ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΛΙΒΟΥΣ

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ | Το Ροδολίβος -γενικότερα η περιοχή- δεν είναι άμοιρο από ιστορικά και πολεμικά γεγονότα. Θα σταχειολογήσουμε εδώ, μόνο μερικά από τα σπουδαιότερα.

1. Όμηροι στη Βουλγαρία

Όπως είναι γνωστό, κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου (1914-18), η περιοχή μας έγινε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων. Με διαχωριστική γραμμή το Στρυμώνα οι αντίπαλοι ήταν παρατεταγμένοι, από τη Δυτική πλευρά του Στρυμώνα οι δυνάμεις του συμφώνου της «ΑΝΤΑΝΤ» δηλαδή οι Άγγλοι, Γάλλοι, Ιταλοί, Σέρβοι, Έλληνες και από την άλλη πλευρά, την ανατολική, οι δυνάμεις του «ΑΞΟΝΟΣ» δηλαδή οι Γερμανοί, Αυστριακοί, Τούρκοι, Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι, για ένα διάστημα.
Οι Βούλγαροι για εξασφάλισή τους δήθεν, πήραν ομήρους στις 23-6-1917 στη Βουλγαρία -μάλλον στη νότια Γιουγκοσλαβία, περιοχή Σκοπιών, που την κατείχαν τότε- πάνω από 400 κατοίκους, μεταξύ των οποίων ήταν ο πατέρας μου και οι θείοι μου Πέτρος και Μιλτιάδης, που ο τελευταίος πέθανε εκεί σε ηλικία 22 χρόνων, στο ΓΚΟΣΤΙΒΑΡ της Γιουγκοσλαβίας. Από όλη τη Μακεδονία -την Ανατολική- λέγεται ότι πήραν περί τους 40.000 ομήρους. Στο σημείο αυτό να μου επιτρέψετε ν’ ανοίξω μια παρένθεση. Ανάμεσα στους ομήρους, ήταν ο αείμνηστος παππούς μου Παπακωνσταντίνος, επίσης ο Παπαλάμπρος, ο Παπαχρήσος και ίσως και δυο άλλοι παπάδες του χωριού μας, μαζί με 220 ιερείς και 3 δεσποτάδες, από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Όσοι από τους κληρικούς αυτούς μπορούσαν να αυτοσυντηρηθούν οικονομικά περνούσαν σχετικά καλλίτερα, αλλά και αυτοί και όλοι οι άλλοι εξαναγκάζονταν να εργάζονται σε καταναγκαστικά έργα, σε βαρειές δουλειές, χωρίς καμμιά αμοιβή βέβαια, αλλά μόνο για ένα λιτό φαΐ, που μόλις τους κρατούσε στα πόδια. Το γεγονός αυτό, πολλοί θρησκευόμενοι Βούλγαροι το σχολίαζαν με πικρία, λέγοντας συχνά τη φράση: «Θα μας χάσει ο Θεός», βλέποντας δηλαδή την κατάντια των κληρικών και όλων των άλλων, εξ αιτίας της συμπεριφοράς των συμπατριωτών τους. Οι συνθήκες διαβιώσεως, όλων γενικά των ομήρων, ήταν τραγικές- ο πατέρας μου διηγούνταν ότι οι ψείρες μετριούνταν σε εκατοντάδες στα γένια τους, στις βελέντζες τους, στα στρωσίδια τους, ενώ τα χέρια τους ήταν κόκκινα από την καθημερινή εξόντωση των ψειρών. Το καθημερινό τους συσίτιο ήταν επί 11 μήνες 10 σπυριά φασόλια την ημέρα το άτομο, χωρίς ίχνος αλάτι ή λάδι και λίγο ψωμί -ένα καρβέλι του κιλού στα 10 άτομα. Όσοι πέθαιναν, κάθε μέρα, πετιούνταν σε ομαδικούς τάφους και σκεπάζονταν, κατά περίπτωση με χώμα ή χιόνι, στη διάρκεια του χειμώνα.
Λεπτομέρειες -από αυθεντικές μαρτυρίες του πατέρα μου-αυτού του δράματος των συγχωριανών μας έχω καταγράψει στις 120 σελίδες ενός βιβλίου μου. Ελπίζω μια μέρα να τις κάνω γνωστές στη δική μας και στη νεώτερη γενιά, γιατί πρέπει να τις γνωρίζουν όλοι. «Ας είναι αυτή η αναφορά μου στο τραγικό αυτό περιστατικό, ένα μνημόσυνο στους 150 περίπου συγχωριανούς μας, που άφησαν εκεί την τελευταία πνοή τους κάτω από απάνθρωπες συνθήκες». Ας τους θυμόμαστε πάντα, γιατί είναι Εθνικοί Μάρτυρες.

