Χρονολόγιο Γιάννη Ρίτσου

1909

14 Μαΐου. Γεννιέται στη Μονεμβασιά της Λακωνίας ο Γιάννης Ρίτσος. Είναι γόνος αρχοντικής οικογένειας. Γονείς του ο Ελευθέριος Ρίτσος και η Ελευθερία Βουζουναρά. Έχει άλλα τρία αδέλφια: τη Νίνα (1898-1970), τον Μίμη (1899-1921) και τη Λούλα (1908-1995).

1921

Στις 6/19 Αυγούστου πεθαίνει από φυματίωση ο αδελφός του Μίμης. Το Σεπτέμβριο ο Γιάννης Ρίτσος εγγράφεται στο γυμνάσιο Γυθείου. Στις 12/24 Νοεμβρίου πεθαίνει επίσης από φυματίωση, η μητέρα του, σε σανατόριο στην Πορταριά Πηλίου.

1924

Δημοσιεύονται ποιήματά του στη «Διάπλαση των Παίδων» με το ψευδώνυμο «Ιδανικόν Όραμα».

1925

Έρχεται στην Αθήνα με τη Λούλα και μένουν σ’ ένα μικρό ξενοδοχείο στην οδό Προαστίου 2 (αργότερα Μπενάκη). Η οικογένεια έχει καταστραφεί οικονομικά. Ο Γιάννης Ρίτσος εργάζεται σαν δακτυλογράφος και αργότερα προσλαμβάνεται στη συμβολαιογραφική υπηρεσία της Εθνικής Τράπεζας σαν αντιγραφέας.

1926

Προσβάλλεται από φυματίωση και μετακομίζουν με τη Λουλά σ’ ένα δωμάτιο στο τέρμα Αχαρνών. Ταξίδι στη Μονεμβασιά, επιστροφή στην Αθήνα τον ίδιο χρόνο. Εργάζεται σαν βοηθός βιβλιοθηκάριου και γραφέας στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθήνας.

1927

Τον Ιανουάριο νοσηλεύεται στην κλινική Παπαδημητρίου και το Φεβρουάριο εισάγεται στη «Σωτηρία». Γνωρίζεται με μαρξιστές και αξιόλογους διανοούμενους της εποχής, και με τη Μαρία Πολυδούρη.

ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟΚΡΙΑ. Η ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΗ ΒΟΗΘΑΕΙ Ν’ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΠΙΣΩ ΜΑΣ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ (ΑΡΙΣΤΕΡΑ) ΝΤΥΜΕΝΟΣ ΠΙΕΡΟΤΟΣ.

1930

Το Σεπτέμβριο μεταφέρεται στο φθισιατρείο της Καψαλώνας, έξω από τα Χανιά. Το Νοέμβριο γράφει ένα γράμμα, που δημοσιεύεται στην τοπική εφημερίδα «Εφεδρικός Αγών», με την υπογραφή «φυματικοί της Καψαλώνας». Το κείμενο αναφέρεται στις τραγικές συνθήκες διαβίωσης των αρρώστων.

1933

Στρέφεται, για λόγους βιοποριστικούς, στο εμπορικό θέατρο. Πρωτοεμφανίζεται σε παράσταση του «Θεάτρου της Κυψέλης» και ακολουθούν τα επόμενα χρόνια συμμετοχές του σε παραστάσεις των θιάσων Ριτσιάρδη, Παπαϊωάννου, Μακέδου.

1934

Εκδίδεται το πρώτο του βιβλίο, «Τρακτέρ» και αρχίζει συνεργασία με τον «Ριζοσπάστη» με το ψευδώνυμο I. Σοστίρ. Γίνεται μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.

1935

Κυκλοφορούν οι «Πυραμίδες». Προσλαμβάνεται ως διορθωτής και επιμελητής κειμένων στις εκδόσεις «Γκοβόστη».

1936

Στις 9 Μαΐου γίνονται στη Θεσσαλονίκη ταραχές, στη διάρκεια μεγάλης καπνεργατικής απεργίας. Την επομένη ο Γιάννης Ρίτσος βλέπει στο «Ριζοσπάστη» τη φωτογραφία μιας μάνας να θρηνεί το νεκρό παιδί της. Κλείνεται στη σοφίτα του στην οδό Μεθώνης και γράφει τον «Επιτάφιο», που εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα. Με τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου τα τελευταία 250 καίγονται στους στύλους του Ολυμπίου Διός.

1937

Γίνεται μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών με πρόταση των Έλλης Αλεξίου, Γαλάτειας Καζαντζάκη και Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη. Κυκλοφορεί «Το τραγούδι της αδελφής μου» και ο Παλαμάς χαιρετίζει την έκδοση.

