Ο αρχαίος ελληνικός αποικισμός των βορείων παραλίων της Μαύρης θάλασσας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας και της Ουκρανίας και της παγκόσμιας ιστορίας εν γένει. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η αρχή του αποικισμού χρονολογείται στα μέσα του 7ου αι. π.Χ., οπότε ιδρύεται ο οικισμός της νήσου Μπερεζάν. Υπάρχουν στοιχεία για την πρώιμη παρουσία των Ελλήνων και στην περιοχή του Ταγανρόγκ, στη βόρεια παραλία της Αζοφικής θάλασσας. Το μεγαλύτερο όμως κύμα των αποίκων εγκαθίσταται στις βόρειες παραλίες του Εύξεινου Πόντου το δεύτερο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ. Μια τεράστια ζώνη από την Τύρα στα δυτικά έως την Ερμώνασσα στα ανατολικά, εκτός της περιοχής της ορεινής Κριμαίας, όπου διέμεναν οι φυλές των Ταύρων, καλύπτεται από πόλεις-κράτη και αγροτικούς οικισμούς. Όλη η περιοχή διέθετε εξαιρετικά φυσικά λιμάνια και πλωτά ποτάμια, που επέτρεπαν την ανάπτυξη του εμπορίου στο εσωτερικό της χώρας.
Το σημαντικότερο όμως πλεονέκτημα ήταν οι τεράστιες εκτάσεις εύφορης γης. Περιγράφοντας την Ταυρική, ο Στράβων γράφει χαρακτηριστικά «εύγαιος εστίν πάσα, σίτω τε και σφόδρα ευτυχής· τριάκοντα γουν αποδίδωσι, διά του τυχόντος ορυκτού σχιζόμενη». Θετικό στοιχείο επίσης ήταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, η απουσία μόνιμων κατοίκων ενώ, σε πολλές άλλες, η παρουσία φιλικά διατεθειμένου προς ξένους γηγενούς πληθυσμού. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι αποικίες των βορείων παραλίων της Μαύρης θάλασσας, με την ανάπτυξη της γεωργίας και του εμπορίου, από μικροί οικισμοί εξελίσσονται σε ισχυρές πόλεις με ευρεία γεωργική περιφέρεια - τη χώρα - και καλά οργανωμένα λιμάνια. Ιωνικές στην πλειονότητά τους, οι πόλεις αυτές αναπτύσσουν αρχικά οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις με τα ιωνικά κέντρα της Μ. Ασίας. Από το τέλος του 6ου αι. π.Χ. προσανατολίζονται στην ανάπτυξη των σχέσεων με την Αθήνα, που εντείνονται τον 5ο και ιδιαίτερα τον 4ο αι. π.Χ., εποχή της μεγαλύτερης ακμής τους. Την περίοδο αυτή, στο Νότο της Ουκρανίας διακρίνονται τρία σημαντικά οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά κέντρα: το κράτος του Βοσπόρου στα βορειοανατολικά, η Ταυρική χερσόνησος στο νοτιοδυτικό άκρο της σημερινής Κριμαίας και η Ολβία στα βορειοδυτικά.
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ
Το κράτος του Βοσπόρου σύμφωνα με τις γραπτές πηγές ιδρύεται το 438/7 π.Χ. με κέντρο το Παντικάπαιο, ως ένωση των ελληνικών πόλεων της ανατολικής Κριμαίας και της χερσονήσου του Ταμάν. Ιδιαιτερότητα του κράτους του Βοσπόρου ήταν ο σημαντικός ρόλος του μη ελληνικού στοιχείου, γεγονός που επηρέασε σε αρκετό βαθμό τον πολιτισμό και την πολιτειακή δομή του. Το κράτος του Βοσπόρου διατηρούσε στενότατες οικονομικές σχέσεις με την Αθήνα και ήταν γι’ αυτήν από τους κυριότερους προμηθευτές σίτου.
ΤΑΥΡΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ
Η Ταυρική χερσόνησος, η μοναδική δωρική αποικία της περιοχής, καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της αρχαίας ιστορίας της παρέμεινε μια δημοκρατική πόλη. Τον 4ο αι π.Χ., αφού κατάκτησε και συνένωσε υπό την εξουσία της άλλες ελληνικές πόλεις της Δυτικής Κριμαίας, εξελίχτηκε σε ισχυρό κράτος.
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ
Το κράτος του Βοσπόρου σύμφωνα με τις γραπτές πηγές ιδρύεται το 438/7 π.Χ. με κέντρο το Παντικάπαιο, ως ένωση των ελληνικών πόλεων της ανατολικής Κριμαίας και της χερσονήσου του Ταμάν. Ιδιαιτερότητα του κράτους του Βοσπόρου ήταν ο σημαντικός ρόλος του μη ελληνικού στοιχείου, γεγονός που επηρέασε σε αρκετό βαθμό τον πολιτισμό και την πολιτειακή δομή του. Το κράτος του Βοσπόρου διατηρούσε στενότατες οικονομικές σχέσεις με την Αθήνα και ήταν γι’ αυτήν από τους κυριότερους προμηθευτές σίτου.
ΤΑΥΡΙΚΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ
Η Ταυρική χερσόνησος, η μοναδική δωρική αποικία της περιοχής, καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της αρχαίας ιστορίας της παρέμεινε μια δημοκρατική πόλη. Τον 4ο αι π.Χ., αφού κατάκτησε και συνένωσε υπό την εξουσία της άλλες ελληνικές πόλεις της Δυτικής Κριμαίας, εξελίχτηκε σε ισχυρό κράτος.
ΟΛΒΙΑ
Η Ολβία ήταν η ισχυρότερη οικονομικά πόλη της βορειοδυτικής παραλίας του Ευξείνου Πόντου. Το κράτος της Ολβίας ήταν το μοναδικό ίσως κράτος της περιοχής, οι φυσικές συνθήκες του οποίου διέφεραν ριζικά από τις συνήθεις για τους Ελληνες περιβαλλοντικές συνθήκες. Το παράξενο παιχνίδι της ιστορίας θέλησε την Ολβία, στο βόρειο άκρο της ελληνικής οικουμένης, να παραμείνει στη διάρκεια σχεδόν μιας χιλιετίας η πλέον ελληνική από όλες τις ελληνικές πόλεις της βόρειας παραλίας του Πόντου. Ούτε οι σκληρές καιρικές συνθήκες, ούτε η κατάκτησή της από τον Μιθριδάτη Ευπάτορα, ούτε η υποταγή της στη Ρώμη, ούτε οι καταστροφικές βαρβαρικές επιδρομές μπόρεσαν να σβήσουν το δημοκρατικό πολίτευμα, την αρχαία ελληνική γλώσσα, τη θρησκεία, την τέχνη, τα ελληνικά ήθη και έθιμα.
ΝΑΤΑΛΙΑ ΓΚΟΥΡΟΒΑ
ΟΛΒΙΑ. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
11-10-1998
from ανεμουριον https://ift.tt/39m0MCl
via IFTTT