του Νίκου Γαβριήλ Παντζίκη
 |
| Ν. Γ. ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ: «ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΒΙΟΥΝ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΣΑΝ ΕΝΑ. ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΠΟΥ ΣΕΡΝΩ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΤΕΡΝΕΣ» («ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΚΑΤΟ ΗΜΕΡΩΝ», ΣΕΛ. 191). |
Τον Ιούλιο του 1943. Μετά τη διάλυση της Διεθνούς. Μετά την αναγνώριση της θρησκείας και το διορισμό του Πατριάρχη στη Ρωσία. Μ' έπεισε να εγγραφώ στο κόμμα ο συνάδελφος άστεγος φαρμακοποιός Ξενοφών Παπασαραφιανός. Μπήκα σε υγειονομικό πυρήνα με καθοδηγητή τον Κώστα Τσιγάρα, κτηνίατρο. Στην αρχή οι πρώτες τρεις συνεδριάσεις ματαιώθηκαν λόγω μη απαρτίας. Μιας εξαρχής όταν πέρασε από το μαγαζί ο κτηνίατρος πρότεινα να εγγραφεί μαζί μου και ο φίλος μου ο Γιώργος ο Μαντόπουλος. Τώκαμα για νάχω κάποιον δικό μου να κουτσομπολευουμε. Έγινε δεκτός ο Γιώργος και του λοιπού ερχότανε μαζί μας, παρόλο που δεν ήταν υγειονομικός. Αποδεικτικά της εγγραφής μας δε μας έδωκαν ούτε και ήρθαμε σ' επαφή με ανώτερα στελέχη. Πληρώναμε κάθε μήνα μια συνδρομή και το περνάμε το πράμα ερασιτεχνικά. Δεν κάναμε τίποτε και νοιώθαμε ξεκάρφωτοι. Τον παράνομο τύπο παρ' όλη μου την καλή θέληση, έτσι που ήταν συνταγμένος δε μπορούσα να τον διαβάσω. Η κατάσταση αυτή παρατάθηκε σ' όλο το υπόλοιπο διάστημα της κατοχής. Συνεδριάσαμε δυο φορές στο σπίτι του Γιώργου, δυο ή τρεις φορές στο σπίτι του γιατρού του Περρή, μια φορά σ' ένα σπίτι της οδού Αμύντα, δυο φορές σ' ενός οδοντιάτρου αντίκρυ από το Παρθεναγωγείο, οδός Καρόλου Ντηλ. Οι συνεδριάσεις αυτές της ολομελείας των υγειονομικών Εαμικών και Κομματικών, έγιναν προς τα τέλη της κατοχής, όταν στους δρόμους γινόντουσαν αψιμαχίες με το ΕΔΕΣ. Τσούρμο κόσμος ήταν παρών και ιδίως γυναίκες. Θυμούμαι απ' αυτούς τους φαρμακοποιούς Σταύρο Τσαβδάρα, τον βοηθό φαρμακοποιό αδελφό της Βασδέκη, την ίδια, την Μαρία Παπαθανασίου, την Καραδήμου, τον Χρήστο Παπαβασιλείου (ο τελευταίος αρκετές φορές απουσίαζε, μέχρι που να γίνει λόγος να τον διαγράψουν), ένας βοηθός φαρμακοποιός μελαχροινός πούταν στο ΤΑΚ, ένας οδοντίατρος Τάκης, ένας άλλος ηλικιωμένος κι αξύριστος, ο Γροσαμανίδης, ο οφθαλμίατρος Γιώργος Γεωργιάδης ανώτερος όλων των υγειονομικών, ο συνάδελφος του Σταύρος Σαπουντζής, ο γιατρός Απόστολος Φασιανός, ο Εμμανουήλ Περρής, ο Νικηφόρος Μουρελλός, ο Οδυσσέας Μπέσυλλας και ο γυναικολόγος Αθανασιάδης. Σ' αυτές τις συνεδριάσεις τις τελευταίες είχαμε κι άλλον καθοδηγητή, όχι πια τον Τσιγάρα, αλλά έναν δικηγόρο με έκζεμα στο πηγούνι και επιπεφυκίτιδα στα μάτια, που υποθέτω ότι ονομαζόταν Κατόπης. Η έννοια της τελευταίας μας συγκέντρωσης ήταν η διαφώτιση μας για μια πλατύτερη εγγραφή στο ΕΑΜ έστω και βασιλοφρόνων καθώς και η οργάνωση μας ώστε να είμαστε ικανοί να δώκουμε τις πρώτες βοήθειες στους τραυματίες, αν όπως το υπέθεταν γινόντουσαν οδομαχίες κατά την αποχώρηση των Γερμανών από την πόλη μας. Ευτυχώς δεν συνέβηκε ως γνωστόν τίποτα τέτοιο. Από την οδό Λυσιμάχου που κάθουμαι, πάροδο της Βασιλίσσης Όλγας, αργά