Ο Αριστοτέλης Ωνάσης πεθαίνει στις 15 Μαρτίου, στο αμερικανικό νοσοκομείο του Νεϊγί, στο Παρίσι, σε ηλικία 69 ετών. Πεθαίνει νικημένος από βαριάς μορφής μυασθένεια, συντετριμμένος από τον θάνατο του γιου του Αλέξανδρου το 1973 και έχοντας χάσει τη δύναμη που τον έφερε από τα συντρίμμια της Σμύρνης στην κορυφή: τη δίψα για ζωή, πλούτο και επιτυχία.
Γιος του βαθύπλουτου καπνεμπόρου Σωκράτη Ωνάση, ο Αριστοτέλης Ωνάσης γεννιέται στη Σμύρνη στις 15 Ιανουαρίου του 1906. Το 1922, η οικογενειακή επιχείρηση χάνεται στη δίνη της καταστροφής κι έναν χρόνο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1923, ο 16χρονος Αριστοτέλης αποβιβάζεται στο Μπουένος Αϊρες της τότε ανθούσας Αργεντινής, με εκατό δολάρια στην τσέπη και αποστολή να αναδημιουργήσει εκ του μηδενός την οικογενειακή περιουσία. Εφαλτήριο, μια θέση τηλεφωνητή στην τοπική τηλεφωνική εταιρία. Σύντομα, με τη βοήθεια ενός παλιού φίλου του πατέρα του, αρχίζει τις εισαγωγές καπνών τουρκικού τύπου και μέσα σε δύο χρόνια μετατρέπει τα πρώτα εκείνα εκατό δολάρια σε περιουσία ύψους εκατό χιλιάδων δολαρίων. Εντυπωσιασμένη, η ελληνική κυβέρνηση του αναθέτει να διαπραγματευθεί προσωπικά τη νέα εμπορική συμφωνία Ελλάδας-Αργεντινής και μένει τόσο ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα, που του αναθέτει καθήκοντα γενικού προξένου της χώρας. Ωστόσο, ο Ωνάσης έχει αποφασίσει ότι το μέλλον βρίσκεται στη θάλασσα. Το 1933, στο βάθος της κρίσης που ακολουθεί το «κραχ» του 1929, αγοράζει έξι φορτηγό πλοία στο ένα εκατοστό της πραγματικής τους αξίας. Είναι η πρώτη του κίνηση στο χώρο της ναυτιλίας. Το 1935 πραγματοποιεί τη δεύτερη και αποφασιστικότερη: κάμπτοντας τις αντιρρήσεις των ναυπηγών που επιχειρούν να τον πείθουν ότι ζητεί το αδύνατο, παραγγέλνει στη Σουηδία ένα κολοσσιαίο, για τα δεδομένα της εποχής, πλοίο: το «Άριστον», το πρώτο πετρελαιοφόρο του, που είναι ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο στον κόσμο, προάγγελος των κολοσσών που θα ακολουθήσουν δεκαετίες αργότερα.
 |
| Ωνάσης - Λιβανού |
Η έκρηξη του πολέμου τον βρίσκει στη Νέα Υόρκη με τρία πετρελαιοφόρα κι έναν στόλο εμπορικών πλοίων που διασχίζουν τις θάλασσες με σημαία Παναμά, προσωπική «ανακάλυψη» του ίδιου, στην υπηρεσία των συμμάχων αλλά φυσικά με τους υψηλούς άκρως κερδοφόρους ναύλους που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Με τη λήξη του αγοράζει 23 αμερικανικά λίμπερτι και πετρελαιοφόρα μέσω αμερικανικών εταιριών που δημιουργεί για να παρακαμφθεί ο νόμος που προβλέπει ότι τα συγκεκριμένα πλοία προορίζονται μόνο για Αμερικανούς. Λίγο αργότερα, το 1946, ο Ωνάσης κατορθώνει, επιτέλους, να εισέλθει και τυπικά στον κύκλο που ανέκαθεν θεωρούσε «δικό του». Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα της και πατριάρχη του ελληνικού εφοπλισμού, ο «παρείσακτος Σμυρνιός» παντρεύεται την Τίνα Λιβανού, από την οποία θα αποκτήσει δύο παιδιά, τη Χριστίνα και τον Αλέξανδρο. Ωστόσο, η εκρηκτική διαφορά χαρακτήρα μεταξύ του ορμητικού επιχειρηματία Ωνάση και της καλλιεργημένης, αριστοκρατικής Τίνας δεν θα επιτρέψει έναν ευτυχισμένο γάμο. Την ίδια περίοδο, το 1948, εισέρχεται σε μια νέα δραστηριότητα: αποκτά στόλο φαλαινοθηρικών και, καταπατώντας κάθε έννοια διεθνούς δικαίου και οικολογικής ευαισθησίας, πνίγει τις ανατολικές ακτές του Ειρηνικού σε πραγματικό λουτρό αίματος, συμμετέχοντας ενίοτε και ο ίδιος στη χρυσοφόρο σφαγή των φαλαινών. Η παρένθεση αυτή θα κλείσει το 1956 με την πώληση του στόλου στην Ιαπωνία.
