Η εκστρατεία προς την Άγκυρα

του Νικηφόρου Σταματάκη
Στις 29 Μαΐου τού 1921 φθάνει στη Σμύρνη ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, ακολουθούμενος από τον πρωθυπουργό, το διάδοχο, πρίγκιπες, υπουργούς και στρατηγούς. Είναι οι νέοι πρωταγωνιστές της Μικρασιατικής εκστρατείας. Ο Βενιζέλος έχει χάσει τις εκλογές τού Νοεμβρίου του 1920, οι Μεγάλες Δυνάμεις έχουν μεταστραφεί, δεν προσβλέπουν πλέον στην δια των όπλων επιβολή της Συνθήκης των Σεβρών. Αναζητούν συμβιβαστική λύση, που όμως απορρίπτουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι: η τουρκική πλευρά επειδή θέλει περισσότερα, η ελληνική διότι η νέα ηγεσία της πιστεύει ότι μπορεί να συντρίψει στρατιωτικά τον Κεμάλ. Ο πρωθυπουργός Δ. Γούναρης απορρίπτει συμβιβασμό που προτείνουν οι Άγγλοι, αγνοώντας θετική εισήγηση του Βενιζέλου.
Στις 3 Ιουνίου το Πολεμικό Συμβούλιο, υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου, καταστρώνει το σχέδιο των επιχειρήσεων: Ολομέτωπη επίθεση, με στόχους (α) την κατάληψη του τμήματος της σιδηροδρομικής γραμμής Κωνσταντινούπολη-Βαγδάτη, μεταξύ Eskişehir και Afyonkarahisar  και (β) την περικύκλωση και συντριβή του κύριου όγκου τουρκικού στρατού. 

