Αιώνες αίματος και θυσίας σε ένα από τα πιο φορτισμένα περάσματα της Ιστορίας
Οι Θερμοπύλες. Ένα τοπωνύμιο που έχει γραφτεί με χρυσά γράμματα στην παγκόσμια ιστορία. Το όνομά τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Μάχη του 480 π.Χ., όταν ο Λεωνίδας και οι 300 Σπαρτιάτες όρθωσαν ανάστημα απέναντι στον περσικό όλεθρο. Ωστόσο, η ιστορία του θρυλικού αυτού περάσματος δεν τελειώνει εκεί. Αντίθετα, αποτελεί τόπο που βάφτηκε με αίμα δεκάδες φορές, σε διάστημα που ξεπερνά τα 2.000 χρόνια.
Το πέρασμα των Θερμοπυλών – στρατηγικό, φυσικό, συμβολικό – υπήρξε θέατρο όχι μίας, αλλά 27 πολεμικών συγκρούσεων, από την αρχαιότητα έως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από Έλληνες και Πέρσες, έως Γότθους, Βυζαντινούς, Βούλγαρους, Ρωμαίους, Φράγκους και Γερμανούς, το στενό αυτό σημείο αποτέλεσε το σύνορο ανάμεσα στη βία και την ελευθερία, τον φόβο και την αντίσταση.
Ακολουθεί η χρονολογική αναδρομή των συγκρούσεων που κατέγραψαν οι συγγραφείς Μάικ Κόουλ και Μάικλ Λίβινγκστον στο έργο τους "The Killing Ground: A Biography of Thermopylae":
Αρχαιότητα
- Άγνωστης χρονολογίας: Φωκείς εναντίον Θεσσαλών (η πρώτη μάχη).
- 480 π.Χ.: Η εμβληματική μάχη Λεωνίδα-Περσών.
- 355 π.Χ.: Φωκείς εναντίον Θεσσαλών (Γ' Ιερός Πόλεμος).
- 352 π.Χ.: Δυνάμεις της νότιας Ελλάδας κατά του Φιλίππου Β΄.
- 346 π.Χ.: Ο Φίλιππος Β΄ καταλαμβάνει τις Θερμοπύλες.
- 323 π.Χ.: Οι Αθηναίοι νικούν τους Μακεδόνες του Αντιπάτρου (Λαμιακός Πόλεμος). 7-8. 316 & 315 π.Χ.: Αιτωλοί εναντίον Αντιπατριδών.
- 279 π.Χ.: Οι Γαλάτες αποκρούονται προσωρινά από Έλληνες, ηττώνται στους Δελφούς.
- 224 π.Χ.: Αντιγονίδες παρακάμπτουν τις Θερμοπύλες.
- 207 π.Χ.: Αιτωλοί αποκρούονται από Αντιγονίδες.
Ρωμαϊκή & Πρώιμη Βυζαντινή Περίοδος
- 191 π.Χ.: Ρωμαίοι νικούν Σελευκίδες.
- 146 π.Χ.: Οι Αχαιοί εγκαταλείπουν το πέρασμα. 14-15. 251 & 254 μ.Χ.: Άμυνα ντόπιων και Ρωμαίων κατά των Γότθων.
Ύστερη Αρχαιότητα και Μεσαίωνας
- 396 μ.Χ.: Ο Αλάριχος περνά τα στενά με βοήθεια προδοτών.
- 447 μ.Χ.: Ο Αττίλας σταματάται από αμυνόμενους Βυζαντινούς.
- 517 μ.Χ.: Οι Γέτες αποκρούονται από τις βυζαντινές δυνάμεις.
- 539 μ.Χ.: Οι Βούλγαροι περνούν από μονοπάτι πάνω από το Καλλίδρομο.
- 559 μ.Χ.: Οι Κουτρίγουροι αποκρούονται.
- 997 μ.Χ.: Οι Βούλγαροι περνούν το πέρασμα.
Βυζαντινοί Χρόνοι & Σταυροφορίες
- 1203 μ.Χ.: Ο Λέων Σγουρός παρακάμπτει τις άμυνες και αυτοανακηρύσσεται άρχοντας.
- 1204 μ.Χ.: Οι Φράγκοι εισβολείς καταλαμβάνουν τα στενά παρά την αντίσταση του Σγουρού.
Νεότερη Ιστορία
- 1821: Ο Αθανάσιος Διάκος τραυματίζεται και αιχμαλωτίζεται στη μάχη στη γέφυρα της Αλαμάνας.
- 1941: Μάχη καθυστέρησης των Γερμανών από Συμμάχους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
- 1942: Επιχείρηση Harling – ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου από ΕΔΕΣ-ΕΛΑΣ και Βρετανούς.
- 1943: Επιχείρηση Washing – ανατίναξη της γέφυρας του Ασωπού από Βρετανούς σαμποτέρ.
Ένας Τόπος που Δεν Ξεχνά
Οι Θερμοπύλες δεν είναι απλώς ένα γεωγραφικό σημείο – είναι το σταυροδρόμι της ελληνικής και ευρωπαϊκής Ιστορίας. Κάθε σπιθαμή γης φέρει τις κραυγές της αντίστασης, της προδοσίας, της ηρωικής θυσίας και των μαχών που χάθηκαν ή κερδήθηκαν, αλλά πάντα άφησαν το στίγμα τους.
Εκεί που η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται – με άλλους εχθρούς, άλλους ήρωες, μα με το ίδιο πνεύμα. Το πνεύμα των Θερμοπυλών.