ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ 1968 | Πρωί της 13ης Αυγούστου 1968: Μια μικρή φάλαγγα κατευθύνεται προς την Αθήνα από το Λαγονήσι. Είναι ο δικτάτορας Γ. Παπαδόπουλος με τη συνοδεία του, που ξεκινά όπως συνήθως, από την έπαυλή του στο 38ο χιλιόμετρο της παραλιακής οδού Σουνίου. Προπορεύονται δύο μοτοσυκλέτες, ακολουθεί το αυτοκίνητο του δικτάτορα και σε απόσταση 10 μέτρων το αυτοκίνητο της ασφάλειας. Η φάλαγγα κινείται κανονικά και μεταξύ 31ου και 32ου χιλιομέτρου, περνά πάνω από μια υπόγεια σήραγγα αποχέτευσης των νερών της βροχής, μήκους 7 μέτρων. Μόλις περνά και το αυτοκίνητο της ασφάλειας, μια ισχυρή εκκωφαντική έκρηξη συγκλονίζει την γύρω περιοχή. Η έκρηξη γίνεται μέσα στη σήραγγα και ανοίγει δύο μεγάλες τρύπες στο κατάστρωμα του δρόμου. Είναι φανερό ότι η έκρηξη προοριζόταν να πλήξει τον δικτάτορα, αλλά καθυστέρησε ένα ή δύο δευτερόλεπτα. Αμέσως η φάλαγγα σταματά, οι άνδρες της ασφάλειας τρέχουν επί τόπου, ενώ ειδοποιείται από τον ασύρματο η αρμόδια διοίκηση Χωροφυλακής και σε λίγα λεπτά καταφθάνει ισχυρή δύναμη που απομονώνει την περιοχή. Έπειτα από συστηματική έρευνα, ανακαλύπτεται ο δράστης: ένας νέος ψιλόλιγνος με μαγιό, κρυμμένος κάτω από ένα βράχο. Ποιος ήταν, όμως, ο δράστης; Ο ίδιος παρέμεινε σιωπηλός χωρίς να δηλώσει την ταυτότητά του. Είπε μόνο ότι δεν είχε συνεργούς. Μόνο έπειτα από δύο μέρες θα εξακριβωθεί ότι πρόκειται για τον Αλέξανδρο Παναγούλη, σπουδαστή του Πολυτεχνείου, στρατιώτη, που υπηρετούσε στο 85ο Σύνταγμα Πεζικού, στη Βέροια, και είχε εγκαταλείψει τη μονάδα του. Ο Αλ. Παναγούλης οδηγείται στο άντρο των βασανιστηρίων της ΕΣΑ, της στρατιωτικής αστυνομίας. Την ανάκρισή του αναλαμβάνει ένας από τους πλέον διαβόητους βασανιστές, ο ταγματάρχης Θ. Θεοφιλογιαννάκος, ενώ το ίδιο βράδυ καταφθάνει επειγόντως από τη Δράμα, όπου βρισκόταν, ο διοικητής της ΕΣΑ και αργότερα οργανωτής της προδοσίας της Κύπρου, αντισυνταγματόρχης Δ. Ιωαννίδης. Ο Α. Παναγούλης, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» μετά τη μεταπολίτευση, αναφέρει μεταξύ άλλων για τον Ιωαννίδη: «Υστερα από αυτή την πρώτη φορά, τον ξαναείδα στις 28 Αυγούστου, δηλαδή 15 μέρες αργότερα. Ήταν στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο, όπου με είχαν πάει πληγιασμένο, σε κωματώδη κατάσταση, επειδή αρνιόμουν να πάρω τροφή. Μετά συνήλθα από το κώμα, με είχαν αλυσοδεμένο χειροπόδαρα στο κρεβάτι. Ο Ιωαννίδης ζύγωσε, μαζί με τον αρχηγό των βασανιστών μου, τον Θεοφιλογιαννάκο, κι αμέσως ο Θεοφιλογιαννάκος ρίχτηκε επάνω μου φωνάζοντας: “Μίλα, μίλα ή θα σε κάνω να μιλήσεις εγώ. Μην πιστέψεις ότι θα γλιτώσεις, επειδή είσαι στο νοσοκομείο”. Μην έχοντας τη δύναμη να του απαντήσω, τον έφτυσα στο πρόσωπο. Ο Θεοφιλογιαννάκος απάντησε με μια φοβερή γροθιά. Το αίμα άρχισε να τρέχει από το στόμα κι από τη μύτη μου, μα ο Ιωαννίδης σήκωσε το χέρι, σάμπως αγανακτισμένος ή σα να ήθελε να τον σταματήσει και είπε: “Φαίνεται