Ολυμπιακοί Αγώνες - Βερολίνο 1936

Μανώλης Μεγαλοκονόμου. Η τελετή αφής της πρώτης ολυμπιακής φλόγας στην Ολυμπία. Την τελετή είχε αναλάβει η σχολή χορού της Κούλας Πράτσικα. Από αριστερά: Ντάρα Λούνδρου-Ηλιοπούλου, Κούλα Πράτσικα, Αλέκα Κατσέλη και Λίζα Δραγούμη.
Οι 11οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Βερολίνο την 1η Αυγούστου 1936. Την 4η του ίδιου μήνα ο Ιωάννης Μεταξάς εγκαθίδρυσε δικτατορία στην Ελλάδα. Ο Χίτλερ, με πρόσχημα τους αγώνες, βρήκε την ευκαιρία να προωθήσει την ιδεολογία των Ναζί και να προβάλει την ανωτερότητα της Άρειας φυλής, που υποτίθεται ότι είχε κοινή καταγωγή με τους αρχαίους Έλληνες. Η ιδέα της αφής της φλόγας ανήκει στον Γερμανό καθηγητή Dr. Carl Diem (Καρλ Ντημ), διευθυντή της Αθλητικής Ακαδημίας της Κολωνίας. Ο Χίτλερ την ενστερνίστηκε και απαίτησε να γίνει, για πρώτη φορά, η τελετή της αφής της φλόγας στην Ολυμπία. Στο πλαίσιο μιας γενικότερης προπαγανδιστικής καμπάνιας εντάσσονταν επίσης η επίσκεψη του Walther Hege στην Ολυμπία και η έκδοση, το 1936, του ομώνυμου βιβλίου. Η πρώτη πρωθιέρεια στην ιστορία του θεσμού ήταν η χορογράφος Κούλα Πράτσικα και ιέρειες οι μαθήτριες της σχολής της. Πρώτος λαμπαδηδρόμος ήταν ο αθλητής Κώστας Κανδύλης. Η ιερή φλόγα κινήθηκε οδικά και διέσχισε επτά χώρες: την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία, την Ουγγαρία, την Τσεχοσλοβακία, την Αυστρία και τη Γερμανία. Ήταν μια διαδρομή μεγαλύτερη από 3.000 χιλιόμετρα. Την κινηματογράφηση και φωτογράφιση της τελετής είχε αναλάβει, με εντολή του Χίτλερ, η ταλαντούχος Γερμανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης Leni Riefenstahl (1902-2003), η οποία ήρθε στην Ελλάδα μεταφέροντας με δύο μεταγωγικά αεροπλάνα τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό της εποχής εκείνης. Κατά τη διάρκεια όμως της τελετής υπήρξε μεγάλη αταξία, κάτι που εμπόδισε το έργο της. Έτσι αποφάσισε να γυρίσει την αφή της φλόγας... στους Δελφούς, αφού εκεί θα μπορούσε να εργαστεί απρόσκοπτα. Μαζί της είχε πάρει τον τέταρτο λαμπαδηδρόμο ο οποίος ήταν ντόπιος. Η ίδια περιγράφει το γεγονός στη βιογραφία της: «Εξαντλημένοι και λουσμένοι στον ιδρώτα, φτάσαμε τελικά στον αρχαιολογικό χώρο, κάτω από έναν καυτό μεσημεριάτικο ήλιο. Η πραγματικότητα ξεπερνούσε τις χειρότερες προσδοκίες μου. Αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες κατέστρεφαν με την παρουσία τους το τοπίο. Ο βωμός απ' όπου θα άναβε η Ολυμπιακή Φλόγα δεν παρουσίαζε κανένα ενδιαφέρον.
H Leni Riefenstahl ακολουθεί εποχούμενη τον λαμπαδηδρόμο σε μιαν άκαρπη προσπάθεια να τον φωτογραφίσει και να τον κινηματογραφήσει.
Μανώλης Μεγαλοκονόμου. Ο λαμπαδηδρόμος διέρχεται από την Ιερά Άλτι της Ολυμπίας, 1936.