Η μεγάλη θερινή επίθεση της Στρατιάς της Μικράς Ασίας ξεκινά στις 29 Ιουνίου του 1921.
Η μάχη της Κιουτάχειας
2/6/1921: Το Γ' Σώμα Στρατού απωθεί τις τουρκικές προφυλακές της πόλης Kütahya. Την ίδια μέρα, το Β' Σώμα Στρατού δίνει σκληρές μάχες στο Aktsal Dag και στα υψώματα Τσαούς Τσιφλίκ, ενώ το Α' Σώμα Στρατού μάχεται στην περιοχή Ερικλή και στα υψώματα Νασούχ Τσαλ.
3/7/1921: Το Γ' Σώμα Στρατού προελαύνει, απωθώντας τις κεμαλικές δυνάμεις και, το βράδυ, στρατοπεδεύει σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από την Κιουτάχεια. Το Β' Σώμα Στρατού ολοκληρώνει την κατάληψη της γραμμής Ακτσάλ Δαγ - Τσαούς Τσιφλίκ, ενώ το Α' Σώμα Στρατού θέτει υπό τον έλεγχο του τη γραμμή Ακ Ιν - Τσουρτάν - Σαντούκ - Ακ Ολούκ.
Η μάχη της Κιουταχείας έχει κριθεί. Οι τουρκικές δυνάμεις συμπτύσσονται εσπευσμένα το βράδυ της ίδιας μέρας.
4/7: Η 9η μεραρχία καταλαμβάνει την Κιουτάχεια.
Η μάχη του Εσκί Σεχίρ
6-7/7: Ισχυρές τουρκικές αντεπιθέσεις ανατολικά του Εσκί Σεχίρ, εναντίον των Α' και 
Β' Σωμάτων Στρατού.
8/7: Το πρωί εκδηλώνεται γενική τουρκική αντεπίθεση. Το Α' Σώμα Στρατού, νότια του Εσκί Σεχίρ, αποκρούει το πρώτο επιθετικό κύμα. Οι απώλειες των Τούρκων είναι βαρύτατες. Βορειότερα, η 7η μεραρχία αποκρούει τουρκική επίθεση στις παρυφές του Εσκί Σεχίρ και αρχίζει την καταδίωξη του εχθρού, προκαλώντας του μεγάλες απώλειες. Ταυτόχρονα, η 10η μεραρχία αποκρούει επίθεση άλλων τουρκικών τμημάτων. Το βράδυ της ίδιας μέρας, όλες οι τουρκικές επιθέσεις έχουν αποκρουσθεί και οι Τούρκοι υποχωρούν άτακτα.
13/7: Σύσκεψη στο επιτελείο της Στρατιάς υπό τον αρχιστράτηγο Παπούλα καταλήγει σε συμβιβαστική πρόταση προς το Πολεμικό Συμβούλιο προέλαση μέχρι τον Σαγγάριο, με την προσδοκία ότι ο Κεμάλ θα δώσει την τελική, αποφασιστική μάχη δυτικά του ποταμού.
Εάν, ωστόσο, οι Τούρκοι οχυρωθούν ανατολικά του ποταμού, η κατάσταση θα επανεκτιμηθεί.
15/7: Συγκαλείται το Πολεμικό Συμβούλιο στην Κιουτάχεια υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου, με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού Δ. Γούναρη, του υπουργού Στρατιωτικών Ν. Θεοτόκη και των στρατιωτικών Δούσμανη, Στρατηγού, Παπούλα και Πάλλη. Το Συμβούλιο υιοθετεί, την πρόταση του Επιτελείου και ορίζει, την 1η Αυγούστου του 1921 ως ημερομηνία έναρξης της προέλασης.
Η μάχη του Σαγγάριου
1/8: Αρχίζει η προέλαση της Στρατιάς. Το Α' Σώμα Στρατού προχωρεί βορειότερα, κατά μήκος του ποταμού Πουρσάκ, ενώ το Γ' Σώμα κινείται στο κέντρο της διάταξης και το Β' Σώμα, μαζί με την Ταξιαρχία Ιππικού, νοτιότερα. 3/8: Ολοκληρώνεται η πρώτη φάση του σχεδίου προέλασης. Ύστερα από τρεις ημέρες ανάπαυσης, η προέλαση συνεχίζεται με την ίδια διάταξη των σωμάτων στρατού.
10/8: Το Α' και το Γ Σώμα Στρατού φθάνουν στη νότια όχθη του ποταμού Γκεούκ, όπου υπάρχει ισχυρά οχυρωμένη τουρκική θέση. Αρχίζει αμέσως η ελληνική επίθεση. Το Α' Σώμα Στρατού προχωρεί με 2 μεραρχίες, την 1η δεξιά και τη 2η αριστερά. Η 2η μεραρχία καταλαμβάνει με αιφνιδιασμό τα υψώματα γύρω από το χωριό Γιαριντάμ, νοτίως του Γκεούκ Κατραντζή. Η 1η μεραρχία καταλαμβάνει με έφοδο το νοτιοδυτικό τμήμα τοιυ ορεινού όγκου Μανγκάλ Δαγ.
11/8: Η 1η και 2η μεραρχία επιτίθενται στην ισχυρή τουρκική τοποθεσία Ταμπούρ Ογλού, μέσα από την κοιλάδα Κατραντζή Ντερέ. Η 2η μεραρχία συναντά ισχυρή αντίσταση στο Τουρμπέ Τεμπέ και καθηλώνεται. Την ίδια μέρα, το Γ Σώμα Στρατού, στο αριστερό της ελληνικής παράταξης, επιτίθεται στις τουρκικές θέσεις στη βόρεια όχθη του ποταμού Γκεούκ. Τη ίδια νύχτα, η 7η μεραρχία αρχίζει να κατασκευάζει πρόχειρη γέφυρα για να διαβεί τον Σαγγάριο.
12/8: Η 1η και η 2η μεραρχία καταλαμβάνουν τις ισχυρές οχυρές θέσεις Τουρμπέ Τεπέ, Κανλί Γκιόλ και Ιντζιρλί. Έπειτα από λίγες ώρες, όμως, εκδηλώνεται ισχυρή τουρκική αντεπίθεση. Οι τουρκικές δυνάμεις ανακαταλαμβάνουν τις θέσεις Τουρμπέ Τεπέ και Ιντζιρλί, με βαρειές  απώλειες και από τις δύο πλευρές. Η 7η μεραρχία δημιουργεί προγεφύρωμα στην ανατολική όχθη του Σαγγάριου, το οποίο όχι μόνον κατορθώνει να κρατήσει, αλλά και διευρύνει. Μέχρι το βράδυ, ύστερα από σκληρές μάχες, το Γ' Σώμα Στρατού καταλαμβάνει το νότιο τμήμα του Κιζίλ Τεπέ.
