Ανησυχητικά ευρύματα αναφορικά με την εξυπηρέτηση των καταναλωτών στα σούπερ μάρκετ εντοπίζει στην πρόσφατη κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) το Ινστιτούτο Έρευνάς Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), σύμφωνα με το οποίο η αλλαγή στην σχέση ατόμων ανά τετραγωνικά μέτρα μειώνει στο 50% την δυνατότητα εξυπηρέτησης, ενώ αυξάνει τις ουρές.
Το ΙΕΛΚΑ, μέλη του οποίου είναι οι μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ όπως Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, My Market και Μασούτης, σημειώνει ότι η κοινή Υπουργική Απόφαση της 16ης Ιανουαρίου Αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ. 3060 ίσως προκαλέσει προβλήματα και στρεβλώσεις το επόμενο διάστημα στα καταστήματα λιανικής.
Η παραπάνω ΚΥΑ, που έχει ως στόχο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου ύστερα από μήνες, δηλαδή την ελάφρυνση των μέτρων, ειδικά στην περίπτωση του λιανεμπορίου τροφίμων εφαρμόζει πιο αυστηρά μέτρα.
Συγκεκριμένα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων, από 1 άτομο ανά 10 τ.μ. που ίσχυε μέχρι την Κυριακή 17/1, από τη Δευτέρα 18/1 έγινε 1 άτομο ανά 25 τ.μ.. Σε καμία χώρα της Ευρώπης δεν υπάρχει τόσο αυστηρός περιορισμός πρόσβασης στα καταστήματα τροφίμων, ακόμα και σε χώρες με πολλαπλάσιο επιδημιολογικό φορτίο σε σχέση με την Ελλάδα, σύμφωνα με την ανακοίνωση από το ΙΕΛΚΑ.
Αυτή η αλλαγή δημιουργεί σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυπηρέτησης του κοινού κατά 60%, καθώς με βάση τα στοιχεία του Νοεμβρίου 2020, ο μέσος αριθμός πελατών ανά κατάστημα ανά ημέρα στα σουπερμάρκετ είναι 858 άτομα, ενώ με τα νέα μέτρα, η μέση εκτιμώμενη ημερήσια δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών μειώνεται από 1.245 πελάτες (100 ανά ώρα) σε μόλις 479 πελάτες (40 ανά ώρα) ή, για την ακρίβεια 479 «επισκέπτες», καθώς συχνά οι επισκέψεις γίνονται από περισσότερα μέλη του νοικοκυριού, μειώνοντας ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες εξυπηρέτησης του καταστήματος.
Σημειώνεται ότι οι τιμές αυτές είναι μέσοι όροι, καθώς δεν υπάρχει ομοιόμορφη κατανομή πελατών στο χρόνο ούτε μέσα στην εβδομάδα, ούτε μέσα στην ημέρα. Για παράδειγμα, την Παρασκευή και το Σάββατο η επισκεψιμότητα αυξάνεται σημαντικά συγκριτικά με τις υπόλοιπες ημέρες, ενώ αυξημένη συγκέντρωση επισκεπτών υπάρχει το πρωί και κυρίως το απόγευμα όλες τις καθημερινές.
Αυτός ο αριθμός δυνατότητας εξυπηρέτησης πελατών δεν επαρκεί για να εξυπηρετηθούν σωστά οι πελάτες και το αποτέλεσμα αυτής της μείωσης στη δυνατότητα εξυπηρέτησης αναμένεται να δημιουργήσει ουρές εκτός των καταστημάτων, όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, με δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Ο πιθανός συνωστισμός εκτός των καταστημάτων στις ουρές, που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα , ίσως είναι πιο επικίνδυνος από τη γρήγορη εξυπηρέτηση όπως γινόταν μέχρι σήμερα μέσα στα καταστήματα.
Παράλληλα, θα σημειωθεί αύξηση του μέσου χρόνου εξυπηρέτησης λόγω των ουρών. Για παράδειγμα, εάν κάποιος πελάτης χρειάζεται περίπου μισή ώρα για την επίσκεψή του στο σούπερ μάρκετ, πλέον θα χρειάζεται τουλάχιστον 30 λεπτά συν 15 λεπτά αναμονή για είσοδο στο κατάστημα. Εάν χρειάζεται κάποιος περισσότερη ώρα και με δεδομένο τον περιορισμό του 2ωρου χρόνου για αγορές από το 13033, ο διαθέσιμος χρόνος επίσκεψης για να αγοραστούν προϊόντα πρώτης ανάγκης μειώνεται αρκετά.
