ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Π. ΛΕΚΚΟΣ | Παρόλο που το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου είναι μικρό, η ιστορία και η σπουδαιότητά του είναι αξιόλογη. Κτισμένο σε χαμηλό σχετικά βράχο, πιο πάνω από το Καστράκι, έμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα εγκαταλειμμένο, χωρίς μοναχούς. Γία την προσωνυμία του («Αναπαυσάς») υπάρχουν δύο εκδοχές: Ότι ήταν το επώνυμο του κτίτορος Νικάνορος (Ν. Βέης), ή ότι αυτή οφείλεται στο πολύ καλό κλίμα, που ανέπαυε σωματικά και ψυχικά, άποψη που είναι και η επικρατέστερη.
Αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο αρχικός ναός της Μονής, του Αγίου Νικολάου, ανάγει την αρχή του στο 13ο ή 14ο αιώνα (σήμερα ο ναΐσκος είναι αφιερωμένος στον όσιο Αντώνιο τον Μέγα), το Μοναστήρι είχε παρακμάσει τόσο πολύ, ώστε όταν στις αρχές του 16ου αιώνος κτίσθηκε ο νέος ναός του Αγίου Νικολάου από τους μητροπολίτη Λαρίσης Διονύσιο (t 1510) και «έξαρχο Σταγών» Νικάνορα, αυτοί οι δύο να θεωρηθούν και οι κτίτορες της Μονής.
Το Μοναστήρι γνώρισε ημέρες ακμής, αν και ουδέποτε είχε πολυάριθμους μοναχούς, λόγω της στενότητός του. Πέρασε όμως και όλες τις δοκιμασίες των εθνικών και εμφύλιων πολέμων, με αποτέλεσμα να χάσει ό,τι πολύτιμο είχε από ιερά σκεύη, κειμήλια και χειρόγραφα, εκτός από ελάχιστα που φυλάσσονται στο Μεγάλο Μετέωρο. Επί επτά δεκαετίες στον 20ό αιώνα παρέμεινε κλειστό. Το 1961 έγινε καθαρισμός, από ειδικό επιστήμονα, των τοιχογραφιών του καθολικού και το 1969 άρχισαν και πάλι να σημαίνουν η καμπάνα και τα σήμαντρα της Μονής. Το 1972 ανακαινίσθηκε και ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Ο ναός αυτός, παρά το ακανόνιστο, μακρόστενο και παράγωνο σχήμα του - γιατί ακολουθεί το αντίστοιχο σχήμα του βράχου - είναι ένας χώρος που δημιουργεί κατάνυξη με τις ανυπέρβλητες αγιογραφίες του, έργα του Θεοφάνους του Κρητός. Ο μεγάλος αυτός αγιογράφος (16ου αιώνος) είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της «Κρητικής σχολής». Είναι τόσο γνωστές οι παραστάσεις της Άκρας Ταπεινώσεως του Κυρίου, της δεομένης Παναγίας, του Ιωνά να εξέρχεται από το στόμα του «θαλαττίου θηρός», των Ιεραρχών, του ελεήμονος Ιησού στη θέση του Παντοκράτορος του τρούλλου, της λειτουργίας των Αγγέλων, της Δευτέρας Παρουσίας, της Κοιμήσεως του οσίου Εφραίμ και πολλές άλλες. Χρώματα φωτεινά, κίνηση ζωηρή, μορφές οσιακές και φιλάνθρωπες δημιουργούν κατάνυξη και οδηγούν σε σκέψεις και αποφάσεις για τον «φιλόσοφον βίον».
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Π. ΛΕΚΚΟΣ
«ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ»
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/2pvwxor
via IFTTT