1938

Κυκλοφορεί η «Εαρινή Συμφωνία». Προσλαμβάνεται στο τότε Βασιλικό Θέατρο.

1940

Κυκλοφορεί «Το εμβατήριο του ωκεανού». Μεταπηδά στην Εθνική Λυρική Σκηνή και εργάζεται ως χορευτής.

1943

Έχει ήδη προσχωρήσει στο ΕΑΜ. Εκδίδεται η «Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής» και η «Δοκιμασία», η τελευταία ποιητική σύνθεση της οποίας απαγορεύεται από τη γερμανική λογοκρισία.

Η ΕΡΗ, Η ΜΟΝΑΧΟΚΟΡΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ, ΜΟΛΙΣ ΕΧΕΙ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΠΕΡΠΑΤΑΕΙ.

1944

Μετά την απελευθέρωση ανακαλύπτει ότι έχουν καταστραφεί πολλά χειρόγραφά του που είχαν φυλαχθεί στη διάρκεια της δικτατορίας και της Κατοχής.

1945

Με το σπάσιμο του μετώπου, τον Ιανουάριο, πηγαίνει στη Λαμία, όπου συναντά τον Άρη Βελουχιώτη. Τον στέλνουν στην Κοζάνη, σαν συνεργάτη τού Λαϊκού Θεάτρου Μακεδονίας. Στο δρόμο γράφει το «Η Αθήνα στ’ άρματα», που αποτελεί βάση του τρίπραχτου θεατρικού έργου «Πέρα απ’ τον ίσκιο των κυπαρισσιών».

1948

Συλλαμβάνεται τον Ιούλιο και εξορίζεται στο Κοντοπούλι της Λήμνου. Ακολουθούν η Μακρόνησος (1949), και ο Αη-Στράτης (1950-1952).

1954

Παντρεύεται τη γιατρό Γαρυφαλιά Γεωργιάδου και την ίδια χρονιά εκδίδεται η «Αγρυπνία». Την επόμενη χρονιά γεννιέται η μοναχοκόρη του Ελευθερία (Έρη).

1956

Εκδίδονται το «Η γκρινιάρα κατσίκα και άλλα ρωσικά λαϊκά παραμύθια» του Αλεξέι Τολστόι - που έγινε και αφορμή να γνωριστεί με τον Νίκο και τη Νανά Καλλιανέση - και «Η σονάτα του σεληνόφωτος», για την οποία παίρνει κρατικό βραβείο ποίησης (μαζί με τον Άρη Δικταίο).

1957

Κυκλοφορούν το «Χρονικό», ο «Αποχαιρετισμός», τα «Μακρονησιώτικα», «Οι γειτονιές του κόσμου», η «Υδρία», η «Χειμερινή διαύγεια» και η απόδοση των «Δώδεκα» του Αλεξάντρ Μπλοκ.

1958

Κυκλοφορούν το «Όταν έρχεται ο ξένος», η «Ανυπόταχτη πολιτεία», «Η αρχιτεκτονική των δέντρων» και το «Πέρα απ’ τον ίσκιο των κυπαρισσιών». Ασκείται δίωξη κατά της «Επιθεώρησης Τέχνης» και των Μ. Αυγέρη, Ν. Βρεττάκου και Γ. Ρίτσου. Ακολουθούν έντονες διαμαρτυρίες από τη Γαλλία για τη δίωξη και οι κατηγορούμενοι απαλλάσσονται με βούλευμα.

1959

Κυκλοφορούν «Οι γερόντισσες κ’ η θάλασσα» και το «Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα» (θεατρικό).

1960

Κυκλοφορούν «Το παράθυρο» και «Η γέφυρα». Τον Οκτώβριο εκδίδεται σε δίσκο ο «Επιτάφιος» μελοποιημένος από τον Μίκη Θεοδωράκη.

1962

Εκδίδονται «Το νεκρό σπίτι» και το «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού». Το Μάιο πηγαίνει στη Ρουμανία, όπου γνωρίζει τον Ναζίμ Χικμέτ.

1963

Εκδίδονται «Το δέντρο της φυλακής και οι γυναίκες», τα «12 ποιήματα για τον Καβάφη», οι «Μαρτυρίες» και τα «Ποιήματα» Αττίλα Γιοζέφ, σε μετάφραση Βρεττάκου-Ρίτσου.

