Κατά τον Υπαλληλικό κώδικα, οι δημόσιοι υπάλληλοι δικαιούνται να ζητήσουν άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης, προκειμένου να λάβουν μέρος σε προγράμματα μετεκπαίδευσης και προγράμματα ή κύκλους μεταπτυχιακής εκπαίδευσης.
Προϋποθέσεις για να χορηγηθεί η άδεια αυτή είναι:
1) να έχει ολοκληρωθεί η δοκιμαστική υπηρεσία του υπαλλήλου, δηλαδή ο υπάλληλος να έχει μονιμοποιηθεί,
2) ο χρόνος υπηρεσίας του υπαλλήλου, που απομένει μετά το πέρας της άδειας, να μην είναι μικρότερος του τετραπλάσιου της χρονικής διάρκειας της άδειας (πχ αν χορηγηθεί άδεια ενός έτους, να απομένει μετά την επιστροφή του υπαλλήλου από την εκπαιδευτική άδεια χρόνος υπηρεσίας τουλάχιστον 4 ετών).Η εν λόγω άδεια χορηγείται από τον αρμόδιο Υπουργό ή από τη διοίκηση του οικείου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Πρέπει, όμως, να προηγηθεί αίτηση του υπαλλήλου, καθώς και σύμφωνη γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου.
Κατά τη συνεδρίασή του, το υπηρεσιακό συμβούλιο ελέγχει εάν συντρέχουν οι πιο πάνω προϋποθέσεις για τη χορήγηση της άδειας και, επιπλέον, συνεκτιμά τη συνάφεια της μετεκπαίδευσης ή της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης με το αντικείμενο της υπηρεσίας του υπαλλήλου, την υπηρεσιακή επίδοση και τις γνώσεις του υπαλλήλου.Ειδικότερα, προκειμένου να σχηματίσει γνώμη, το υπηρεσιακό συμβούλιο οφείλει να αξιολογήσει τη συνάφεια του αιτούμενου προγράμματος μετεκπαίδευσης ή μεταπτυχιακής εκπαίδευσης προς το ευρύτερο αντικείμενο της υπηρεσίας του αιτούντος υπαλλήλου, την υπηρεσιακή του επίδοση, τις γνώσεις του και την ηλικία του. Έπειτα, οφείλει να συνεκτιμήσει τα στοιχεία αυτά σε σχέση με το όφελος, που μακροπρόθεσμα θα προσπορίσει στην υπηρεσία του ο υπάλληλος από τη μετεκπαίδευσή του, σε συνάρτηση με τις άμεσες υπηρεσιακές ανάγκες, και, τέλος, βάσει όλων των ανωτέρω, να προβεί στην τελική του κρίση. Αυτό σημαίνει πως, όταν δεν αξιολογείται η υπηρεσιακή επίδοση, η ηλικία και οι γνώσεις του υπαλλήλου, όταν δεν αιτιολογείται ειδικώς το αν η αιτουμένη μετεκπαίδευση ή μεταπτυχιακή εκπαίδευση είναι συναφής προς το ευρύτερο αντικείμενο της υπηρεσίας του υπαλλήλου ή όταν δεν προκύπτουν, ούτε αιτιολογούνται σε τί συνίστανται οι ιδιαίτερα αυξημένες υπηρεσιακές ανάγκες, εξαιτίας των οποίων δεν ικανοποιείται το αίτημα για την χορήγηση της επίμαχης εκπαιδευτικής άδειας στον αιτούντα, τότε η διατυπωθείσα γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου είναι πλημμελής και μπορεί να προσβληθεί δικαστικά. Ειδικά η τελευταία περίπτωση των υπηρεσιακών αναγκών είναι συνήθως εκείνη, στην οποία οι υπηρεσίες στηρίζουν την άρνησή τους να χορηγήσουν τη σχετική άδεια.Αντιθέτως, η άδεια χορηγείται υποχρεωτικά, εάν ο υπάλληλος έχει λάβει υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν απαιτείται για τη χορήγηση της άδειας η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου. Ωστόσο, η αιτούμενη μετεκπαίδευση θα πρέπει και σε αυτήν την περίπτωση να είναι συναφής με το αντικείμενο της υπηρεσίας του υπαλλήλου. Υποτροφία από άλλο ίδρυμα ή οργανισμό ημεδαπό, διεθνή ή αλλοδαπό ή αλλοδαπή κυβέρνηση συνεκτιμάται για τη χορήγηση της άδειας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η άρνηση χορήγησης της άδειας πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς.Ο υπάλληλος, στον οποίο χορηγείται άδεια υπηρεσιακής εκπαίδευσης λαμβάνει τις αποδοχές του αυξημένες, ανάλογα με το αν η εκπαίδευση γίνεται στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, καθώς επίσης και οδοιπορικά έξοδα μετάβασης και επιστροφής άπαξ.Ο υπάλληλος, όμως, που λαμβάνει υπηρεσιακή άδεια έχει και κάποιες υποχρεώσεις που θα πρέπει να τηρεί.
Αυτές είναι:
1) να υποβάλει αναφορά ανά εξάμηνο φοίτησης του, με την οποία θα ενημερώνει την υπηρεσία του για την πορεία των σπουδών του
2) να καταθέσει στην υπηρεσία του τον τίτλο που απέκτησε εντός τριμήνου από την ορκωμοσία του ή, εάν δεν προβλέπεται ορκωμοσία, από την ημερομηνία επιτυχούς ολοκλήρωσης των σπουδών,
3) μετά το τέλος της άδειας να υπηρετήσει στο Δημόσιο ή σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου για χρονικό διάστημα ίσο με το τριπλάσιο του χρόνου της άδειας.
Η υποχρέωση υπηρέτησης δύναται να εκπληρωθεί σε οποιαδήποτε υπηρεσία του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. και όχι απαραιτήτως στην υπηρεσία που χορήγησε την άδεια στον υπάλληλο. Κατ` εξαίρεση, το προσωπικό των Ο.Τ.Α. α` βαθμού υποχρεούται να υπηρετήσει το εν λόγω χρονικό διάστημα στον οικείο Ο.Τ.Α. από τον οποίο έλαβε την άδεια.
Σε περίπτωση αθέτησης των πιο πάνω υποχρεώσεων ή της μη ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης, ο υπάλληλος θα πρέπει να επιστρέψει, εν' όλω ή εν μέρει, τις προσαυξήσεις ή τις αποδοχές που έλαβε για το διάστημα της υπηρεσιακής εκπαίδευσης, ανάλογα με τις προβλεπόμενες στο νόμο ειδικότερες περιπτώσεις.
Γιάννης Καρούζος Εργατολόγος συνεργάτης του Dnews
