 |
| ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΟΡΘΙΟΙ ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΕΔΩ ΕΓΙΝΕ Η ΠΡΩΤΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟ 1931 ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΣΕ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ ΦΙΛΙΑ |
Επώνυμο: Πεντζίκης
Όνομα: Νικόλαος
Μέρα, μήνας, έτος και τόπος γεννήσεως: Ημέρα Παρασκευή, 17-30 Οκτωβρίου 1908, εν Θεσσαλονίκη.
Οικογένεια (πατέρας, μητέρα, επάγγελμα και προσωπικότητα του πατέρα χαρακτηριστικά της μητέρας, αδέλφια): Πατέρας Γαβριήλ φαρμακοποιός, ιδρυτής του πρώτου επιστημονικού φαρμακείου στη Θεσσαλονίκη, στα 1887. Είχε φθάσει να έχει 11 καταστήματα. Φαρμακέμπορος που συναγωνιζόταν τους συναδέλφους του της Κωνσταντινούπολης. Έστελνε φάρμακα μέχρι Βελιγράδι και Δυρράχειο. Πέθανε 59 ετών. Η μητέρα κόρη Ελληνίδος και Γερμανού μουσικού, που τον δεύτερο χρόνο του γάμου διαζεύχθηκαν για λόγους θρησκευτικού δόγματος. Η γιαγιά μεγάλωσε τα παιδιά της κόρης της αφήνοντας τα μνήμη αξέχαστη. Η μητέρα ανέπτυξε μεγάλη κοινωνική δράση. Τρεις αδελφές πριν από τον μονάκριβο γιο που αντιπροσώπευα.
Παιδική ηλικία. Πού την περάσατε;
Πήγα σχολείο μονάχα στην έκτη του δημοτικού, διδασκόμενος κατ' οίκον. Το σπίτι του πατέρα μου με πολλούς κήπους μεγάλους, τεχνητά λιμανάκια, δεξαμενές, βρύσες και άλλα εξαρτήματα, εξοχικό, παραθαλάσσιο. Ο πατέρας αγαπούσε πολύ τη θάλασσα και μου κληροδότησε αυτή την αγάπη. Μικρό παιδί έπαιξα πολύ. Είχα αποκλειστικά δική μου βαρκούλα.
Σπουδές:
Με σκοπό να διαδεχτώ τον πατέρα μου σπούδασα φαρμακευτική, στη Γαλλία (Παρίσι, Στρασβούργο) και επί εν έτος οπτικά. Μικρός ήθελα να γίνω εξερευνητής ταξιδιώτης. Δεκατεσσάρων ετών έγραψα μια Παγκόσμια Γεωγραφία για τα σχολεία.
Επιδράσεις:
Οι Νεοέλληνες κλασικοί. Ο Χάμσουν, ο Ιψεν, ο Κίρκεγκορ, ο Γιένς Πέτερ Γιάκομπσεν. Μετά οι Ρώσοι και κυρίως ο Δοστογιέφσκι και ο Γκόγκολ. Από τους Γάλλους ο Σατομπριάν, ο Ραμπελέ και ο Φλομπέρ. Ο αγγλόφωνος Τζέιμς Τζόις. Ακολούθως οι Βυζαντινοί ιστορικοί και χρονογράφοι. Οι Πατέρες της Εκκλησίας και περισσότερο απ' όλα ο Συναξαριστής.
Από πότε αρχίσατε να γράφετε;
Μετά τα δεκατέσσερα. Ποίηση σε στίχους που δεν ήταν ποτέ σωστοί. Κρυστάλλης. Δημοτικό Τραγούδι. Το πρώτο πεζογράφημα μου στα 1934.
Ποιοι συγγραφείς και κριτικοί σας επηρέασαν περισσότερο;
Οι Βυζαντινοί με βοήθησαν να καταλάβω χριστοκεντρικά τις σύγχρονες υπαρξιακές τάσεις. Το ανορθολογιστικό πνεύμα. Με τη βοήθεια του Ομήρου και των αγιολογικών κειμένων, εδραιώθηκε μέσα μου ο πέραν του ατόμου μύθος, που αποτελεί την αγαπητική γέφυρα ανάμεσα σε παρελθόν και μέλλον και στέκει σαν σταυρική μοναδική διέξοδο στο εγώ.
