Τα παιδιά στην κερκίδα δεν μπορεί να είναι η μόνη ελπίδα μίας κοινωνίας που προσπαθεί να αντιταχθεί στη χαλάρωση των θεσμών, στη συρρίκνωση των δικαιωμάτων και στην αναποτελεσματικότητα των αγώνων. Καμιά φορά όμως, οι κερκίδες και τα γήπεδα στέλνουν μηνύματα. Πολλά από αυτά είναι ενοχλητικά.
Καμιά φορά, συμβαίνουν γεγονότα, στα οποία δεν δίνεται ιδιαίτερη σημασία, αλλά έχουν μεγάλη συμβολική και παιδευτική αξία. Διότι δίνουν απαντήσεις, υποδεικνύουν λύσεις ή συμβάλλουν σε έναν ευρύτερο προβληματισμό, που να απασχολεί ευρύτερα την κοινωνία.
Το περασμένο Σάββατο, παρά τη ρητή απαγόρευση μετακίνησης οπαδών, χιλιάδες οπαδοί του Ολυμπιακού ταξίδεψαν στη Λάρισα, για να ενισχύσουν την ομάδα τους, στον αγώνα με την ΑΕΛ. Χάρη στην καλή θέληση των «Βυσσινί» οργανωμένων οπαδών, αλλά και μετά από προηγούμενη συνεννόηση μεταξύ των ίδιων των οργανωμένων φιλάθλων, ο αγώνας έγινε παρουσία οπαδών και των δύο αντίπαλων ομάδων, με τους γηπεδούχους να γεμίζουν εντυπωσιακά το πέταλο της θύρας 1, όπως κάνουν συνήθως, και τους φιλοξενούμενους να συρρέουν στην απέναντι κερκίδα της Θύρας 7 του γηπέδου. Το σκηνικό έδωσε ιδιαίτερο χρώμα στον αγώνα.
Πριν από ένα μήνα, περίπου, στο ίδιο γήπεδο επαναλήφθηκε το ίδιο σκηνικό. Φιλοξενούμενοι εκείνη τη φορά ήταν οι φίλοι της ΑΕΚ. Ανεξαρτήτως του τελικού αποτελέσματος, που δεν μπορεί να αρέσει σε όλους, γιατί έτσι είναι ο αθλητισμός, όλοι μιλούσαν για μία Κυριακή που προστέθηκε στις θετικές αναμνήσεις όσων βρέθηκαν στο AEL FC Arena, αλλά και όσων παρακολούθησαν το ματς από την τηλεόραση.
Απαγορεύσεις παντού
Η απαγόρευση μετακίνησης οπαδών στα εκτός έδρας παιχνίδια των ομάδων τους, είναι μία πολυετής, πλέον, τακτική, που απαλλάσσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς από πολλά βάσανα. Απαλλάσσει την Αστυνομία από το καθήκον να κάνει τη δουλειά της και να διασφαλίσει την ασφαλή μετάβαση μίας μεγάλης μάζας ανθρώπων από τη μία πόλη στην άλλη. Απαλλάσσει τις ΠΑΕ από τον κίνδυνο τιμωρίας της ομάδας τους, λόγω πιθανών επεισοδίων που τυχόν θα προκαλέσουν οι οπαδοί τους. Απαλλάσσει την κεντρική εξουσία από την ανάληψη πολιτικού κόστους, σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά. Απαλλάσσει ακόμα, τους εμπλεκόμενους φορείς (όλους τους ανωτέρω, δηλαδή, αλλά και τους φορείς του αθλήματος – Superleague, ΕΠΟ, ΔΕΑΒ), από τον κόπο να αναζητήσουν μία ουσιαστική λύση για την καταπολέμηση της βίας. Θυμίζουμε στο παρελθόν, ότι πολλοί τελικοί του Κυπέλλου Ελλάδας έγιναν «κεκλεισμένων των θυρών», επειδή κανένας από όλους τους ανωτέρω «υπεύθυνους» φορείς δεν ήταν σε θέση να κάνει τη δουλειά που τους έχει ανατεθεί και να διοργανώσει ένα απλό αθλητικό γεγονός, όπως είναι ένας ποδοσφαιρικός αγώνας.
Η απαγόρευση είναι κάτι εύκολο. Η αναζήτηση λύσεων, με διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών είναι το δύσκολο. Πρόκειται για μία δυσκολία την οποία και η συγκεκριμένη Κυβέρνηση, αλλά και οι προηγούμενες ξεπέρασαν με τον ίδιο τρόπο: «Απαγόρευση». Και πρόκειται, επίσης, για μία νοοτροπία δεκαετιών, πλέον, που γίνεται όλο και πιο έντονη και αφορά πολλούς τομείς της καθημερινότητας και όχι μόνο το ποδόσφαιρο.
