(Ο Ηρακλής απελευθερώνει τον Προμυθέα - Πίνακας του Christian Griepenkerl. 1870)
Χρειάστηκε να έρθουν τα πάνω κάτω και να πεθάνει ο Ηρακλής για να κτιστεί η Λαμία. Κι όλα ξεκίνησαν από την αλαζονεία του Εύρυτου, βασιλιά της Οιχαλίας στην απέναντι Εύβοια, κοντά στη σημερινή Ερέτρια.
Ο Εύρυτος ήταν ονομαστός τοξότης, με δάσκαλό του τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα. Και είχε τέσσερις γιους (Δηίονα, Κλυτίο, Τοξέα, Ίφιτο) και μια πανέμορφη κόρη, την Ιόλη. Όταν η Ιόλη μεγάλωσε, ο πατέρας της έστειλε κήρυκες σε όλη την Ελλάδα να αναγγείλουν ότι θα την δώσει σύζυγο σε όποιον τον νικούσε στην τοξοβολία. Κάποιος από τους κήρυκες έφτασε και στην Τίρυνθα, στο παλάτι της οποίας ζούσε, μεγάλος πια, ο Ηρακλής με τη γυναίκα του Δηιάνειρα και τον γιο τους Ύλλο. Ο Ηρακλής θύμωσε με την έπαρση του βασιλιά της Οιχαλίας κι αποφάσισε να παραβγεί μαζί του.
Στο παλάτι του Εύρυτου, οι υποψήφιοι μνηστήρες έχαναν τον αγώνα ο ένας μετά τον άλλο. Ο Ηρακλής έφτασε στην πόλη, είδε και την Ιόλη που πολύ του άρεσε και, φυσικά, διόλου δεν δυσκολεύτηκε να νικήσει τον πατέρα της. Ζήτησε το βραβείο του. Παρά τις αντιρρήσεις του Ίφιτου που επέμενε ότι ο λόγος έπρεπε να τηρηθεί, ο Εύρυτος αρνήθηκε έχοντας τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων τριών γιων του. Πολλές οι δικαιολογίες:
Ο Ηρακλής ήταν ήδη παντρεμένος. Χώρια που μπορούσε να τον πιάσει μανία και να τη σκοτώσει, όπως είχε κάνει κι άλλη φορά με άλλη. Ο ημίθεος επέμενε κι ο Εύρυτος τον έδιωξε από την πόλη. Ο Ηρακλής έδωσε τόπο στην οργή αλλά δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό, για εκδίκηση, να του κλέψει δώδεκα φοράδες.
Όταν ο Εύρυτος διαπίστωσε ότι του έλειπαν τα άλογα, ανέθεσε στον Ίφιτο να ψάξει να τα βρει. Εκείνος γύρισε όλη τη χώρα και κάποια στιγμή κατέληξε στην Τίρυνθα. Ο Ηρακλής τον δέχτηκε και τον πήγε στα τείχη, να δει από ψηλά, αν οι φοράδες βρίσκονται κάπου στον κάμπο. Μόλις ο Ίφιτος ανέβηκε στο πιο ψηλό σημείο του τείχους, ο Ηρακλής κυριεύτηκε από μανία, φώναξε ότι άδικα κατηγορείται κι έδωσε μια σπρωξιά στον φιλοξενούμενό του, γκρεμίζοντάς τον.
Ήταν δολοφονία. Αμέσως, ο Ηρακλής αρρώστησε βαριά και κατάλαβε πως έπρεπε να εξιλεωθεί για το φονικό. Πήγε στις Αμύκλες, την πόλη κοντά στην Σπάρτη, όπου ο εκεί βασιλιάς του έκανε τις τελετές του καθαρμού. Η αρρώστια όμως δεν έλεγε να τον αφήσει. Πήρε την Δηιάνειρα και τον Ύλλο και τους πήγε στην Τραχίνα (πόλη σε απόκρημνη πλαγιά της Οίτης, πάνω από τον Μαλιακό κόλπο), όπου ο εκεί βασιλιάς δέχτηκε να τους φιλοξενήσει. Ο ίδιος συνέχισε ως τους Δελφούς να ρωτήσει, τι έπρεπε να κάνει.