13/8: Το Β' Σώμα Στρατού -το δεξιό της ελληνικής παράταξης- έπειτα από δύο μέρες αδικαιολόγητης απραξίας, διατάσσεται να προσβάλει τις απέναντι του εχθρικές θέσεις. Οι άνδρες του Β' Σώματος Στρατού πολεμούν γενναία και καταλαμβάνουν τον ορεινό όγκο Καλέ Γκρότο.
14/8: Το Α' Σώμα Στρατού αντεπιτίθεται και αναγκάζει τους Τούρκους να εγκαταλείψουν την πρώτη γραμμή άμυνας τους στη θέση Ταμπούρ Ογλού. Το πρωί της ίδιας μέρας, το Γ' Σώμα Στρατού καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του Κιζίλ Τεπέ.
15/8: Σύνταγμα του Β' Σώματος Στρατού επιτίθεται εναντίον της οχυρής θέσης Ουλού Δαγ, αλλά αποκρούεται.
16/8: Η επίθεση του Γ Σώματος Στρατού, που είχε ενταθεί κατά τις δύο προηγούμενες μέρες, κάμπτει τελικά τη σθεναρή αντίσταση των Τούρκων. Καταλαμβάνεται η θέοη Ταμπούρ Ογλού που δεσπόζει στη συμβολή του Γκεούκ με τον Σαγγάριο. Μια μεραρχία ίου Β' Σώματος Στρατού επιτίθεται και καταλαμβάνει την ισχυρή οχυρή θέση Ούλου Δαν, αναγκάζοντας τους Τούρκους να υποχωρήσουν και να συμπτυχθούν ανατολικότερα.
17/8:Το Γ' Σώμα Στρατού καταλαμβάνει τη δυτική κορυφή του Τσαλ Δαγ. 19/8: Το Α' Σώμα Στρατού καταλαμβάνει ολόκληρη την πρώτη αμυντική γραμμή των Τούρκων στο Αρντίζ Δαγ.
20/8: Παύει η επιθετική δραστηριότητα του Α' Σώματος Στρατού.
23/8: Το Γ' Σώμα Στρατού, ύστερα από συνεχείς επιθέσεις, σταθεροποιεί τις θέσεις του και διευρύνει το προγεφύρωμα του στην ανατολική όχθη του Σαγγάριου.
29/8: Σφοδρή τουρκική αντεπίθεση εναντίον του τομέα ευθύνης του Γ' Σώματος Στρατού. Κινητοποιούνται εσπευσμένα τα Α' και Β" Σώματα Στρατού και η επίθεση αποκρούεται.
31/8: Οι ελληνικές δυνάμεις άρχισαν να διαβαίνουν συντεταγμένα τον Σαγγάριο και να εγκαθίστανται στη δυτική όχθη του ποταμού.
1/9: Εκδηλώνεται τουρκική επιδρομή εναντίον θέσης στην οποία ήταν εγκατεστημένα ελληνικά χειρουργεία. Οι Τούρκοι συλλαμβάνουν αιχμαλώτους.
3/9: Τουρκική δύναμη 3.000 ανδρών, περνά τον Σαγγάριο στα βόρεια του Γόρδιου για να επιτεθεί στην 5η μεραρχία. Αποκόπτεται με εύστοχες βολές πυροβόλων και εξοντώνεται.
4-10/9: Η καταπόνηση, οι δυσκολίες ανεφοδιασμού και η μεγάλη ανάπτυξη του μετώπου οδηγούν σε απόφαση σύμπτυξης των δυνάμεων. Έως τις 10/9 η Ελληνική Στρατιά ολοκληρώνει τη σύμπτυξη της στην αμυντική γραμμή Εσκί Σεχίρ-Αφιόν Καραχισάρ.
Η μάχη του Αφιόν Καραχισάρ
17-25/9: Οι Τούρκος με 9 μεραρχίες πεζικού και 3 ιππικού, επιτίθενται εναντίον των ελληνικών θέσεων στο Αφιόν Καραχισάρ. Οι Έλληνες μετακινούν στην απειλούμενη περιοχή όλες τις μεραρχίες του Α' Σώματος Στρατού. Σκληρές μάχες με συμμετοχή και του Β' Σώματος Στρατού. Η τουρκική επίθεση αποκρούεται σε όλο της το πλάτος και οι Τούρκοι  επιστρέφουν τις βάσεις τους, ανατολικά του Σαγγαρίου.
Άδοξο τέλος
Έτσι τελείωσε η άκαρπη εκστρατεία προς την Άγκυρα, που ξεκίνησε με την απόφαση του πολεμικού Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου, υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου, με στόχο την επιβολή διά των όπλων της Συνθήκης των Σεβρών. Ο ελληνικός στρατός έδωσε σκληρές μάχες, κατέλαβε ισχυρά οχυρωμένες θέσεις του εχθρού, απέκρουσε σφοδρές αντεπιθέσεις του, αλλά κατέβαλε μεγάλο φόρο αίματος για μια εκστρατεία που, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους, δεν μπορούσε να έχει επιτυχή έκβαση. Η ελληνική Στρατιά, βαρύτατα καταπονημένη και με σημαντικές απώλειες, επέστρεψε στις βάσεις εξορμήσεώς της. Αλλά ο χρόνος δούλευε πλέον υπέρ του Κεμάλ, που μπορούσε τώρα να ανασυντάξει και να ενισχύσει τις δυνάμεις του και να αντεπιτεθεί όταν θα έκρινε ότι η υπεροχή του ήταν συντριπτική. Ακολούθησαν μήνες πολεμικής απραξίας και διπλωματικής ατολμίας εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Η γενική επίθεση των κεμαλικών δυνάμεων ξεκίνησε στις 13/8, στο Αφιόν Καραχισάρ. Δύο εβδομάδες αργότερα η Σμύρνη παραδινόταν στις φλόγες.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ 1920-1930
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1999


from ανεμουριον https://ift.tt/39RhAzu
via IFTTT

Δημοσίευση σχολίου

To kaliterilamia.gr σέβεται το δικαίωμα όλων των χρηστών να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα, να μην δημοσιεύει συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια. Έτσι όποια σχόλια, περιέχουν ακατάλληλα προς το κοινό χαρακτηριστικά θα αποσύρονται από τον ιστότοπο.

Νεότερη Παλαιότερη