Ποιήτρια και θεατρική συγγραφέας, απ' τις αξιολογότερες της νεότερης λογοτεχνίας μας. Γεννήθηκε στην Αθήνα και τέλειωσε τις εγκύκλιες σπουδές της στο Αρσάκειο. Ύστερα πήρε πτυχίο νομικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέχρι το 1955 εργάσθηκε σαν δημόσιος υπάλληλος. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και για μεγάλο διάστημα μέλος του συμβουλίου της. Στα Γράμματα εμφανίσθηκε το 1920 από το περιοδικό «Νουμάς» με ποιήματα της που δυο χρόνια αργότερα τα συγκέντρωσε στο πρώτο της βιβλίο. Την ίδια χρονιά εξέδωσε ένα άλλο βιβλίο με τίτλο «Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης» (1922), πού είναι μια μελέτη για το έργο του ποιητή Κωστή Παλαμά. Στα 1932 θα κάνει μια δεύτερη ποιητική εμφάνιση με τη συλλογή «Φωτεινές ώρες», και στα 1936 θα εκδώσει τα «Σαράντα Τραγούδια». Το 1940 κυκλοφορεί μια μελέτη της με τίτλο «Ο ποιητής Κ. Καρθαίος» και την ίδια χρονιά η ποιητική συλλογή της «Κορυδαλλοί», που παίρνει και κρατικό βραβείο. Μέχρι τότε η Ιακωβίδη γράφει παραδοσιακή ποίηση, με πλήθος λυρικά κι ερωτικά στοιχεία, με πολλή ευαισθησία και πρωτοτυπία στα μέτρα. Παράλληλα γράφει Θέατρο και στα 1937 το έργο της «Εύκολα θύματα» βραβεύεται από τον Καλοκαιρίνειο διαγωνισμό και ανεβάζεται στη σκηνή μ' επιτυχία από το θίασο Νέων Καλλιτεχνών στο θέατρο Μουσούρη. Στα 1938, άλλο θεατρικό της έργο, τα «Κορίτσια», βραβεύεται από την Ακαδημία Αθηνών, και στα 1943 το έργο της «Αγγελίνα» παίζεται από το θίασο Μιράντας. Ένα άλλο της θεατρικό έργο με τίτλο «Υπάρχουν δρόμοι για όλους», θα βραβευθεί με κρατικό βραβείο από το Υπουργείο Παιδείας στα 1963.
Η Ιακωβίδη πήρε κι άλλες δυο φορές το βραβείο του Καλοκαιρίνειου για ανάλογα θεατρικά της έργα στη δεκαετία 1965 - 1975. Μετά τον Πόλεμο, η ποίηση της Ιακωβίδη θ' αλλάξει ύφος και στόχους, θα καταστεί ελεύθερη από το μέτρο και την ομοιοκαταληξία και θα ωριμάσει σημαντικά, έτσι που να ξεπεράσει τα όρια τής γυναικείας ευαισθησίας, φτάνοντας στην περιοχή τής κοινωνικής ποίησης, όπου βέβαια κυριαρχεί και πάλι το ερωτικό στοιχείο, μα με μια σύγχρονη, «χειραφετημένη», θα λέγαμε, μορφή. Ακόμη, στα μεταπολεμικά της ποιήματα έχει αποτινάξει, ως ένα βαθμό, την επίδραση του Παλαμά που τη βάραινε, όσο κι αν λέει η ίδια ότι τής στάθηκε οδηγός ο ποιητής αυτός «με του τραγουδιού τον ήλιο».
Έτσι, στα 1957 θα κυκλοφορήσει τη συλλογή της «Αναδρομή», πού θα τιμηθεί με κρατικό βραβείο και πού θα καταδείξει τις αλλαγές που σημειώσαμε πιο πάνω. Τελικά, στα 1968 θα εκδώσει την «Άνυδρη Γη», μια ελεγεία στη χαμένη κόρη τής ποιήτριας, πού καθώς λέει η Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη, είναι τόσο λιτή πού «μας φέρνει κάτι σαν μυστικό δέος». Η Λιλή Ιακωβίδη, με το σύνολο του έργου της, ποιητικό, δοκιμιακό, θεατρικό, σίγουρα κατέχει μια κορυφαία θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία.
Μεθώ
Μεθώ
με τις ανέφελες αυγές και με τα δειλινά
τα χρυσονεφωμένα
με των παιδιών μου τη γλυκειά φωνή που με ξυπνά
με δυο ματάκια στ' όνειρο που βλέπω γαλανά
με δυο λογάκια στοργικά στον ξύπνο μου ακουστά,
με ό,τι προσμένω κι έρχεται, με ό,τι άδικα ποθώ
μεθώ!
