Η ιστορία της μάχης των Θερμοπυλών έχει γραφτεί με αίμα, ιδρώτα και πίστη. Ήταν το 480 π.Χ., όταν οι 300 Σπαρτιάτες, μαζί με λίγους ακόμη συμμάχους, στάθηκαν απέναντι σε μια περσική αυτοκρατορία που απειλούσε να καταπιεί την Ελλάδα. Μέσα από τα πρόσωπα εκείνων των ημερών, ένα όνομα ξεχωρίζει για την αθόρυβη, σχεδόν τραγική του γενναιότητα: ο Εύρυτος.
Τυφλός από αρρώστια – όχι από δειλία
Ο Εύρυτος και ο Αριστόδημος ήταν δύο Σπαρτιάτες που προσβλήθηκαν από μια βαριά οφθαλμική μόλυνση λίγο πριν την τελική σύγκρουση. Ο Λεωνίδας, σε μια κίνηση ευσπλαχνίας αλλά και στρατηγικής, τους έστειλε να ξεκουραστούν στις γειτονικές Θέρμες (σημερινές Θερμοπύλες). Η μάχη όμως πλησίαζε και η μοίρα δεν θα τους άφηνε απλούς θεατές.
Ο διχασμός: Φυγή ή επιστροφή στη φωτιά
Όταν ήρθε η ώρα της τελικής περικύκλωσης από τον Ξέρξη, οι δυο άνδρες κλήθηκαν να αποφασίσουν. Ο Αριστόδημος υπάκουσε στο ένστικτο της επιβίωσης και παρέμεινε πίσω. Ο Εύρυτος, τυφλός και με τα μάτια δεμένα, ζήτησε να τον οδηγήσει πίσω στο πεδίο της μάχης. Οι μαρτυρίες λένε πως ιπποκόμος του τον οδήγησε, φορώντας την πανοπλία του και κρατώντας δόρυ και ξίφος, μέχρι τη φωτιά της μάχης – εκεί όπου οι Πέρσες έπνιγαν τους Σπαρτιάτες με αριθμούς και φλόγες.
Ένας θάνατος με τα μάτια της ψυχής
Ο Εύρυτος πολέμησε στα τυφλά – κυριολεκτικά. Κάθε κίνηση, κάθε χτύπημα, κάθε κραυγή ήταν καθοδηγημένη από πίστη, μνήμη και φλόγα τιμής. Πέθανε πολεμώντας, σαν αληθινός Λακεδαιμόνιος. Δεν είδε τον εχθρό, μα δεν χρειάστηκε: τον ένιωσε, τον άγγιξε, και τον αντιμετώπισε χωρίς φόβο.
Η Ιστορία δικαίωσε μόνο τον έναν
Ο Αριστόδημος, που επέζησε, κατηγορήθηκε για δειλία και στιγματίστηκε από τους Σπαρτιάτες. Χρειάστηκε να πεθάνει ηρωικά έναν χρόνο αργότερα στη μάχη των Πλαταιών για να ξεπλύνει την αμφιλεγόμενη του στάση. Ο Εύρυτος όμως δεν χρειάστηκε αποκατάσταση: το όνομά του μπήκε πλάι σε εκείνα των αθανάτων.
Τι μας διδάσκει ο Εύρυτος;
Ο Εύρυτος είναι η ενσάρκωση του "μολών λαβέ", χωρίς ιαχές, χωρίς θέατρο. Είναι ο μαχητής που γνωρίζει ότι δεν θα δει ποτέ ξανά το φως, αλλά επιλέγει να βαδίσει προς το σκοτάδι με περήφανη συνείδηση. Σε μια εποχή που ο ηρωισμός συχνά παρουσιάζεται σαν θέαμα, ο Εύρυτος μάς υπενθυμίζει ότι ο αληθινός ηρωισμός είναι πράξη σιωπηλή, βαθιά, και ολοκληρωτική.