ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΚΑΦΕΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΩΝ - ΚΑΦΕΝΕΙΩΝ ΣΤΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑ

Οι αίθουσες των καφεζαχαροπλαστείων και των καφενείων από το 1900 έως τη δεκαετία του 1950 υπήρξαν σημείο αναφοράς για την πόλη της Λεβάδειας, γεγονός που συνέβαινε σε όλες τις επαρχιακές πόλεις. Οι αίθουσες των καφενείων και των ζαχαροπλαστείων, εκτός από την καθημερινή υποδοχή των πελατών για τη ξεκούραση, τη διασκέδαση, τη συνάντηση με τους φίλους, την εμπορική συναλλαγή, τη χαρτοπαιξία, την απόλαυση του γλυκού και του καφέ, συχνά μετατρέπονταν σε αίθουσες διαλέξεων, μουσικής, χορών, συνελεύσεων σωματείων, πολιτικών ομιλιών, κινηματογράφου, θεάτρου. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες, η ατμόσφαιρα που υπήρχε σε αυτά τα κέντρα και οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες των ιδιοκτητών τους σηματοδότησαν μια ολόκληρη εποχή και έμειναν χαραγμένες στη μνήμη των συμπολιτών που την έζησαν. Η προσφορά τους υπήρξε σημαντική για την εξέλιξη της πόλης, αφού στις αίθουσες τους διαδραματίσθηκαν επί δεκαετίες σημαντικά γεγονότα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, πολιτικά, συνδικαλιστικά, αθλητικά, εμπορικά. Κέντρα που άφησαν εποχή υπήρξαν: Το καφενείο των αδελφών Ραυτόπουλου στην κεντρική πλατεία (το σημερινό ουζερί του Φάνη Τριμπούκη), λειτούργησε από το 1905, τόπος συνάντησης της τοπικής αριστοκρατίας και των βιομηχάνων. Άπειρες υπήρξαν οι εκδηλώσεις που έγιναν στο καφενείο των αδελφών Ραυτόπουλου, όπως περιγράφονται σε τοπικές εφημερίδες της εποχής.

Λεβάδεια 24 Μαρτίου 1910-ΔΙΑΛΕΞΙΣ

Την παρελθούσαν Πέμπτην περί ώραν 8 μ.μ. και εν τω Καφενείω των Αδελ. Ραυτόπουλου, ωμίλησεν ο καθηγητής του Συνταγματικού δικαίου κ. Ζαλούχος, ως αντιπρόσωπος του εν Αθήναις αποκεντρωτικού συλλόγου. Ο κ. Ζαλούχος αναπτύξας την σημερινήν κατάστασιν του Έθνους κατέληξεν, ότι πρέπει να αλλαχθή το εκλογικόν σύστημα, καθοριζομένου του ενιαίου της ψήφου. Το τέλος του λόγου εκάλυψαν παρατεταμένα χειροκροτήματα.

Λεβάδεια 6 Οκτωβρίου 1910-Θεατρικά

Αφίκετο προ ημερών, και δίδει τακτικάς παραστάσεις εις το Καφενείον Αδελ. Ραυτόπουλου θίασος ποικιλιών διευθυνόμενος υπό του κ. Τιμ. Ανδριοπούλου. Εν τω θιάσω τούτω πρωτοστατεί ο βαρύτονος κ. Εμ. Παντελιάδης γνωστός παρ' ημίν καθότι και άλλοτε επεσκέφθη την πόλιν μας, επίσης αι κυρίαι Μαρίκα Ρετσίνα υψίφωνος και η κυρία Αφροδίτη, αίτινες τραγουδούν αρκετά καλά, τέλος δε τα νευρόσπαστα και ο κάλλιστος κινηματογράφος και η καλώς καταρτησμένη ορχίστρα, αποτελούμενη από πιάνο, φλάουτο και Βιολί, προσελκύουν πολυπληθείς θεατάς υπερπληρομένου καθ' εκάστην εσπέραν του καφενείου. Πρέπει πάντες να συνδράμωμεν τον θίασον τούτον καθότι εκτός του ότι αποτελείται εκ καλών ηθοποιών, αποτελεί και εν κέντρον διασκεδάσεως, διότι ο θεατής απολαμβάνει, τα ωραία τραγουδάκια, τας ξεκαρδίστικάς εις τα γέλοια κωμωδίας, τον τελειότατον Κινηματογράφον με νέας ταινίας καθημερινώς, κλπ. κλπ.

