Αρχιτεκτονική και Κηποτεχνική μελέτη: Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς, Αρχιτέκτων ΕΜΠ
Σύμβουλος δια την μελέτην φωτισμού: Ηλίας Καρακάσης
Ανάθεσις μελέτης και εκτέλεσις: ΕΟΤ
Εις την Λεβάδειαν της Βοιωτίας προς Νότον και εις τα παρυφάς της πόλεως, ευρίσκονται εις την κοίτην του χειμάρρου Έρκυνος, ο οποίος κατέρχεται από τον Ελικώνα, αι αρχαίαι πηγαί της Λήθης και της Μνημοσύνης και τα σπήλαια του αρχαίου Μαντείου του Τροφωνείου. Η τοποθεσία είναι προικισμένη με έκοχον φυσικήν καλλονήν. Τα καθ' όλον το έτος ρέοντα ύδατα σχηματίζουν μικρούς φυσικούς καταρράκτας, πηγές αναβλύζουν από τα κοιλώματα του βράχου και αιωνόβιοι πλάτανοι σκιάζουν τον χώρον. Η περιοχή κοσμείται προσέτι από μνημεία του παρελθόντος. Υψηλός Καταλανικός πύργος, ακραίος προμαχών του φρουρίου της πόλεως, ορθούται εις την είσοδον του χώρου, δύο κομψόταται λίθιναι θολωταί γέφυραι της Τουρκοκρατίας γεφυρώνουν τον χείμαρρον και επί ανδήρου της κλιτύος ευρίσκεται μικρός καλλίγραμμος ναός. Η εν λόγω τοποθεσία αποτελεί φυσικόν σταθμόν των εις Δελφούς μεταβαινόντων επισκεπτών και αξιόλογον σημείον έλξεως του ενδιαφέροντος λόγω της ιστορικής σημασίας του χώρου και της φυσικής καλλονής αυτού. Κατά Μάρτιον 1960 ο Ε.Ο.Τ. ανέθεσεν εις τον αρχιτέκτονα κ. Αλέξανδρον Παπαγεωργίου-Βενετά την μελέτην Τουριστικού Περιπτέρου εις Λεβάδειαν, κατόπιν δε επιτοπίου ερεύνης του διευθυντού Τεχνικών Υπηρεσιών του Ε.Ο.Τ. κ. Ν. Απέργη και του αρχιτέκτονος προεκρίθη ο χώρος του Τροφωνείου, τέλος δε απεφασίσθη πλην της μελέτης του Περιπτέρου να συνταχθή και μελέτη διαμορφώσεως του όλου χώρου εις άλσος προς καταξίωσιν και τουριστικήν αξιοποίησιν αύτού. Ο χώρος διεμορφώθη εις πανταχόθεν ελεύθερον άλσος, διατηρουμένης της πλουσίας βλαστήσεως (και των μεγάλων πλατάνων) και συμπληρουμένης δια χλοοταπήτων και παντοειδών θάμνων δασικών κυρίως, άλλά και ανθέων. Η επιφάνεια του άλσους είναι περίπου έξι στρέμματα. Ο χώρος έχει δύο αμαξωτάς οδούς προσπελάσεως, κυρίαν και υπηρεσιακήν και χώρον σταθμεύσεως αυτοκινήτων εις το τέρμα της κυρίας όδού. Πάσα κίνησις τροχοφόρων πέραν των τερμάτων αυτών και των πλατειών στροφής αποκλείεται προς εξασφάλισιν της ανέτου αναπτύξεως του άλσους. Αι διάφοροι οδοί δρομίσκοι καθώς και τα ταρατσώματα και οι εξώσται στάσεως και θέας του άλσους επιστρώνονται δια διαφόρων ειδών πλακοστρώσεων και διαστρώσεων. Δια της ποικιλίας των διαφόρων επιστρώσεων επεδιώχθη η γραφικότης του χώρου και η εναρμόνισις των βατών περιοχών προς τα παρακείμενα ύδατα και τα πρασιάς. Ο υφιστάμενος καταρράκτης ύψους τεσσάρων μέτρων διατηρείται εξωραϊζόμενος, σχηματίζεται δε και έτερος χαμηλός ύψους 1,5 μ. ως ζώνη βράχων Επί πεδίλου εκ σκυροδέματος. αι όχθαι μορφούνται δια διαστρώσεως άμμου ή και λατυπών (κροκάλες) μετ' εγκατεσπαρμένων βράχων. Προβλέπεται πλήν της υφισταμένης θολωτής γεφύρας η κατασκευή τεσσάρων ετέρων μικρών γεφυρών, κυρτών, χαμηλών, άνευ στηθαίων (δύο εκ σιδηροπαγούς σκυροδέματος και δύο λίθιναι όλόσωμοι), αίτινες γεφυρώνουν εις διάφορα σημεία τα ρηχά ύδατα ούτω δε κλείει μία πλήρης πορεία επισκέψεως του χώρου, κυκλοτερής. Η χάραξις των δρομίσκων ηκολούθησε ευθυγράμμους πορείας τεθλασμένων ευθειών. Τα παρτέρια περικλείονται δια διαφόρων τύπων ορίων εκ φυσικών λίθων. Αι υφιστάμεναι δύο δεξαμεναί ύδατος διατηρούνται με μικράς τροποποιήσεις, επενδύονται εξωτερικώς δια τόξων και κοσμούνται δια κρηνών προς εξωραΐσμόν. Πάγκοι λίθινοι και ξύλινοι καθώς και εκ φυσικών κορμών δένδρων προβλέπονται εις διάφορα σημεία του άλσους προς ανάπαυσιν και στάσιν των επισκεπτών. Ατραπός διασχίζουσα την επιφάνειαν των ρηχών υδάτων σχηματιζομένη από πλακοειδείς λίθους ενώνει το Περίπτερον προς τον απέναντι μικρόν κήπον.
