Το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1950 προσέφερε σημαντική δυνατότητα για την ανανέωση της μουσικής σκηνής, ταυτόχρονα όμως και την αποκοπή της από τα ιδεώδη της «Εθνικής Σχολής», όπως αυτά είχαν διατυπωθεί από τον Μανόλη Καλομοίρη (1883-1962). Τη νέα πρόταση στοιχειοθέτησαν μια σειρά έργων για χορό όπως ο «Μαρσύας» (1949), οι «Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές» (1949/50) και «Το Καταραμένο Φίδι» (1951) του Μάνου Χατζιδάκι (1925-1994), ο «Σάπφειρος» (1950), οι «Μορφές μίας Γυναίκας» (1951), η «Πανδώρα» (1951), η «Ηλιογέννητη» (1952), η «Παρωδία στα άσπρα» (1956) και οι «Νεκρές Φύσεις» του Αργύρη Κουνάδη (1924), ο «Ορφέας και Ευρυδίκη» (1952) και η «Ελληνική Αποκριά» (1954) του Μίκη Θεοδωράκη (1925). Ο Χατζιδάκις είχε αναπτύξει πολύμορφη δραστηριότητα ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '40: σταθμοί θεωρήθηκαν η διάλεξη του για το ρεμπέτικο (Μάρτιος 1949) αλλά και μια σειρά ομιλιών για τους Αμερικανούς συνθέτες το 1953.
Η ανεπανάληπτη Τζίνα Μπαχάουερ σε μία από τις εμφανίσεις της του Φεστιβάλ Αθηνών (4.8.1958).
Μετά το ορατόριο «Άγιος Παύλος» (1950), το 1953 ο Καππαδόκης Πέτρος Πετρίδης (1892-1977) συνέθεσε το Ρέκβιεμ για τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το Μουσικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου με το σχετικό ενόργανο σύνολο και τη Χορωδία της Πανεπιστημιακής Φοιτητικής Λέσχης. Από το 1957 διευθυντής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης ήταν ο Κύπριος Σόλων Μιχαηλίδης (1905-1979), που το 1959 ίδρυσε την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (μετέπειτα Κρατική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος). Στην Αθήνα, πλάι στο «Τρίο Αθηνών», που είχε ιδρύσει ο Δ. Μητρόπουλος (1896-1960) κατά τη δεκαετία του '20, προστέθηκε το 1952 το «Ελληνικό Κουαρτέτο Εγχόρδων» (μετέπειτα κουαρτέτο «Γεώργιος Λυκούδης») - υπό τον βιολιστή Τάτση Αποστολίδη. Το 1954 ο Διονύσιος Ρώμας ίδρυσε το Γ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, ενώ την ίδια χρονιά ο μόλις 12χρονος Ντανιέλ Μπάρενμποϊμ εμφανίσθηκε στο «Κεντρικόν» σε ρεσιτάλ πιάνου με έργα Στραβίνσκι, Σοστακόβιτς και Μπάρτοκ! Το 1955 στη Γαλλία ο Γιάννης Ξενάκης (1921) συνθέτει τις «Μεταστάσεις» που εκφράσθηκαν αρχιτεκτονικά στο περίφημο περίπτερο της Philips της Διεθνούς Εκθέσεως των Βρυξελλών (1958) και έγιναν ιδιαίτερα γνωστές στη χορογραφική τους εκδοχή από τον Ζορζ Μπαλανσίν. Ο συνθέτης εφάρμοσε μαθηματικές δομές στην τέχνη των ήχων και επινόησε τον όρο «στοχαστική μουσική» για έργα που αποκλείουν το τυχαίο, αφού οι ήχοι κυβερνώνται από μαθηματικές σχέσεις που κατοπτρίζουν την αρμονία του κόσμου. Στην Αθήνα ιδρύονται ξενόγλωσσοι πολιτιστικοί φορείς (Ιταλικό Ινστιτούτο -1951, Ινστιτούτο Γκαίτε -1952, Ελληνοαμερικανική Ένωση - 1957) οι οποίοι στην επόμενη δεκαετία θα συγκεντρώσουν γύρω τους τη μουσική πρωτοπορία των Ελλήνων συνθετών. Είχε προηγηθεί το Γαλλικό Ινστιτούτο (1908), που κατά τα χρόνια 1948-1952 εξέδωσε ορχηστρικές παρτιτούρες έργων των Καλομοίρη, Σκαλκώτα και Βάρβογλη. Το 1955 ιδρύθηκε το Φεστιβάλ Αθηνών. Η χρήση του Ηρωδείου ως χώρου συναυλιών ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα, ωστόσο από το 1955 αντιμετωπίστηκε σε μόνιμη βάση. Κατά τα πρώτα χρόνια του Φεστιβάλ είχε αναστηλωθεί μονάχα μέρος του κάτω διαζώματος, ενώ πολλές κερκίδες ήσαν ακόμα ξύλινες. Το άνω διάζωμα ήταν για ευνόητους λόγους γνωστό ως «τα βραχάκια». Μετακαλούνται πλήθος διεθνών προσωπικοτήτων ανάμεσα στις οποίες και η πιανίστα Τζίνα Μπαχάουερ, που θα επιστρέψει πολλές ακόμα φορές μέχρι το 1976 όταν στο χώρο αυτό ανακοινώθηκε ο θάνατος της. Το 1956 η έναρξη των «Επιδαυρίων» με τις παραστάσεις αρχαίου δράματος ανοίγει ένα ακόμα σημαντικό πεδίο δημιουργίας για τους Έλληνες συνθέτες. Το 1957, ύστερα από 12 χρόνια απουσίας επιστρέφει στο «Ηρώδειο» για ένα ρεσιτάλ η Μαρία Κάλλας, στο απόγειο της σταδιοδρομίας της. Το 1958, δύο χρόνια πριν από το θάνατο του, εμφανίστηκε στο ρωμαϊκό ωδείο ο Δημήτρης Μητρόπουλος με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης. Την ίδια χρονιά εγκαινιάσθηκε το νεόδμητο θέατρο «Ολύμπια» ως στέγη της ΕΛΣ με την «Λίντα» του Βέρντι. Η δεκαετία ολοκληρώθηκε το 1960 με τη μόνιμη εγκατάσταση του Γιάννη Χρήστου (1926-1970) στην Ελλάδα αλλά και με την εντυπωσιακή «Νόρμα» της Κάλλας στην Επίδαυρο.
ΝΙΚΟΣ Α. ΔΟΝΤΑΣ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ 1950-1960
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
1999
from ανεμουριον https://ift.tt/3l58rbM
via IFTTT