αν επικρατούσε η Εικονομαχία θα καταλυόταν η παράδοση και θα καταστρεφόταν το θεσπέσιο έργο, το οποίο είχε πετύχει η χριστιανική διανόηση δηλαδή ο μεγαλειώδης συγκερασμός της χριστιανικής διδασκαλίας, με την Ελληνική σκέψη. Στο τέλος υπερίσχυσε η Ελληνική παράδοση.
β) Περίοδοι της Εικονομαχίας.
Η Εικονομαχία άρχισε το 726 και διήρκησε μέχρι το 843 πάνω από εκατό χρόνια. Διακρίνεται σε δύο περιόδους ή φάσεις. Η πρώτη περίοδος αρχίζει το 726 και τελειώνει το 787 με την 7η Οικουμενική Σύνοδο που αναστήλωσε τις εικόνες. Η Δεύτερη περίοδος της Εικονομαχίας αρχίζει το 815 και τελειώνει το 843 με την πλήρη αναστήλωση των εικόνων που έγινε από τη Θεοδώρα στις 11 Μαρτίου του 843.
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Όπως μας πληροφορεί ο χρονογράφος Θεοφάνης, ο Λέων άρχισε από το 726 να προετοιμάζει την κοινή γνώμη για την καθαίρεση των εικόνων. Δεν εξέδωσε σχετικό διάταγμα όπως πίστευαν παλαιότερα ιστορικοί. Ξεκίνησε με κηρύγματα με τα οποία προσπάθησε να πείσει το λαό να εγκαταλείψει τη λατρεία των εικόνων. Στην αλληλογραφία του με τον Πάπα Γρηγόριο 2ος ο οποίος ήταν αντίπαλος της εικονομαχίας, έγραψε ότι θεωρούσε τον εαυτό του όχι μόνο αυτοκράτορα αλλά και αρχιερέα. Αλλά και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός ήταν αντίπαλος του Λέοντος και με θάρρος αντέδρασε σ' αυτά όταν ο αυτοκράτορας του ζήτησε να τα εγκρίνει. Ο Γερμανός παραιτήθηκε υποστηρίζοντας ότι χωρίς να συγκληθεί Σύνοδος δεν ήταν δυνατό να γίνει μια τέτοια καινοτομία (729). Ο Λέων ανέβασε τότε στον πατριαρχικό θρόνο τον Αναστάσιο (730) ο οποίος ήταν φίλος της μεταρρύθμισης και υπέγραψε το πρώτο κατά των εικόνων διάταγμα του Λέοντος (730) του οποίου δεν γνωρίζουμε ακριβώς το περιεχόμενο. Ο Λέων προχωρεί στο μεταρρυθμιστικό του έργο με μετριοπάθεια. Μόνο μια εικόνα καταστράφηκε, η εικόνα του Χριστού του Αντικώνητου στη Χάλκη δηλαδή στα προπύλαια των ανακτόρων. Η θρησκευτική πολιτική του αυτοκράτορα προκάλεσε μεγάλες αναταραχές και επαναστάσεις ιδιαίτερα στις ευρωπαϊκές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Στην Ελλάδα, η οποία ανήκε μέχρι τότε εκκλησιαστικά στη δικαιοδοσία του πάπα της Ρώμης, ο θεματικός στρατός και στόλος με αρχηγό τον τουρμάρχη των Ελλαδικών Αγαλλιανό ανακήρυξαν αυτοκράτορα κάποιο Κοσμά και έπλευσαν εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως για να καθαιρέσουν το Λέοντα και να ανεβάσουν στο θρόνο τον εικονόφιλο Κοσμά. Το θαρραλέο αυτό επιχείρημα εξουδετέρωσε το Λέων αφού κατέστρεψε το στόλο τους και συνέλαβε και θανάτωσε τον Κοσμά. Ο Αγαλλιανός αυτοκτόνησε πέφτοντας με την πανοπλία του στη θάλασσα. Στην Ιταλία, όπου ο πάπας Γρηγόριος 2ος πολεμούσε με σφοδρότητα τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του