Απαγόρευση εξόδου από το σπίτι, όταν υπάρχει πανδημία. Απαγόρευση διαδήλωσης στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Απαγόρευση εισόδου των πολιτών που δεν ανήκουν στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους πανεπιστημιακούς χώρους. Κλείσιμο των σταθμών του «Μετρό», χωρίς ουσιαστικό λόγο. Απαγόρευση παρουσίας πολιτών στις κεντρικές παρελάσεις. Αν σκεφτεί κανείς, πόσα αυτονόητα δικαιώματα των περασμένων χρόνων έχουν απαγορευτεί, θα αντιληφθεί πόσο εύκολα επιβάλλονται απαγορεύσεις, χωρίς λογική εξήγηση. Το φάσμα αυτονόητων δικαιωμάτων των πολιτών περιορίζεται για αστείες αφορμές – προσχήματα.
Αντικρουόμενες αντιλήψεις
Η σύγχρονη φιλελεύθερη, δημοκρατική κοινωνία έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις αντιλήψεις μίας στενόμυαλής αντίληψης που διέπει αυτούς που έχουν την ευθύνη της διαχείρισης της καθημερινότητας, που αντί να επιδιώκει την εμβάθυνση και τη διεύρυνση των δικαιωμάτων, όπως επιτάσσει η πρόοδος και η ανάπτυξη της Δημοκρατίας, λειτουργεί προς την αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση. Ψάχνει αφορμές, για να το περιορίσει και να καταστήσει το πλαίσιο των δικαιωμάτων, όλο και πιο στενό. Τα δικαιώματα δεν είναι πλέον αναγνωρισμένα και συνταγματικά κατοχυρωμένα. Είναι αναγνωρισμένα και συνταγματικά κατοχυρωμένα, στο βαθμό που δεν κουράζει ή δεν ενοχλεί αυτούς που πρέπει να τα εγγυηθούν.
Στην αέναη διαπάλη του Κράτους με την Κοινωνία, το πρώτο προσπαθεί να κερδίσει περισσότερο χώρο και η δεύτερη να υπερασπιστεί τον δικό της. Αυτό (αν και δεν θα έπρεπε), μοιάζει λογικό. Το πρόβλημα γεννιέται όταν η επαγρύπνηση της Κοινωνίας μειώνεται. Και μάλιστα, στην εποχή μας υπάρχει και ένα μέρος της που γίνεται υπέρμαχος των περιορισμών των δικαιωμάτων και ένα ακόμα μεγαλύτερο μέρος που τις αποδέχεται σιωπηρά.
Ε, σε αυτή την αυθαιρεσία, οι οργανωμένοι οπαδοί της ΑΕΛ, της οικοδέσποινας ομάδας και του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ, των φιλοξενούμενων ομάδων, αποφάσισαν με τον δικό τους τρόπο, να αντιδράσουν. Αψήφησαν τις απαγορεύσεις, ανέλαβαν πρωτοβουλία, συνεννοήθηκαν μεταξύ τους και επέτρεψαν στους εαυτούς τους να απολαύσουν δύο ποδοσφαιρικούς αγώνες, όπως πρέπει: Με παρουσία στο γήπεδο οπαδών και των δύο ομάδων.
Έτσι, εκείνοι που στο παρελθόν έχουν κατηγορηθεί (όχι άδικα) ότι ευθύνονται για σοβαρά επεισόδια, για αντικοινωνικές συμπεριφορές ή ακόμα και με εγκληματικές ενέργειες έγιναν πρωταγωνιστές μίας θετικής συμπεριφοράς, με την οποία κατέκτησαν ξανά ένα δικαίωμα το οποίο τους ανήκει και έδειξαν στην ευρύτερη κοινωνία έναν δρόμο.
Η αντίφαση
Ο δρόμος που διάλεξαν οι οπαδοί, στις συγκεκριμένες περιπτώσεις φαίνεται να περιέχει μία αντίφαση. Σπάει μία κρατική απαγόρευση, αλλά παράλληλα είναι απολύτως νόμιμος. Διότι, στην παράδοση των ελληνικών συνταγμάτων υπάρχει μία ακροτελεύτια διάταξη που προβλέπει ρητώς: «H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία».
