Οι ηχηρές απουσίες στην COP30 αντικατοπτρίζουν το βαθύ ρήγμα στη διεθνή κλιματική διπλωματία, την ώρα που η παγκόσμια κούρσα για την καθαρή ενέργεια μετατρέπεται σε γεωπολιτικό αγώνα εξουσίας ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Πεκίνο.
Δέκα χρόνια μετά την ιστορική Διάσκεψη COP21 στο Παρίσι, όπου δεκάδες ηγέτες - ανάμεσά τους ο Ομπάμα, ο Σι, ο Κάμερον και ο τότε πρίγκιπας Κάρολος - φωτογραφήθηκαν μαζί, η φετινή COP30 στη Βραζιλία παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική εικόνα: μόλις 30 ηγέτες φωτογραφήθηκαν μαζί την Πέμπτη.
Ο Σι Τζινπίνγκ, ο Ναρέντρα Μόντι και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απουσιάζουν.
Η αντίθεση αποκαλύπτει πόσο έχει διαρραγεί η διεθνής κλιματική διπλωματία. Η πρώην επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα Κριστιάνα Φιγκέρες δηλώνει ότι οι COP «δεν μπορούν πλέον να εκπληρώσουν τον σκοπό τους», ενώ αναλυτές όπως ο Τζος Γκάρμαν σημειώνουν ότι η πολιτική για το κλίμα καθορίζεται πλέον περισσότερο από τον ανταγωνισμό για τα οικονομικά οφέλη της καθαρής ενέργειας, παρά από την κοινή ευθύνη για τη μείωση των εκπομπών.
Η προσέγγιση του Τραμπ έχει ανατρέψει ριζικά την αμερικανική πολιτική - και όχι μόνο. Χαρακτηρίζοντας την κλιματική αλλαγή τη «μεγαλύτερη απάτη που έχει ποτέ διαπραχθεί», απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, κατάργησε περιορισμούς σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, παρείχε φορολογικά κίνητρα στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων και πίεσε του συμμάχους να αγοράσουν περισσότερους αμερικανικούς υδρογονάνθρακες.
Ο στόχος του, όπως δηλώνει, είναι να καταστήσει τις ΗΠΑ «παγκόσμια υπερδύναμη ενέργειας».
Αυτό τον φέρνει σε τροχιά σύγκρουσης με την Κίνα, η οποία επενδύει μαζικά στις καθαρές τεχνολογίες, που αντιστοιχούν πλέον στο 40% της οικονομικής της ανάπτυξης. Η Κίνα κυριαρχεί παγκοσμίως στην παραγωγή ηλιακών πάνελ, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων και ανεμογεννητριών, με μερίδια αγοράς που ξεπερνούν το 60% - 80%.
Ο αναλυτής Λι Σουο τονίζει ότι το προβάδισμά της είναι πλέον «ουσιαστικά ανίκητο». Η παγκόσμια μάχη για την ενεργειακή κυριαρχία έχει αντικαταστήσει τη συνεργασία με τον ανταγωνισμό, αφήνοντας την Ευρώπη και τις αναδυόμενες δυνάμεις - όπως η Ινδία, η Τουρκία και η Βραζιλία - στη μέση.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει το δικό της δίλημμα. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποιεί ότι η ΕΕ δεν μπορεί να χάσει το πλεονέκτημα σε ακόμη μία στρατηγική βιομηχανία από την Κίνα, όπως συνέβη με τα φωτοβολταϊκά.
Η αγορά των ανανεώσιμων εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2 τρισ. ευρώ μέσα σε δέκα χρόνια, και η Ευρώπη επιδιώκει να κατακτήσει τουλάχιστον το 15% - αν και ίσως είναι ήδη αργά.
Πολλοί πλέον αμφισβητούν τη χρησιμότητα των ετήσιων COP. Ο Μάικλ Λίμπραϊχ προτείνει μία μεγάλη διάσκεψη κάθε πέντε χρόνια, ώστε οι βιομηχανίες να προλαβαίνουν να υλοποιούν τις δεσμεύσεις. Άλλοι, όπως η Άννα Άμπεργκ του Chatham House, υποστηρίζουν ότι οι συναντήσεις παραμένουν κρίσιμες για τη λογοδοσία και τη διατήρηση της παγκόσμιας κινητοποίησης, ιδιαίτερα απέναντι στη στάση του Τραμπ.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έχει αναγνωρίσει ότι ο στόχος του 1,5°C είναι πλέον ανέφικτος, κάνοντας λόγο για «θανατηφόρα αμέλεια» της διεθνούς κοινότητας. Το 2024 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί, και οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η Γη μπορεί να ξεπεράσει το όριο αυτό μέσα σε τρία χρόνια.
Παρά τον σκεπτικισμό πάντως οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Η COP30 επιδιώκει συμφωνία για χρηματοδότηση της προστασίας των δασών του Αμαζονίου και του Κονγκό, καθώς και ανανέωση της διεθνούς συνεργασίας.
Ο αναλυτής Μάικλ Τζέικομπς επισημαίνει ότι η διατήρηση της συλλογικής διαδικασίας στέλνει μήνυμα στις επιχειρήσεις πως οι κυβερνήσεις παραμένουν προσηλωμένες στην απανθρακοποίηση. Ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ υπερασπίζεται τη διαδικασία ως «κουραστική αλλά απολύτως αναγκαία».
Τελικά, καθώς ο κόσμος διχάζεται ανάμεσα σε μια Κίνα που ηγείται της καθαρής ενέργειας και μια Αμερική που επιστρέφει στα ορυκτά καύσιμα, η πορεία προς την απανθρακοποίηση θα καθοριστεί λιγότερο από πολυμερείς διασκέψεις και περισσότερο από διμερείς συμφωνίες που διαμορφώνουν τη νέα ενεργειακή εποχή.
Με πληροφορίες από το ΒΒC
from Όλες Οι Ειδήσεις - Dnews https://ift.tt/NsgUrdy
via IFTTT