Edward Steichen : Φωτογραφίζοντας την Ακρόπολη, 1921

Αθήνα 1921. Εξωτερικοί κίονες του Παρθενώνα και στο βάθος ο λόφος του Λυκαβηττού. © Φωτογράφος: Edward Steichen

O Edward Steichen (Έντουαρντ Στάιχεν) θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς φωτογράφους του 20ού αιώνα. Μέχρι τις αρχές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ακολουθούσε το ρεύμα του πικτοριαλισμού (ιμπρεσιονιστική φωτογραφία). Μετά τη λήξη του πολέμου, έχοντας γνωρίσει τη φρίκη του την περίοδο 1916-1918 στο μέτωπο της Γαλλίας, αποφάσισε να αναθεωρήσει τις ιδέες του και τον τρόπο που θα δούλευε στο εξής. Αποφάσισε τότε να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι, που θα του έδινε το χρόνο για να σκεφτεί. Έτσι, το 1921 ακολούθησε τη διάσημη Αμερικανίδα χορεύτρια Isadora Dunkan (Ισιδώρα Ντάνκαν) σε ένα ταξίδι της στην Ελλάδα. Η Dunkan ήθελε με πάθος να αναβιώσει τον αρχαίο ελληνικό χορό, τον οποίο χόρευε φορώντας αραχνοΰφαντα πέπλα.

Η ιδέα του ήταν να φωτογραφίσει την Dunkan καθώς και ορισμένες από τις επτά θετές κόρες της στον Παρθενώνα. Τα πρώτα μοντέλα φωτογραφήθηκαν στον Παρθενώνα το 1848 από τον αιδ. George Bridges. Ήταν το ολόσωμο πορτρέτο ενός κυρίου (πιθανόν του Φωκίωνα Ρωκ) μπροστά από τις Καρυάτιδες. Το άλλο ήταν μια δαγγεροτυπία του Φίλιππου Μαργαρίτη από το ναό της Απτέρου Νίκης στην οποία πόζαραν δύο πρόσωπα, ένας φουστανελοφόρος στο πρώτο πλάνο και ένας άλλος, με φράγκικα ρούχα, που στεκόταν δίπλα στους κίονες του ναού. Είναι προφανές ότι ο Μαργαρίτης χρησιμοποίησε τους δύο ανθρώπους σε διαφορετικές αποστάσεις για να δώσει την αίσθηση της προοπτικής και να αναδείξει το μέγεθος του ναού. Αριστοτεχνικό ήταν επίσης το ολόσωμο πορτρέτο που τράβηξε μέσα στον Παρθενώνα ο William James Stillman (Γουίλιαμ Τζέιμς Στίλμαν) το 1862.

Ο Steichen και η παρέα του έμειναν στο ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρετανίας». Ένα πρόβλημα με τη μηχανή του τον ανάγκασε να δανειστεί για την πρώτη του λήψη μια μηχανή Kodak που ανήκε στον μετρ του εστιατορίου του ξενοδοχείου. Μέσα στον Παρθενώνα η Dunkan στάθηκε ανάμεσα σε δύο μεγάλους κίονες, φορώντας έναν δίχρωμο μακρύ χιτώνα, σηκώνοντας τα χέρια της ψηλά. «Η ιδέα» έγραψε ο Steichen, «ήταν να συλληψθεί η πιο όμορφη χειρονομία, το αργό σήκωμα των χεριών της, μέχρις ότου να δώσουν την εντύπωση ότι αγκαλιάζουν όλον τον ουρανό». Η φωτογραφία, όχι ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα, συχνά συγχέεται με τις αντίστοιχες που τράβηξε η Nelly's το 1927 και το 1929.

Μια σχεδόν άγνωστη φωτογραφία του εικονίζει την Dunkan με δύο από τις θετές κόρες της κάτω από τις Καρυάτιδες, κάνοντας με τα χέρια τους μια «πρόταση» για το ποια θέση μπορεί να είχαν τα χέρια των αγαλμάτων. Περισσότερο γνωστή είναι όμως η φωτογραφία της μικρής Τερέζας Dunkan στον Ιερό βράχο. Κάποια στιγμή τη φωτογράφισε στην Ακρόπολη ντυμένη με λευκό αρχαιοπρεπή μανδύα. Η διάχυση και η κίνηση είναι έντονα στη φωτογραφία αυτή, που ο Steichen την ονόμασε «Άνεμο Φωτιάς». Ο ίδιος γράφει για τη φωτογραφία του: «Ο αγέρας έσφιγγε τα πέπλα πάνω στο κορμί της και οι άκρες τους χτυπούσαν και κυμάτιζαν. Θα 'λεγε κανείς ότι τριζοβολούσαν. Έδιναν την εντύπωση της φωτιάς - "Άνεμος Φωτιάς"».