Ούτε οι νεαροί Έλληνες με τις αθλητικές στολές έδεναν με την εικόνα που είχα σχηματίσει στο μυαλό μου. Ήμουν απελπιστικά απογοητευμένη. Οι κάμεραμαν επιχείρησαν να εστιάσουν στο βωμό, αλλά ήταν τόσο μεγάλη η κοσμοσυρροή, που οι προσπάθειές τους έμοιαζαν μάταιες. Καταλάβαμε από τις δυνατές επευφημίες ότι η Ολυμπιακή Φλόγα είχε ανάψει και είδαμε, ανάμεσα στα διάφορα οχήματα, την αναμμένη δάδα στο χέρι του πρώτου λαμπαδηδρόμου, οποίος αποχωρούσε ήδη διασχίζοντας το πλήθος. Όταν δοκιμάσαμε να τον ακολουθήσουμε με τα αυτοκίνητά μας, μας σταμάτησε ο αστυνομικός κλοιός [...] Τελικά μας άφησαν να περάσουμε και σε λίγα λεπτά προφτάσαμε τον δρομέα. Συνειδητοποίησα, ωστόσο, ότι μ'αυτό τον τρόπο δεν μπορούσαμε να τραβήξουμε καλά πλάνα. Έπρεπε να σκηνοθετήσουμε τη δική μας λαμπαδηδρομία μακριά από αυτούς τους δρόμους, με πρόσωπα που θα ταίριαζαν στο χαρακτήρα της εισαγωγής που είχα οραματιστεί για την ταινία μου. Εντόπισα τον λαμπαδηδρόμο της φαντασίας μου στο πρόσωπο του τέταρτου δρομέα. Ήταν ένας μελαχρινός, γεροδεμένος νεαρός Έλληνας γύρω στα δεκαοχτώ, τον οποίο συναντήσαμε μερικά χιλιόμετρα έξω από την Ολυμπία. Καθώς στεκόταν να ξαποστάσει κάτω από τη σκιά ενός δέντρου, μου φάνηκε πολύ φωτογενής. [...] Του εξηγήσαμε ότι θέλαμε να τον πάρουμε μαζί μας και, όταν αρνήθηκε, του είπαμε ότι θα τον φέρναμε πάλι πίσω. Μετά από αρκετούς δισταγμούς, μπήκε στο αυτοκίνητό μας. Καθώς προσπαθούσα να μάθω περισσότερα γι' αυτόν με τη βοήθεια μερικών γαλλικών λέξεων, ανακάλυψα ότι ο ωραίος μου Έλληνας ήταν τελικά γιος Ρώσων προσφύγων και ότι λεγόταν Ανατόλι! Τον πήραμε μαζί μας στους Δελφούς, όπου εκτέλεσε θαυμάσια τις σκηνές του σταδίου [.. .]». Από μια τέτοια εκδήλωση δεν θα μπορούσε να λείπει ο Μανώλης Μεγαλοκονόμου. Είχε φωτογραφίσει κατά την τελική δοκιμή, που είχε γίνει λίγες μέρες πριν, και είχε εκτυπώσει ορισμένες φωτογραφίες. Πήγε κατόπιν στο ταχυδρομικό γραφείο της περιοχής και δήλωσε στον υπάλληλο, αφού πρώτα του τράβηξε μερικές πόζες, ότι ήταν φανατικός συλλέκτης σφραγίδων και θα ήθελε να έχει έναν αναμνηστικό φάκελο με την επίσημη σφραγίδα της έναρξης της τελετής. Επειδή όμως έπρεπε να φύγει επειγόντως, τον παρακάλεσε να του σφραγίσει έναν στον οποίο είχε κολλήσει γραμματόσημα. Τελικά ο υπάλληλος πείστηκε και τον σφράγισε με την αναμνηστική σφραγίδα που είχε τη μεταγενέστερη ημερομηνία. Ο Μεγαλοκονόμου πήγε τότε στην Πάτρα και ταχυδρόμησε το φάκελο στον οποίο είχε βάλει τις φωτογραφίες της δοκιμής και τον έστειλε σε ένα ξένο πρακτορείο, το οποίο τον παρέλαβε την ημέρα της έναρξης. Δηλαδή ο φάκελος θεωρητικά είχε φτάσει την ίδια μέρα! Την επίσημη πια μέρα της αφής της φλόγας ο Μεγαλοκονόμου τράβηξε μια αριστουργηματική φωτογραφία τη στιγμή που ο πρώτος λαμπαδηδρόμος περί νούσε από την Ιερή Άλτι. Ο Μεγαλοκονόμου κατόπιν ακολούθησε οδικώς τη λαμπαδηδρομία μέχρι το Βερολίνο.

Άλκης Ξ. Ξανθάκης
Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας 1939-1970


from ανεμουριον https://ift.tt/2OYIcoA
via IFTTT

Δημοσίευση σχολίου

To kaliterilamia.gr σέβεται το δικαίωμα όλων των χρηστών να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα, να μην δημοσιεύει συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια. Έτσι όποια σχόλια, περιέχουν ακατάλληλα προς το κοινό χαρακτηριστικά θα αποσύρονται από τον ιστότοπο.

Νεότερη Παλαιότερη