Οι πρώτοι φωτογράφοι στην Ελλάδα, 1839-1850

Πιερ-Γκασπάρ Γκυστάβ Ζολύ ντε Λοτμπινιέρ (1798, Frauenfeld - 1865, Παρίσι)

OΙ ΣΤΥΛΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ ΔΙΟΣ. ΑΚΟΥΑΤΙΝΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 1839.

Την περίοδο που εμφανίστηκε η φωτογραφία, στην Ευρώπη συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα. Η Βιομηχανική Επανάσταση άρχισε να εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, ενώ η τέχνη, ιδιαίτερα η ζωγραφική, μεταπηδούσε με θορυβώδη τρόπο από τον κλασικισμό στο ρομαντισμό. Ο νόστος της Ανατολής (orientalism) αποτέλεσε μόδα, ιδιαίτερα μετά τους πολέμους του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Ένα τέτοιο ταξίδι, το Μεγάλο Ταξίδι (Grand Tour) όπως το αποκαλούσαν, οδηγούσε τους ταξιδιώτες στην Αίγυπτο, τη Συρία και την Κωνσταντινούπολη. Αν και η Ελλάδα δεν είχε τότε πολλά να επιδείξει, παρ' όλα αυτά αποτελούσε έναν ενδιάμεσο σταθμό για μια τέτοια περιήγηση. Αυτό έδινε την ευκαιρία στους ταξιδιώτες - φωτογράφους να επισκεφθούν και να φωτογραφίσουν τις αρχαιότητες της Αθήνας, του Σουνίου και της Κορίνθου που υπήρχαν τότε. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί σημαντικοί πρώιμοι φωτογράφοι πέρασαν και φωτογράφισαν στην Ελλάδα. Ο Pierre-Gaspard Gustave Joly de Lotbiniere (Πιερ-Γκασπάρ Γκυστάβ Ζολύ ντε Λοτμπινιέρ) ήταν ένας Ελβετός υπήκοος που καταγόταν από το Επερναί της Γαλλίας, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στον Καναδά, όπου παντρεύτηκε την ιδιαίτερα εύπορη κυρία Julie-Christine Chattier de Lotbiniere (Ζυλί-Κριστίν Σαρτιέ ντε Λοτμπινιέρ), της οποίας το επίθετο είχε προσθέσει μετά το δικό του όταν την παντρεύτηκε το 1828. Τον Αύγουστο του 1839 βρισκόταν στο Παρίσι, με σκοπό να κάνει το Μεγάλο Ταξίδι στην Ανατολή, όταν ανακοινώθηκε η εφεύρεση της φωτογραφίας. Ενθουσιάστηκε από τη νέα εφεύρεση και αποφάσισε να αποκτήσει μια μηχανή. Δεν είναι γνωστό αν την προμηθεύτηκε από τον ίδιο τον Daguerre ή από τον οπτικό και κατασκευαστή οργάνων ακρίβειας Noel-Marie Paymal Lere-bours (Νοέλ-Μαρί Παιμάλ Λερεμπούρ, 1807-1873). Ο Lerebours, εκτός από προμηθευτής των απαραίτητων υλικών, ήταν ο άνθρωπος που τον έπεισε να φωτογραφίσει για λογαριασμό του, κάτι που ήδη είχε προτείνει σε αρκετούς άλλους περιηγητές. Σκοπός του ήταν να εκδώσει ένα λεύκωμα με εικόνες από τα πιο σημαντικά μέρη του κόσμου. Ο Lotbiniere πήγε οδικώς στη Μασσαλία, απ' όπου αναχώρησε στις 21 Σεπτεμβρίου 1839 με το ιστιοφόρο Μέντωρ για το Μεγάλο Ταξίδι. Σύμφωνα με το ημερολόγιό του, το οποίο εντοπίστηκε στον Καναδά, έφτασε στις 23 Σεπτεμβρίου στο Λιβόρνο, αφού πρώτα πέρασε από την Κορσική. Την επομένη το πλοίο έφτασε στη Μάλτα και στις 28 του ίδιου μήνα συνέχισε για τη Σύρο. Εκεί παρέμεινε λίγες ημέρες μαζί με τον λόρδο Alvanley (Άλβανλυ, 1789-1849), ο οποίος είχε και αυτός προορισμό την Αθήνα.