(Φωτεινές ώρες, 1932)
[απόσπασμα απ' τη συλλογή «Άνυδρη Γη»]
«...Τώρα ο πόνος δε γυρεύει τον αφανισμό μου
Γδύνεται τον εαυτό μου
λευτερώνεται από το αίμα μου
Μπαίνει
στη ζωή πού δεν έζησες
Στη ζωή πού 'σουν φτιαγμένη νά ζήσης.
Στη ζωή πού βιάστηκες νά ξοφλήσης
Ακουμπά
στην πεινασμένη ματιά των παιδιών
Στη «θελιά»
γύρω απ' το λαιμό των απελπισμένων
Στα πεσμένα φύλλα των δέντρων, -
ώρα φθινοπωρινή
κυκλωμένη από το θάνατο.
Απλώνεται στην ερημωμένη ψυχή της Γης
Στον κόσμο
πού ανασαίνει φαρμάκι
Στον κόσμο πού αγκομαχά
Γίνεται ένα
με το σπασμό
της ανθρώπινης κραυγής
με την ατέρμονη εγρήγορση
Και, ακραγγίζοντας
την αίσθηση του «Χρόνου»
αχνοβλέπει
το πρόσωπο της «Αλήθειας»
Σφαλώ τα βλέφαρα
για να δω τη φωτεινή Απουσία
Για να ζήσω-
μέσα στη γυμνή στιγμή-
πέρα από τη λύπη
πέρα από τη χαρά
«αυτό» που μου ανήκει.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΦΟΙ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΙ
ΑΘΗΝΑ
1979
Η Λιλή Ιακωβίδη το γένος Πατρικίου γεννήθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στο Αρσάκειο και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη και στη Βουλή των Ελλήνων. Παντρεύτηκε το Μικέ Ιακωβίδη, γιο του ζωγράφου Γεωργίου Ιακωβίδη (τη ζωή και το έργο του μελέτησε η Ιακωβίδη στο τελευταίο βιβλίο της, με τίτλο Γεώργιος Ιακωβίδης, από τη ζωή και από την τέχνη του), από τον οποίο χώρισε, κράτησε όμως το συζυγικό της επώνυμο. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1918 με δημοσιεύσεις ποιημάτων της στο Νουμά, περιοδικό στο οποίο αργότερα έγινε συντάκτις και από το 1927 ως το 1929 συνεργάστηκε ως ανταποκρίτρια με την ελληνόφωνη εφημερίδα της Νέας Υόρκης Εθνικός Κήρυξ. Το 1932 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή της, που είχε τίτλο Φωτεινές ώρες. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης (1941 για τη συλλογή της Κορυδαλλοί και 1957 για την Αναδρομή) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1973 για τα Κοσμοείδωλα). Ασχολήθηκε επίσης με φιλολογικές μελέτες, κυρίως για το έργο του Κωστή Παλαμά (με τον οποίο συνδεόταν με στενή φιλία), αλλά και το θέατρο. Για το θέατρο έγραψε οχτώ έργα. Πέθανε στην Κηφισιά. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Λιλής Ιακωβίδη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Ιακωβίδη Λιλή», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Ιακωβίδη Λιλή», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας7. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Μερακλής Μ.Γ., «Λιλή Ιακωβίδη», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία – Γραμματολογία, σ.536. Αθήνα, Σοκόλης, 1977 και Μόσχος Ε.Ν., «Λιλή Ιακωβίδη», Νέα Εστία118, ετ.ΝΘ΄, 1/12/1985, σ.1587-1588.
Φωτεινές ώρες. Αθήνα, 1932. / Σαράντα τραγούδια. Αθήνα, Κύκλος, 1934. / Κορυδαλλοί· Με εικόνες του Γιώργου Βακαλό. Αθήνα, Αετός, 1940. / Αναδρομή · Ποιήματα της Λιλής Ιακωβίδη. Αθήνα, 1957. / Άνυδρη γη. Αθήνα, 1968. / Κοσμοείδωλα. Αθήνα, 1973. / Ανθρώπινα τοπία· Ποιήματα με σχέδια της ζωγράφου Ελένης Παγκάλου. Αθήνα, Διογένης, 1981 (στη σειρά Ελληνική Ποίηση). / Το παιδί· Αυτοανθολόγηση· Με ένα γράμμα του Γιάννη Ψυχάρη. Αθήνα, Διογένης, 1977 (στη σειρά Ελληνική Ποίηση).
