Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όσον αφορά τα βασικά μεγέθη του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2022, τα καθαρά έσοδα το 2022 προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι του 2021, φτάνοντας στα 55,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Όπως είναι αναμενόμενο, η άνοδος αυτή θα προέλθει, κυρίως, από τη φορολογία, καθώς οι συνολικοί φόροι θα αυξηθούν κατά 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, φτάνοντας τα 50 δισεκατομμύρια. Μάλιστα, τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ αυτής της αύξησης εκτιμάται ότι θα προέλθουν από επιπλέον έσοδα του ΦΠΑ.
Δεδομένου ότι τίποτα δεν προοιωνίζει αύξηση των εισοδημάτων, όπως θα αναλύσουμε παρακάτω, που να αιτιολογεί άνοδο κατανάλωσης, ως απότοκο αυτής, η πρόβλεψη για τέτοια «ογκώδη» άντληση εσόδων από τον ΦΠΑ δεν συνιστά τίποτε άλλο από πρόβλεψη της Κυβέρνησης ότι οι τιμές προϊόντων ευρείας κατανάλωσης θα παραμείνουν ψηλά ή και θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Ταυτόχρονα οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης θα αυξηθούν κατά 500 εκατομμύρια ευρώ.
Παράλληλα ,το ύψος των εσόδων από την είσπραξη ΕΝΦΙΑ προβλέπεται ότι θα παραμείνει, ουσιαστικά, στα ίδια επίπεδα περί τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, μείωση μόλις κατά 60 εκατομμύρια, ενώ ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων θα αυξηθεί κατά 650 εκατομμύρια ευρώ. Τα φυσικά πρόσωπα θα εξακολουθήσουν να πληρώνουν τη «μερίδα του λέοντος» σε σχέση με τα νομικά πρόσωπα.
Να θυμίσουμε, ότι εμείς ως ΜέΡΑ25 είχαμε καταθέσει πρόταση νόμου για φορολόγηση των τεχνολογικών κολοσσών Facebook, Amazon, Netfix, Google, Spotify, να φορολογηθούν με 4% επί του καθαρού τζίρου τους στην Ελλάδα, πράγμα που δεν απεδέχθη η Κυβέρνηση. Αυτά τα στοιχεία από μόνα τους αρκούν για να καταδείξουν τον ακραίο ταξικό προσανατολισμό του Προϋπολογισμού.
Έρχομαι τώρα στις δαπάνες. Από την άλλη, οι συνολικές δαπάνες προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 65,5 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένες κατά 5,2 δισεκατομμύρια σε σχέση με το 2021, εξαιτίας των μειωμένων δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, αφού το συνολικό ποσό των μέτρων στήριξης μειώνεται σε 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, από 17 δισεκατομμύρια ευρώ φέτος. Αυτό θα επηρεάσει δυσμενώς την κατανάλωση, η οποία στηρίχθηκε έτσι την προηγούμενη χρονιά. Αναφέρει ο Κρατικός Προϋπολογισμός ότι η μεγέθυνση και η αύξηση του ΑΕΠ θα φτάσει στο 4,5% το 2022. Άλλο, όμως, η ανάπτυξη και η αύξηση και άλλο η ευημερία και η αξιοπρέπεια, τονίζουμε εμείς στο ΜέΡΑ25.
Ως μία από τις συνέπειες της μακροχρόνιας κρίσης και της πανδημίας σήμερα είναι η κατακόρυφη αύξηση κατανάλωσης ψυχοφαρμάκων και αντικαταθλιπτικών που αυξάνουν το ΑΕΠ, βεβαίως, δυσμενώς. Όπως επίσης και η αύξηση των βιαιοπραγιών και των τροχαίων δυστυχημάτων λόγω ψυχολογικών προβλημάτων.
Αναφέρει ο Κρατικός Προϋπολογισμός για τα μεγέθη της ανεργίας, αλλά δεν μετρά καθόλου την τεράστια παραοικονομία, τη μαύρη εργασία, που πλήττουν την υγιή οικονομία. Δεν αναφέρει πουθενά για την τεράστια αποχώρηση εργατικού δυναμικού και για την υπογεννητικότητα.
Για το Υπουργείο Υγείας οι δαπάνες είναι μειωμένες κατά 560 εκατομμύρια ευρώ και για τα νοσοκομεία και για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας κατά 279 εκατομμύρια ευρώ.
Το ήδη «ισχνό» Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων συρρικνώνεται περαιτέρω, αφού από 8,35 δισεκατομμύρια το 2021 μειώνεται στα 7,8 δισεκατομμύρια το 2022. Το αντίθετο θα έπρεπε να γίνεται, δρώντας αντικυκλικά στην κρίση.
Την ίδια στιγμή, προβλέπονται αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες για «φυσικές παραλαβές εξοπλιστικών συστημάτων».