Λεβάδεια 27 Οκτωβρίου 1910-θεατρικά

Εις το καφενείον Ραυτοπούλου αφίχθη προ ημερών πολυπληθής και εκλεκτός θίασος υπό την Διευθυνσιν του κ. Βέλλου. Ο Θίασος ούτος αποτελούμενος από τα καλλίτερα πρόσωπα της Ελληνικής σκηνής, τα οποία είχον εργασθή άλλοτε και εις το Βασιλικόν θέατρον έδωκε μέχρι σήμερον εν ασφυκτική πλημμύρα του εκλεκτότερου κόσμου της πόλεως μας τρεις παραστάσεις. Πρώτον έργον εδιδάχθη «Ο Ένοχος» του μεγάλου δραματογράφου της Γερμανίας Φος το οποίον με την ωραίαν του πλοκήν και την έξοχον τέχνην ετήρησεν αμείωτον μέχρι τέλους το ενδιαφέρον των Θεατών επί της δικαστικής εκείνης πλάνης, η οποία τόσων κακών πρόξενος έγινεν εις την δυστυχή εκείνην οικογένειαν του αθώου εκείνου, ο οποίος κατεδικάσθη ως ένοχος. Το Δεύτερον «Η κ. Μογκοδέν» κωμωδία Γαλλική εκτυλισσομένη εις χαριεστάτας σκηνάς γεμάτη Γαλατικού πνεύματος, η οποία εσκόρπισεν άπλετον γέλωτα εις το πολυπληθές ακροατήριον. Το τρίτον «Τα Απρόοπτα του Κινηματογράφου» εις ωραιοτάτας σκηνάς μεταξύ πενθερού και γαμβρού, πενθεράς και κόρης αποκαλύπτεται πως ο κινηματογράφος δύναται να χρησιμοποιηθή ως άριστον μέσον εκβιασμού.

Το καφενείο του Σίμου, απέναντι από το κτίριο του Επιμελητηρίου, χώρος συνάθροισης των εργατών των βιομηχανιών βάμβακος, των αγροτών, των οικοδόμων, των εμποροϋπαλλήλων. Λειτούργησε από το 1920 έως τα χρόνια του πολέμου του 1940. Ακόμη θυμούνται γέροντες Λειβαδίτες τη χαρακτηριστική παραγγελία του γκαρσόν του Αριστόβουλου Αναστασίου «βαρύ γλυκόν, στις άκρες κρύον και στη μέση ζεστόν» και την άμεση ατάκα του αφεντικού του «Αμέσως, τον κακό σου τον καιρόν». Το ζαχαροπλαστείο NEON στην κεντρική πλατεία των αδελφών Παπαγεωργίου, υπήρξε ένα σύγχρονο ζαχαροπλαστείο για την εποχή του με γλυκά και παγωτά, που κατασκεύαζαν οι ίδιοι και άφησαν εποχή για τη γεύση τους. Το ΝΕΟΝ επισκέπτονταν κυρίως οικογένειες με τα παιδιά τους, νέοι επιστήμονες και διανοούμενοι της εποχής, εκεί ο Λουκάς Βασιληάς που έχασε τη ζωή του στο Αλβανικό μέτωπο μαζί με το Φάνη Κουτσαβδή και άλλους νέους Λειβαδίτες ίδρυσαν τον Εκδρομικό Σύλλογο Λεβαδείας. Η αίθουσα των αδελφών Παπαγεωργίου φιλοξένησε πολλές εκδηλώσεις, κυρίως χορούς, διαλέξεις, ομιλίες και θεατρικές παραστάσεις. Το καφενείο ΕΛΙΚΩΝ που κτίσθηκε το 1915 από το Βασίλειο Σπυρίδωνος, αρχικά λειτούργησε ως καφενείο-ζαχαροπλαστείο και κινηματογράφος ΠΑΝΘΕΟΝ από το Νικόλαο Κόκκινο. Επί σειρά ετών όλη η πόλη σύχναζε τα βράδια για να απολαύσει κινηματογραφικές ταινίες. Στις στήλες του ΘΗΒΑΪΚΟΥ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ τον Οκτώβριο του 1928 αναγράφεται: «Ο πατήρ του εν Λεβαδεία Κινηματογράφου κ. Νικ. Κόκκινος, διευθυντής του ΠΑΝΘΕΟΝ, απεφάσισε να ξετρελάνη τους Λειβαδίτας με την προβολήν θαυμάσιων ταινιών. Την περασμένη εβδομάδα επρόβαλε τον Μιχαήλ Στρούγγωφ, τον Ταχυδρόμον του Τσάρου, εντός εβδομάδος θα προβάλη τας Δύο Ορφανάς, τον Ευρωπαϊκόν Πόλεμον και τους Αθλίους. Τοιουτοτρόπως αι νύχτες του χειμώνος θα περνώσι με διασκέδαση υπέροχον». Αλησμόνητη έχει μείνει στους ελάχιστους ευρισκόμενους στη ζωή συμπολίτες το συμβάν που διαδραματίσθηκε στο ΠΑΝΘΕΟΝ πριν από την προβολή ταινίας και το διηγούνται μέχρι σήμερα. Συνηθιζόταν τότε να παίζονται ειδήσεις απ' όλο τον κόσμο, υπήρχε εισαγωγή θεάματος με κινούμενα σχέδια, όπου μια γάτα κυνηγούσε δαιμονιωδώς ένα ποντίκι, στη γαλαρία oι πιτσιρικάδες, απελπισμένοι επειδή η γάτα δεν έπιανε το ποντίκι, το οποίο θεωρούσαν αιτία καθυστέρησης της προβολής της ταινίας, βγήκαν έξω πήραν πέτρες και από τη γαλαρία άρχισαν να εκσφενδονίζουν τις πέτρες στην οθόνη, προκειμένου να σκοτώσουν το ποντίκι και να δώσουν τέλος στη δική τους ανυπομονησία και τροφή στην άτυχη γάτα. Σκηνές απείρου κάλους, που νοσταλγικά θυμούνται οι γέροντες συμπολίτες όπως και αυτή που αναγράφεται στην εφημερίδα ΒΟΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ τον Οκτώβριο του 1929:

