ΗΛΙΑΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ | Τον Λέοντα Δ' διαδέχθηκε στο θρόνο ο δεκάχρονος γιο τους Κων/νος ΣΤ’ ο οποίος, επειδή ήταν ανήλικος επιτροπευόταν από τη μητέρα του Ειρήνη. Η Ειρήνη λίγο μετά την άνοδο της στο θρόνο αντιμετώπισε με επιτυχία μια συνωμοσία που είχε εξυφάνει ο καίσαρ Νικηφόρος, αδελφός του Λέοντα Δ'. Αφού τακτοποίησε το ζήτημα αυτό η Ειρήνη αποφάσισε να επαναφέρει τη λατρεία των εικόνων, η οποία όμως άρχισε να προετοιμάζεται σιγά-σιγά και με μεγάλη προσοχή.
ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΑΡΑΒΩΝΕν τω μεταξύ όταν οι Άραβες πληροφορήθηκαν ότι γυναίκα κυβερνά το Βυζάντιο, άρχισαν (το 781) επιδρομές στη Μικρά Ασία. Η Ειρήνη έστειλε εναντίον τους, τον περίφημο στρατηγό Μιχαήλ Λαχανοδράκοντα. Αυτός στην αρχή είχε επιτυχίες, αλλά αργότερα νικήθηκε από ισχυρότερες δυνάμεις των Αράβων, οι οποίες έφτασαν μέχρι τη Χρυσούπολη στο Βόσπορο (782). Τότε η Ειρήνη αναγκάστηκε να υπογράψει ταπεινωτική ειρήνη με τους Άραβες (783) με την υποχρέωση να πληρώνει ετήσιο φόρο 70.000 χρυσά νομίσματα. Η ταπείνωση αυτή πρόσβαλε τους στρατιωτικούς που είχαν παραμεριστεί από την Ειρήνη και είχαν μείνει πιστοί στη μνήμη του Κων/νου Ε' και των ικανών στρατηγών του.
ΚΑΤΑΠΝΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΣΙΑΣ ΤΩΝ ΣΛΑΒΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΑΔΑ
Μετά την ειρήνευση με τους Άραβες η Ειρήνη έστρεψε την προσοχή της στην κυρίως Ελλάδα όπου οι Σλάβοι άποικοι είχαν αρχίσει να κινούνται για ανταρσία. Έστειλε λοιπόν εναντίον τους με ισχυρό στρατό το στρατηγό Σταυράκιο που ήταν σύμβουλος και στενός συνεργάτης της, μέχρι το θάνατο του (800). Ο Σταυράκιος προχώρησε ταχύτατα στη Μακεδονία από εκεί και εισέβαλε στην Πελοπόννησο. Εύκολα κατέπνιξε ο Σταυράκιος την ανταρσία των Σλάβων εκ των οποίων άλλους τους ανάγκασε να υπογράψουν την αναγνώριση της βυζαντινής κυριαρχίας και άλλους τους μετέφερε αιχμάλωτους στην Κωνσταντινούπολη όπου ετέλεσε μεγαλοπρεπή θρίαμβο. Το 784 μετά από τη διάλυση των κινδύνων και από τη Δύση και από την Ανατολή, άρχισε η Ειρήνη να σκέπτεται την αναστήλωση των εικόνων. Μέχρι τώρα είχε πολιτευτεί συμβιβαστικά, δεν είχε καταδιώξει κανένα είχε επαναφέρει τους εξόριστους εικονολάτρες και είχε αφήσει ελεύθερη τη θρησκευτική συνείδηση. Έπρεπε πρώτα-πρώτα να ρυθμιστεί το θέμα του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ο εικονομάχος πείστηκε να παραιτηθεί. Τότε εξελέγη πατριάρχης ο αφοσιωμένος εικονολάτρης και γραμματέας της αυτοκράτειρας Ταράσιος, ο οποίος, αναγνωρίστηκε και από τον Πάπα. Μετά την χειροτονία του Ταράσιου ως πατριάρχη και με υπόδειξη του άρχισαν προετοιμασίες για τη σύγκληση οικουμενικής Συνόδου που θα είχε ως σκοπό να ακυρώσει τις αποφάσεις της εικονοκλαστικής Συνόδου του 754 και να αποκαταστήσει τη λατρεία των εικόνων. Πράγματι λοιπόν η Σύνοδος συνεκλήθη τον Ιούλιο του 786 στο ναό των Αγίων Αποστόλων