Υπάτη: Μια ιστορική πόλη της Φθιώτιδας


Η Υπάτη είναι μία ιστορική πόλη της Φθιώτιδας. Η ιστορία της ξεκινάει απ’ τους αρχαίους χρόνους και συνεχίζεται, ιδιαίτερα λαμπρή, στους Μεσοβυζαντινούς χρόνους, στη περίοδο της Φραγκοκρατίας και φτάνει μέχρι τις μέρες μας.

Στη θέση της σημερινής πόλης, οι Αινιάνες έκτισαν το 410 π.χ. μια οχυρή πόλη, που την έκαναν έδρα του κοινού τους (Αρχαία Αινίδα) και του νομισματοκοπείου τους. Την μνημονεύουν πολλοί αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Αριστοτέλης, Πολύβιος, Titus Livius, Στέφανος Βυζάντιος, Λουκιανός, Ηλιόδωρος, Στράβων, Πτολεμαίος και Απουλήιος. Συχνά αναφέρεται και ως κέντρο μαγείας, δοξασία που διατήρησε μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Στην αρχαιότητα είναι γνωστή με την ονομασία Υπάτη (Αριστοτέλης, «Περί Θαυμασίων ακουσμάτων», 133) ή Υπάτα (σε αρχαίες τοπικές επιγραφές). Το τοπικό Υπάτα κατέληξε τον Μεσαίωνα σε η Πάτα λόγω της λατινικής γραφής Hypata και στη συνέχεια Πάτρα. Έτσι την περίοδο αυτή εμφανίζεται στις πηγές ως Πάτρα, Πάτραι της Ελλάδος (προς διάκριση από την Πάτρα της Αχαΐας), Νέαι Πάτραι, Νέες Πάτρες, Νέα Πάτρα, Νεοπάτρα, Πάτρα η Νεωτέρα και για τους ξένους Neopatria, Neopatras, Novae Patrae, Nouvelle Patras, La Pater, La Patria, La Patera, Patria. Κατά την οθωμανική περίοδο λεγόταν Badra και αργότερα Πατρατζίκ(ιον). Από το 1833 και μέχρι σήμερα φέρει το παλιό και αρχικό της όνομα Υπάτη.

Η Υπάτη, μέσα στην μακραίωνη ιστορία της, γνώρισε περιόδους δόξας και περιόδους παρακμής. Αυτό άλλωστε χαρακτηρίζει όλες, ανεξαιρέτως, τις ιστορικές πόλεις της Ελλάδας. Στην πόλη, όπως και σε ολόκληρη την περιοχή, λείπει η συστηματική ανασκαφή, που θα φωτίσει κάθε πτυχή της ιστορικής της πορείας. Τα ευρήματα ωστόσο που γνωρίζουμε, (ψηφιδωτά, παλαιοχριστιανικό βαπτιστήρι κ.α.), μαρτυρούν ότι η πιο λαμπρή περίοδος ήταν αυτή του 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ. Έτσι εξηγείται και ο σημαντικός της ρόλος στον εκχριστιανισμό ολόκληρης της περιοχής, αφού στην Υπάτη, πρώτα από όλη την κεντρική Ελλάδα, κηρύχτηκε το Ευαγγέλιο από τον Άγιο Ηρωδίωνα. Εδώ ο άγιος χειροτονήθηκε επίσκοπος, δίδαξε και μαρτύρησε.

Στη Βυζαντινή  περίοδο (1271 – 1318) υπήρξε έδρα του Δεσποτάτου Νέων Πατρών, από όπου, μετά τη διάσπαση του Δεσποτάτου της Ηπείρου, κυβερνήθηκε η Κεντρική Στερεά Ελλάδα και η Θεσσαλία. Κατά τη περίοδο που έμεινε γνωστή ως Φραγκοκρατία, υπήρξε η συμπρωτεύουσα, μαζί με την Αθήνα του Καταλανικού Δουκάτου Αθηνών και Νέων Πατρών (από το 1319 και μέχρι το 1393). Στην περίοδο της τουρκοκρατίας ήταν έδρα «καζά» (επαρχίας) και σημαντικό οικονομικό κέντρο για την Κεντρική Στερεά.

Μετά την απελευθέρωση το 1833 ήταν ακμάζουσα πόλη, έδρα του ομώνυμου Δήμου, μέχρι την καταστροφή της, εκ θεμελίων, από τους Γερμανούς την 17η Ιουνίου 1944. Για το λόγο αυτό η πόλη ανακηρύχθηκε ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΠΟΛΗ.

πηγή: https://blogs.sch.gr

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ kaliterilamia.gr
Νεότερη Παλαιότερη