Ποιες σχολές και τάσεις ακολουθήσατε;
Έγραψαν ότι συνέχισα τον Τζοϋσικό εσωτερικό μονόλογο. Βέβαια, οι εξελίξεις του ρεύματος του συμβολισμού με επηρέασαν προκαλώντας και το βαθύτερο αίτιο της κοινωνικής μου αποτυχίας και του εξωστρακισμού. Η οδός της αποκατάστασης μου είναι καθαρά θρησκευτική και ορθόδοξη. Υπερεκτιμώ τους Αγιορείτες μοναχούς και τους βάνω κορόνα στο αμαρτωλό μου κεφάλι. Οι νηπτικοί πατέρες της «Φιλοκαλίας» μου ανανέωσαν το αίμα μου.
Ταξίδια:
Σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και 38 φορές στο Άγιον Όρος Παντού όπου στον τόπο μας σώζονται βυζαντινά μνημεία. Επίσης στην Αυστρία, Σερβία, Γερμανία, Ελβετία, Ιταλία και Γαλλία.
Ζωή στο εξωτερικό. Πού, πότε και τι σας απασχόλησε εκεί;
Τον έρωτα μου ως φοιτητής στο Στρασβούργο, περιέγραψα στο πρώτο μου βιβλίο, που τιτλοφορείται «Αντρέας Δημακούδης, (ένας νέος μονάχος)». Είναι το μόνο βιβλίο που εξέδωσα με το ψευδώνυμο: «Σταυράκιος Κοσμάς». Χαρακτηρίζεται με τον θάνατο του ατόμου με τα συναισθήματα του συμβολιστικού κλίματος. Μετά από αυτό το βιβλίο ο άξων του τρόπου του γραψίματος μου αλλάζει. Κινούμαι σε μια περιοχή εκτός παντός ορίου προσωπικής θελήσεως.
Πώς χαρακτηρίζετε εσείς την τέχνη σας;
Ως εξομολόγηση, συμφωνώντας με τον Ηγούμενο της Σταυρονικήτα πάτερ Βασίλειο, που έγραψε σχετική κριτική για το βιβλίο μου «Ομιλήματα» στο περιοδικό «Ευθύνη» το 1972. Το μυστήριο της εξομολογήσεως επιτρέπει στο άτομο που έχασε την κοινωνική του προσωπικότητα, να αισθάνεται ως πρόσωπο σε σχέση με το Θεό και την Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος.
Πώς διάκεισθε προς τη μοντέρνα λογοτεχνία;
Σαν άνθρωπος του καιρού μου σηκώνω όλα τα σύγχρονα πάθη και καθημερινά δοκιμάζουμαι από πειρασμούς και αγωνίζουμαι, όπως οι πιο μοντέρνοι και σύγχρονοι, οι έχοντες χάσει την ακεραιότητα και συνέπεια τους. Με μόνη διαφορά ότι μέσα σ' αυτόν τον εκμηδενισμό, παρ' όλο που εμμένω στον βόρβορο των έργων μου, με ζωντανεύει και με κάνει αισιόδοξο η ελπίδα που χαρίζει η πίστη.
Τι τεχνοτροπία ακολουθείτε;
Ζωγραφίζοντας είτε γράφοντας ακολουθώ μια μέθοδο μνημοτεχνική ανάλογη προς το κομποσκοίνι των προσευχών των καλογήρων. Βασίζεται στη βυζαντινή ψηφαρίθμηση (υπολογισμός των γραμμάτων ενός κειμένου αρχινώντας από το α=1 και καταλήγοντας στο ω=24). Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την εξερεύνηση περιοχών της μνήμης που σχετίζονται με τις έννοιες του πλήθους, του χώρου και χρόνου, φτάνοντας στη ρυθμική αντίληψη του όντος, που επαληθεύει τους μύθους.
Ποια γραμμή ή φιλοσοφική κατεύθυνση διακρίνει το έργο σας;
Η υπαγωγή όλων των ιδεών και σκέψεων στον κλειστό, άγονο και έρημο χώρο του ΜΗΔΕΝ (θανάτου), που έτσι διά της αφομοιώσεως και πέψεως του βιολογικού φορτίου που του προσκομίζω, καθίσταται αξία θετική, που συνάπτοντας γάμους με όλες τις αριθμητικές αξίες, φτάνει στη χαρούμενη γέννηση των εκατομμυρίων και δισεκατομμυρίων και αστρονομικών ετών φωτός, ως νέου παιδιού και προ αιώνων Θεού.
