ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Π. ΛΕΚΚΟΣ | Οι πρώτοι οικιστές του απότομου και επί μακράν απροσπέλαστου βράχου είχαν αφιερώσει το ναΐσκο που ανήγειραν, στη θεία Μεταμόρφωση του Χριστού. Η ιστορική όμως περίοδος πάνω στον εντυπωσιακό βράχο άρχισε πριν από τα μέσα του 16ου αιώνος, όταν μεταξύ των ετών 1527-1529 εγκαταστάθηκαν σ' αυτόν και έγιναν κτίτορες της Μονής οι αδελφοί Μάξιμος και Ιωάσαφ, από τα Ιωάννινα. Και παρά το γεγονός ότι έκτισαν εκ νέου τον κατεστραμμένο ναό της Μεταμορφώσεως, η Μονή είναι γνωστή ως της Αγίας Βαρβάρας και πολύ περισσότερο, μια και έχει καθιερωθεί έτσι, Μονή Ρουσάνου. Με το όνομα αυτό αναφέρεται στο διαθηκώο γράμμα των δύο κτιτόρων: «Τον του Ρουσάνου λίθον ελάβομεν και κατά δεσποτείαν έχειν τούτον συνεχωρήθημεν... και ετέθη εν τη σεβασμία Μονή τη επικεκλημένη του Ρουσάνου». Δεν αποκλείεται το όνομα να έλαβε από παλαιό ασκητή, που είχε έγκαταβιώσει πάνω στο βράχο, και προφανώς λεγόταν Ρουσάνος. [ Άλλες εκδοχές: Του Αρσενίου - του Αρσάν - τ' Αρσάν - Ρουσάνου. Ή: Κτίσθηκε από δύο Ρώσους μοναχούς - Russa-νη - Ρουσάνη].
Οι δύο κτίτορες αδελφοί, εκτός από το ναό της Μεταμορφώσεως, ανήγειραν με πολύ μόχθο «κέλλας διαφανείς, ξενώνα και άλλα απαραίτητα κτίσματα» και προίκισαν τη Μονή με κτήματα, μετόχια, ποίμνια κ.ά, ενώ μερίμνησαν και για την επάνδρωσή της με ευλαβείς μοναχούς, αποφασισμένους να ασκηθούν με αυταπάρνηση και υπομονή πάνω στον απότομο βράχο, «μεταξύ ουρανού και γης». Φυσικά η φροντίδα τους κάλυψε και τα συναφή προς την οργάνωση, διοίκηση και πνευματική ζωή του κοινοβίου θέματα. Στο διαθηκώο γράμμα τους (που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη με αριθμό 1465 - ειλητάριο από περγαμηνή), περιέχονται οι απαραίτητες οδηγίες και τα παραγγέλματα προς τους μοναχούς.
Η ιερά Μονή ακολούθησε, όπως ήταν επόμενο, την εξέλιξη, ακμή και παρακμή και των άλλων μετεωρίτικων Μοναστηριών. Ειδικότερα τους τελευταίους δύο αιώνες οι μοναχοί του, ή τελευταία οι μοναχές, κατέβαλαν προσπάθειες να διατηρηθεί σε λειτουργία. Στη διάρκεια της Κατοχής δεν απέφυγε τις λεηλασίες και τις αρπαγές κειμηλίων και πολύτιμων χειρογράφων, ενώ έφθασε στο σημείο επί δύο δεκαετίες να κρατά ανοιχτό το Μοναστήρι η Γερόντισσα Ευσεβία, μέχρι τον Ιανουάριο του 1971 που την κάλεσε πλησίον του ο ουράνιος Νυμφίος της. Όντας εν ζωή και με τη συνδρομή χριστιανών και ομογενών από την Αμερική, επισκεύασε τη στέγη του καθολικού, ανακαίνισε τα κάτω κελλιά και μερίμνησε για την ύδρευση της Μονής. Σήμερα εγκαταβιώνει πάνω στο βράχο αδελφότητα με μοναχές.
Από τα κτίσματα του Μοναστηριού, όπως είναι φυσικό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μικρός αλλά κομψός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που λόγω ιδιομορφίας του βράχου έχει στραμμένο το ιερό Βήμα προς το βορρά. Είναι δικιόνιος, σταυροειδής με ψηλό, πολυγωνικό και μονόλοβα παράθυρα τρούλλο. 0 νάρθηκας είναι σκεπασμένος με θόλο και κατάγραφος με βυζαντινές αγιογραφίες, σε καλή κατάσταση, της Κρητικής σχολής. Το τέμπλο ξυλόγλυπτο και επίχρυσο με λιτό διάκοσμο. Στο θόλο ο Παντοκράτωρ, δεξιά και αριστερά στους χορούς η Ανάσταση και η Μεταμόρφωση και στον κάτω χώρο διάφοροι Άγιοι. Άξια παρατηρήσεως η είσοδος της Παναγίας στα Άγια των Αγίων (τριετής), ο Ιησούς δωδεκαετής στο ιερό, οι υ-μνογράφοι Ιωάννης ο Δαμασκηνός και Κοσμάς κ.ά. Στην πύλη παραστέκονται οι δύο αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ και κάτω από την παράσταση Κοιμήσεως της Θεοτόκου σώζεται η επιγραφή:
«ΙΣΤΟΡΗΘΗ Ο ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΟΣΙΩΤΑΤΟΥ ΕΝ ΙΕΡΟ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΑΙ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΣΕΒΑΣΜΙΑΣ ΑΥΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΚΥΡΟΥ ΑΡΣΕΝΙΟΥ
ΕΠΙ ΕΤΟΥΣ ΖΞΘ' ΜΗΝΙ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Κ' ΙΝΔΙΚΤΙΩΝΟΣ Δ'»
Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι οι παραστάσεις των στυλιτών και ερημιτών, οι σκηνές από τα μαρτύρια των αγίων στο νάρθηκα, της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας, της Δευτέρας Παρουσίας και της Κρίσεως, που προκαλούν ευλαβείς σκέψεις για τη ματαιότητα των επιγείων και τη μακαριότητα των επουρανίων «και μη βλεπομένων».
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Π. ΛΕΚΚΟΣ
«ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ»
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/2N2JYFj
via IFTTT