Η Πυθία αρνήθηκε να του δώσει χρησμό, θεωρώντας τον ακόμα μιασμένο από τον φόνο, και του δικαιολογήθηκε ότι «ο θεός Απόλλων έλειπε». Ο Ηρακλής θύμωσε και της άρπαξε τον τρίποδα, να πάει αλλού, να φτιάξει δικό του μαντείο. Τον πρόλαβε ο Απόλλων και άρχισαν τρομερή μονομαχία. Τους χώρισε ο Δίας, ρίχνοντας ανάμεσά τους έναν κεραυνό. Είτε από τον ίδιο τον Δία είτε, με εντολή του, από το μαντείο των Δελφών (δηλαδή τον Απόλλωνα), ο Ηρακλής έμαθε ότι για να εξαγνιστεί, έπρεπε να πουληθεί δούλος στη βασίλισσα Ομφάλη και να μείνει στη δούλεψή της τρία χρόνια. Τη συναλλαγή ανέλαβε ο θεός Ερμής που εισέπραξε τρία τάλαντα, τα οποία προσέφερε στον Εύρυτο ως αποζημίωση. Ο βασιλιάς της Οιχαλίας δεν τα δέχτηκε.
Αρχικά, η Ομφάλη αναφερόταν ως βασίλισσα μιας πόλης της Ηπείρου. Στη συνέχεια, η «έδρα» της μετακινήθηκε στον Μαλιακό κόλπο, όπου εξελίσσεται ο μύθος. Τέλος θεωρήθηκε ότι ήταν βασίλισσα των Λυδών στη Μικρά Ασία, όπου επικρατούσε ένα είδος μητριαρχίας, απαραίτητο για την εξέλιξη του μύθου, καθώς ο Ηρακλής υποχρεώθηκε να της παραδώσει την λεοντή και το ρόπαλό του και να ντυθεί με γυναικεία ρούχα. Η Ομφάλη άλλωστε ήταν πρόγονος του μετέπειτα βασιλιά των Λυδών Κανδαύλη. Την θεωρούν εξελληνισμένη φρυγική θεότητα της γονιμότητας και της ηδονής.
Στα τρία χρόνια της δουλείας του, ο Ηρακλής υπέστη μύριες όσες ταπεινώσεις και έκανε εκατοντάδες κατορθώματα. Η Ομφάλη τον ερωτεύτηκε. Έγιναν εραστές και η βασίλισσα του έκανε γιο, τον Λάμο. Σε όλο αυτό το διάστημα, η Δηιάνειρα κι ο Ύλλος συνέχισαν να ζουν στην Τραχίνα. Το τι έγινε εκεί, το διηγείται ο Σοφοκλής στην τραγωδία του «Τραχίνιες»:
Η Δηιάνειρα έμαθε ότι ο άντρας της, μόλις τέλειωσε η τιμωρία του, πήγε στην Οιχαλία, την κατέστρεψε, σκότωσε τον Εύρυτο (κατ’ άλλους, ο βασιλιάς είχε ήδη πεθάνει) κι άρπαξε την Ιόλη, την οποία έστειλε στην Τραχίνα. Ο ίδιος ακολουθούσε πολεμώντας διαφόρους. Η Δηιάνειρα είδε τη νέα κι όμορφη Ιόλη, την ζήλεψε και θυμήθηκε τον χιτώνα που ο κένταυρος Νέσσος της είχε δώσει πριν να ξεψυχήσει, σκοτωμένος από τον Ηρακλή. Σύμφωνα με τον Νέσσο, ο χιτώνας περιείχε μαγικό φίλτρο που θα έκανε τον Ηρακλή να την αγαπά για πάντα. Στην πραγματικότητα, ο χιτώνας περιείχε δηλητήριο. Η Δηιάνειρα το κατάλαβε, όταν πια ήταν αργά. Ο Ηρακλής πέθανε και η ίδια αυτοκτόνησε.
Ο Λάμος, καρπός της ένωσης του Ηρακλή και της Ομφάλης, όταν μεγάλωσε, έκτισε την πόλη που πήρε το όνομά του: Λαμία.
φωτογραφία: www.ellinikoarxeio.com πηγή: historyreport.gr
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ kaliterilamia.gr
ΘΕΜΑ:
ΙΣΤΟΡΙΑ