Λέοντα η αντίδραση εναντίον τους υπήρξε μεγαλύτερη. Οι Βυζαντινές πόλεις, η Βενετία, η Ραβέννα η Νεάπολη ακόμα και η Ρώμη επανεστάτησαν και ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Tinerius Petasius. Ο διάδοχος του πάπα Γρηγορίου 2ος Γρηγόριος 3ος καταδίκασε την εικονομαχία και σε Σύνοδο που συγκάλεσε στον Άγιο Πέτρο αφόρισε τους εικονομάχους και δεν αναγνώρισε τον Πατριάρχη Αναστάσιο. Τότε ο Λέων αφαίρεσε από την δικαιοδοσία του πάπα τις επισκοπές της Καλαβρίας και τις εξάρτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η κυρίως Ελλάδα μαζί με την Κρήτη περιλαμβανόταν στο Ιλλυρικό. ' Όμως με τα μέτρα που πήρε ο Λέων κατά του πάπα οξύνθηκαν οι αντιθέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης και οι πάπες στράφηκαν προς του Φράγκους. Τα μέτρα του Λέοντα κατά των παπών αποτέλεσαν το προανάκρουσμα του σχίσματος του ενάτου αιώνα (Φωτίειο Σχίσμα 867). Εκτός από τον πάπα αντίθετοι στην Εικονομαχία και πολέμιοι της ήταν οι πατριάρχες Αντιοχείας Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας. Ο κυριότερος όμως δογματικός αντίπαλος της Εικονομαχίας ήταν ο ονομαστός Θεολόγος και μοναχός Ιωάννης ο Δαμασκηνός13 μια από τις μεγαλύτερες μορφές της εκκλησίας που έλαμψε στο σκοτάδι της πνευματικής ερήμωσης του 650 - 850. Ο Ιωάννης δίδασκε ότι οι εικόνες «τα βιβλία των αγραμμάτων , βοηθούν τον αμόρφωτο λαό να επικοινωνήσει με το Θεό. Ο Ιωάννης κατόρθωσε να συγκρατήσει στην ορθοδοξία όλους τους Χριστιανούς της Συρίας και της Παλαιστίνης που ήταν υπήκοοι των Αράβων.
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΡΓΟ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
Το νομοθετικό έργο του Λέοντα 3ος που δημοσιεύθηκε το 726 στο όνομα του ιδίου και του γιου του Κωνσταντίνου, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της κωδικοποίησης της βυζαντινής νομοθεσίας (Ostrogosky). Η Εκλογή είναι απάνθισμα των σπουδαιότερων διατάξεων του ιδιωτικού και ποινικού δικαίου της εποχής εκείνης. Βασίζεται βέβαια στο Ιουστινιάνειο δίκαιο, αλλά ξεφεύγει σε αρκετά σημεία από αυτό αναθεωρώντας το «εις το φιλανθρωπότερον . Στη μεγάλη εισαγωγή που υπάρχει ολόκληρη διακήρυξη κοινωνικής πολιτικής. Φροντίδα για το φτωχό, προστασία στον ανίσχυρο, υποστήριξη στον αδύνατο είναι το πνεύμα της νέας νομοθεσίας. Λαμβάνεται ιδιαίτερη πρόνοια για την περιουσία των χηρών και των ορφανών και ανατίθεται στην Εκκκλησία η εποπτεία των ορφανών. Η απελευθέρωση των δούλων γίνεται τώρα ευκολότερα με τη συγκατάθεση των κτιρίων τους. Η νέα νομοθεσία προστατεύει περισσότερο τη συζυγική πίστη και την αγνότητα. Παλαιότερα στον Λέοντα 3ος αποδίδονταν και τρεις άλλοι νόμοι, ο γεωργικός νόμος , ο νόμος Ροδιών ναυτικός και ο στρατιωτικός. Σήμερα, οι