Περισσότερον αξιοπρέπεια. Προχθές το εσπέρας μετά το φαγητόν οι ολίγοι νυκτερινοί διαβάται ενόμισαν, ότι κάποιο σύνταγμα πεζικού κατηυλίσθη εις τα πλατείας «Πανθέου» και «Ραυτοπούλου». Ο αρχιμουσικός ο διευθύνων την ορχήστρα του κινηματογράφου «Πάνθεον» εξελθών εις την θύραν ήρξατο να κτυπά με την καραμούζα του προσκλητήριον!! Εις το άκουσμα αυτό έτερος μουσικός της φιλαρμονικής του κινηματογράφου «Αττικόν» σκανδαλισθείς φαίνεται, εξελθών και αυτός εις το πεζοδρόμιον ήρξατο να κτυπά με την τρουμπέτα του προσκλητήριον και εις το τέλος «προσοχήν»!!... Διερωτώντο λοιπόν οι ολίγοι αυτοί διαβάται «Μα τόσην μεγάλην ανεκτικότητα έχει η κοινωνία αυτή, ώστε κανένα απολύτως σεβασμόν να μη τρέφουν οι διάφοροι κύριοι μουσικοί του είδους αυτού προς αυτήν; Και επί τέλους οι κύριοι διευθυνταί των επιχειρήσεων δεν σκέπτονται, ότι δεν είναι καθ' όλου ευπρεπές το οικτρόν αυτό θέαμα;».

Από το 1931 την αίθουσα μίσθωσε αρχικά ο Ιωάννης Τσόγκας, ο οποίος αργότερα συνεταιρίσθηκε με το Νικόλαο Δημακόπουλο, τους οποίους διαδέχθηκαν τα παιδιά τους Ελευθέριος Τσόγκας, Γεώργιος Δημακόπουλος και Πέτρος Δημακόπουλος. Το καφεζαχαροπλαστείο υπήρξε το κέντρο της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής της πόλης. Οι στήλες όλων των εφημερίδων της εποχής είναι πλήρεις ειδήσεων από εκδηλώσεις που έγιναν στην αίθουσα ΕΛΙΚΩΝ. Χαρακτηριστική είαναι η αναφορά στο ΦΩΣ ΤΗΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ στις 7 Μαρτίου 1937:

Κοσμική κίνησις

Το παρελθόν Σάββατο 27 παρ. μηνός το βράδυ εδόθη εις την αίθουσαν του κέντρου ΕΛΙΚΩΝ ο πρώτος μεγάλος ετήσιος χορός του Β' Δημοτικού Σχολείου της πόλεως μας, διοργανωθείς υπό επιτροπής αποτελούμενης εκ των κ.κ. Β. Παπαϊωάννου, Ευθυμίου Δάλκα και της Δίδος Δέσποινας Βουσούνη.

