Οι Μαλιείς ήταν ένα αρχαίο ελληνικό φύλο που εγκαταστάθηκε στην εύφορη ανατολική κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού, γύρω από τον Μαλιακό Κόλπο, σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, σταυροδρόμι Βορρά και Νότου. Ήταν γεωγραφικά και πολιτισμικά περιβαλλόμενοι από ισχυρούς γείτονες: δυτικά με τους Αινιάνες, νότια με τους Οιταίους και βόρεια με τους Θεσσαλούς.
Η κύρια πόλη των Μαλιέων ήταν η Τραχίνα, ενώ σημαντική θέση κατείχε και η Ανθήλη, γνωστή για τον μεγάλο ναό της θεάς Δήμητρας και για τη συμμετοχή της στη Δελφική Αμφικτυονία, γεγονός που αποδεικνύει την πρώιμη πολιτισμική και θρησκευτική επιρροή των Μαλιέων στον αρχαιοελληνικό κόσμο.
Το 426 π.Χ., αντιμετωπίζοντας απειλές από τους Οιταίους, οι Μαλιείς κάλεσαν σε βοήθεια τη Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες ανταποκρίθηκαν άμεσα και ίδρυσαν στην περιοχή τους τη νέα πόλη Ηράκλεια Τραχινία, ενισχύοντας τη στρατιωτική και πολιτική τους παρουσία στη Στερεά Ελλάδα. Έτσι, οι Μαλιείς βρέθηκαν για αρκετές δεκαετίες υπό την κυριαρχία της Σπάρτης.
Η εξάρτησή τους όμως δεν ήταν αιώνια. Κατά τη διάρκεια του Κορινθιακού Πολέμου (395–387 π.Χ.), οι Μαλιείς στράφηκαν ενάντια στους Σπαρτιάτες και συμμάχησαν με την Κόρινθο, πληρώνοντας βαρύ τίμημα: η περιοχή της Τραχίνας χάθηκε προς όφελος των Οιταίων και οι Μαλιείς μετακίνησαν την πρωτεύουσά τους στη Λαμία.
Κατά τους επόμενους αιώνες, οι Μαλιείς ενσωματώθηκαν σε μεγαλύτερους πολιτικούς σχηματισμούς, αρχικά στην Κορινθιακή Συμπολιτεία μαζί με Αινιάνες και Οιταίους, και στη συνέχεια στην ισχυρότερη Αιτωλική Συμπολιτεία. Η ταυτότητά τους σταδιακά αφομοιώθηκε. Το 189 π.Χ. αποτέλεσαν τμήμα της Αχαΐας Φθιώτιδας, εντός της Θεσσαλίας, και από εκείνο το σημείο και μετά θεωρούνταν Θεσσαλοί.
Η ιστορία των Μαλιέων, γεμάτη από συμμαχίες, συγκρούσεις και μετακινήσεις, αντανακλά την πολύπλοκη πολιτική γεωγραφία της αρχαίας Στερεάς Ελλάδας, όπου κάθε φύλο και κάθε πόλη-κράτος έπρεπε διαρκώς να επαναδιαπραγματεύεται την αυτονομία και την επιβίωσή του. Οι Μαλιείς, αν και λιγότερο γνωστοί από άλλους αρχαίους Έλληνες, κατέχουν ξεχωριστή θέση στον ιστορικό χάρτη της Φθιώτιδας και αξίζουν τη μνήμη και την τιμή που τους αναλογεί.