PIERRE-GASPARD GUSTAVE JOLY DE LOTBINIERE. O ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ. ΣΤΟ ΜΕΣΟ ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ. ΑΚΟΥΑΤΙΝΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 1839.

Στις 5 Οκτωβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο που θα τους μετέφερε στον Πειραιά. Έφτασαν εκεί την επομένη και κατευθύνθηκαν αμέσως στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκαν στο Ξενοδοχείο της Αγγλίας. Στις 15 Οκτωβρίου ξεκίνησαν, μαζί με τον λόρδο και τον συνταγματάρχη Dowson Dome (Ντώσον Ντόουμ), που ήταν μέλος του Αγγλικού Κοινοβουλίου, για μια περιοδεία στην Πελοπόννησο. Επισκέφθηκαν το Ναύπλιο, την Επίδαυρο, της Μυκήνες, το Άργος και τη Νεμέα. Στην επιστροφή πέρασαν από την Κόρινθο, τα Μέγαρα και την Κακιά Σκάλα και έφτασαν στην Αθήνα στις 21 Οκτωβρίου. Είναι εξακριβωμένο ότι κατά τη δύσκολη για την εποχή περιήγησή του στην Πελοπόννησο δεν είχε πάρει μαζί του την ογκώδη και βαριά δαγγεροτυπική του μηχανή. Στις 22 Οκτωβρίου, δηλαδή την αμέσως επόμενη μέρα της επιστροφής του, άρχισε να φωτογραφίζει. Ήταν λοιπόν φυσικό να ξεκινήσει από την Ακρόπολη. Εκτός από το ημερολόγιο του ταξιδιού του κρατούσε και ένα δεύτερο σημειωματάριο όπου κατέγραφε με σειρά τις λήψεις που έκανε για να μπορεί να ταυτίσει τις δαγγεροτυπίες που τραβούσε. Με γλαφυρό τρόπο περιγράφει τα συναισθήματά του όταν βρέθηκε πάνω στον Ιερό Βράχο: Είχα ήδη θαυμάσει με λεπτομέρεια τις ομορφιές της Ακρόπολης, όταν πήγα για πρώτη φορά εκεί, με τη δαγγεροτυπική μηχανή μου. Αυστηρός παρατηρητής τότε του λιμπρέτου του Daguerre, σκεφτόμουνα να μη χάσω ούτε ένα λεπτό, για να εκθέσω την πλάκα μου στις ακτίνες του ήλιου. Παρ' όλα αυτά, η σύγχυσή μου ήταν πολύ μεγάλη όταν χρειάστηκε να διαλέξω ανάμεσα σε τόσα αριστουργήματα. Έστρεψα τον σκοτεινό θάλαμό μου πότε προς το ένα σημείο και πότε στο άλλο. Η θέση του ήλιου μ' έκανε τελικά να προτιμήσω την άποψη των Προπυλαίων, αυτή την περίφημη πύλη που τόσο επάξια μας εισάγει στα θαύματα της Ακρόπολης. Και δεν μπορώ να πω ότι δεν λυπήθηκα όταν γύρισα την πλάτη μου στον θείο Παρθενώνα και στο ναό του Ερεχθείου. Η λύπη μου όμως έσβησε γρήγορα μπροστά στη μαγική θέα που μου προσφερόταν.... Με τα λόγια αυτά ο Joly de Lotbiniere περιγράφει στο βιβλίο Excursions daguerriennes τις εντυπώσεις του σχετικά με τη δαγγεροτυπία των Προπυλαίων, που μάλλον είναι η πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε στην Ελλάδα. Στην Αθήνα έκανε συνολικά δέκα λήψεις, στο υπόλοιπο διάστημα που παρέμεινε εκεί. Έτσι οι τοποθεσίες απ' όπου έγιναν είναι πια γνωστές.

OΙ ΣΤΥΛΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ ΔΙΟΣ. ΑΚΟΥΑΤΙΝΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 1839.

