Σε μια εποχή όπου η προδοσία σήμαινε το μαύρο στίγμα της αιωνιότητας, ένας άνδρας στάθηκε απέναντι στο σκοτάδι για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη. Ο Αθηνάδης από την Τραχίνα, λιγομίλητος και αποφασισμένος, πέρασε στη σφαίρα του θρύλου για μια πράξη που σφράγισε τη μοίρα ενός από τους πιο μισητούς προδότες της ελληνικής ιστορίας — του Εφιάλτη.
Ο Εφιάλτης του Ευρίδημου, από την Αντίκιρα ή την Τραχίνα σύμφωνα με τις πηγές, είναι το πρόσωπο που υπέδειξε στους Πέρσες το στενό μονοπάτι της Ανόπαιας κατά τη Μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.), οδηγώντας σε κυκλωτική κίνηση και την τελική πτώση των 300 Σπαρτιατών του Λεωνίδα και των συμμάχων τους. Η προδοσία του έγινε σύμβολο ατιμίας — το όνομά του στοιχειώνει τη γλώσσα μας μέχρι σήμερα.
Ο Ηρόδοτος, ο πατέρας της Ιστορίας, μας πληροφορεί ότι ο Εφιάλτης δεν έζησε για πολύ μετά την πράξη του. Χρόνια αργότερα, δολοφονήθηκε από έναν άνδρα ονόματι Αθηνάδη, επίσης από την Τραχίνα. Ο φόνος του δεν έγινε για πολιτικούς λόγους – σύμφωνα με τον ιστορικό, το κίνητρο φέρεται να ήταν προσωπικό ή ιδιωτική διαμάχη. Όμως η πράξη αυτή ερμηνεύτηκε από τους κατοίκους της περιοχής ως θεία δίκη και ανακούφιση. Οι Αμφικτύονες, οι ιεροί προστάτες των Δελφών, αφαίρεσαν αμέσως την επικηρυγμένη τιμή από το κεφάλι του Εφιάλτη, αναγνωρίζοντας ότι η προδοσία είχε πλέον τιμωρηθεί.
Παρότι ο Αθηνάδης δεν κυνήγησε τη δόξα, ούτε έπραξε επίσημα ως εκτελεστής της ελληνικής οργής, η ιστορία τον κατέταξε στους σιωπηλούς ήρωες που αποκαθιστούν την τάξη όταν οι θεσμοί και οι πόλεις αδυνατούν να τιμωρήσουν το κακό. Δεν του στήθηκαν αγάλματα, ούτε του αποδόθηκαν τιμές· κι όμως, η σκιά του Εφιάλτη σβήστηκε στο χέρι του.
Η πράξη του Αθηνάδη θυμίζει πως η Δικαιοσύνη βρίσκει πάντα δρόμο — έστω και με ματωμένα βήματα, έστω και ύστερα από καιρό. Στον μύθο και την ιστορία, υπάρχουν μορφές που, χωρίς να φωτίζονται από τον ήλιο της αναγνώρισης, αφήνουν πίσω τους αποκαθαρμένη τη μνήμη ενός έθνους.