Επιπλέον, η αναμονή για αρκετή ώρα σε κάθε επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά.
Τέλος, δεν αποκλείεται να δοθεί λάθος επικοινωνιακό μήνυμα προς τον καταναλωτή-πολίτη σε σχέση με την πορεία της πανδημίας, και με την ασφάλεια των αγορών του.
Όπως σημειώνει ο ΙΕΛΚΑ στην ανακοίνωση του, η αγορά την περίοδο των εορτών λειτούργησε άψογα με τα τότε ισχύοντα μέτρα και δεν επηρεάστηκε η πορεία της πανδημίας, ενώ ειδικά για τα καταστήματα τροφίμων που παρέμειναν ανοιχτά καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας, με τα ισχύοντα ως τις 17/1 μέτρα ΔΕΝ επηρέασαν την πορεία της, ούτε την Άνοιξη του 2020, ούτε το Φθινόπωρο 2020.
Άλλωστε το Σάββατο 21 Νοεμβρίου, ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, δήλωσε ότι «καμιά ένδειξη ή απόδειξη δεν υπάρχει, δεν προκύπτει, από τους χιλιάδες ανθρώπους που έχουμε ιχνηλατήσει για συρροές, ή για επιδημιολογικά clusters στα σούπερ μάρκετ ή στα σχολεία.»
Επιπλέον, ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνις Γεωργιάδης την Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου δήλωσε «διέψευσα όλες τις φήμες που προέκυψαν ότι δήθεν τα σούπερ μάρκετ είναι εστίες υπερμετάδοσης κορονοϊού. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι μίλησα με τον ΕΟΔΥ και δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό δεδομένο που να τεκμηριώνει αυτή την άποψη. Αντιθέτως έχει αποδειχθεί ότι η αγορά σούπερ μάρκετ έχει κινηθεί με τρόπο μεγάλης υγειονομικής ασφάλειας».
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του ΙΕΛΚΑ, η εμπειρία που έχουμε είναι ότι, το ίδιο θα ισχύει και για τους άλλους κλάδους του λιανεμπορίου. Δεν αποτελούν τα ίδια τα καταστήματα πηγές υπερμετάδοσης του ιού, όσο ο συνωστισμός σε ουρές εκτός των καταστημάτων. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να στοιχειοθετούν την ανάγκη για πιο αυστηρά μέτρα σε σχέση με τον μέγιστο αριθμό ατόμων εντός των καταστημάτων του λιανεμπορίου εν γένει, εφόσον τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας.
Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης, τόσο το λιανεμπόριο συνολικά, όσο και το ειδικά το λιανεμπόριο τροφίμων τηρούν αυστηρά τα μέτρα της πολιτείας, εφαρμόζοντας μάλιστα συχνά υγειονομικά πρωτόκολλα αυστηρότερα σε σχέση με τα νομοθετημένα.
Οι προτάσεις του ΙΕΛΚΑ
- Επαναφορά του μέγιστου αριθμού ατόμων για όλα τα καταστήματα στα ισχύοντα ως τις 17/1 (1 άτομο ανά 10 τ.μ.), με στόχο την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και την κανονικότητα στην προμήθεια βασικών καταναλωτικών αγαθών.
- Επαναφορά της λήξης του ωραρίου λειτουργίας για τα καταστήματα τροφίμων στις 20:30 για να δοθεί χρόνος για αγορές ειδών πρώτης ανάγκης στους εργαζόμενους των καταστημάτων του λοιπού λιανεμπορίου.
- Υιοθέτηση διαφορετικού διακριτού κωδικού μετακίνησης στο 13033 για τα καταστήματα τροφίμων σε σχέση με τα υπόλοιπα καταστήματα του λιανεμπορίου (π.χ. το «7»), προκειμένου να διαχωριστεί ο χρόνος των αγορών για είδη πρώτης ανάγκης σε σχέση με τα λοιπά είδη.
Δείτε εδώ την ανακοίνωση του ΙΕΛΚΑ για το τι σημαίνουν τα νέα μέτρα για το λιανεμπόριο τροφίμων και για το λιανεμπόριο συνολικά.