2. Βομβαρδισμός του χωριού από τη Θάλασσα

Σύμφωνα με τη διάταξη των αντιπάλων στρατευμάτων το 1914-18 που αναφέραμε, ο Αγγλικός στόλος ήταν επόμενο να βρίσκεται κάπου στον κόλπο του Ορφανού ή Στρυμωνικού, όπως λέγεται. Εκείνη την ημέρα οι Άγγλοι είχαν την πληροφορία, ότι κάποιος τούρκος στρατηγός ο Εμβέρ Πασάς επρόκειτο να επιθεωρήσει στο χωριό μας και στην περιοχή, τα στρατεύματά τους. Οι Άγγλοι λοιπόν αφού έστειλαν πάνω από το χωριό ένα αεροπλάνο παρατηρήσεως, για να τους προσδιορίσει το στόχο άρχισαν με το στόλο τους από τη θάλασσα, τρομακτικό βομβαρδισμό, στις 2 η ώρα το απόγευμα της 30 Γενάρη 1917. 22 οβίδες τεραστίου μεγέθους και βάρους -όπως διαπιστώθηκε από τα θραύσματα, που δύο απ’ αυτά έβλεπα πριν 50 και πλέον χρόνια στην ταράτσα του σπιτιού της γιαγιάς μου Κλουντζόδινας, που το ένα θραύσμα είχε βάρος πάνω από 30 κιλά και πάχος περίπου 10 πόντους και το άλλο μικρότερο- σκόρπισαν τον όλεθρο στο χωριό, με αποτέλεσμα 25 νεκρούς και πολλές υλικές ζημίες. Ανάμεσα στα θύματα ήταν ο Μπογδάνης, ο θείος του Γιώργου Μπογδάνη και ανάμεσα στα σπίτια καταστράφηκαν και του Γ. Συνόδου, όπου στο ανώϊ έπαιζαν τάβλι ο πατέρας μου και ο Συνάδος και όταν γύρισαν, μετά το βομβαρδισμό, το σπίτι ήταν καταστραμμένο και το τάβλι βρέθηκε πάνω στα κεραμίδια του αντικρινού σπιτιού, το δε ωραίο άλογο κάποιου πασά, που ήταν στην αυλή τ ου σπιτιού, έγινε κομμάτια. Ο πατέρας μου διηγούνταν ότι οι οβίδες ρίχνονταν κατά χρονικά διαστήματα τριών λεπτών, και ότι γίνονταν αντιληπτές από το βόμβο, πολύ πριν πέσουν στο χωριό. Την επαύριο κάποιος αγγελιοφόρος από το Μύρκινο το γνωστό Δοξόμπος, ονόματι Μπάμπολας, πληροφορήθηκε την καταστροφή και βρήκε τον τρόπο να φθάσει ως τους εγγλέζους να τους πληροφορήσει για το τραγικό λάθος τους, γιατί οι πληροφορίες για τον τούρκο στρατηγό ήταν λανθασμένες. (Από τότε έμεινε και λέγεται το γνωστό: «του Μπάμπολα ο στόλος». Ποιος ξέρει γιατί. Ίσως γιατί πέρασε το Στρυμώνα με βάρκα ή γιατί έφθασε ως τον εγγλέζικο στόλο, για να τους πει για την γκάφα τους).

3. Μια αερομαχία

Πιο κάτω από του Βασ. Γεωργιτζίκη -σ’ ένα χωράφι μετέπειτα του ψάλτη Κόκκινη- είχαν οργανώσει αεροδρόμιο (1914-18) με «περιεχόμενο» ένα αεροπλάνο γερμανικό. Μια μέρα εμφανίσθηκε ένα εγγλέζικο, απογειώθηκε πάραυτα το γερμανικό και άρχισε μια θεαματική αερομαχία στις πλαγιές πάνω από τη Βουλτσίστα -πολλοί απ’ το χωριό έτρεξαν να δουν το θέαμα-, με αποτέλεσμα να καταρριφθεί το γερμανικό αεροπλάνο.

4. Ο ρόλος των Εθνικών ποιητών

Μετά τον πόλεμο, ίσως κατά το 1918-19, οι εθνικοί λεγόμενοι ποιητές, περιόδευαν στα χωριά, για να τονώσουν το ηθικό των κατοίκων. Στο Ροδολίβος έφθασε ο ποιητής Ματσούκας που εκτός των άλλων, στα μνήματα της Αγίας Παρασκευής τραγούδησε το τραγούδι που τραγουδιόταν μετά σαν Εθνικό: «εβγήτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι, να δείτε την πατρίδα σας απελευθερωμένη». (Αναφερόταν στους ομήρους που έμειναν εκεί και στους άλλους που χάθηκαν.

