Είναι αναμφίβολα οδυνηρό να εξακολουθούμε να μιλάμε στην εποχή μας για ανεξέλεγκτη άσκηση βίας, η οποία συχνά μάλιστα λαμβάνει ιδιαιτέρως ακραίες διαστάσεις με δυσμενέστατες συνέπειες σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Μαρτυρίες και παραδοχές πολλών ανθρώπων αποκαλύπτουν όλο και περισσότερες αθέατες και σκοτεινές πλευρές της καραντίνας και των αλλεπάλληλων lockdown της ζωής μας.
Οι μορφές της βίας γνωστές και πολλές: λεκτική, σωματική, συναισθηματική, ψυχολογική, σεξουαλική, παιδική κακοποίηση, σχολικός εκφοβισμός, ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική παρενόχληση, ηλεκτρονικός εκφοβισμός, πολιτική βία, ρατσισμός… Παράλληλα αναπτύχθηκε ένας ιδιότυπος κανόνας φόβου και σιωπής, σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική κρίση ή την όποια εξάρτηση των θυμάτων. Επιβλήθηκε παραδοσιακά η σιωπή στη βάση ανήθικων εκβιασμών, στο όνομα της απώλειας του εργασιακού κεκτημένου και της κοινωνικής αποδοχής.
Όταν όμως το θύμα δεν μιλάει, η κοινωνία επίσης σωπαίνει εκκωφαντικά, μοιραία ο καταλυτικός ρόλος της ατιμωρησίας και της ανοχής του περιβάλλοντος οδηγεί στην κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας και της αυτοδιάθεσης του κάθε ανθρώπου που πλήττεται και θυματοποιείται. Συνακόλουθα, ενισχύονται οι αυτοκαταστροφικές τάσεις των θυμάτων λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης, τα πρότυπα της ίδιας βίαιης συμπεριφοράς ανατροφοδοτούνται, οι τραυματικές εμπειρίες επαναλαμβάνονται στερεότυπα και ο κύκλος της βίας διαιωνίζεται.
Με αφορμή την επικαιρότητα και τις ποικίλες προκλήσεις της, ωστόσο, αντιλαμβανόμαστε ότι ποτέ δεν είναι πολύ αργά για αλλαγή πλεύσης, δεδομένου ότι όλα περνούν μέσα από την ατομική και συλλογική δράση και συνείδηση. Η αλλαγή νοοτροπίας θα πρέπει να συντελεσθεί πρωτίστως μέσα στους κόλπους της οικογένειας όπου εκκολάπτονται συνειδήσεις και μέσα στο βασικό εργαστήρι διάπλασης χαρακτήρων με την κατάλληλη αξιοποίηση του εργαλειακού χαρακτήρα του σύγχρονου σχολείου.
Είναι υποχρέωση όλων με κοινές δράσεις περιορισμού των διαύλων εκδήλωσης βίας, με στοχευμένη βελτίωση των δομών και με κατάλληλη προσαρμογή της νομοθεσίας να δώσουμε ένα καίριο χτύπημα στη βία συμβάλλοντας στην αλλαγή που ήδη άρχισε και συντελείται. Το κλειδί σε κάθε περίπτωση είναι η ενημέρωση, η απρόσκοπτη συζήτηση που ανοίγει τους ορίζοντες, η υποστηρικτική παρακίνηση στα θύματα να σπάνε τη σιωπή τους και στους υπόλοιπους να μην μένουν αμέτοχοι, να γίνονται μέρος της λύσης του προβλήματος ενάντια σε ό,τι απειλεί τον σεβασμό και την αξιοπρέπεια, ενίοτε και την ίδια τη ζωή. Αν μοιραστούμε τις εμπειρίες μας, θα νικήσουμε πιο εύκολα τους φόβους μας.
Η σιωπή δεν είναι λύση, η βία μπορεί να αποτραπεί και σίγουρα δεν αποτελεί προσωπική υπόθεση!
ΜΑΡΙΑ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΕΦΑΛΑ
Βουλευτής Ιωαννίνων – ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