της Κωνσταντινούπολης. Μόλις όμως άρχισαν οι εργασίες της στρατιώτες της αυτοκρατορικής φρουράς της πρωτεύουσας που ήταν πιστοί στις εντολές του αυτοκράτορα, όρμησαν με υψωμένα τα ξίφη στο ναό και διέλυσαν τη Σύνοδο. Όμως η αυτοκράτειρα Ειρήνη δεν ήταν από τους ανθρώπους που υποχωρούν εύκολα. Αφού απομάκρυνε από την Κωνσταντινούπολη τα εικονομαχικά στρατεύματα ώστε να μη γίνονται εμπόδιο στα σχέδια της προετοίμασε και συνεκάλεσε πάλι τη Σύνοδο όχι στην Πρωτεύουσα αλλά στη Νίκαια της Βιθυνίας, εκεί όπου είχε συγκληθεί η ονομαστή Α' Οικουμενική Σύνοδος. Έτσι λοιπόν η Ζ' οικουμενική Σύνοδος συνήλθε το Σεπτέμβριο του 787, κατεδίκασε την εικονομαχία ως αίρεση κήρυξε άκυρη την Σύνοδο της Ιέρειας του 754 και καθιέρωσε την προσκύνηση και όχι τη λατρεία των εικόνων. Η λύση του προβλήματος της Εικονομαχίας έφερε την ποθητή προσέγγιση με τους υπόλοιπους πατριάρχες (Ιεροσολύμων, Αλεξανδρείας και Αντιοχείας) και με τον Πάπα ο οποίος ονομάζει την μια επιστολή του την Ειρήνη «νέα Ελένη». Η Σύνοδος μάλιστα έλυσε και δογματικά το ζήτημα με βάση τη διδασκαλία του Ιωάννη του Δαμασκηνού σύμφωνα με την οποία η τιμητική προσκύνηση των εικόνων δεν απευθύνεται στο ξύλο και στο χρώμα αλλά στο εικονιζόμενο πρόσωπο που παριστάνεται δηλαδή στον άγιο. Όσο για τη λατρεία αυτή ανήκει μόνο στο Θεό.
ΝΕΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΑΡΑΒΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ
ΤΥΦΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤ'
Εν τω μεταξύ οι Άραβες και οι Βούλγαροι επιχειρούν νέες επιδρομές τις οποίες αδυνατεί να αντιμετωπίσει η Ειρήνη, «επί της οποίας» όπως σημειώνει ο Καθηγητής Άμαντος «κανέν στρατιωτικόν κατόρθωμα δεν επετεύχθη». Το 786 έγινε αρχηγός των Αράβων ο περίφημος Aroun Αl Rachid 786-809 (Αρουν αλ Ρασίντ) ο οποίος άρχισε νέες επιδρομές στη Μικρά Ασία τις οποίες δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει η Ειρήνη. Επίσης οι Βούλγαροι με αρχηγό το νέο βασιλιά τους Κάρδαμο ξεκινούν νέες επιδρομές επιθυμώντας να εκδικηθούν για τις συμφορές που είχαν πάθει από τον Κωνσταντίνο τον Ε'. Ο στρατηγός της Θράκης Φιλητός στην προσπάθειά του να τους απωθήσει αιχμαλωτίστηκε και θανατώθηκε (789). Οι στρατιωτικές αποτυχίες της Ειρήνης στους πολέμους εναντίον των Αράβων και των Βουλγάρων προκάλεσαν την αγανάκτιση του στρατού των μικρασιατικών θεμάτων και επευφήμησαν ως μόνον αυτοκράτορα τον Κωνσταντίνο ΣΤ' (790) και η Ειρήνη αναγκάστηκε να αποσυρθεί σε ιδιαίτερα ανάκτορα που είχε κτίσει στην Κωνσταντινούπολη. Ο νεαρός Κωνσταντίνος ΣΤ' εκστρατεύει τότε κατά των Βουλγάρων αλλά επειδή δεν είχε καλά προετοιμάσει το στρατό του νικήθηκε στο φρούριο ο Μαρκέλλες (792). Στη μάχη αυτή έπεσε ηρωικά ο περίφημος στρατηγός Μιχαήλ Λαχανοδράκων. Ο Κωνσταντίνος δεν έμοιαζε στο χαρακτήρα με τη μητέρα του. Αντίθετα με αυτήν που υπήρξε υπερμέτρως φιλόδοξη και αδίστακτη σε ό,τι επιχειρούσε, ο γιος της ήταν