Δυστυχώς όμως δεν σώθηκε καμιά πρωτότυπη από αυτές. Για τη Σύρο έφυγε στις 30 Οκτωβρίου. Τη μεθεπόμενη, 1 η Νοεμβρίου, τράβηξε τη μοναδική δαγγεροτυπία του λιμανιού, η οποία όμως και αυτή δεν σώζεται. Την επόμενη μέρα έφυγε για να συνεχίσει το ταξίδι του προς την Αλεξάνδρεια. Από εκεί πήρε το πλοίο που θα τον μετέφερε στην Άνω Αίγυπτο. Με διαφορά μιας ημέρας έφτασαν στη Σύρο κάνοντας το ίδιο ταξίδι ο Γάλλος ζωγράφος πολεμικών θεμάτων Horace Vernet (Ορός Βερνέ) και ο Frederic Goupil-Fesquet (Φρεντερίκ Γκουπίλ-Φεσκέ). Ενώ βρίσκονταν στη Σύρο, σκέφτηκαν σοβαρά να κάνουν ένα σύντομο ταξίδι στην Αθήνα, το οποίο τελικά δεν πραγματοποίησαν. Δεν τράβηξαν όμως δαγγεροτυπίες ούτε κατά τη σύντομη παραμονή τους στο νησί, απ' όπου αναχώρησαν για την Αλεξάνδρεια την 1 η Νοεμβρίου. Στην Αίγυπτο, πάνω στο πλοίο που ταξίδευε στον Νείλο, ο Lotbiniere συνάντησε τυχαία τους δύο Γάλλους περιηγητές. Η έκπληξη όλων ήταν μεγάλη όταν ανακάλυψαν ότι όλοι τους είχαν κοινό εντολέα τον Lerebours. Αμέσως μετά αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να εργαστούν σαν λιοντάρια για να παραγάγουν τις πρώτες φωτογραφικές απόψεις της Αιγύπτου. Ολοκληρώνοντας το ταξίδι του στην Εγγύς Ανατολή ο Joly de Lotbiniere βρέθηκε στις 11 Απριλίου 1840 στη Μάλτα, καθ' οδόν προς το Παρίσι. Εκεί παρέδωσε όλες ή ορισμένες από τις δαγγεροτυπίες του στον Lerebours, καθώς και δύο συνοδευτικά κείμενα. Ο Lerebours κυκλοφόρησε σε τεύχη, που έγιναν μετά δύο τόμοι, το λεύκωμα Excursions Daguerriennes, Vues et Monuments les plus remarquables du Globe. Στον πρώτο τόμο περιλαμβάνονται ένα κείμενο του Joly de Lotbiniere, καθώς και τρεις λιθογραφίες (aquatints) που έγιναν από τις πρωτότυπες δαγγεροτυπίες: τα Προπύλαια, ο Παρθενώνας και οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός. Στον ίδιο τόμο περιλαμβάνονται τρεις ακόμα λιθογραφίες του Lotbiniere, δύο από την Αίγυπτο και μία από τη Βηρυτό.

Άλκης Ξ. Ξανθάκης, «Ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας 1939-1970» εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2008

Xavier Landerer

Την πληροφορία για το επόμενο πείραμα σχετικό με τη δαγγεροτυπία αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Γερμανός αρχαιολόγος Carl-Otfried Müller (Καρλ-Ότφρητ Μύλερ). «Τρίτη 7 Μαΐου [7840]. Την Τετάρτη, 6 Μαΐου του 1840 ο Roeser οργάνωσε μια συνεδρίαση της Εταιρείας Φυσικής Ιστορίας, όπου ο Villari και ο ντόπιος φαρμακολόγος Landerer έκαναν δαγγεροτυπίες για επίδειξη». Για τον Villari δεν στάθηκε δυνατό να συγκεντρωθούν στοιχεία, αλλά ο «ντόπιος» Landerer δεν ήταν άλλος από τον Xavier Landerer (γνωστό ως Ξαβέριο Λάνδερερ), τον Βαυαρό ιδιαίτερο φαρμακοποιό του Όθωνα, που ήρθε στην Ελλάδα το 1832. Ο Landerer εργάστηκε από τον Μάρτιο του 1839 και για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Σχολείο των Τεχνών, στο οποίο δίδασκε και ο Φίλιππος Μαργαρίτης.