ερευνητές συμφωνούν ότι είναι παλαιότεροι α) Ο γεωργικός νόμος αναφέρεται στους ελεύθερους γεωργούς και στις κοινότητες. Στην ουσία είναι αστυνομική διάταξη που επιδιώκει την προστασία της γεωργικής και της κτηνοτροφικής περιουσίας. β) Ο νόμος Ροδιών ναυτικός αναφέρεται στις μεταφορές εμπορευμάτων με πλοία, στις σχέσεις εμπόρων και ναυτικών, και γενικά σ' ότι σήμερα λέμε «Δίκαιο της θάλασσας». Κατά μια γνώμη ο νόμος αυτός είναι ιδιωτική συλλογή. Πάντως, το κείμενο αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον για την ιστορία του εμπορίου γ) Ο στρατιωτικός νόμος αναφέρεται στις ποινές που επιβάλλονται στους απείθαρχους στρατιώτες ώστε να εξασφαλίζεται αυστηρή πειθαρχία. Τέτοιες ποινές ήταν: Αυτός ο οποίος ψευδώς ισχυριζόταν ότι είναι άρρωστος καταδικαζόταν σε θάνατο. Οι ελεύθεροι μεταβάλλονται σε δούλους εάν αποπειραθούν να αποφύγουν τη στρατιωτική υπηρεσία. Ο Λέων 3ος επιχείρησε και διοικητική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας, τη λεγόμενη θεματική αναδιοργάνωση. Για να αντιμετωπίζεται ευκολότερα η τυχόν ανταρσία των ηγετών των μεγάλων θεμάτων αφ' ενός και για να διεξάγονται αποτελεσματικότερα οι πόλεμοι κατά των Αράβων. Ο Λέων αποφάσισε να περιορίσει την γεωγραφική έκταση και επομένως και τη στρατιωτική δύναμη των μεγάλων θεμάτων και να δημιουργήσει καινούργια. Έτσι λοιπόν διχοτομεί το αχανές θέμα των Ανατολικών του οποίου το δυτικό τμήμα ονομάζεται θέμα Θρακησίων Επίσης, δημιούργησε το θέμα των Κιβυρραιωτών και το θέμα Κρήτης. (Βλέπε για το θέμα: Ostrogorsky Τόμος 2ος σελ. 22-23).
ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ Γ'
Μετά από βασιλεία εικοσιτεσσάρων ετών ο Λέων 3ος αφού προσβλήθηκε από υδρωπικία πέθανε στις 18 Ιουνίου του 741. Ο Λέων αναδείχθηκε ένας, από τους μεγαλύτερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου γιατί έσωσε την αυτοκρατορία από την αναρχία και από τους Άραβες.
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Όπως μας πληροφορεί ο χρονογράφος Θεοφάνης, ο Λέων άρχισε από το 726 να προετοιμάζει την κοινή γνώμη για την καθαίρεση των εικόνων. Δεν εξέδωσε σχετικό διάταγμα όπως πίστευαν παλαιότερα ιστορικοί. Ξεκίνησε με κηρύγματα με τα οποία προσπάθησε να πείσει το λαό να εγκαταλείψει τη λατρεία των εικόνων. Στην αλληλογραφία του με τον Πάπα Γρηγόριο 2ος ο οποίος ήταν αντίπαλος της εικονομαχίας, έγραψε ότι θεωρούσε τον εαυτό του όχι μόνο αυτοκράτορα αλλά και αρχιερέα. Αλλά και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός ήταν αντίπαλος του Λέοντος και με θάρρος αντέδρασε σ' αυτά όταν ο αυτοκράτορας του ζήτησε να τα εγκρίνει. Ο Γερμανός παραιτήθηκε υποστηρίζοντας ότι χωρίς να συγκληθεί Σύνοδος δεν ήταν δυνατό να γίνει μια τέτοια καινοτομία (729). Ο Λέων