 |
| Ο Μεταξάς εισέρχεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο. «Κατά πόδας» (στα αριστερά) τον ακολουθεί ο Δημήτρης Γιάγκογλου. (Φωτ. Αγνώστου.) |
Η εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 από τον Ιωάννη Μεταξά δεν είχε αρνητική επίδραση στην πορεία της φωτογραφίας. Αντίθετα μάλιστα, οι φωτορεπόρτερ αύξησαν τις δουλειές τους, αφού το καθεστώς, όπως σε κάθε δικτατορία, επιδίωκε να προβάλλει τα αναπτυξιακά έργα του. Οι φωτορεπόρτερ βρίσκονταν παντού και ακολουθούσαν, όπως άλλωστε συμβαίνει και σήμερα, κατά πόδας τον Ιωάννη Μεταξά. Τις επίσημες επισκέψεις του, τις εθνικές γιορτές στο Στάδιο, τις επιθεωρήσεις του στρατού, τα εγκαίνια νέων έργων, τις στρατιωτικές παρελάσεις και τις παρελάσεις των διαφόρων παραγωγικών τάξεων, που «αυθόρμητα» έδιναν το παρόν. Αψίδες στήνονταν τότε και οι δρόμοι γέμιζαν με άνθη. Από κοντά και η νεολαία, η ΕΟΝ.
 |
| Ένα σπάνιο ντοκουμέντο: «Καύσις κομουνιστικών εντύπων σε πλατεία της Καβάλας», 1938. Προηγείται «πολιτική διαφώτιση». (Φωτ. Αγνώστου.) |
Οι εικόνες ήταν σχεδόν όμοιες παντού: Αθήνα, Καβάλα, Γιάννενα, Χίος, Μυτιλήνη. Τέτοιες φωτογραφίες ήταν βέβαιο ότι περνούσαν εύκολα από τον εξονυχιστικό έλεγχο της λογοκρισίας, της πιο αυστηρής, που είχε γνωρίσει η Ελλάδα μέχρι τότε. Παράλληλα έγινε προσπάθεια για την προβολή του Ελληνικού Τουρισμού με την έκδοση περιοδικών και λευκωμάτων με καλλιτεχνικές φωτογραφίες και τοπία. Ένα μεγάλο μέρος του έργου αυτού έγινε από τη Nelly's. Ο Μεταξάς κατόρθωσε να ολοκληρώσει και να εφαρμόσει την Κοινωνική Ασφάλιση (ΙΚΑ). Όλοι οι ασφαλισμένοι έπρεπε τότε να βγάλουν πρόσφατες φωτογραφίες για τα βιβλιάριά τους, γεγονός που έδωσε πολύ δουλειά τόσο στους καλλιτέχνες φωτογράφους που διέθεταν ατελιέ, αλλά και στους υπαίθριους και πλανόδιους φωτογράφους, ορισμένοι από τους οποίους πήγαιναν για το σκοπό αυτό στους χώρους εργασίας. Δεν έλειπαν βέβαια και οι αναμνηστικές φωτογραφίες από εκπαιδευτικές και ενημερωτικές εκδρομές και επισκέψεις της ΕΟΝ. Οι ερασιτέχνες φωτογράφοι απαθανάτιζαν τις σκηνές με το «Κόδακ» τους. Όλοι τους φορούσαν υποχρεωτικά τη στολή της ΕΟΝ, που έφτιαχναν με δικά τους έξοδα. Μερικοί από αυτούς έβγαζαν κατόπιν και καμιά εβδομαδιαία αναμνηστική φωτογραφία στο ατελιέ των φωτογράφων, φορώντας τη στολή τους. Ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν ορισμένες φωτογραφίες από την «καύση κομμουνιστικών εντύπων». Άγνωστός μας φωτογράφος κατέγραψε μια τέτοια «τελετή» που έγινε στην Καβάλα, γύρω στα 1938. Δεν πρέπει όμως να αποκλειστεί η περίπτωση να έγιναν αντίστοιχες και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Η καύση έγινε στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου αυθόρμητα ή από περιέργεια είχαν συρρεύσει μικροί και μεγάλοι, γύρω από την πυρά, για να παρακολουθήσουν τους λόγους διαφώτισης και την τελετή της καύσης που ακολούθησε.