καλόψυχος αφελής και συναισθηματικός. Γι' αυτό έκανε το σφάλμα να την δεχθεί πάλι στα ανάκτορα ως συμβασίλισσα (722). Η Ειρήνη άρχισε ξανά τις ραδιουργίες της. Μια από αυτές ήταν η διάζευξη του Κωνσταντίνου από την πρώτη σύζυγο του (την οποία του είχε επιβάλει σε μικρή ηλικία η μητέρα του) και ο γάμος του με μια κόρη της ακολουθίας της Ειρήνης (795). Η πράξη αυτή του Κωνσταντίνου προκάλεσε σκάνδαλο το οποίο εκμεταλλεύτηκαν οι πολιτικοί φίλοι της Ειρήνης ένας από τους οποίους ήταν ο περιβόητος Σταυράκιος. Μια μερίδα μοναχών αντέδρασε στο γάμο αυτό χαρακτηρίζοντας τον μοιχεία. Ο αυτοκράτορας τους τελικά τους εξόρισε. Όλα αυτά τα γεγονότα προκάλεσαν τη δυσαρέσκεια και το λαού και του στρατού απέναντι στον Κωνσταντίνο. Σιγά-σιγά έγινε αντιδημοτικός προς μεγάλη χαράν της ανεκδιήγητης μητέρας του, η οποία με κάθε τρόπο προσπαθούσε να παραμερίσει τον άβουλο και αγαθό γιο της. Πράγματι ο Σταυράκιος οργανώνει συνωμοσία, συλλαμβάνει τον Κωνσταντίνο και τον κλείνει στα ανάκτορα, όπου τον τυφλώνουν (797) μέσα στο δωμάτιο που γεννήθηκε (Πορφυρά). Και όλα αυτά υποστηρίζουν με τη θέληση και την έγκριση της «παρά φύσιν ταύτης μητρός»10 (15 Αυγούστου 797).
ΜΟΝΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ (697-802 μ.Χ.)
Επακολούθησε μια πενταετία (697-802) κατά την οποία η Ειρήνη κυβέρνησε μόνη της χωρίς συμβασιλείς. Το τέλος της Ειρήνης υπήρξε περίεργο και έγινε υπό τις εξής συνθήκες: Ο βασιλεύς των Φράγκων Κάρολος ο Μέγας, αφού στέφθηκε αυτοκράτορας, στη Ρώμη από τον Πάπα (το 800), στέφτηκε να ενώσει την Ανατολή (Βυζαντινή Αυτοκρατορία) με τη Δύση (Δυτική Ευρώπη) και να ονομαστεί αυτοκράτορας των Ρωμαίων. Αντί όμως να αρχίσει πολέμους, επιδίωξε να πετύχει την ένωση παίρνοντας γυναίκα του την Ειρήνη. Για το σκοπό αυτό έστειλε πρεσβευτές στην Κωνσταντινούπολη. Η φιλόδοξη βασίλισσα θα δεχόταν πιθανότητα το γάμο αν δεν την εμπόδιζε ο στρατηγός Αέτιος και άλλοι πολιτικοί και στρατιωτικοί της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, επειδή φοβήθηκαν μήπως με το γάμο αυτό υποταχθεί το Βυζάντιο στη Δύση. Οργάνωσαν λοιπόν συνωμοσία εναντίον της αυτοκράτειρας και στις 31 Οκτωβρίου του 802 οι συνωμότες πολιόρκησαν με στρατιωτική δύναμη την Ειρήνη στα ανάκτορα, όπου βρισκόταν άρρωστη και αναγόρευσαν αυτοκράτορα το Νικηφόρο, ο οποίος στέφθηκε αμέσως στην Αγία Σοφία από τον Πατριάρχη Ταράσιο. Ο νέος αυτοκράτορας εξόρισε την Ειρήνη στη νήσο της Προποντίδας Πρίγκιπο. Σε λίγες μέρες, τη μετέφεραν στη Λέσβο όπου μετά από ένα χρόνο πέθανε εκεί άδοξα (9 Αυγούστου του 803). Μετά την εκπόνιση της Ειρήνης έσβησε η ένδοξη δυναστεία των Ισαύρων, η οποία έδωσε στο Βυζάντιο δύο λαμπρούς αυτοκράτορες το Λέοντα Γ' και τον Κωνσταντίνο Ε'.
ΗΛΙΑ ΛΑΣΚΑΡΗ
ΒΥΖΑΝΤΙΟΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΕΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΣ
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/2oOOApp
via IFTTT