ανέβασε τότε στον πατριαρχικό θρόνο τον Αναστάσιο (730) ο οποίος ήταν φίλος της μεταρρύθμισης και υπέγραψε το πρώτο κατά των εικόνων διάταγμα του Λέοντος (730) του οποίου δεν γνωρίζουμε ακριβώς το περιεχόμενο. Ο Λέων προχωρεί στο μεταρρυθμιστικό του έργο με μετριοπάθεια. Μόνο μια εικόνα καταστράφηκε, η εικόνα του Χριστού του Αντικώνητου στη Χάλκη δηλαδή στα προπύλαια των ανακτόρων. Η θρησκευτική πολιτική του αυτοκράτορα προκάλεσε μεγάλες αναταραχές και επαναστάσεις ιδιαίτερα στις ευρωπαϊκές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Στην Ελλάδα, η οποία ανήκε μέχρι τότε εκκλησιαστικά στη δικαιοδοσία του πάπα της Ρώμης, ο θεματικός στρατός και στόλος με αρχηγό τον τουρμάρχη των Ελλαδικών Αγαλλιανό ανακήρυξαν αυτοκράτορα κάποιο Κοσμά και έπλευσαν εναντίον της Κωνσταντινουπόλεως για να καθαιρέσουν το Λέοντα και να ανεβάσουν στο θρόνο τον εικονόφιλο Κοσμά. Το θαρραλέο αυτό επιχείρημα εξουδετέρωσε το Λέων αφού κατέστρεψε το στόλο τους και συνέλαβε και θανάτωσε τον Κοσμά. Ο Αγαλλιανός αυτοκτόνησε πέφτοντας με την πανοπλία του στη θάλασσα. Στην Ιταλία, όπου ο πάπας Γρηγόριος 2ος πολεμούσε με σφοδρότητα τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του Λέοντα η αντίδραση εναντίον τους υπήρξε μεγαλύτερη. Οι Βυζαντινές πόλεις, η Βενετία, η Ραβέννα η Νεάπολη ακόμα και η Ρώμη επανεστάτησαν και ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Tinerius Petasius. Ο διάδοχος του πάπα Γρηγορίου 2ος Γρηγόριος 3ος καταδίκασε την εικονομαχία και σε Σύνοδο που συγκάλεσε στον Άγιο Πέτρο αφόρισε τους εικονομάχους και δεν αναγνώρισε τον Πατριάρχη Αναστάσιο. Τότε ο Λέων αφαίρεσε από την δικαιοδοσία του πάπα τις επισκοπές της Καλαβρίας και τις εξάρτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η κυρίως Ελλάδα μαζί με την Κρήτη περιλαμβανόταν στο Ιλλυρικό. ' Όμως με τα μέτρα που πήρε ο Λέων κατά του πάπα οξύνθηκαν οι αντιθέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης και οι πάπες στράφηκαν προς του Φράγκους. Τα μέτρα του Λέοντα κατά των παπών αποτέλεσαν το προανάκρουσμα του σχίσματος του ενάτου αιώνα (Φωτίειο Σχίσμα 867). Εκτός από τον πάπα αντίθετοι στην Εικονομαχία και πολέμιοι της ήταν οι πατριάρχες Αντιοχείας Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας. Ο κυριότερος όμως δογματικός αντίπαλος της Εικονομαχίας ήταν ο ονομαστός Θεολόγος και μοναχός Ιωάννης ο Δαμασκηνός13 μια από τις μεγαλύτερες μορφές της εκκλησίας που έλαμψε στο σκοτάδι της πνευματικής ερήμωσης του 650 - 850. Ο Ιωάννης δίδασκε ότι οι εικόνες «τα βιβλία των αγραμμάτων , βοηθούν τον αμόρφωτο λαό να επικοινωνήσει με το Θεό. Ο Ιωάννης κατόρθωσε να συγκρατήσει στην ορθοδοξία όλους τους Χριστιανούς της Συρίας και της Παλαιστίνης που ήταν υπήκοοι των Αράβων.