Θεσπίζει, δηλαδή το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση κάθε πολίτη, να αντιστέκεται σε όποιον προσπαθεί να το καταλύσει. Είναι το παλιό, ιστορικό 114, που φαίνεται πως έχει περάσει, ασυνείδητα, στο DNA μίας κοινωνίας, που κάποιες φορές φαίνεται να συμβιβάζεται, να επαναπαύεται και να αποδέχεται παράλογες αποφάσεις της κρατικής εξουσίας, αλλά πολλές φορές δείχνει σημεία αντίδρασης.
Ας μην υπερβάλλουμε… Δεν επιχειρεί κάποιος να πει ότι οι οπαδοί της ΑΕΛ, του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ έκαναν κάποια πράξη υψηλού πατριωτισμού. Ούτε φυσικά, αντιτάχθηκαν σε ένα καθεστώς που επιχείρησε να καταλύσει το Σύνταγμα, πολλώ δε μάλλον με τη βία. Και προφανώς, οι πρωτοβουλίες που πήραν, δεν μπορούν ούτε στο ελάχιστο να συγκριθούν με το Κίνημα του 1-1-4 της δεκαετίας του '60.
Μπορεί όμως, βάσιμα να λεχθεί ότι πέτυχαν να σπάσουν μία άδικη απαγόρευση και κινήθηκαν δυναμικά, αλλά, κυρίως, αποτελεσματικά για να ικανοποιήσουν ένα συλλογικό δικαίωμα. Και αυτό ούτε λίγο είναι, ούτε μπορεί να υποτιμηθεί στις μέρες μας. Διότι, το να μπορεί κάποιος να εξασφαλίζει δικαιώματα, κάθε άλλο παρά αυτονόητο είναι.
Πρώτον, διότι για να το καταφέρει πρέπει να σπάζει κάθε φορά τη φασίζουσα νοοτροπία που όλο και περισσότερο εξαπλώνεται: «πονάει χέρι, κόβω χέρι». Δεύτερον, διότι για να γίνει κατορθωτό το εγχείρημα, θα πρέπει να έχει αποδοχή από όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας. Και για να συμβεί αυτό, οι ίδιοι οι οπαδοί έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίσουν ότι η απόλαυση του δικαιώματός τους θα γίνει με τέτοιον τρόπο που δεν θα ενοχληθεί η υπόλοιπη κοινωνία και δε θα σπιλωθεί από δικές τους παραβατικές συμπεριφορές.
Οι οπαδοί των συγκεκριμένων ομάδων ανέλαβαν ένα μεγάλο ρίσκο… Στο εγχείρημά τους ελλόχευε ο κίνδυνος να γίνουν επεισόδια και να απονομιμοποιηθεί κοινωνικά η πρωτοβουλία τους. Όμως, όπως φαίνεται, περιφρούρησαν σωστά την κίνησή τους και δικαιώθηκαν. Και αυτό είναι ένα σπουδαίο μάθημα προς άλλες κοινωνικές ομάδες ή φορείς, που έχουν μεν δίκαια αιτήματα και εύλογες διεκδικήσεις, αλλά είναι ευάλωτοι σε προβοκάτσς και δεν καταφέρνουν να περιφρουρήσουν τους αγώνες τους.
Τα παιδιά στην κερκίδα δεν μπορεί να είναι η μόνη ελπίδα μίας κοινωνίας που προσπαθεί να αντιταχθεί στη χαλάρωση των θεσμών, στη συρρίκνωση των δικαιωμάτων και στην αναποτελεσματικότητα των αγώνων. Καμιά φορά όμως, οι κερκίδες και τα γήπεδα στέλνουν μηνύματα. Πολλά από αυτά είναι ενοχλητικά. Στο 57ο λεπτό του αγώνα ΑΕΛ-ΑΕΚ, οι δύο αντίπαλες κερκίδες ένωσαν τη φωνή τους σε κοινό σύνθημα για τα Τέμπη.
Είναι τα ίδια παιδιά που (ξαναλέμε) πολλές φορές έχουν πέσει στην παγίδα της ακραίας βίας. Αυτή τη φορά αποτέλεσαν ένα παράδειγμα κοινωνικής ευαισθησίας, αυτοοργάνωσης και αποτελεσματικής διεκδίκησης βασικών δικαιωμάτων. Μπορεί κάποιος να το θεωρήσει ως μία ελάχιστη συνεισφορά. Δεν μπορεί όμως, να μην τους αναγνωρίσει ότι αυτή τη φορά τα κατάφεραν. Και στις μέρες μας δεν είναι λίγο!
(Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Μάστερ Αθλητικού Δικαίου και Μάνατζμεντ, Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών CIES – FIFA)
from Όλες Οι Ειδήσεις - Dnews https://ift.tt/IBsTjzS
via IFTTT