 |
| [1851] Γαλλία. Jean-Auguste-Dominique Ingres (1780-1867) : H Μαντάμ Μουατεσσιέ, 1851. Ελαιογραφία σε μουσαμά, 146 x 100 εκατ. [NATIONAL GALLERY OF ART WASHINGTON D. C.]. [«Ποτέ ομορφιά πιο βασιλική, πιο λαμπερή, πιο περήφανη, πιο ολύμπια δεν είχε εμπιστευθεί στον χρωστήρα ενός καλλιτέχνη τη φροντίδα να απεικονίσει τα ευγενικά χαρακτηριστικά της». Έτσι εκφραζόταν Ο ποιητής Θεόφιλος Γκωτιέ για τη Μαντάμ Μουατεσσιέ, που ο Ένγκρ, αφού δίστασε αρκετά, δέχτηκε να φιλοτεχνήση το πορτρέτο της το 1844. Ο καλλιτέχνης θα πρέπει να προαισθανόταν πόσο έμελλε να τον τυραννήσει αυτή η δουλειά, γιατί ήταν γεμάτος ενδοιασμούς και πάντοτε ανικανοποίητος από τον έαυτό του. Εφτά χρόνια εργάσθηκε ο Ένγκρ σ’ αυτόν τον πίνακα, που τον αποτελείωσε το 1851. Ωστόσο, δε φαινόταν ικανοποιημένος κι αμέσως άρχισε έναν δεύτερο, που τον τέλειωσε μόλις το 1856 (σήμερα, στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου). Κατά τη συνήθειά του, έκαμε πάμπολλες προκαταρκτικές σπουδές και για το σύνολο και για τις λεπτομέρειες. Οι σπουδές αυτές δείχνουν πόσο αργά προχωρούσε ώσπου να καταλήξη στην απόλυτη τελειότητα τής εικόνας. Τό άλλο πορτραΐτο, τοΰ Λονδίνου, είναι άκόμα πιό έπιβλητικό. Τό μοντέλο έμφανίζεται έκεΐ καθιστά. Όλο το κάτω μέρος τού πίνακα κατέχεται από αραχνοΰφαντο φόρεμα, στολισμένο με λουλούδια και, στο φόντο, ένας καθρέφτης αντανακλά το προφίλ τού προσώπου και το απαλό δέρμα των ώμων. Το πορτρέτο τής Ούάσιγκτον, που εικονίζεται εδώ, είναι λιγότερο πομπικό μολονότι ξαναβρίσκομε κι εδώ τα κλασικά σύμβολα αυτής τής πληθωρικότητας που χαρακτηρίζει τον μεγαλοαστισμό τής Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Το μοντέλο είναι ντυμένο με μαύρο βελούδο. Στέκεται όρθιο, σε στάση σχεδόν επίσημη, ανάμεσα σ’ ένα διάκοσμο που ελάχιστες λεπτομέρειες μας έπιτρέπουν να τον καθορίσομε. Τα κοσμήματα, τα λουλούδια, οι νταντέλες, η ελαφρά ρόδινη σάρκα δημιουργούν αντίθεση με τους βαθείς τόνους στο φόρεμα και στην ταπετσαρία. Υπάρχουν μερικές τολμηρές «παραμορφώσεις» πού τις απορροφά και τις δικαιολογεί απόλυτα το καθαρό και κομψό στύλ. Αυτό παρατηρείται λ.χ. στη διαμόρφωση τού αριστερού μπράτσου και στην «απίθανη» σχέση του με τον εύθραυστο ώμο. Στο ύψος τής μέσης το δεξί χέρι, με τη λεπτή άρθρωση, που κρατά την άκρη του μαργαριταρένιου κολιέ ελαφρά λογισμένο, φαίνεται να εκφράζει το εικονιστικό Ιδανικό του Ένγκρ. Ιδανικό, που τό ξαναβρίσκομε στη δομή του προσώπου με το στοχαστικό και σαν αινιγματικό προσηλωμένο βλέμμα. (Gian Lorenzo Mellini)] |
from anemourion https://ift.tt/2v5K1d0
via IFTTT