Joseph-Philibert Girault de Prangey

 To 1842, αφού εκπαιδεύτηκε στη λήψη δαγγεροτυπιών στο Παρίσι, ξεκίνησε για το Μεγάλο Ταξίδι ο Γάλλος Joseph-Philibert Girault de Prangey (Ζοζέφ-Φιλιμπέρ Ζιρώ ντε Πρανζαί). Αφού διέσχισε τη Γαλλία, πήγε στην Ιταλία και κατόπιν στην Ελλάδα. Συνέχισε ύστερα για την Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Συρία και, τέλος, την Τουρκία. Εργαζόταν κάτω από αντίξοες συνθήκες μεταφέροντας τον βαρύτατο εξοπλισμό του σε δύσβατες περιοχές.

Joseph-Philibert Girault de Prangey

Το έργο αυτό του Prangey, που κράτησε σχεδόν δύο χρόνια, φαίνεται ότι έγινε από προσωπικό μεράκι, και γι' αυτό οι πολυάριθμες δαγγεροτυπίες που τράβηξε δεν εκτέθηκαν ποτέ και δεν παρουσιάστηκαν στο κοινό. Όταν όμως επέστρεψε πίσω, το 1844, δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο Monuments Arabes d'Egypte, de Syrie et d'Asie Mineur dessines et measures de 1842 á 1845, που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1846. Λέγεται ότι συνολικά τράβηξε περίπου 1.000 δαγεροτυπίες. Την Ελλάδα,

Joseph-Philibert Girault de Prangey. Το μνημείο του Φιλοπάππου. Ανέκδοτη δαγγεροτυπία (1842).

Joseph-Philibert Girault de Prangey. Η Ακρόπολη και τα σπίτια (Αναφιώτικα) στη βόρεια πλευρά της. Δαγγεροτυπία (1842).

όπου και τράβηξε ικανό αριθμό δαγγεροτυπιών, την επισκέφθηκε το 1842. Χρησιμοποιούσε μηχανές διαφόρων μεγεθών, αλλά ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι μεγάλων διαστάσεων (18,9x24 εκ.) δαγγεροτυπίες του. Σε αντίθεση με το έργο άλλων πρώιμων φωτογράφων, το μεγαλύτερο μέρος των δαγγεροτυπιών του έχει διασωθεί. Στην Ελλάδα παρέμεινε πέντε με έξι εβδομάδες. Δεν φωτογράφισε μόνον τις κλασικές αρχαιότητες αλλά και άλλα ενδιαφέροντα μνημεία πρώιμης βυζαντινής αρχιτεκτονικής, όπως ήταν ο ναός της Καπνικαρέας και ο ναός της Αγίας Ειρήνης, που ήταν τότε ο καθεδρικός ναός της Αθήνας, καθώς και το μοναστήρι στο Δαφνί. Ο ίδιος αναφέρει σε επιστολή του προς τον Desire - Raoul Ro-chette (Ντεζιρέ - Ραούλ Ροσέτ): Θα δείτε με μεγάλη ευχαρίστηση την εφαρμογή που έφτιαξα με χρήσιμα εργαλεία τα οποία εφηύρε ο Daguerre, σε πολλές περιστάσεις απέκτησα, συχνά με πλήρη επιτυχία, πολλά ανάγλυφα και αγάλματα της Ακρόπολης, πολλά κομμάτια και μνημεία της Αθήνας και της Ρώμης [...]. Σήμερα με πραγματική χαρά βλέπω από τόσο κοντά τα μνημεία, γιατί είναι πολύ σπουδαίο να βλέπουμε σε όλα την αλήθεια. Οι δαγγεροτυπίες του Prangey είναι οι παλαιότερες σωζόμενες αυτούσιες φωτογραφικές εικόνες που έγιναν στην Ελλάδα.

Joseph-Philibert Girault de Prangey. Η πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος στη Ρωμαϊκή Αγορά. Δαγγεροτυπία (1842).