 |
| Ωνάσης - Κάλλας |
Η δεκαετία του ’50 τον βρίσκει στο ζενίθ της δόξας του. Η περιουσία του υπολογίζεται σε μισό δισεκατομμύριο δολάρια, τα πλοία του είναι 91 και η διαμάχη του με τον Σταύρο Νιάρχο είναι ήδη θρυλική. Το 1953 αποκτά τον έλεγχο της Εταιρίας Θαλασσίων Λουτρών και, φυσικά, του διάσημου αλλά παρηκμασμένου Καζίνου του Μονακό. Αν και οι σχέσεις του με τον πρίγκιπα Ρενιέ δεν υπήρξαν ποτέ αγαθές, ο Μονεγάσκος αντιλαμβάνεται ότι ο μεγιστάνας μπορεί να σώσει το πριγκιπάτο του από την ανέχεια. Παρεμπιπτόντως δε ο Ωνάσης τού βρίσκει και τη νύφη που θα διαιωνίσει τη δυναστεία και θα της προσδώσει τη λάμψη που της λείπει: την Γκρέις Κέλι. Αν το εγκαταλελειμμένο μέγαρο του ομίλου χειμερινού αθλητισμού του Μόντε Κάρλο γίνεται η έδρα των επιχειρήσεών του, στην πραγματικότητα το «γενικό επιτελείο» είναι ανά πάσα στιγμή εκεί που βρίσκεται ο ίδιος.
 |
| Ωνάσης - Καραμανλής |
Στο λιμάνι του Μονακό δεσπόζει η μεγαλύτερη και πολυτελέστερη θαλαμηγός στον κόσμο, η «Χριστίνα», πρώην κορβέτα του καναδικού πολεμικού ναυτικού, εξοπλισμένη πλέον με χρυσοποίκιλτα λουτρά, σπάνια έργα τέχνης, πισίνα που μετατρέπεται σε πίστα χορού και, στο μπαρ, σκαμνάκια καλυμμένα με δέρμα... πέους φάλαινας («Κυρία μου, κάθεστε στο μεγαλύτερο πέος του κόσμου!», φέρεται ειπών κάποτε στην Γκρέτα Γκάρμπο). Η «Χριστίνα» φιλοξενεί την κοινωνική ζωή του και τους διάσημους που κρίνει σκόπιμο να συγκεντρώνει γύρω του: στις θερινές κρουαζιέρες της στη Μεσόγειο, φιλοξενείται τακτικά ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, αλλά και δύο γυναίκες που σταδιακό θα προσθέσουν το δικό τους μύθο σε εκείνον του σύγχρονου Κροίσου: η Τζάκι Κένεντι και η Μαρία Κόλλας.