Οι χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1929. / Ο ποιητής Καρθαίος. Αθήνα, Πυρσός, 1939 (και νεώτερη έκδοση με τίτλο Ο ποιητής Καρθαίος · Από τη ζωή και το έργο του. Αθήνα, Εκδόσεις των Επτά, χ.χ.[1972]) / Κωστής Παλαμάς: Η έξοδος · Εικονογράφηση: Ελένης Παγκάλου. Αθήνα, Εστία, 1964. / Aπό τη ζωή και το έργο του ποιητή Κώστα Καρθαίου. Αθήνα, 1971. / Κατίνα Παπά· Από τη ζωή και το έργο της. Αθήνα, 1972. / Κωστής Παλαμάς· Από το έργο του και τη ζωή του. Αθήνα, 1974. / Βενέζης / Καστανάκης· Δοκίμια ζωής και τέχνης. Αθήνα, Διογένης, 1976 (στη σειρά Οι έλληνες συγγραφείς). / Eύα Βλάμη· Με τρία ανέκδοτα γράμματά της. Αθήνα, Διογένης, 1978 (στη σειρά Οι έλληνες συγγραφείς). / Γεώργιος Ιακωβίδης· Από τη ζωή και την τέχνη του. Αθήνα, Διογένης, 1985. / Παύλος Παλαιολόγος · (Δημοσιογράφος- Λογοτέχνης – Αγωνιστής – Άνθρωπος). Αθήνα, Δωδώνη, 1976.
Εύκολα θύματα. Αθήνα, 1937. / Τα κορίτσια. Αθήνα, 1938. / Αγγελίνα. Αθήνα, 1943. / Υπάρχουν δρόμοι για όλους. Αθήνα, 1963. / Ο δαίμονας. Αθήνα, 1970. / Η κυρία Σούρτα – Φέρτα · Κοινωνική σάτιρα. Αθήνα, Διογένης, 1981 (στη σειρά Νεοελληνικό Θέατρο). / Θέατρο· Τόμος πρώτος. Αθήνα, Διογένης, 1978 (στη σειρά Νεοελληνικό Θέατρο).
Πηγή: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥΛιλή Ιακωβίδη (1902−1985)
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΟΙΗΣΗ
Φωτεινές ώρες. Αθήνα, 1932. / Σαράντα τραγούδια. Αθήνα, Κύκλος, 1934. / Κορυδαλλοί· Με εικόνες του Γιώργου Βακαλό. Αθήνα, Αετός, 1940. / Αναδρομή · Ποιήματα της Λιλής Ιακωβίδη. Αθήνα, 1957. / Άνυδρη γη. Αθήνα, 1968. / Κοσμοείδωλα. Αθήνα, 1973. / Ανθρώπινα τοπία· Ποιήματα με σχέδια της ζωγράφου Ελένης Παγκάλου. Αθήνα, Διογένης, 1981 (στη σειρά Ελληνική Ποίηση). / Το παιδί· Αυτοανθολόγηση· Με ένα γράμμα του Γιάννη Ψυχάρη. Αθήνα, Διογένης, 1977 (στη σειρά Ελληνική Ποίηση).
ΜΕΛΕΤΕΣ
Οι χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης. Αθήνα, τυπ. Εστία, 1929. / Ο ποιητής Καρθαίος. Αθήνα, Πυρσός, 1939 (και νεώτερη έκδοση με τίτλο Ο ποιητής Καρθαίος · Από τη ζωή και το έργο του. Αθήνα, Εκδόσεις των Επτά, χ.χ.[1972]) / Κωστής Παλαμάς: Η έξοδος · Εικονογράφηση: Ελένης Παγκάλου. Αθήνα, Εστία, 1964. / Aπό τη ζωή και το έργο του ποιητή Κώστα Καρθαίου. Αθήνα, 1971. / Κατίνα Παπά· Από τη ζωή και το έργο της. Αθήνα, 1972. / Κωστής Παλαμάς· Από το έργο του και τη ζωή του. Αθήνα, 1974. / Βενέζης / Καστανάκης· Δοκίμια ζωής και τέχνης. Αθήνα, Διογένης, 1976 (στη σειρά Οι έλληνες συγγραφείς). / Eύα Βλάμη· Με τρία ανέκδοτα γράμματά της. Αθήνα, Διογένης, 1978 (στη σειρά Οι έλληνες συγγραφείς). / Γεώργιος Ιακωβίδης· Από τη ζωή και την τέχνη του. Αθήνα, Διογένης, 1985. / Παύλος Παλαιολόγος · (Δημοσιογράφος- Λογοτέχνης – Αγωνιστής – Άνθρωπος). Αθήνα, Δωδώνη, 1976.
ΘΕΑΤΡΟ
Εύκολα θύματα. Αθήνα, 1937. / Τα κορίτσια. Αθήνα, 1938. / Αγγελίνα. Αθήνα, 1943. / Υπάρχουν δρόμοι για όλους. Αθήνα, 1963. / Ο δαίμονας. Αθήνα, 1970. / Η κυρία Σούρτα – Φέρτα · Κοινωνική σάτιρα. Αθήνα, Διογένης, 1981 (στη σειρά Νεοελληνικό Θέατρο). / Θέατρο· Τόμος πρώτος. Αθήνα, Διογένης, 1978 (στη σειρά Νεοελληνικό Θέατρο).
Πηγή: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥΛιλή Ιακωβίδη (1902−1985)
from ανεμουριον https://ift.tt/3sSejJO
via IFTTT