το απόγεμα συνοδεύοντας γεμάτος ενθουσιασμό ένα απόσπασμα οπλοφορούντων κατέβηκα ως μέσα στην πόλη ζητωκραυγάζοντας. Στο Λευκό Πύργο ένας από τους παρελαύνοντας που κρατούσε πιστόλι, μούκαμε την παρατήρηση πούχα όπως συνηθίζω στις τσέπες τα χέρια μου και μου κακοφανηκε. Μ' όλα ταύτα εξακολούθησα να πηγαίνω στους δρόμους διαλαλώντας τα φρονήματα μου, μόνος. Είδα την παρέλαση της Τούμπας πούταν και παπάδες μαζύ και ευχαριστήθηκα. Ήταν κάτι που ταίργιαζε με τις σκέψεις μου. Ακόμα δεν είχα καταλάβει τη διαφορά. Όσο κι αν απογοητευόμουνα από τα πρόσωπα, όσο κι αν δε μπορούσα ουσιαστικά νάχω καμιά επαφή μ' έναν άνθρωπο που θα με καταλάβαινε. Πίστευα ότι το καθήκον μου ήταν να κάνω υπομονή. Ακόμα και μια ηλίθια ταινία πούχαν φέρει στο «Πατέ», δε θεωρούσα πρέπον να την κατακρίνω παρά στους πολύ δικούς μου της λογοτεχνικής παρέας που βέβαια δεν είχαν τις πολιτικές μου πεποιθήσεις.
 |
| «ΕΙΔΩΛΟ ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΣΑΝΙΔΟΣ ΠΡΩΙΜΟΥ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΗΣ ΚΥΠΡΟΥ» (ΤΕΜΠΕΡΑ, 1971). |
 |
| Ο ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ, ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕ ΣΕ ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΥΤΟΣ (ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΣΥΝΤΑΞΗ»). |
Μ' αυτούς μιλούσα σαν ελεύθερος άνθρωπος και ξεσπούσα την αγανάχτηση μου για τις ελεεινές θριαμβευτικές αψίδες πούχαν στήσει. Ευτυχώς ότι τη μια, ύστερα από δυο τρεις μέρες, τη γκρέμισε ο Βαρδάρης και μας εκδικήθηκε απαλλάσσοντας μας από το απαίσιο έργο του ζωγράφου Κασσόλα. Ο γιατρός ο Μπέσυλλας ξέροντας ότι καταγίνουμαι με τις τέχνες, μούχε κάποιον αρχιτέκτονα-μηχανικό Μωραΐτη, για να επιμεληθώ με τους φίλους μου τον διάκοσμο των δρόμων κατά την υποδοχή. Δέχτηκα και τούκαμα μια μακέτα, αλλά άμα την είδε είπε πως έτσι που παράσταινα τον ήρωα με φουστανέλλα, μπορούσε κανένας να τον πάρει και για Ταγματασφαλίτη, κι έφυγε και δεν τον ξανάδαμε. Δεν είχα βέβαια την απαίτηση να καταλαβαίνουν την τέχνη μου, αλλά τουλάχιστον να μ' άφηναν ήσυχο να βγάζω τα μάτια μου, μόνος όπως είμουν πάντα. Αντίθετα όμως μας καλούσαν τους διανοούμενους και καλλιτέχνες στα γραφεία του ΕΑΜ κι είχαν την απαίτηση να συμφωνώ με τις κουταμάρες του Παπαπερικλή και των ομοίων του. Εκεί όμως ξεσπάθωσα και τάψαλα μια μέρα πρώτα στον Ράκη Γιάκο πούταν στη διαφώτιση και έπειτα σ' όλους μπροστά καθώς επέμεναν να μας βάλουν να υπογράψουμε διαμαρτυρία για την αγγλική επέμβαση στην Αθήνα. Καυχιέμαι ότι χάρις στις φωνές μου τα χαρτιά αυτά δεν υπογράφτηκαν και δεν ρεζιλεύτηκαν έτσι οι διανοούμενοι της Θεσσαλονίκης. Αμα μούλεγαν τίποτα εγώ απαντούσα μ' όσα μας είχαν πει οι ίδιοι στην αρχή για τους συμμάχους. Εντωμεταξυ είχα χάσει κάθε ουσιαστική σχεδόν επαφή με τον πυρήνα αποφεύγοντας τις συνεδριάσεις από πλήξη. Είμουν σε μια συνεδρίαση ολομελείας στην Εύξεινο Λέσχη, κι ένα άλλο βράδυ σ' ένα άλλο κτίριο λίγο παραπάνω επί της οδού Βενιζέλου. Καθαρά διαφωνούσα πια και στους φίλους έλεγα ότι θεωρούσα προδοτικό το κίνημα του Δεκέμβρη. Έπρεπε τα πράγματα να βαδίσουν εξελικτικά. Ποτέ δεν