Oι προθεσμίες που ισχύουν για τη δικαστική διεκδίκηση βασικών εργατικών αξιώσεων, τις οποίες πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι εργαζόμενοι.
Ένα σύνηθες φαινόμενο που αντιμετωπίζουμε στην πράξη είναι οι εργαζόμενοι να χάνουν δικαιώματα, επειδή δεν απευθύνονται έγκαιρα σε δικηγόρο για να διεκδικήσουν δικαστικά τις αξιώσεις τους. Ας δούμε τις προθεσμίες που ισχύουν για τη δικαστική διεκδίκηση βασικών εργατικών αξιώσεων, τις οποίες πρέπει να έχετε υπόψη σας ως εργαζόμενοι:
Αγωγή αναγνώρισης της ακυρότητας της απόλυσης
Προθεσμία: 3 μήνες από τη λύση της εργασιακής σχέσης. Η αγωγή αυτή ασκείται για να επιδικαστούν αποδοχές υπερημερίας στον εργαζόμενο που απολύθηκε άκυρα και για να υποχρεωθεί ο εργοδότης να δεχτεί ξανά να απασχολεί τον εργαζόμενο που απολύθηκε («επαναπρόσληψη»). Η τρίμηνη προθεσμία αρχίζει την επόμενη ημέρα από την ημερομηνία απόλυσης. Όταν πρόκειται για απόλυση που έγινε με προειδοποίηση, η προθεσμία αρχίζει από την ημέρα που λήγει η προθεσμία της προειδοποίησης.
Παράδειγμα: Επιδίδεται εξώδικη δήλωση καταγγελίας σύμβασης (απόλυση) στις 10/10/2025, η προθεσμία άσκησης αγωγής ακύρωσης της απόλυσης είναι τρίμηνη, εκκινεί στις 11/10/2025 και λήγει στις 11/01/2026, όμως επειδή η 11/01/2026 είναι Κυριακή (εξαιρετέα ημέρα), τότε η προθεσμία λήγει την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα, δηλαδή στις 12/01/2026. Προσοχή: Η τρίμηνη αποκλειστική προθεσμία για την προσβολή του κύρους της καταγγελίας ισχύει και για την καταγγελία που γίνεται στο πλαίσιο ομαδικών απολύσεων.
Αγωγή καταβολής/συμπλήρωσης της αποζημίωσης απόλυσης
Προθεσμία: 6 μήνες, αφότου η αξίωση έγινε απαιτητή. Η αγωγή για καταβολή ή συμπλήρωση της αποζημίωσης απόλυσης πρέπει να ασκηθεί, δηλαδή να κατατεθεί στο δικαστήριο και να κοινοποιηθεί στον εργοδότη, μέσα σε έξι (6) μήνες, αφότου η αξίωση έγινε απαιτητή. Αυτό σημαίνει ότι: α) αν η αποζημίωση πρέπει να καταβληθεί ολόκληρη κατά την απόλυση, η προθεσμία αρχίζει από την επόμενη ημέρα της ημερομηνίας απόλυσης, β) αν όμως η αποζημίωση καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, η προθεσμία αρχίζει όχι από την επομένη της απόλυσης για όλες τις δόσεις της αποζημίωσης, αλλά για καθεμία από αυτές ισχύει ξεχωριστά η εξάμηνη προθεσμία. Όταν πρόκειται για απόλυση που έγινε με προειδοποίηση, η προθεσμία αρχίζει από την ημέρα που λήγει η προθεσμία της προειδοποίησης.
Η εξάμηνη αποκλειστική προθεσμία ισχύει και για τις αξιώσεις αποζημίωσης των εργαζομένων που συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις για λήψη πλήρους σύνταξης γήρατος και αποχωρούν ή απομακρύνονται από την εργασία τους με την καταβολή της μειωμένης αποζημίωσης του αρ. 8 του ν. 3198/1955.
Παράδειγμα: Στην ίδια περίπτωση με παραπάνω όπου η απόλυση επιδόθηκε στις 10/10/2025, η προθεσμία για την άσκηση αγωγής καταβολής/συμπλήρωσης της αποζημίωσης απόλυσης είναι εξάμηνη, εκκινεί στις 11/10/2025 και λήγει στις 11/04/2026, όμως επειδή είναι εξαιρετέα ημέρα (Μεγάλο Σάββατο), τότε η προθεσμία παρατείνεται για την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα, δηλαδή για τις 14/04/2026.
Αγωγή για μισθολογικές αξιώσεις σύμβασης εργασίας
Προθεσμία: 5 έτη. Οι μισθολογικές αξιώσεις των εργαζομένων που απορρέουν από τη σύμβαση εργασίας, δηλαδή οι αξιώσεις για μισθούς, ημερομίσθια, επιδόματα, προσαυξήσεις, υπερεργασία, νόμιμες και παράνομες υπερωρίες, αμοιβή για νυχτερινή και κυριακάτικη εργασία, δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων, αποδοχές και επιδόματα άδειας, αποζημίωση διανυκτερεύσεων εκτός έδρας κ.λπ., υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή. Η παραγραφή των αξιώσεων αρχίζει από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκαν και συμπληρώνεται την 31η Δεκεμβρίου του πέμπτου έτους.
Παράδειγμα: Μέχρι τις 31-12-2025 μπορεί να διεκδικηθούν δικαστικά μισθολογικές αξιώσεις των εργαζομένων που γεννήθηκαν από την 1η-1-2020 και μετά, πράγμα που σημαίνει ότι η σχετική αγωγή πρέπει να ασκηθεί, δηλαδή να κατατεθεί στο Δικαστήριο και να κοινοποιηθεί στον εργοδότη, μέχρι τις 31-12-2025. Διαφορετικά οι αξιώσεις για το έτος 2020 παραγράφονται.
Να σημειωθεί ότι η παραγραφή διακόπτεται με την άσκηση της αγωγής αλλά και όταν ο εργοδότης αναγνωρίσει την αξίωση του εργαζομένου με οποιονδήποτε τρόπο (όπως π.χ. αν ζητήσει προθεσμία για πληρωμή, αν καταβάλει ένα μέρος της οφειλής του κ.λπ.).
Αγωγή για μισθολογικές αξιώσεις δημοσίου
Προθεσμία: 2 έτη. Οι μισθολογικές αξιώσεις των εργαζομένων με σχέση εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου με το Δημόσιο και τα Ν.Π.Δ.Δ. υπόκεινται σε διετή παραγραφή, η οποία αρχίζει από τη γέννησή τους.
Αξιώσεις από εργατικό ατύχημα
Προθεσμία: 3 έτη. Οι αξιώσεις από εργατικό ατύχημα παραγράφονται σε τρία (3) έτη, αν ο εργοδότης βεβαίωσε το ατύχημα μέσα σε δέκα ημέρες στο δικαστή του τόπου του ατυχήματος. Αν ο εργοδότης δεν εκπλήρωσε την υποχρέωσή του αυτή, η παραγραφή είναι πενταετής.
Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις παραπάνω προθεσμίες, για να μη χάνουν άδικα τα δικαιώματά τους για τυπικούς λόγους.
(Έφη Αχτσιόγλου, Εργατολόγος, Πρώην Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Βουλευτής)
from Όλες Οι Ειδήσεις - Dnews https://ift.tt/PNRdXzU
via IFTTT