 |
| Γιάννης Πάτμιος. «Στην τάξη». |
 |
| Παρέλαση διαφόρων επαγγελματιών, χωρισμένων κατά επάγγελμα, στην Καβάλα, 25 Μαρτίου 1937. (Φωτ. Αγνώστου.) |
Εκτός από τη λογοκρισία στις δημοσιευόμενες φωτογραφίες στις εφημερίδες, δεν υπήρξε κάποια άλλη δέσμευση των καλλιτεχνών φωτογράφων. Παρ' όλα αυτά, η περίοδος αυτή δεν έχει να επιδείξει κάτι ιδιαίτερα δημιουργικό. Τον Ιούλιο του 1937 ο Σπύρος Μελετζής πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλη φωτογραφική του περιοδεία στην Ήπειρο. «Δύο ολόκληρα χρόνια, από τον Ιούλιο του 1937 μέχρι το Μάιο του 1939, γύρισα ολόκληρη την Ήπειρο σχεδόν πάντα με τα πόδια. Περπατούσα κάθε μέρα ατελείωτα χιλιόμετρα σε κακοτράχαλα μονοπάτια, φορτωμένος στην πλάτη με τις μηχανές μου και τα τρίποδα», λέει ο ίδιος. Η δουλειά του αυτή, με τίτλο «Έκθεση τοπίων Ηπείρου», παρουσιάστηκε το 1939 στον «Παρνασσό» και απέσπασε ευνοϊκές κριτικές. Την άνοιξη του 1940 φωτογράφισε την Κεφαλλονιά για λογαριασμό του EOT. Η προγραμματισμένη έκθεση των φωτογραφιών του, για το Νοέμβριο του 1940, ανεστάλη λόγω του Ελληνοϊταλικού Πόλεμου. Το φωτογραφικό υλικό όμως που συγκέντρωσε από το νησί αποτελεί μοναδική μαρτυρία για την παλιά Κεφαλλονιά, που χάθηκε μετά τους σεισμούς του 1953. Τη χρονιά εκείνη άνοιξε φωτογραφείο με την επωνυμία «Το Πανηπειρωτικόν» στο σπίτι του, στην οδό Καισαρείας 24, στους Αμπελόκηπους. Τον Ιανουάριο του 1939 έκλεισαν εκατό χρόνια από την επίσημη αναγνώριση της φωτογραφίας. Η επέτειος πέρασε απαρατήρητη στην Ελλάδα, εκτός από ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Ελεύθερο Βήμα, με τον πεζό τίτλο «Μια επιστημονική κατάκτησις», όπου, μάλλον οπισθοδρομικά, η φωτογραφία αντιμετωπιζόταν από τον ανώνυμο αρθρογράφο (με αρχικά Α.Π.) σαν μία σημαντική τεχνική εξέλιξη: «ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟΝ ΟΤΙ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ. ΔΕΝ ΗΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΥΤΩΣ Η ΑΛΛΩΣ ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ. ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΗ Ν' ΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΕΩΣ ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΑΚΟΜΗ ΕΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕ ΤΙΣ ΓΝΩΜΕΣ ΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ [...]. ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΟ ΠΩΣ Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΜΙΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Η ΟΠΟΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣ ΒΡΙΣΚΕΙ ΣΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΟΥ ΜΙΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΠΗΧΗΣΗ [,..].» Το Σεπτέμβριο του 1938 εγκαινιάστηκε η 13η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο των ειδικών εκθέσεών της οργανώθηκε και Παγκόσμια Φωτογραφική Έκθεση. Από τους πιο σημαντικούς ξένους που έλαβαν μέρος, ήταν ο Βέλγος φωτογράφος Leonard Missone (Λεονάρ Μισόν). Ανάμεσα στους 42 Έλληνες εκθέτες ήταν και οι: Α. Βερβέρης, Γ. Δορκοφίκης, Ε. Ευαγγελίδης, I. Καρίπης, Λιόντας και Μαυρίδης, Θ. Καλογερίδης, Κ. Λυκούρης, Γ. Μπούκας, I. Ξανθάκης, Γ. Πάτμιος, X. Χατζηαριστείδης. Ο Θεόκριτος Καλογερίδης (1893-1968) βραβεύτηκε με το χρυσό βραβείο, ενώ τον επόμενο χρόνο πήρε το πρώτο βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Κρακοβίας. Στην ίδια έκθεση παρουσίασε για πρώτη φορά δουλειά του και ο ερασιτέχνης φωτογράφος Γιάννης Πάτμιος. Εργάστηκε ακούραστα για 42 χρόνια και έλαβε μέρος σε 462 παγκόσμιες εκθέσεις, σε 37 χώρες του κόσμου, με 94 έργα του. Τιμήθηκε με πολλά πρώτα βραβεία, διπλώματα και άλλες ανώτατες διακρίσεις.
from ανεμουριον https://ift.tt/35OI0iA
via IFTTT