 |
| Ωνάσης - Βασιλιάς Κωνσταντίνος |
Η Κόλας θα ερωτευθεί τον Ωνάση παράφορα, εγκαταλείποντας για χάρη του τον μέντορα της Τζανμπατίστα Μενεγκίνι και, παρ’ ολίγον, την ίδια της τη σταδιοδρομία. Ωστόσο, η Χριστίνα και ο Αλέξανδρος ουδέποτε αποδέχονται την πρίμα ντόνα, αλλά και ο Ωνάσης γρήγορα απογοητεύεται από την ανασφάλεια της και τις τρομερές, για έναν άνδρα που θεωρεί τις γυναίκες τρόπαια για τη συλλογή του, απαιτήσεις της: οι καβγάδες τους, από τις λίγες περιπτώσεις στις οποίες, για να μην τον καταλαβαίνουν οι παριστάμενοι, ο Άρης μιλάει ελληνικά, είναι ομηρικοί. Το 1953 επιχειρεί ένα από τα πλέον παράτολμα βήματά του: έρχεται σε συμφωνία με τους Σαουδάραβες για να αποκτήσει το ουσιαστικό μονοπώλιο της μεταφοράς του πετρελαίου τους στις μεγάλες αγορές της Δύσης.
 |
| Ωνάσης - Τσόρτσιλ |
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η παραγγελία και ένταξη στο στόλο της εταιρίας του κολοσσιαίου δεξαμενόπλοιου «Βασιλεύς Σαούντ 1», που με χωρητικότητα 47.000 τόννων είναι το μεγαλύτερο εμπορικό πλοίο στην ιστορία, αλλά Βρετανία και ΗΠΑ πειθαναγκάζουν, πανικόβλητες, τους Σαουδάραβες να ακυρώσουν το εγχείρημα. Το 1957 πείθεται από τον τότε πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να δημιουργήσει από τη μικρή ΤΑΕ (Τεχνικαί Αερομεταφοραί Ελλάδος) μια σύγχρονη αεροπορική εταιρία. Με την «Ολυμπιακή», ο Ωνάσης γίνεται ο πρώτος στον κόσμο ιδιοκτήτης εθνικού αερομεταφορέα αλλά δεν εντυπωσιάζεται: «Μην ξεχνάς ότι τα λεφτά βρίσκονται στα πλοία» προειδοποιεί συχνά τον Αλέξανδρο. Όπως και το Καζίνο του Μονακό το αγόρασε χωρίς να είναι ο ίδιος παίκτης.
 |
| Ωνάσης - Τέϊλορ |
Την τελευταία ίσως μεγάλη «βόμβα» του εξαπολύει το 1968, όταν παντρεύεται στον Σκορπιό, τον επίγειο παράδεισο που έχει δημιουργήσει στο Ιόνιο, τη χήρα Κένεντι σε μια προφανή επιχείρηση πανάκριβων δημοσίων σχέσεων. Το λεξιλόγιο του διεθνούς τζετ σετ εμπλουτίζεται με ένα νέο αστέρι: «Τζάκι Ω». Αλλά η σχέση τους, εξ αρχής εμπορική, δεν θα αργήσει να τον απογοητεύσει. «Έχει καταλήξει να μην είναι παρά μια μηνιαία επίδοση λογαριασμών», θα ομολογήσει αργότερα... Στην Ελλάδα, το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου θα του ανοίξει νέες ευκαιρίες. Αλλά το περιλάλητο σχέδιο «Ω» για τη δημιουργία διυλιστηρίων και άλλων βιομηχανιών δεν καταλήγει πουθενά... Ήδη πλησιάζει η δεκαετία του 1970 και ο τρόπος διοίκησης των επιχειρήσεών του, το παζάρι, η προσωπική συναλλαγή και η αναζήτηση της «χρυσής ευκαιρίας» δεν εξυπηρετούν πια όπως στο παρελθόν...