Philibert Perraud

Ο επόμενος ξένος φωτογράφος ήρθε το Νοέμβριο του 1846. Επρόκειτο για τον Γάλλο Philibert Perraud [Φιλιμπέρ Περώ]. Γεννήθηκε το 1815 στη Μακόν της Γαλλίας και ήταν επαγγελματίας μάγειρας στη Λυόν. Η νέα εφεύρεση της δαγγεροτυπίας τον ενθουσίασε. Εγκατέλειψε τότε τη μαγειρική και πήγε στο Παρίσι για να διδαχτεί τη νέα μέθοδο. Δεν έχει εξακριβωθεί αν κατόρθωσε να ανοίξει φωτογραφείο στο Παρίσι, αν και ο ίδιος είχε τυπώσει στα χαρτόνια που τοποθετούσε τις δαγγεροτυπίες του τη φίρμα Perraud de Paris, πιθανόν για να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα και κύρος στο όνομά του. Το μόνο σίγουρο γι' αυτόν είναι ότι το 1845 φωτογράφιζε στο Μιλάνο και

Η ΑΥΛΗ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΜΑΛΙΑΣ ΤΩ 1851. ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ, ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, Η ΚΥΡΙΑ ΜΟΝΑΡΧΙΔΗ [ΨΑΡΙΑΝΗ], ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΤΑΣΗ [ΣΠΕΤΣΙΩΤΙΣΑ], ΔΙΣ REINEN KAMPF [ΒΑΥΑΡΙΣ], ΚΥΡΙΑ ΑΝΤ. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ [ΚΑΘΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΜΕΣΗ], ΔΙΣ Φ. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, ΚΥΡΙΑ ΚΡΙΕΖΗ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΚΑΙ Η ΚΥΡΙΑ ΓΕΝΝΑΙΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΖΑΒΕΛΑ. Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΤΡΑΒΗΧΤΗΚΕ ΤΟ 1851 ΚΑΙ ΑΠΟΔΙΔΟΤΑΝ ΣΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ. ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΜΩΣ ΟΤΙ Η ΚΥΡΙΑ ΜΟΝΑΡΧΙΔΗ ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΙΣ 24 ΜΑΙΟΥ 1847 [!] ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΤΡΑΒΗΞΕ Ο PHILIBERT PERRAUD ΤΟ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ Η ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ 1847.

το Τορίνο, όπου παράλληλα πουλούσε το Υγρό Perraud, ένα διάλυμα για την εμφάνιση φωτογραφιών. Σύμφωνα με σχετικές διαφημίσεις του, είχε κάνει στο Μιλάνο 8.000 δαγγεροτυπίες, και στη Ρώμη, όπου ήδη βρισκόταν το Μάιο του 1845, γύρω στις 5.000! Το 1846 επισκέφθηκε τα Ιόνια Νησιά, την Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο, όπου λέγεται ότι παρέμεινε για τέσσερις μήνες. Στην Αθήνα ήρθε γύρω στα τέλη Νοεμβρίου του 1846. Σχετική διαφήμισή του στις 16 Δεκεμβρίου 1846 σε εφημερίδα των Αθηνών αναφέρει: Ήλθεν κατ' αυτός εις τας Αθήνας επιτήδειός τις Γάλλος ζωγράφος και όσοι είδον έργα αυτού ευχαριστήθησαν πολύ. Τούτον ευαρεστήθη να παραγγείλη η Α.Μ. η Βασίλισσα ημών να ζωγραφίση την εικόνα του Β. Παλατιού, διά να προσφέρη αυτήν εις τήν Α.Τ. τον Πρίγκηπα Λουϊτπόλδον ενταύθα διαμένοντα. Το γεγονός ότι προσκλήθηκε στο παλάτι για να το φωτογραφίσει, καθώς και η φωτογράφιση των Κυριών επί των Τιμών της βασίλισσας Αμαλίας, αποτελούν δύο σημαντικές ενδείξεις που συνηγορούν ότι το μοναδικό σωζόμενο πορτρέτο του βασιλιά Όθωνα σε δαγγεροτυπία καθώς και μια άλλη από την Αυλή της Αμαλίας, της οποίας διασώζονται μόνον τρία αντίγραφα της πρωτότυπης δαγγεροτυπίας σε χαρτί άλατος, έγιναν από τον Perraud. Ο Perraud μεταξύ άλλων φωτογράφισε και την οικογένεια του Δανού πάστορα της Αμαλίας Asmus Heinrich Friedrich Liith [Άσμους Χάινριχ Φρήντριχ Λυτ, 1806 - 1859]. Σώζεται σήμερα φωτογραφικό αντίγραφο της πρωτότυπης διαγγεροτυπίας, η οποία έγινε το Μάρτιο του 1847. Σχετικά με το γεγονός αυτό γράφει η Johanne [Hanne] Andrea Fischer [Γιοχάνε [Χάνε] Αντρέα Φίσερ, 1817 - 1900], αδελφή της Christiane, γυναίκας του πάστορα Liith: 9 Μαρτίου [...] Ήρθε στην πόλη ένας δαγγεροτυπίστας Perraud και όλοι φωτογραφηθήκαμε σε διάταξη με σκοπό να τη στείλουμε στην πατρίδα για τους γάμους της Sophie με τον Crone. Αυτή η τέχνη ήταν τελείως άγνωστη εδώ. Ο Perraud φαίνεται ότι είχε αρκετά κέρδη από την εργασία του, γεγονός που οδήγησε κάποιους να διαρρήξουν την κατοικία του. Ως φαίνεται, κάποιος εβάσκανε τον ενταύθα από τίνος καιρού διατρίβοντα Γάλλον ζωγραφ. μηχαν. του Ταγεροτύπου, ως έχοντα αρκετάς εισπράξεις· διότι με λύπην μας επληροφορήθημεν ότι προχθές κακοποιοί άνθρωποι εισελθόντες εις την κατοικίαν του, του αφήρεσαν ως κακοί κλέπται 600 τάλληρα. Τον Ιανουάριο του 1847 περιγράφεται σε εφημερίδα της Αθήνας ένα άλλο συμβάν στο φωτογραφείο του Ρ. Perraud:

