του Δημήτρη Παυλόπουλου
 |
Από την έκθεση εξπρεσιονιστικών έργων των ζωγράφων Γιώργου Γουναρόπουλου (1889-1997) και Κούλας Ρώμπαπα (1892-1969) στο Ζάππειο το 1924, που προκάλεσε πολλά αντιφατικά σχόλια. Διακρίνονται από αριστερά ο Φώτος Πολίτης (1890-1934), τεχνοκρίτης της εφ. «Πολιτεία», Κούλα Ρώμπαπα, Παύλος Νιρβάνας (1866-1937), τεχνοκρίτης της εφ. «Εστία», και Γιώργος Γουναρόπουλος (Φωτ.: εφ. «Δημοκρατία», 13 Δεκεμβρίου 1924, Αρχείο Γιάννη Μπαστιά). |
Το 1922 ο ζωγράφος Π. Βυζάντιος ορίζεται επίσημος σκιτσογράφος στη Δίκη των Εξ. Ο ζωγράφος και χαράκτης εκδίδει το λεύκωμα χαρακτικών του Le mont Athos. Ο γλύπτης Θ. Θωμόπουλος, επικεφαλής ειδικού συνεργείου, ταξιδεύει στην Τήνο, προκειμένου να μεταφέρει στην Αθήνα πήλινα προπλάσματα του γλύπτη Γ. Χαλεπά. Ο αρχαιολόγος Κ. Κουρουνιώτης αποχωρεί από το ΣΚΤ (τη θέση του παίρνει ο διευθυντής της ΕΠ Ζ. Παπαντωνίου).
Το 1923 ο γλύπτης Μ. Τόμπρος δημοσιεύει στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» προκλητικά άρθρα του, που τον οδηγούν σε παραίτηση του από τη θέση του στην ΑΣΑ. Ο λογοτέχνης, τεχνοκρίτης και διευθυντής της ΕΠ Ζ. Παπαντωνίου τιμάται με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Το 1924 οι ζωγράφοι Σπύρος Κόκκινος και πραγματοποιούν στο Ζάππειο την έκθεση που έμεινε στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης ως «Έκθεση των Τεσσάρων». Ο ζωγράφος και χαράκτης Λ. Κογεβίνας εκδίδει δεύτερο λεύκωμα χαλκογραφιών του (Greece. Paysages Antiques). Οι ζωγράφοι και Κούλα Ρώμπαπα, που ζουν στο Παρίσι, κάνουν κοινή έκθεση έργων τους στο Ζάππειο, η οποία προκάλεσε αντίδραση από ακαδημαϊκούς ζωγράφους.
Το 1925 ιδρύεται η γκαλερί Στρατηγοπούλου από τον φιλότεχνο Αντώνη Στρατηγόπουλο, η πρώτη ιδιωτική αίθουσα τέχνης στην Ελλάδα. Πραγματοποιείται έκθεση έργων του γλύπτη Γ. Χαλεπά στην Ακαδημία Αθηνών και σχετική διάλεξη του γλύπτη Θ. Θωμόπουλου. Εκδίδεται το λεύκωμα «Ν. Γύζης 1842-1900» του δημοσιογράφου, λογοτέχνη και διευθυντή του περιοδικού «Πινακοθήκη» Δ.Ι. Καλογερόπουλου και του δικηγόρου Ξενοφώντα Σώχου. Ο γλύπτης Λουκάς Δούκας εκλέγεται καθηγητής της πλαστικής στην ΑΣΑ.
Το 1926 η Ε.Π., με πρωτοβουλία και ενέργειες του διευθυντή της Ζ. Παπαντωνίου, αγοράζει από δημοπρασία στο Μόναχο τμήμα της «Συναυλίας των Αγγέλων» του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Ο ιδιότυπος λόγιος και ηθοποιός Νίκος Βέλμος (Νικόλαος Βογιατζάκης) αρχίζει την έκδοση του καυστικού περιοδικού του «Φραγκέλιο». Αρχίζει να εκδίδεται από τον Παύλο Δρανδάκη και λίγο μετά την εμποροβιομηχανική εταιρεία Παυσανία Γ. Μακρή η «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια», που περιλαμβάνει και λήμματα για τη νεοελληνική τέχνη, γραμμένα από τους Ν.Δ. Καλογερόπουλο, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο και Δημήτριο Ε. Ευαγγελίδη. Ο γλύπτης Αντώνιος Σώχος εκλέγεται καθηγητής της πλαστικής στην ΑΣΑ (μετά το θάνατο του γλύπτη Λ. Δούκα).