Πρόσφατα ο Υπουργός Επικρατείας, που συναντήθηκε με εκπροσώπους των συνταξιούχων, κυνικά τους ρώτησε αν θέλουν αναδρομικά ή φρεγάτες. Εμείς ως ΜέΡΑ25 μιλάμε για λελογισμένες αμυντικές δαπάνες, παραδείγματος χάριν τον εξορθολογισμό και την ενοποίηση των διαφορετικών οπλικών συστημάτων της χώρας μας.
Επίσης, ας μη διαλάθει της προσοχής μας η τάση της Κυβέρνησης να προβαίνει σε απευθείας αναθέσεις αντλώντας κεφάλαια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κατά το δοκούν και έχοντας παράσχει στον εαυτό της το δικαίωμα αυτό μέσω νομοθέτησης.
Το δημόσιο χρέος προβλέπεται ότι θα εκτοξευθεί στα 355 δισεκατομμύρια ευρώ ή 190% του ΑΕΠ από 350 δισεκατομμύρια φέτος και 341 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020. Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι χάρη στην επιτυχία όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων, εντός του 2022, οι ετήσιες καταβολές της χώρας προς εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους, σύμφωνα με τον ΟΔΔΗΧ, ανέρχονται σε 13,6 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 11,5 δισεκατομμυρίων το 2023. Όμως, ευτυχώς που δανειζόμαστε φθηνά, έτσι για να διακωμωδήσουμε την τραγικότητά μας!
Το δημόσιο χρέος, στο οποίο προφανώς θα εγγραφούν οι εγγυήσεις του «ΗΡΑΚΛΗ», για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 23 δισεκατομμυρίων ευρώ θα εκτινάξει περαιτέρω το χρέος και θα ξεπεράσει τα 370 δισ. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι το 2023 έχει προαναγγελθεί ως έτος επιστροφής σε πρωτογενή πλεονάσματα. Το 2022 αποτελεί ένα ενδιάμεσο έτος που θα ξεκινήσει η «θηριώδης» απαιτούμενη από τα μνημόνια προσαρμογή.
Για τις αποκρατικοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις υπάρχει πρόβλεψη για σχετικά ταμειακά έσοδα, συνολικού ύψους 2,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, από πωλήσεις που θα πραγματοποιηθούν από το Υπερταμείο μέσω ΤΑΙΠΕΔ. Έτσι, το εν εξελίξει «ξεπούλημα» περιλαμβάνει τόσο διαγωνισμούς που ήδη ξεκίνησαν και αναφέρομαι στις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης, τους Οργανισμούς Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, τη μαρίνα Καλαμαριάς, καθώς και άλλα ακίνητα χαρτοφυλακίου του αμαρτωλού ΤΑΙΠΕΔ, όπως τουριστικά ακίνητα και ιαματικές πηγές στα Καμένα Βούρλα, τις Θερμοπύλες και άλλα.
Όσους φόρους και αν πληρώνουμε, όση δημόσια περιουσία και αν ξεπουλάμε, όση λιτότητα και αν υφιστάμεθα, το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται και ως κοινωνία θα καταστρεφόμαστε. Την ιδιωτική του περιουσία ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Τη δημόσια περιουσία όμως, για την οποία πολέμησαν οι πρόγονοί μας, δεν έχει κανείς το δικαίωμα να την εκποιήσει για ενενήντα εννιά χρόνια, όπως γίνεται τώρα από τις τρεις κυβερνήσεις –ΠΑΣΟΚ ή ΚΙΝΑΛ, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ- οι οποίες υπέγραψαν τα μνημόνια.
Οι αρμοδιότητες και οι αστάθμητοι παράγοντες για τον Κρατικό Προϋπολογισμό είναι πολλοί. Πρώτον, η εξέλιξη της πανδημίας. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σε συνέχεια και με συνέπεια τόσο στις μνημονιακές επιταγές, αλλά και στο ιδεολογικοπολιτικό της πρόγραμμα, απαξίωσε, αποδιοργάνωσε και υποβάθμισε την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Δημόσιας Υγείας και πολιτικοποίησε τη δημόσια υγεία. Μπίζνες με τα εμβόλια, «ναι» σε όλα στην ευρωπαϊκή διαπλοκή παραγωγής εμβολίων και μέσα από αλλοπρόσαλλα επικοινωνιακά μηνύματα δημιούργησε ένα πολύ εξαγριωμένο κίνημα αντιεμβολιασμού. Το κυριότερο αποτέλεσμα είναι ο διχασμός της κοινωνίας, με τις συνεχείς και καταστροφικές συνέπειες τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία, την ευθύνη των οποίων έχει αποκλειστικά η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Το ΜέΡΑ25 από την αρχή της πανδημίας στήριξε το εμβολιαστικό πρόγραμμα, τονίζοντας την ανάγκη άμεσης οργάνωσης μεγάλου δημόσιου δικτύου ελέγχου και εμβολιασμών και παράλληλα πρότεινε η Ευρωπαϊκή Ένωση να αγοράσει εμβόλια και να τα δωρίσει στις φτωχές υποανάπτυκτες χώρες, π.χ. της Αφρικής, για την εξάλειψη της πανδημίας και για γεωπολιτικούς επίσης λόγους απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα.