PHILILBERT PERRAUD. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΝΟΥ ΠΑΣΤΟΡΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΑΜΑΛΙΑΣ. ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥΣ ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ, Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ CHRISTIANE, Η ΑΔΕΛΦΗ ΤΗΣ HANNE ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΕΞΙΑ Η ΚΟΡΗ ΤΟΥΣ ΔΑΜΑΡΙΣ. Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΕΓΙΝΕ ΣΤΙΣ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 1848, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ HANNE FISCHER. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΤΥΠΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗ ΔΑΝΙΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ. ΟΠΩΣ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΤΟΝ PERRAUD ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΖΗΤΗΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ. Ο PERRAUD ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 1847. ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΤΡΙΤΩΝ. Ο PERRAUD ΤΡΑΒΗΞΕ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΙΑ ΔΑΓΓΕΡΟΤΥΠΙΑ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ, ΟΤΑΝ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ. Η ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΕΧΥΜΕΝΗ. ΜΑΛΛΟΝ ΠΗΓΕ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΙΝ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ. ΣΥΝΕΧΙΣΕ ΚΑΤΟΠΙΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. ΜΕΤΑΞΥ 20 ΚΑΙ 30 ΙΟΥΛΙΟΥ 1850 ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΣΤΗ ΝΑΠΟΛΗ, ΠΙΘΑΝΟΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ. ΑΝΟΙΞΕ ΤΟΤΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΗ ΛΥΟΝ, ΣΤΗΝ PLACE SAINT - NIZIER 5, ΕΝΩ ΛΕΓΕΤΑΙ ΟΤΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΤΟΥ, ΤΗ ΜΑΚΟΝ.

Νέος τις μετά της αρραβωνιστικής του προ τινων ημερών προσήλθον εις τον ζωγράφον μηχανικόν του Ταγεροτύπου και εσυμφώνησε να γίνωσιν αι εικόνες αυτού και της αρραβωνιστικής του, την οποίαν παρέστησεν ως αδελφήν του. Μετ' ολίγον αύται ετελείωσαν και παρατυχών εκεί αστείος τις κύριος τας επαρατήρησε πρώτος, λέγων προς την νέαν πόσον ολίγον επέτυχε η εικών της δεικνύουσα αυτήν τόσον σκυθρωπήν, εν ω το πρόσωπόν της στολίζουν η χαρά και ιλαρότης. Τα αρραβωνισμένα υποκείμενα εις την περί της εικόνος των γενομένη περισπούδαστον παρατήρησιν τού παρευρεθέντος αξιοτίμου Κυρίου, ζητούντα και βιαζόμενα ποιον πρώτον ιδίοις όμμασι να την ίδη έσπασαν εις τας χείρας των αυτήν χωρίς να θέλουν και τώρα έμειναν πάλιν χωρίς την εικόνα των εις τα κρύα του λουτρού.