5. Τα γεγονότα της 29-9-1941

Μια μαύρη και σκοτεινή περίοδος, για τη Μακεδονία και το χωριό μας. Οι βούλγαροι, στρατός και κομιτατζήδες, σκηνοθέτησαν μια επανάσταση και έβαλαν σφαγή στη Δράμα, στο Δο-ξάτο, στην Προσωτσάνη, επιχείρησαν στην Αγγίστα, στην Κορμίστα, στην Πρώτη και αλλού. Μια δυο μέρες αργότερα, εμφανίσθηκε στο Ροδολίβος ένα τάγμα στρατού και έστησαν τα κανόνια στον αλωνισμό, δηλαδή εκεί που είναι σήμερα το στάδιο. Τότε μερικοί συμπατριώτες μας, σαν εκπρόσωποι του χωριού -και με όλων των κατοίκων τη συμπαράσταση- οι Κιορπές Κωνσταντίνος, Συμεωνίδης Θωμάς, Μαλαμίδης Λεωνίδας, Τσουγγάρης Κώστας, Σίμογλου Αθανάσιος, με διερμηνέα το Γραμματικό Αχιλλέα, επιτέλεσαν ένα τεράστιο έργο, για να σώσουν το Ροδολίβος και τους κατοίκους του. Έθεσαν τους εαυτούς τους προμαχώνα και έχοντας υπ’ όψη το παλιό γνωμικό που λέει: «όπου δεν ισχύει η λεοντή, χρησιμοποιείται η αλωπεκή», δηλαδή όπου δεν περνά η δύναμη χρησιμοποιείται η πονηριά, ύστερα από υπεράνθρωπες προσπάθειες, πειστικά επιχειρήματα και επιδαψιλεύσεις φιλοξενίας, συμπαραστατούμενοι άμεσα από τους Παπανικολάου Αχιλλέα, Στάγκου Άγγελον, Παπαπέτρου Βασίλειον, Κοντζόν, Νικόλαον, Χατζηπαπίδην Γεώργιον, Νοταρίδην Ιγνάτιον και άλλους πολλούς, αλλά και με τη συμπαράσταση όλων των κατοίκων, κατόρθωσαν να πείσουν τους βουλγάρους, ότι ο κόσμος στο χωριό είναι φιλήσυχος και ότι δεν έχει σχέση με τους εξεγερθέντες επαναστάτες και τους συνεργάτες τους. Να πούμε ακόμη εδώ ότι και ο βούλγαρος Δήμαρχος και ο Γραμματέας (Ποπώφ και Μπίρνικ) -τα ονόματά τους τα μνημονεύω για την ιστορία, αλλά και γιατί συμπαραστάθηκαν στα μέλη της επιτροπής- διαβεβαίωσαν τον επικεφαλής ομοεθνή τους αξιωματικό, ότι οι κάτοικοι είναι φιλήσυχοι και φέρνονται φιλικά σ’ αυτούς. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι εκείνες τις ημέρες οι βούλγαροι υπάλληλοι της Δημαρχίας, όπως ονόμαζαν τότε την Κοινότητα, εκγατέλειψαν άγνωστο γιατί, αλλά ίσως σκόπιμα τη Δημαρχία, αφήνοντας τη σημαία στο μπαλκόνι, για να βρουν αφορμή να βάλουν σφαγή, αλλά οι συγχωριανοί μας δεν έπεσαν στην παγίδα. Το δεύτερο περιστατικό έρχεται σε αντίθεση με το προηγούμενο, αλλά το αναφέρω γιατί και το ένα και το άλλο συνέβησαν. Έτσι λοιπόν, χάρη στον πατριωτισμό των μελών της Επιτροπής και πολλών άλλων ασφαλώς συγχωριανών μας, ανθρώπων κάθε ιδεολογίας, όλων υπέροχων πατριωτών -όπως είναι στο σύνολό τους όλοι οι Ροδολιβινοί- που βοήθησαν στις δύσκολες εκείνες ώρες, σώθηκε το Ροδολίβος και δε θρηνήσαμε θύματα, όπως δυστυχώς συνέβη σε άλλες πόλεις και χωριά της Ανατολικής Μακεδονίας και ιδίως στην πόλη και την περιοχή Δράμας.


from ανεμουριον https://ift.tt/2p4J0iu
via IFTTT

Δημοσίευση σχολίου

To kaliterilamia.gr σέβεται το δικαίωμα όλων των χρηστών να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα, να μην δημοσιεύει συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια. Έτσι όποια σχόλια, περιέχουν ακατάλληλα προς το κοινό χαρακτηριστικά θα αποσύρονται από τον ιστότοπο.

Νεότερη Παλαιότερη