Δεύτερον, η ακρίβεια, η εκτίναξη των τιμών ενέργειας, η κατάρρευση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η έλλειψη βασικών πρώτων υλών. Η ταχύτητα αποκατάστασης της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας θα παίξει έναν κομβικό ρόλο τόσο διεθνώς όσο και για την Ελλάδα. Σε αυτό τον τομέα, πέρα από το δημογραφικό πρόβλημα, λείπουν πάρα πολλοί έμπειροι εργαζόμενοι. Άλλοι αποχώρησαν με πρόωρη σύνταξη, άλλοι προτίμησαν να γραφτούν στους καταλόγους της ανεργίας, άλλοι στράφηκαν σε άλλα επαγγέλματα και ξεκίνησαν νέες καριέρες. Η απαξίωση αυτή από στελέχη και εργαζόμενους είναι το πρώτιστο πρόβλημα που καταστρέφει την εφοδιαστική αλυσίδα. Η ζημιά είναι δομική και όχι σύντομα αναστρέψιμη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία μας.
Αντίστοιχη έλλειψη εργαζομένων είδαμε και φέτος το καλοκαίρι σε πάρα πολλά επαγγέλματα εδώ στην Ελλάδα, παραδείγματος χάρη στον τουρισμό, αλλά και στην αγορά ανειδίκευτων εργατών για γεωργικές εργασίες, όπως για τον τρύγο ή για το λιομάζεμα πρόσφατα.
Η έλλειψη βασικών πρώτων υλών επηρέασε αρνητικά και την ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Γερμανία και αυτό θα έχει ανάλογα επακόλουθα και σε μικρότερες οικονομίες, όπως η Ελλάδα, η οποία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό, παραδείγματος χάριν από τη γερμανική τουριστική αγορά.
Η πολύ μεγάλη εξάρτηση του ΑΕΠ από τη μονοκαλλιέργεια του μαζικού τουρισμού αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ο ελληνικός τουρισμός θα πληγεί περαιτέρω λόγω συνέχισης της πανδημίας, λόγω των ανατιμήσεων των προϊόντων και υπηρεσιών, επιδρώντας και αυτός αρνητικά στο ΑΕΠ της χώρας που προβλέπει ο Προϋπολογισμός. Η έλλειψη εργατικών χεριών που παρατηρήθηκε φέτος στον τουρισμό, η ακρίβεια και το άνοιγμα δύο ανταγωνιστικών χωρών, θα επηρεάσουν αρνητικά τον τουρισμό άμεσα.
Να τονίσουμε εδώ ότι προγράμματα στήριξης, όπως για το κεφάλαιο κίνησης των επιχειρήσεων, που έχουν εξαγγελθεί, δεν έχουν δοθεί ακόμη και ότι τα πάγια αυτών των επιχειρήσεων είναι ουσιαστικά τα ακίνητά τους, τα οποία τα τελευταία δύο χρόνια απαξιώθηκαν.
Η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί περαιτέρω βασικό αγαθό, αυτό που στην οικονομική θεωρία ονομάζεται «ανελαστικό» ως προς τη ζήτηση, δηλαδή όσο αυξάνεται η τιμή, επειδή το αγαθό αυτό είναι αναγκαίο για τη διαβίωση, δεν μειώνεται αντίστοιχα και η κατανάλωση. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο η ηλεκτρική ενέργεια, όπως όλα τα ανελαστικά αγαθά, αποτελούν διακαή πόθο των ολιγαρχών, καθώς η προνομιακή μονοπωλιακή ή ολιγοπωλιακή εκμετάλλευση των εν λόγω αγαθών σημαίνει εγγυημένα υπερκέρδη.
Ενώ λοιπόν οι θιασώτες της απελευθέρωσης αγοράς ενέργειας μιλούσαν για μείωση των τιμών, που θα έρθει λόγω ανταγωνισμού, η διεθνής εμπειρία μας δείχνει πως οι ιδιώτες εμπλεκόμενοι επιχειρηματίες κάνουν το παν για να χειραγωγήσουν την αγορά αυτού του τόσο πολύτιμου αγαθού. Από την άλλη, όταν το αγαθό παράγεται και προσφέρεται από επιχειρήσεις που λειτουργούν ως Δημόσια Επιχείρηση Κοινής Ωφελείας, στόχος είναι η κοινή ωφέλεια και όχι η κερδοσκοπία.