1966

Κυκλοφορούν η «Ρωμιοσύνη», σε χωριστή έκδοση από την «Αγρύπνια», «Το δέντρο» του Ηλία Έρεμπουργκ με πρόλογο και απόδοση Γιάννης Ρίτσος, οι «Μαρτυρίες», ο «Ορέστης», η «Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών», «Ο μεγάλος ζωολογικός κήπος» του Νικολάς Γκιλιέν, σε απόδοση Ρίτσου. Κυκλοφορεί σε δίσκο η «Ρωμιοσύνη» μελοποιημένη από τον Μίκη Θεοδωράκη.

1967

Εκδίδεται η «Οστράβα». Στις 21 Απριλίου γίνεται πραξικόπημα. Οι φίλοι του τον ειδοποιούν να κρυφτεί, εκείνος όμως δεν φεύγει από το σπίτι. Τον συλλαμβάνουν και τον κλείνουν στον Ιππόδρομο του Ν. Φαλήρου, μαζί με εκατοντάδες άλλους. Στα τέλη Απριλίου μεταφέρεται στη Γυάρο και αργότερα στο Παρθένι της Λέρου.

1968

Εισάγεται στον «Αγιο Σάββα» υπό φρούρηση. Στα τέλη Οκτωβρίου μεταφέρεται στο Καρλόβασι Σάμου, σε κατ’ οίκον περιορισμό. Καταφέρνει και στέλνει κρυφά στη Γαλλία το «Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα», που μεταφράζεται και εκδίδεται. Αργότερα στέλνει τα «Δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» τα οποία μελοποιεί ο Μίκης Θεοδωράκης.

1972

Κυκλοφορούν τα: «Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα», «Η Ελένη», «Χειρονομίες», «Τέταρτη Διάσταση», «Η επιστροφή της Ιφιγένειας», «Χρυσόθεμις», «Ισμήνη».

1973

«Δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», «Διάδρομος και σκάλα», «Γκραγκάντα», «Σεπτήρια και δαφνηφόρια» εκδίδονται αυτή τη χρονιά.

1974

Κυκλοφορούν «Ο αφανισμός της Μήλος», το «Καπνισμένο τσουκάλι», «Ύμνος και θρήνος για την Κύπρο», το «Κωδωνοστάσιο», τα «Μελετήματα», «Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη», τα «Χάρτινα».

1975

Το Μάιο του απονέμεται στη Σόφια το Διεθνές Βραβείο «Γκεόρκγι Ντιμιτρόφ». Ένα μήνα αργότερα αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έπειτα από πρωτοβουλία του Γ.Π. Σαββίδη. Την ίδια εποχή τιμάται με το Μέγα Γαλλικό Βραβείο Ποίησης «Αλφρέ ντε Βινύ» και προτείνεται για το Νόμπελ.

1976

Βραβεύεται με το Διεθνές Βραβείο «Λένιν» για την ειρήνη. Ακολουθούν, τα επόμενα χρόνια, αναγορεύσεις του σε διάφορα ξένα πανεπιστήμια και πολλά ακόμα διεθνή βραβεία.

1978

«Το ρόπτρο», «Λοιπόν;», «Βολιδοσκόπος», «Η πύλη», «Τροχονόμος», «Τοιχοκολλητής», «Μονεμβασιώτισσες», «Το σώμα και το αίμα», «Το τερατώδες αριστούργημα», «Φαίδρα», «Μια πυγολαμπίδα φωτίζει τη νύχτα».

1980

Κυκλοφορούν η «Διαφάνεια», τα «Μονόχορδα», η «Πάροδος», το «Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού».

1982

Εκδίδονται τα: «Αρίοστος ο Προσεχτικός αφηγείται στιγμές του βίου του και του ύπνου του», τα «Υπόκωφα», το «Ιταλικό τρίπτυχο», η «Μονοβασιά».

1986

Του απονέμεται το βραβείο «Ποιητής διεθνούς ειρήνης» του ΟΗΕ, μετάλλιο από το Εθνικό Νομισματοκοπείο Γαλλίας και το Διεθνές Βραβείο «Λυτές». Κυκλοφορούν το «Σφραγισμένα μ’ ένα χαμόγελο», το «Λιγοστεύουν οι ερωτήσεις» και το «Ο Αρίοστος αρνείται να γίνει άγιος».

1987

Εκδίδονται οι «Ανταποκρίσεις» και τα «3 x 111 τρίστιχα». Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του απονέμεται το χρυσό μετάλλιο του Δήμου Αθηναίων.1990Του απονέμεται το μετάλλιο «Ζολιό-Κιουρί», ανώτατη διάκριση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης. Πεθαίνει στις 11 Νοεμβρίου και ενταφιάζεται στη Μονεμβασιά στις 14 του ίδιου μήνα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ (1909-1990) ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 2000

from ανεμουριον https://ift.tt/2J1huZD
via IFTTT