Έχει το έργο σας μια ή περισσότερες πλευρές;
Η μια του πλευρά είναι η σειρά των αισθητικών εκφραστικών επιτευγμάτων. Η άλλη η νοητική των οσίων πατέρων της Ορθοδοξίας, που ενέτασσαν τους εαυτούς των στη φιλοσοφία, λογαριάζοντας την ως αδιάλειπτο στοχασμό και μελέτη θανάτου. Τι αφάνταστη ομορφιά προσλαμβάνει τότε η θέα του παραμικρότερου ζωυφίου, στο φωτεινό ζόφο του ψυχικού χάους.
Είναι απόλυτα μέσα στην παράδοση;
Πιστεύω ότι η δουλειά μου, συνεχίζοντας το δρόμο του Παπαδιαμάντη, βοηθά στην ενεργοποίηση των ερειπίων του Σολωμού, πέρα από τα όρια παντός μοντέρνου ιδεαλισμού ή ματεριαλισμού, διά του φωτισμού της εκκλησιαστικής μας παράδοσης, όπου ως καύσιμο προσφέρεται προς τούτο η αμαρτωλή μου ανηθικότητα.
Σας επηρέασε ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός;
Οι αρχαίοι μύθοι είναι στοιχείο που ζωντανεύει τον οίκο του Θεού, και επομένως χρήσιμοι και αναγκαίοι όσο το λάδι των καντηλιών και τα χρώματα της διακόσμησης του και τα φυσικά άνθη με τα οποία στολίζουν τις άγιες εικόνες. Είναι τεκμήρια της ανθρωπινής γνωστικής ανάλωσης διά του σπερματικού λόγου, που δεν έπαψε από γεννήσεως του Κόσμου, να ενεργεί, ώστε ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς να φτάνει να λέγει για τον Όμηρο που αγαπώ πολύ ο ίδιος, ότι είχε υποψίαν τινά της Αγίας Τριάδος.
Η γαλλική επανάσταση;
Μετά τον αιώνα του Διαφωτισμού και το πλήρες ξεχώρισμα μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου, το ιστορικό αυτό γεγονός περιορίζοντας τη μυθική έκταση του ανθρωπίνου όντος στο συναίσθημα το ερωτικό και άμεσο, ασφαλώς με επηρέασε πάρα πολύ ρίχνοντας με σε μιαν άβυσσο ερωτικών περιπετειών;
Η παληότερη ή η νέα φιλοσοφία;
Η φιλοσοφία η μοντέρνα π.χ. του Χάιντεγκερ, που προσπαθεί εν ονόματι του γλωσσικού οργάνου, ως σώματος ενιαίου, να επανασυνδέσει με κάθε θυσία της λογικής το αντικείμενο με το υποκείμενο. Καμιά άλλη φιλοσοφική τάση από την Αναγέννηση και μετά, αλλά προβολή και πίστη της διδασκαλίας του Αγίου Πατρός Γρηγορίου του Παλαμά, που εξέθρεψε τη Χριστιανοσύνη κατά την περίοδο τη θανατερή τής σκλαβιάς. Η σκέψη μου δεν είναι αφηρημένη αλλά νομιναλιστική.
Τι νομίζετε ότι δίνει το έργο σας;
Αγάπη. Δηλαδή μία ισχυρή αντανάκλαση του παντοκρατορικού φωτός, διά μέσου της δυστυχίας του ατομικού μου κατεξευτελισμού, που έτσι μεταβάλλεται, εν τω μέτρω των δυνάμεων μου, σε μόρφωμα ανεκλάλητου χαράς.
Τι θέλετε να εκφράσετε γράφοντας;
Την χαρά της εν Χριστώ τω Θεώ Ζωής, που ονόμασε θυγατέρα του την πόρνη, και κάθε άνθρωπο που νοιώθει την φρίκη και την ερημιά του εκπεσμού του, και δεν μπορεί να βασίζεται στις ίδιες δυνάμεις για μετάνοια και διαρκώς ζητεί χατήρια από τον ουρανό και προπραγμάτωση του κάθε κεφιού του.
 |
| Ο ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΜΕΝΟΣ - ΟΠΩΣ Ο ΑΦΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ «ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΡΣΗΣ - ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΣΕ ΦΙΔΟΧΟΡΤΟ/ΔΡΑΚΟΝΤΙΑ (DRACUNCULUS VULGARIS). |
Πιστεύετε ότι η λογοτεχνία έχει διδακτική αποστολή;
Βεβαιότατα. Διδάσκει τη μέθη που μας οδηγεί στο Θεό και αποκαθιστά την ενότητα μας με το σύμπαν. Είναι μια μέθοδος διδασκαλίας εν ονόματι του ωραίου.