αγάπησα τη βία. Τελευταία φορά που μας κάλεσαν για ν' ακούσουμε διάφορους ρήτορες και τον Αποστολίδη, στα γραφεία της οδού Ρογκότη. Βγαίνοντας με τον δικηγόρο κ. Βασιλειάδη βρεθήκαμε και οι δυο απολύτως σύμφωνοι και κλάψαμε μαζύ τα θύματα των παρασυρθέντων. Τότε ακριβώς δυο μέρες με το χιόνι, που θ' αποχωρούσαν από την πόλη μας, κλείστηκα στο σπίτι μου όπου φιλοξενούσαμε δυο Αγγλους στρατιώτες, από το φόβο μήπως με πάρουν μαζύ τους για όμηρο. Ελαβα μέρος στην παρέλαση της 1ης Νοεμβρίου. Σε διάφορα άλλα συλλαλητήρια μέχρι που οργανώθηκε εκείνο που βγήκε ν' απαιτήσει να μη διαλυθεί ο ΕΛΑΣ κι εγώ απέφυγα να πάω. Υστερα έλαβα μέρος στο πρώτο συλλαλητήριο που οργάνωσε η αντίθετη παράταξη, γεμάτος αγανάκτηση. Στο μεταξύ της Εαμοκρατίας, πήγα σε μια συνεδρίαση του πυρήνα μας πούγινε στο φαρμακείο του Τσαβδάρα. Παρών και ο φαρμακοποιός Δημήτριος Κορδώνης και ο φαρμακοποιός Γενιτσών Ιάσων και ο βοηθός Παντελίδης πώχει τώρα το φαρμακείο του Τσαβδάρα, και ο άλλος ο κοντούλης μελαχροινός πρώην αποθηκάριος της Μπάγιερ. Οι ίδιοι ήταν και στην συνεδρίαση την τελευταία πώλαβα μέρος στο φαρμακείο μου. Σ' αυτήν διαμαρτυρύθηκα γιατί δεν άφηναν και στ' άλλα κόμματα να βγάλουν εφημερίδα και για το τι είδους ελευθερία ήταν αυτή. Η αντίθεση που βρέθηκα προς όλους και την πραγματικότητα που παρουσίαζαν, είχε στη ψυχή μου βαθειά απήχηση. Μόνο διαβάζοντας τους αρχαίους τραγικούς ειρήνευσα, νοιώθοντας πόσο αυθαίρετα είναι τα συστήματα και οι γενικότητες, όπου δεν λογαριάζεται το άτομο. Γιατί αυτό κατά βάθος διατηρεί μέσα του μιαν αντίσταση που ανατρέπει κάθε ολοκληρωτική αυθαιρεσία. Έκτοτε δεν είχα πια κανένα πάρε-δόσε με το Κόμμα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Το ανέκδοτο αυτό κείμενο του Ν.Γ. Πεντζίκη σώζεται χειρόγραφο στα κατάλοιπα του συγγραφέα. Το χειρόγραφο καλύπτει τις τέσερις όψεις μιας δίφυλλης κόλλας αναφοράς, της οποίας τα δυο φύλλα χωρίστηκαν με χαρτοκόπτη. Στην τελευταία όψη, υπάρχει ο αριθμός 2747, γραμμένος με κόκκινο κραγιόνι με το γραφικό χαρακτήρα του συγγραφέα- αντιστοιχεί σε παλαιότερη ταξινόμηση του αρχείου του. Το κείμενο είναι γραμμένο με μελάνι, με πολύ στρωτό γραφικό χαρακτήρα, δίχως διαγραφές και διορθώσεις, με ελάχιστες προσθήκες κατά τη συγγραφή (εδώ υποδηλώνονται με πλάγια στοιχεία). Στο χειρόγραφο έχουν γίνει τρεις μεταγενέστερες προσθήκες με μολύβι (υποδηλώνονται με παχέα στοιχεία). Το χειρόγραφο είναι άτιτλο. Εδώ χρησιμοποιήθηκε ως τίτλος η τελευταία αράδα του κειμένου. Είναι δε προφανές ότι αποτελεί αντιγραφή και καθαρογράφηση ενός προγενέστερου χειρογράφου, του οποίου η ύπαρξη τεκμαίρεται από την ύπαρξη μιας προγενέστερης χειρόγραφης μορφής του πρώτου μισού του κειμένου. Το προγενέστερο αυτό χειρόγραφο είναι γραμμένο με μολύβι στην πίσω όψη της διαφημιστικής εγκυκλίου ενός φαρμακευτικού σκευάσματος της ΧΡΩΠΕΙ, η οποία έχει ημερομηνία 20 Αυγούστου 1949.
Ανέκδοτο κείμενο του Ν.Γ. Πεντζίκη, γραμμένο πιθανότατα τον Αύγουστο του 1949
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΤΖΙΚΗΣ
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1997
from ανεμουριον https://ift.tt/2TOWwn9
via IFTTT