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΡΓΟ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
Το νομοθετικό έργο του Λέοντα 3ος που δημοσιεύθηκε το 726 στο όνομα του ιδίου και του γιου του Κωνσταντίνου, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της κωδικοποίησης της βυζαντινής νομοθεσίας (Ostrogosky). Η Εκλογή είναι απάνθισμα των σπουδαιότερων διατάξεων του ιδιωτικού και ποινικού δικαίου της εποχής εκείνης. Βασίζεται βέβαια στο Ιουστινιάνειο δίκαιο, αλλά ξεφεύγει σε αρκετά σημεία από αυτό αναθεωρώντας το «εις το φιλανθρωπότερον . Στη μεγάλη εισαγωγή που υπάρχει ολόκληρη διακήρυξη κοινωνικής πολιτικής. Φροντίδα για το φτωχό, προστασία στον ανίσχυρο, υποστήριξη στον αδύνατο είναι το πνεύμα της νέας νομοθεσίας. Λαμβάνεται ιδιαίτερη πρόνοια για την περιουσία των χηρών και των ορφανών και ανατίθεται στην Εκκκλησία η εποπτεία των ορφανών. Η απελευθέρωση των δούλων γίνεται τώρα ευκολότερα με τη συγκατάθεση των κτιρίων τους. Η νέα νομοθεσία προστατεύει περισσότερο τη συζυγική πίστη και την αγνότητα. Παλαιότερα στον Λέοντα 3ος αποδίδονταν και τρεις άλλοι νόμοι, ο γεωργικός νόμος , ο νόμος Ροδιών ναυτικός και ο στρατιωτικός. Σήμερα, οι ερευνητές συμφωνούν ότι είναι παλαιότεροι α) Ο γεωργικός νόμος αναφέρεται στους ελεύθερους γεωργούς και στις κοινότητες. Στην ουσία είναι αστυνομική διάταξη που επιδιώκει την προστασία της γεωργικής και της κτηνοτροφικής περιουσίας. β) Ο νόμος Ροδιών ναυτικός αναφέρεται στις μεταφορές εμπορευμάτων με πλοία, στις σχέσεις εμπόρων και ναυτικών, και γενικά σ' ότι σήμερα λέμε «Δίκαιο της θάλασσας». Κατά μια γνώμη ο νόμος αυτός είναι ιδιωτική συλλογή. Πάντως, το κείμενο αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον για την ιστορία του εμπορίου γ) Ο στρατιωτικός νόμος αναφέρεται στις ποινές που επιβάλλονται στους απείθαρχους στρατιώτες ώστε να εξασφαλίζεται αυστηρή πειθαρχία. Τέτοιες ποινές ήταν: Αυτός ο οποίος ψευδώς ισχυριζόταν ότι είναι άρρωστος καταδικαζόταν σε θάνατο. Οι ελεύθεροι μεταβάλλονται σε δούλους εάν αποπειραθούν να αποφύγουν τη στρατιωτική υπηρεσία. Ο Λέων 3ος επιχείρησε και διοικητική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας, τη λεγόμενη θεματική αναδιοργάνωση. Για να αντιμετωπίζεται ευκολότερα η τυχόν ανταρσία των ηγετών των μεγάλων θεμάτων αφ' ενός και για να διεξάγονται αποτελεσματικότερα οι πόλεμοι κατά των Αράβων. Ο Λέων αποφάσισε να περιορίσει την γεωγραφική έκταση και επομένως και τη στρατιωτική δύναμη των μεγάλων θεμάτων και να δημιουργήσει καινούργια. Έτσι λοιπόν διχοτομεί το αχανές θέμα των Ανατολικών του οποίου το δυτικό τμήμα ονομάζεται θέμα Θρακησίων Επίσης, δημιούργησε το θέμα των Κιβυρραιωτών και το θέμα Κρήτης. (Βλέπε για το θέμα: Ostrogorsky Τόμος 2ος σελ. 22-23).
ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ Γ'
Μετά από βασιλεία εικοσιτεσσάρων ετών ο Λέων 3ος αφού προσβλήθηκε από υδρωπικία πέθανε στις 18 Ιουνίου του 741. Ο Λέων αναδείχθηκε ένας, από τους μεγαλύτερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου γιατί έσωσε την αυτοκρατορία από την αναρχία και από τους Άραβες.
ΗΛΙΑΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ
ΒΥΖΑΝΤΙΣ
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/31EB0Cj
via IFTTT