 |
| Αξονομετρικόν στέγης. |
 |
| Πρόσοψις περιπτέρου. |
 |
|
Λεπτομέρεια εστίας - Λεπτομέρεια μπαρ
|
Γενικώς έγινεν εκμετάλλευσις των εντόνων υψομετρικών διαφορών καθώς και των στοιχείων της βλαστήσεως και των ύδάτων δια την δημιουργίαν ενός άλσους γραφικού αλλά και συμφώνου απολύτως προς το φυσικόν περιβάλλον. Το Τουριστικόν Περίπτερον, το οποίον ενετάχθη εις την όλην σύνθεσιν (ως εις το γενικόν τοπογραφικόν δεικνύεται) δεσπόζει των υδάτων και ευρίσκεται υπό την συστάδα των πλατάνων. Προ και πλαγίως αυτού διατάσσονται εις διάφορα επίπεδα τρεις ευρείς εξώσται προς παραμονήν και εστίασιν των επισκεπτών κατά το θέρος. Εξ αυτών ο εις προεξέχει εν προβόλω (προεξοχή 5,5 μ.) υπέρ τα ύδατα. Η εν λόγω διάταξις αποτελεί ενδιαφέρουσαν και σχετικώς πρωτότυπον λύσιν. Το Περίπτερον περιλαμβάνει τους εξής χώρους: Είσοδον, βεστιάριον, W.C. ανδρών και γυναικών, μεγάλην αίθουσαν διημερεύσεως, μπαρ, εσωτερικόν εξώστην, μαγειρείον-λάντζα, δωμάτιον και W. C. φύλακος, αποθήκην και χώρον υπαιθρίου ψησταριάς. Όσον αφορά την κατασκευήν οι φέροντες τοίχοι είναι τοιχοποιία εμφανούς λιθοδομής, η δε στέγασις του Περιπτέρου είναι μικτή, Η μεγάλη αίθουσα διημερεύσεως καλύπτεται δια στέγης ξυλίνης, φερουσών διατομών
και πετσώματος εμφανών έσωθεν, οι δε υπόλοιποι χώροι δια κεκλιμένων πλακών σιδηροπαγούς σκυροδέματος. Άπασαι αι στέγαι καλύπτονται δια φαιών σχιστολιθικών πλακών. Επεδιώχθη δια των πολλών πλήρων επιφανειών εμφανούς λιθοδομής, των διαφόρων στεγών ποικίλης κλίσεως και των εμφανών ξύλινων στοιχείων, η κατά το δυνατόν εγγραφή του κτηρίου εις το φυσικόν περιβάλλον και ο ορεινός χαρακτήρ αυτού. Εγένετο πλήρης μελέτη φωτισμού τόσον του Περιπτέρου όσον και του περιβάλλοντος χώρου και των μνημείων προς ανάδειξιν αυτών. Προβλέπονται υποβρύχιοι προβολείς προς φωτισμόν των υδάτων των καταρρακτών καθώς και έτεροι προβολείς δια τον φωτισμόν των συστάδων των δένδρων και δημιουργίαν ούτω αισθητικών εντυπώσεων δια του φωτισμού. Τέλος, ορίζεται δίκτυον χαμηλών φωτιστικών σωμάτων δια τον φωτισμόν των δρομίσκων. Τα υφιστάμενα μνημεία διατηρούνται ακέραια και προβλέπονται εργασίαι συντηρήσεως αυτών. Το εργον εδημοπρατήθη την 15ην Δεκεμβρίου 1960 και ευρίσκεται υπό εκτέλεσιν, προβλέπεται δε ότι το μεν Περίπτερον θα έχει ολοκληρωθή κατά μήνα Ιούλιον 1961, το δε άλσος μετά εν έτος.
Γιάννης Λ. Λάμπρου
Λιβαδειά. Ορμητήριο Θεών, Νυμφών και Ηρώων
from ανεμουριον https://ift.tt/33Rel6N
via IFTTT