Η ίδρυση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου ενέργειας, με τον ν.4512/2018, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αποτέλεσε ορόσημο για την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Το αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας κατέστη πλέον ένα χρηματιστηριακό εμπόρευμα, πάνω στην τιμή του οποίου οι ολιγάρχες τζογάρουν με προφανείς επιπτώσεις στη μεγάλη πλειοψηφία του λαού που θα πληρώνει πανάκριβα το ρεύμα.
Στις 23/11/21, στην Ολομέλεια της Βουλής, με θέμα συζήτησης την ακρίβεια, ο κύριος Πρωθυπουργός τόνισε στην ομιλία του ότι στόχος της Κυβέρνησής του είναι η αύξηση της αξίας της μετοχής της ΔΕΗ. Ουσιαστικά έτσι ακυρώνει πλήρως τον δημόσιο χαρακτήρα της σε πλήρη αντίθεση με το δημόσιο χαρακτήρα, όπως τον οργάνωσε ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας.
Η κατανάλωση εξαρτάται άμεσα από το διαθέσιμο εισόδημα. Λόγω του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων των ανελαστικών καταναλωτικών προϊόντων, της άσχημης ψυχολογίας και αβεβαιότητας των πολιτών, θα επηρεαστεί αρνητικά σε αντίθεση με τις προσδοκίες και προβλέψεις της Κυβέρνησης το 2022.
Η ακρίβεια και η υπερφορολόγηση πλήττουν το διαθέσιμο εισόδημα και αλλάζουν την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών. Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα τρόφιμα στην Ευρώπη. Η άμεση και έμμεση υπερφορολόγηση, συνεπεία των μνημονίων, είναι καταστροφική για την οικονομία.
Η υπερφορολόγηση για να επιτευχθούν τα αβάσταχτα πρωτογενή πλεονάσματα, που έχετε υπογράψει οι τρεις μνημονιακές κυβερνήσεις, οδηγεί στη φοροδιαφυγή που μειώνει τα έσοδα του δημοσίου και τις δημοσιονομικές του δυνατότητες, καταστρέφει τις υγιείς επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους από τον αθέμιτο ανταγωνισμό αυτών που φοροδιαφεύγουν. Οδηγούνται επίσης οι καταναλωτές σε μείωση της ζήτησης, σε αναζήτηση εναλλακτικών οικονομικότερων προϊόντων, ακόμη και λιγότερο ποιοτικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους και σε αναβολή ή ματαίωση αγοράς προϊόντων.
Η όποια αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% που προβλέπει ο Προϋπολογισμός του 2022 δεν είναι ούτε σταγόνα στον ωκεανό αυτών των ανατιμήσεων, η δε μείωση στις ασφαλιστικές εισφορές κατά 2%, ουσιαστικά στηρίζει τις πάρα πολύ λίγες και πάρα πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και όχι τις χιλιάδες μικρομεσαίες, αυτές που απασχολούν έως δέκα εργαζόμενους και είναι το 99% των επιχειρήσεων της χώρας.
Η σταδιακή κατάργηση των επιτακτικών μέτρων στήριξης θα επηρεάσει επιπλέον αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα και βέβαια πουθενά δεν μετράται το χρέος από ιδιώτη σε ιδιώτη, το οποίο λόγω των κοινωνικών δομών της χώρας μας, δεν είναι καθόλου μικρό.
Με την απαξίωση των δήμων και περιφερειών από ανθρώπινο δυναμικό και πόρους, ο αριθμός απορρόφησης του πολυπόθητου Ταμείου Ανάκαμψης θα κατανεμηθεί και θα καρπωθεί από τους πολύ λίγους και πολύ μεγάλους «παίκτες»- επενδυτές της αγοράς, ανοίγοντας περισσότερο την ψαλίδα ανισοτήτων η οποία υπονομεύει την κοινωνική συνοχή.
Περαιτέρω αβεβαιότητα είναι η πορεία των επιτοκίων, η αλληλεξάρτηση και ο αλληλοεπηρεασμός των χρηματιστηρίων και των αγορών σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο, όπως επίσης γεωπολιτικές διενέξεις, παραδείγματος χάριν Κίνας και ΗΠΑ.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα που μας έχουν βάλει στη φυλακή, για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους στο διηνεκές, οδηγούν σε αέναη λιτότητα και σε περικοπή του δημόσιου συστήματος υγείας, παιδείας, πρόνοιας. Γι’ αυτό εμείς, στο ΜέΡΑ25, έχουμε «ψύχωση» με τη δυναμική του δημόσιου χρέους και γι’ αυτό ζητάμε από την Κυβέρνηση να φέρει το φάκελο της χρεοκοπίας του 2010 στη Βουλή.
Σας ευχαριστώ.