Η μουσική, αποτελούμενη από βιολί, σαντούρι, κιθάρα και τζαζ, εναλλασσόμενη από το ραδιόφωνον, εξεπλήρωσε πράγματι τον προορίσμόν της. Εχορεύθησαν με αρκετήν επιτυχίαν και εξαιρετικό μπρίο, πλην των ευρωπαϊκών, και ελληνικοί χοροί, στους οποίου διεκρίθη ο διδασκαλικός κόσμος. Σερπαντίνες, κομφετί και διάφοροι εύθυμοι αττραξιόν, συντελουσης και της ζυθοποσίας, έδιδαν τον τόνον μιας πραγματικά απολαυστικής αποκρηάτικης εσπερίδος, η οποία διήρκεσε μέχρι πρωίας.

Αξίζει ένα μεγάλο εύγε εις την ευγενή προσπάθειαν της οργανωτικής επιτροπής. Ο διδασκαλικός κόσμος της πόλεως μας ξέρει να γλεντάη με αληθινό κέφι, χωρίς εττικέτες και επίπλαστους μελαζεδισμούς.

Παρέστησαν ο κ. και η δις Διαμαντοπούλου, ο κ. και η κ. Τσούκα, ο κ. και η Κριθαρά, ο κ. και η δις Στεφοπούλου, ο κ. και η κ. Παπακωνσταντίνου, η κ. και η δις Λαγοπάτη, ο κ. και η κ. Ηλ. Μαυροειδή, ο κ. και η κ. Σοφικίου, ο κ. και η κ. Ε. Καραμπιτσάκου, ο κ. και η κ. Παπαϊωάννου, ο κ. και η κ. Λαίου, ο κ. και η κ. Θωμοπούλου, ο κ. και η κ. Κοντογιάννη, ο κ. και η κ. Κατσάμπολα, ο κ. και η κ. Περίνη, ο κ. και η κ. Ταμπακοπούλου, ο κ. και η κ. Σπυρίδωνος, ο κ. και η κ. Ευσταθίου, η κ. Ξενοφώντος, η κ. Πολίτη, εξ Αθηνών κ.ά. Αι δίδες Κεχαγιά, Τσατσούλη».

Άλλη αίθουσα ψυχαγωγίας με έντονη παρουσία από το 1910 έως το 1940 υπήρξε το καφεζυθοπωλείο του Σπύρου Σκοτίδα, που λειτουργούσε εκεί που σήμερα είναι το κηροπλαστείο Ρούσσαρη, στην οδό Ι. Λάππα, κέντρο που ονομαζόταν ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Αρχικά υπήρξε καφενείο στα τέλη της δεκαετίας του 1920 παίζονταν και κινηματογραφικά έργα από το Σπύρο Σκοτίδα και το Νίκο Δημακόηουλο, καθώς και μουσικές παραστάσεις. Διαβάζουμε στα ΒΟΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ:

5 Μαίου 1929

ΜΙΚΡΑ-ΜΙΚΡΑ

Την παρελθούσαν Κυριακήν εορτήν των Βαΐων εδόθη, ως γνωστόν, εν τη αιθούση των κ. κ. Σκοτίδα-Δημακοηούλου συναυλία υπέρ της Χριστιανικής Αδελφότητος Λεβαδέων, εκτελεσθείσα υπό του κ. Σπ. Στάμου καλλιτέχνου του κυμβάλου και ξυλοφώνου. Η επιτυχία εις εκτέλεσιν υπήρξεν ανωτέρα πάσης περιγραφής, ιδία ήρεσαν τα δια του ξυλοφώνου αποδοθέντα. Ο κ. Στάμου με την τέχνη του μας μετέφερε προς στιγμήν εκτός της Λεβάδειας και μας έκαμε να λησμονήσωμεν το κακόηχο για μας κλαρίνο. Τον εθαυμάσαμε δια την ψυχρότητα μεθ' ης εδέχετο τα χειροκροτήματα, και εηείσθημεν ότι γνωρίζει ν' αντιμετωπίζη πλήθη ακροατών».

8 Σεπτεμβρίου 1929

ΕΠΑΡΧΙΑΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

Τα καλλίτερα Κινηματογραφικά Έργα

Εις την ευπρεπή αίθουσαν του Καφεζυθοπωλείου των κ.κ. Σκοτίδα και Δημακοπούλου προβάλονται τα καλλίτερα Κινηματογραφικά Έργα και συνιστώμεν εις τους συμπολίτας μας, όπως προτιμούν πάντοτε τον Κινηματογράφον και συνδράμουν τούτον».

Λίγα χρόνια πριν από τον πόλεμο του 1940 λειτούργησε ως Καφέ-Σαντάν με τη συμμετοχή γυναικών αρτιστών και καλλιτεχνών.

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ (1899-1999)

ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ

ΛΙΒΑΔΕΙΑ

1999