Ο Αθήναιος Ναυκρατίτης είναι γνωστός από το μοναδικό έργο του «Δειπνοσοφισταί» που σώθηκε σε 15 βιβλία, επιτομή πιθανότατα από τα αρχικά 30 βιβλία. Από τη διακωμώδηση του Ρωμαίου αυτοκράτορος Κομμόδου (180-192 μ.Χ.) βγαίνει το συμπέρασμα ότι το έργο δημοσιεύθηκε μετά το θάνατο αυτού του αυτοκράτορος. Επομένως, ο Αθήναιος έζησε στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. Το έργο του Αθήναιου ανήκει στον τύπο του φιλολογικού συμποσίου και έχει ως πρότυπα ανάλογα έργα της ελληνιστικής εποχής, με μακρινή καταβολή το «Συμπόσιο» του Πλάτωνος. Το είδος αυτό χαρακτηρίζεται από την ποικιλία των θεμάτων, τις ιστορικές αναδρομές, τον φιλολογικό φόρτο (ονόματα συγγραφέων, τίτλοι έργων, αποσπάσματα κ.λπ.) και την επίδειξη γνώσεων του σπουδαστηρίου.
Ο Αθήναιος αναπαριστάνει ένα συμπόσιο που παραθέτει ο Ρωμαίος Λαρύνσιος, γνωστός για τη μόρφωση και την ικανότητά του να διατηρεί ζωντανό τον διάλογο, φυσικά στην ελληνική γλώσσα. Η σκηνογραφία του συμποσιακού χώρου παρουσιάζεται με επιδεξιότητα και έντονα χρώματα. Την ίδια σκηνογραφική σκοπιμότητα εξυπηρετούν και τα χωρία όπου ο ίδιος ο Αθήναιος («ο της βίβλου πατήρ») διηγείται στο φίλο του Τιμοκράτη τις μακρές συζητήσεις του δείπνου. Η μεγάλη σημασία του έργου αυτού είναι ότι διασώζει πολύτιμο υλικό για την ιστορία των ελληνικών γραμμάτων. Ονόματα συγγραφέων, μεγάλα και μικρά αποσπάσματα από τα έργα τους, ή ακόμη και τίτλοι έργων που σήμερα έχουν χαθεί, βοηθούν να ανασυστήσει κανείς την αδιάσπαστη συνέχεια της πολιτιστικής ιστορίας της Ελλάδας. Το βιβλίο τού Αθήναιου είναι πολύτιμο για τη φιλολογική επιστήμη και γενικά για την αρχαιογνωσία, αφού στους «Δειπνοσοφιστάς» αναφέρονται πάνω από 1.000 τίτλοι έργων, γύρω στα 700 ονόματα συγγραφέων και παρατίθενται περισσότερα από 10.000 αποσπάσματα γνωστών ή χαμένων έργων της ελληνικής γραμματείας. Η φιλοσοφία, η φιλολογία, το δίκαιο, η ιατρική και άλλοι κλάδοι της επιστήμης αντιπροσωπεύονται από μεγάλο αριθμό προσκεκλημένων, συνολικά 29 «πρόσωπα», από τα οποία τα περισσότερα είναι φανταστικά. Ανεκτίμητη πηγή επίσης είναι το έργο και για άλλες περιοχές του πολιτισμού, όπως η τέχνη, ο ιδιωτικός βίος των αρχαίων, ο λαϊκός πολιτισμός κ.λπ. Από μια τρίτη σκοπιά, το ίδιο έργο μπορεί να χαρακτηριστεί ως «γαστρονομική» πραγματεία, με άπειρες πληροφορίες και περιγραφές γαστρονομικής φύσεως που διακόπτονται επιδέξια με συνεχείς παρεκβάσεις και οδηγούν σε ποικίλα άλλα θέματα.ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΨΑΣ
ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ 20 ΑΙΩΝΩΝ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΑΘΗΝΑ
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/3pR0GZF
via IFTTT