Ο Ελληνοπυγόστεος είναι ένα ιθαγενές ενδημικό ψάρι του γλυκού νερού της Ελλάδας. Συναντάται μόνο στις τάφρους απορροής των υδάτων (Σούδες) ,του Σπερχειού ποταμού, καθώς και σ' ένα μεγάλο αριθμό φυσικών πηγαδιών (Ματάκια), που βρίσκονται στον κάμπο του Γοργοποτάμου. Ζει επίσης στις πηγές της Αγίας Παρασκευής Λαμίας, αλλά έχει εξαφανιστεί από τις πηγές των Κομποτάδων και των Μεξιατών Φθιώτιδας.
Δεν ξεπερνά τα 5 εκατοστά και ζει λιγότερο από 18 μήνες. Το σώμα του είναι λείο και οι χρωματισμοί του συνήθως σχηματίζουν στα πλάγια ανωμαλίες εναλλασσόμενες καστανόχρωμες ή κιτρινωπές ζώνες. Απουσιάζουν τελείως τα κοιλιακά πτερύγια και μπροστά από το ραχιαίο πτερύγιο υπάρχουν 9 συνήθως ελεύθερες ακτίνες, οι οποίες δεν είναι πάντοτε ορατές εξωτερικά.
Προτιμά υδάτινα συστήματα πλούσια σε υδρόβια βλάστηση και με κρύα καθαρά και τρεχούμενα νερά, αν και απαντάται και σε στάσιμα. Τρέφεται με προνύμφες εντόμων , καρκινοειδή και μαλάκια. Η αναπαραγωγή του γίνεται κατά τους μήνες Μάρτιο εώς Ιούλιο. Το Αρσενικό φτιάχνει φωλιές από φυτικά υλικά, όπου το θηλυκό αποθέτει για γονιμοποίηση μικρές ποσότητες αυγών.
Το αρσενικό προστάτευε τ΄ αυγά για 4 εώς 5 ημέρες μέχρι την εκκόλαψη των προνυμφών, οι οποίες αποκτούν σύντομα τα χαρακτηριστικά των ενηλίκων.
Ο Ελληνοπυγόστεος απειλείται από τις ανθρώπινες Δραστηριότητες (εκτεταμένες υδροληψίες, μπαζώματα, τεχνικά έργα). Αντιθέτως οι καθαρισμοί των τάφρων και η δημιουργία ευτροφισμού μέσω της έκλυσης γεωργικών λιπασμάτων ενδεχομένως δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για το είδος σε μακροχρόνια βάση.
Ο Ελληνοπυγόστεος αναφέρεται στον κατάλογο των απειλούμενων ζώων της Διεθνούς Ένωσης προστασίας της Φύσης και των Φυσικών πόρων (IUCN) και προστατεύεται με το 67/81 Π.Δ.
Όπως όλα τα ενδημικά είδη, αποτελεί φυσική εθνική κληρονομιά και έχουμε καθήκον να διατηρήσουμε το είδος για τις επόμενες γενιές, προστατεύοντας τον βιότοπο μας από καταστροφές, αλλοιώσεις και υποβαθμίσεις.
Ελληνοπυγόστεος (Pungitius hellenicus). Ένα ενδημικό ψάρι της Φθιώτιδας
Ενα ντοκυμαντερ στα πλαίσια του προγράμματος "Δράσεις προστασίας και αποκατάστασης του απειλούμενου ενδημικού ψαριού ελληνοπυγόστεος Pungitius hellenicus (ΕΛΛΗΝΟΠΥΓΟΣΤΕΟΣ)" που ειχε αναλάβει το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. - Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων) ,1996
Γράφει ο Κώστας Δ. Ζαγγογιάννης
πηγές: www.gorgopotamosvillage.gr, Εθνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ( Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων ), Περιοδικό « Η φύση » τεύχος Μαρτίου 2002 της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης
ΘΕΜΑ:
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