 |
| Ωνάσης - Τζάκι |
Η αρχή του τέλους θα σημάνει το 1973, με τον ξαφνικό θάνατο του Αλέξανδρου, τον Ιανουάριο. Στην τραγωδία της απώλειας προστίθεται και η ενοχή: όταν ο γιος του προσπαθεί να τον πείσει να αντικαταστήσει τα «σάπια», όπως του εξηγεί, υδροπλάνα Πιατζιο με ελικόπτερα, ο Ωνάσης, για λόγους οικονομίας, αρνείται. Έτσι, η μοιραία πτώση του Πιάτζιο στο αεροδρόμιο του Ελληνικού είναι κάτι που, υποσυνείδητα ίσως, χρεώνει και στον εαυτό του. Στις αρχές του 1975 ο Ωνάσης βρίσκεται στην Ελλάδα, στο σπίτι της αδελφής του Άρτεμης Γαρυφαλίδου στη Γλυφάδα, όταν η μυασθένεια που τον ταλαιπωρεί από το 1974 φθάνει στα τελευταία στάδια της. Τα βαριά βλέφαρα του δεν μπορούν καν να μείνουν ανοικτά και στην απελπισία της, η Τζάκι τα κολλάει με «σελοτέιπ» κρυμμένο πίσω από τα σκούρα γυαλιά του. Στις 5 Φεβρουαρίου οι γιατροί διατάζουν την άμεση εισαγωγή του σε νοσοκομείο. Η Χριστίνα ζητεί τη μεταφορά του στις ΗΠΑ, αλλά ο εξασθενημένος οργανισμός του δεν θα άντεχε ένα τόσο μακρύ ταξίδι. Έτσι, επιλέγεται το Αμερικανικό Νοσοκομείο του Παρισιού, στο προάστιο Νεϊγί. Στις 6 Φεβρουαρίου, σκυθρωπός και με μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια, ο Ωνάσης αναχωρεί για τελευταία φορά από την Αθήνα και μία ημέρα αργότερα εισάγεται στο Αμερικανικό Νοσοκομείο, στο «περίπτερο Αϊζενχόουερ», όπου ύστερα από σκληρή αλλά άνιση μάχη θα αφήσει την τελευταία του πνοή στις 15 Μαρτίου, ημέρα Σάββατο, στη 1 μετά το μεσημέρι.
Εάν ο μόνος χαρακτηρισμός που δεν θα μπορούσε να αποδοθεί στη ζωή του Αριστοτέλη Ωνάση είναι πως υπήρξε «απλή», οι οδηγίες που αφήνει για την κηδεία του θα γίνουν σεβαστές: «Θέλω στην κηδεία μου να γίνουν όλα απλά, μόνο ο παπάς από το Νυδρί κι ένας ψάλτης». Στις 9.10 το πρωί, της 18ης Μαρτίου, ένα Μπόινγκ 707 της Ολυμπιακής Αεροπορίας απογειώνεται από το αεροδρόμιο του Ορλί: Μοναδικοί επιβάτες του, συνοδοί της σορού, είναι η Τζάκι, η μητέρα της και τα δύο παιδιά της, ο Τζον-Τζον και η Καρολίνα, η Χριστίνα, η Άρτεμις Γαρυφαλίδου, ο άνδρας της άλλης αδελφής του και στενός συνεργάτης του, Κ. Κονιαλίδης, η τρίτη αδελφή του Καλλιρρόη Πατρονικόλα, ο σύζυγος της Χριστίνας Πέτρος Γουλανδρής με τη μητέρα και την αδελφή του και ο Τεντ Κένεντι. Στη μία το μεσημέρι το Μπόινγκ προσγειώνεται στο Άκτιο. Βρέχει. Λίγο νωρίτερα έχει προσγειωθεί ένα άλλο, μικρότερο, αεροπλάνο από την Αθήνα με λίγους συγγενείς, φίλους και στενούς συνεργάτες του Ωνάση. Στο Νυδρί, η οικογένεια Κένεντι επιβιβάζεται σε ένα από τα ταχύπλοα της «Χριστίνας», ενώ η ίδια η Χριστίνα και όλοι οι υπόλοιποι στο πορθμείο «Νικόπολις». Η σορός τοποθετείται στο άλλο ταχύπλοο της θαλαμηγού... Στις δυόμισι, η μικρή νηοπομπή φθάνει στη σκάλα του Σκορπιού και από εκεί στο εκκλησάκι της Παναγίτσας. Τη νεκρώσιμη ακολουθία ψέλνει «ο παπάς από το Νυδρί». Όταν τα πάντα τελειώνουν, το βαρύ φέρετρο με τις χρυσές χειρολαβές και την επιγραφή «Aristotelis Onassis 1906-1975» κατεβαίνει στον τάφο, δίπλα σε εκείνο του Αλέξανδρου.
Ιστορικό λεύκωμα 1975
Η Καθημερινή
from ανεμουριον https://ift.tt/2L4ZC1L
via IFTTT