Francois Louis Florimon Boulanger (1807-1875)

Γάλλος αρχιτέκτονας, κάτοχος του Μεγάλου Βραβείου της Ρώμης (1836). Το 1846, με πρωτοβουλία του Ιωάννη Κωλέττη και του Γάλλου πρεσβευτή Πισκατόρυ, ο Boulanger (Μπουλανζέ) ήρθε στην Ελλάδα για να μετάσχει στο έργο της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών. Ταυτόχρονα έλαβε ενεργό μέρος στην ανοικοδόμηση της νεότερης Αθήνας. Το πιο γνωστό έργο του είναι το μέγαρο του Βουλευτηρίου (Παλαιό Βουλή). Κατά την άφιξή του πρέπει να έφερε μαζί του μια δαγγεροτυπική μηχανή. Επρόκειτο για την πρώτη μεταλλική μηχανή στον κόσμο, που είχε σχεδιάσει και κυκλοφορήσει στην αγορά το 1840 ο F. W. Voigtländer (Φ. Β. Φόιγκτλεντερ). Διέθετε τον πρώτο φακό που είχε σχεδιαστεί με μαθηματικούς τύπους από τον Αυστριακό μαθηματικό και φυσικό Joseph Petzval (Γιόζεφ Πέτσφαλ). Ο φακός αποτελούνταν από τέσσερα στοιχεία και είχε φωτεινότητα f 3,7/149mm. Ήταν δηλαδή 20 φορές πιο φωτεινός από τον αντίστοιχο φακό της μηχανής του Daguerre. Χάρη σε αυτόν μια λήψη 20 - 25 λεπτών μπορούσε να γίνει σε 1 - 2 λεπτά. Η μηχανή δεν ήταν καθόλου χρηστική και για κάποιον άγνωστο λόγο είχε κατασκευαστεί για να βγάζει κυκλικές δαγγεροτυπίες διαμέτρου 92 mm. Δεν έχουν διασωθεί τέτοιες δαγγεροτυπίες του από την Ελλάδα. Η μόνη πληροφορία για τη μηχανή αυτή προέρχεται από μια αγγελία του Boulanger για την πώλησή της, το 1857, σε μια εποχή που η δαγγεροτυπία είχε πια σταματήσει σχεδόν να χρησιμοποιείται. Η μηχανή συνοδευόταν από το ξύλινο βαλιτσάκι της, που περιλάμβανε τις πλάκες και τα αναγκαία χημικά. Η σχετική ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ του έγινε στην εφημερίδα ΕΝΩΣΙΣ της Ερμούπολης, στις 3 Μαΐου του 1857 γράφει σχετικά: πωλείται αξιόλογος μηχανή Δαγκεροτύπου διά εικόνας όλως ορειχάλκινη, του εν Βιέννη επιστήμονος της οπτικής, Voigtldnder, με ωραίον κινητόν πόδα, δοχείον υδραργύρου και παν το προς εργασίαν απαιτούμενον. Έτι εξ δωδεκάδες πλακών πρώτης ποιότητος· εξ όμοιας πινάκων ορειχαλκίνων περίχρυσων μετά κρυστάλλου κ.λ. Πάντα τ' αναγκαία χημικά σώματα προς εργασίαν, καθώς και πολλά έτερα είδη ανήκοντα εις την Δαγκεροτυπικήν. Τιμή ωρισμένη δραχμάς 950, όσας δηλ. ηγοράσθη η μηχανή και τα διάφορα αυτής σκεύη εν Βιέννη και Παρισίοις· ο θέλων να αγοράση αυτήν δύναται να λάβη (εάν επιθυμή) 15 μαθήματα δι’ ων θέλει διδαχθή τον τρόπον του αυτοσχεδιάζειν εικόνας. Απευθυντέον προς τον εν Αθήναις Αρχιτέκτονα Κύριον Boulanger εν τη οικία του καθηγητού της Βοτανικής κ. Ορφανίδου.
Άλκης Ξ. Ξενάκης, «Ιστορία ελληνικής φωτογραφίας 1839-1970» εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2008

from ανεμουριον https://ift.tt/2TDys5x
via IFTTT