Το 1927 ιδρύονται το «Ασυλον Τέχνης» από τον Ν. Βέλμο και ο «Σύνδεσμος Σκιτσογράφων», ο οποίος κάνει την πρώτη έκθεση του. Επιστρέφει στην Ελλάδα η ζωγράφος Εράσμια Μπερτσά και εκθέτει κυβιστικά έργα της, που αντιμετωπίζονται με χλευαστικά και υβριστικά σχόλια. Ο ζωγράφος και χαράκτης Λ. Κογεβίνας εκδίδει το τρίτο λεύκωμα χαλκογραφιών του (La Greece Byzantine). Αρχίζει να εκδίδεται από τον Εκδοτικό Οίκο «Ελευθερουδάκης» το «Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν», που περιλαμβάνει και λήμματα για τη νεοελληνική τέχνη, γραμμένα από τους Δ. Ι. Καλογερόπουλο και Στέφανο Ξενόπουλο και με σκίτσα του ζωγράφου Π. Βυζάντιου, που σχεδιάζει και το εξώφυλλο του λεξικού. Η Ακαδημία Αθηνών απονέμει το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών στον γλύπτη Γ. Χαλεπά, τον οποίο επισκέπτεται στην Τήνο ο Ν. Βέλμος. Στα «Φύλλα Τέχνης του Φραγκέλιου» ο Ν. Βέλμος κυκλοφορεί τεύχος-αφιέρωμα στο ζωγράφο και χαράκτη Άγγελο Θεοδωρόπουλο. Ο ζωγράφος Ε. Θωμόπουλος τιμάται με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Το 1928 ο ζωγράφος Π. Βυζάντιος και ο γλύπτης Φ. Ροκ, μαζί με άλλους ανθρώπους του πνεύματος και των τεχνών, δημιουργούν τη Λέσχη Καλλιτεχνών «Ατελιέ», η οποία στεγάστηκε αρχικά στο ισόγειο του σπιτιού της λαογράφου Α. Χατζημιχάλη και μετεξελίχθηκε το 1933 στην κρατική Λέσχη Καλλιτεχνών «Ατελιέ». Ο ζωγράφος και χαράκτης Δ. Γαλάνης έρχεται στην Ελλάδα και εκθέτει έργα του στο Ιλίου Μέλαθρον, ενώ ο Ν. Βέλμος του αφιερώνει τεύχος στα «Φύλλα Τέχνης του Φραγκέλιου». Στο «Ασυλον Τέχνης» οργανώνεται έκθεση γλυπτών και σχεδίων του Γ. Χαλεπά, η οποία έχει ως αποτέλεσμα πολλά άρθρα στον αθηναϊκό ημερήσιο Τύπο. Παράλληλα κυκλοφορεί τεύχος των «Φύλλων Τέχνης του Φραγκέλιου» - αφιέρωμα στον Χαλεπά. Ο ζωγράφος Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και ο γλύπτης Μ. Τόμπρος εκθέτουν έργα τους πρωτοποριακά, που είχαν φιλοτεχνήσει στο Παρίσι.
Το 1929 ιδρύεται το «Σωματείον των Ελλήνων Γλυπτών». Οργανώνεται έκθεση του «Συνδέσμου Σκιτσογράφων». Διακόπτεται η έκδοση του περιοδικού «Φραγκέλιο». Ο ζωγράφος Κ. Παρθένης διορίζεται καθηγητής της ζωγραφικής στο ΣΚΤ.
Το 1930 αρχίζει να λειτουργεί το Μουσείο Μπενάκη και ιδρύεται από την Αδελφότητα Τηνίων Αθηνών και από το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου. Το ΣΚΤ με νόμο αναβαθμίζεται, μετονομάζεται Ανωτάτη Σχολή των Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και διορίζεται διευθυντής ο γλύπτης Κ. Δημητριάδης. Η διδασκαλία της χαρακτικής, που είχε σταματήσει από το 1907, μπαίνει πάλι στο πρόγραμμα της σχολής. Επιστρέφει στην Ελλάδα ο χαράκτης Γιάννης Κεφαλληνός για να διεκδικήσει τη θέση της χαρακτικής στην ΑΣΚΤ. Ο γλύπτης Γ. Χαλεπάς έρχεται και εγκαθίσταται στην Αθήνα. Με πρωτοβουλία των ζωγράφων Δ. Στεφανόπουλου και Α. Θεοδωρόπουλου και του γλύπτη Μ. Τόμπρου, ανασυγκροτείται η «Ομάς Τέχνη» και κάνει την πρώτη έκθεση της στην γκαλερί Στρατηγοπούλου. Ο γλύπτης Θ. Θωμόπουλος εκλέγεται ακαδημαϊκός. Ο βυζαντινολόγος και τεχνοκρίτης Δ.Ε. Ευαγγελίδης εκλέγεται έκτακτος καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Απώλειες : Πεθαίνουν το 1923 ο ζωγράφος και χαράκτης Μ.Σ. Ζαβιτζιάνος, ο αρχιτέκτων και ζωγράφος Ερνέστος Τσίλερ, το 1924 ο ζωγράφος Περικλής Τσιριγώτης, το 1925 ο ζωγράφος Γεώργιος Σαμαρτζής και ο γλύπτης Λ. Δούκας, το 1927 οι ζωγράφοι Ν. Λύτρας, Σπυρίδων Πιζάνης και Σ. Σαββίδης, ο τεχνοκρίτης, εκδότης του περιοδικού Ο «Καλλιτέχνης» και ζωγράφος Γ. Βώκος και ο ιστοριοδίφης και μελετητής της επτανησιακής τέχνης Σπυρίδων Αε-Βιάζης, το 1928 οι ζωγράφοι Κ. Μαλέας και Γ. Ροϊλός, το 1929 οι ζωγράφοι Νικόλαος Φερεκείδης και Νικόλαος Π. Χειμώνας, το 1930 οι ζωγράφοι Κλεονίκη Ασπριώτου και Γεώργιος Βαλταδώρος, ο ζωγράφος και σκηνογράφος Πάνος Αραβαντινός και ο εκδότης τον περιοδικού «Φραγκέλιο» Ν. Βέλμος.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ 1920-1930
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1999
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1999
from ανεμουριον https://ift.tt/35qkFDF
via IFTTT