Πώς βλέπετε την εποχή μας;
Σαν σημείο κάμψεως, στροφής στους ανήφορους του Όρους Θαβώρ, της Αγίας Φωτεινής και κατάλαμπρης Μεταμορφώσεως, που η λάμψη της ή διαχρονική ανατρέπει τα σώματα όλων των άμεσων αξιών, όπως ακριβώς βλέπουμε ν' αναποδογυρίζονται τα σώματα των πιο εκλεκτών μαθητών του Κυρίου, ατενίζοντας την αστραπή της Θεότητας του.
Τι γνώμη έχετε για τη σημερινή λογοτεχνία;
Όταν δεν βιάζεται να ενταχθεί σε φόρμουλες ιδεαλιστικής ή ματεριαλιστικής δυστυχίας, προσφέρει πολλά όσον αφορά την φορμαλιστική έρευνα και γνώση των μέσων που συντείνουν στην έκφραση της και διατύπωση.
 |
| Ο ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ ΑΠΟΝΕΜΕΙ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΧΕΡΝΤΕΡ ΜΑΙΟΣ 1989 |
Ποιους Έλληνες συγγραφείς αγαπήσατε περισσότερο;
Παπαδιαμάντη, Σολωμό, τον χρονογράφο Όσιο Θεοφάνη (που θάπρεπε ν' αντικαταστήσει τον Θουκυδίδη στα σχολεία), τον πολυγραφώτατο Όσιο Αγιορείτη Πατέρα Νικόδημο, κυρίως για το μέγα έργο της παρ' αυτού νέας μορφής που έλαβε ο παλαιός Συναξαριστής, που έχει γίνει δεύτερο σώμα μου. Τον Όμηρο ως αφετηρία προσανατολισμού στον ωκεανό των παθών μου. Τον Όσιο Μάξιμο τον Ομολογητή, γιατί ο στοχασμός του, ο ουσιωδέστερος μεταξύ ανθρωπίνων, με χειραγωγεί στην αποκατάσταση της ενότητας των σκέψεων και στοχασμών μου ως ναυαγού.
Ποιους αγαπάτε τώρα;
Τιμώ την Καρέλλη για τη συνέπεια της. Τον Καβάφη για την βύθεια ειλικρίνεια του. Του ερωτικούς Αλεξανδρινούς μυθιστοριογράφους, ιδωμένους υπό το πρίσμα του Αγίου Πατριάρχου Φωτίου, στη «Μυριόβιβλό» του. Τον Όμηρο πάντα. Τον Ραμπελέ. Τον Πίνδαρο και τον Ευριπίδη για τις «Βάκχες» του.
Ποιο από τα είδη του γραπτού λόγου σας αντιπροσωπεύει περισσότερο;
Η πεζογραφία εκ παραλλήλου με τη ζωγραφική, μια και εφαρμόζω και στις δύο την αυτή μνημοτεχνική μέθοδο.
Ποιο έργο σας αγαπάτε πιο πολύ;
Το τελευταίο μου, που κυκλοφόρησε πέρυσι στις 4 του Μάη και λέγεται «Αρχείον· βιβλίον έρωτος ήτοι της Αγάπης που χαρίζει ως φως οικουμενικό ο Κύριος». Ελπίζω, βασιζόμενος στον όγκο της ανέκδοτης μέχρι σήμερα εισέτι δουλειάς μου, να βγουν στο μεϊντάνι κι άλλα βιβλία μεταγενεστέρως, που να τ' αγαπήσω σαν διαδοχικά στερνοπαίδια περισσότερο το καθένα.
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το καλύτερο;
Το εκάστοτε αποπερατούμενο.
Σημείωση: Το ερωτηματολόγιο απεστάλη από την καθ. Isadora Rosenthal-Kamarinea, καθηγήτρια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο τον Μπόχονμ, το Δεκέμβριο τον 1974. Οι απαντήσεις τον Ν.Γ. ΠεντζΙκη χρονολογούνται από τα Χριστούγεννα τον ιδίου έτους.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΤΖΙΚΗΣ
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1997
from ανεμουριον https://ift.tt/2QbrYty
via IFTTT