δεν έμαθες ακόμα πως ένας στους εκατό χιλιάδες δεν μιλάει κι αυτή είναι η περίπτωσή του”. Έπειτα στράφηκε σε μένα, και πάντοτε ψύχραιμος και ήρεμος, πρόσθεσε: “Θα σε τουφεκίσω”...». Οι αρχές κατορθώνουν να συλλάβουν πολλούς από τους συναγωνιστές του Παναγούλη και γενικά η προανάκριση αποκαλύπτει όλο το μηχανισμό και το δίκτυο της απόπειρας. Το προανακριτικό πόρισμα του Θεοφιλογιαννάκου εκδίδεται στις 2 Οκτωβρίου 1968 και δημοσιεύεται στις εφημερίδες στις 20 Οκτωβρίου. Στο πόρισμα γίνεται λόγος για τις λεπτομέρειες της απόπειρας που οργάνωσε ο Παναγούλης μαζί με τον Ζαμπέλη και τον Λεκανίδη, αλλά και για το ρόλο του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη, σκοτεινής φυσιογνωμίας, υπουργού Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου, για τον οποίον το πόρισμα αναγράφει μεταξύ άλλων: «Η ενεργός ανάμιξις τούτου εις τον αποκλειστικόν εφοδιασμόν της οργανώσεως, διά παντοειδούς στρατιωτικού υλικού, το οποίον αποστέλλει δι’ επισήμου οδού εις την Ελλάδα και η εν γένει οικονομική ενίσχυσις ταύτης, τυγχάνει σκανδαλώδης και προκαλεί κατάπληξιν, διότι σπανίως, αν μη ουδέποτε, εμφανίζεται εις πρόσωπα κατέχοντα επισήμους θέσεις. Έχει το ψευδώνυμον “Ακρίτας”, είναι ο στρατιωτικός αρχηγός της οργανώσεως “Ελληνική Αντίσταση”... Επίσης καλύπτει απολύτως και τον καταζητούμενον Α. Παναγούλην, κατά την πρώτην μετάβασιν τούτου εν Κύπρω, ότε παρέμεινεν εκεί επί εν περίπου εξάμηνον, τελικώς δε τον εφοδιάζει με γνήσιον κανονικόν διαβατήριον…». Ο Π. Γεωρκάτζης υποβάλλει παραίτηση, αλλά τον καλύπτει με δηλώσεις του ο ίδιος ο Μακάριος, μη αποδεχόμενος την παραίτησή του. Η χούντα της Αθήνας όμως στέλνει τελεσίγραφο στον Κύπριο πρόεδρο, απειλώντας τον με διακοπή των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδας-Κύπρου. Έτσι, στις 27 Οκτωβρίου ο Π. Γεωρκάτζης φεύγει στο Λονδίνο και την 1η Νοεμβρίου στέλνει από εκεί νέα επιστολή παραίτησης, την οποία ο Μακάριος αυτή τη φορά αποδέχεται. Στις 4 Νοεμβρίου αρχίζει η δίκη του Αλ. Παναγούλη και των άλλων συλληφθέντων μελών της οργάνωσής του. Ακόμη και στο ειδώλιο του κατηγορουμένου ο Αλ. Παναγούλης βρίσκεται διαρκώς εν μέσω δύο ασφαλιτών!
Η απόφαση του Εκτάκτου Στρατοδικείου εκδίδεται στις 17 Νοεμβρίου. Ο Αλ. Παναγούλης καταδικάζεται δις εις θάνατον. Ο Ελευθέριος Βερυβάκης,
πολύ αργότερα υπουργός κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, καταδικάζεται σε ισόβια δεσμά. Έξι άλλοι, μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα υπουργός Στ. Γιώτας -ο οποίος στη φωτογραφία εικονίζεται με τον Ελ. Βερυβάκη στις φυλακές της Αίγινας-
καταδικάζονται σε ποινές κάθειρξης 10 ετών. Εκτός του Στ. Γιώτα είναι οι I. Κλωνιζάκης, Ν. Λεκανίδης, Ν. Ζαμπέλης, Γ. Ελευθεριάδης, Γ. Αβραάμ. Οι Αρ. Κλωνιζάκης, I. Βαλασέλης και Α. Πρίντεζης καταδικάζονται σε ποινές 1-4 ετών με αναστολή, ενώ οι Μ. Παπούλιας, Α. Σιγάλας και Δ. Τιμογιαννάκης αθωώνονται. «Πρόκειται για μια αληθινή πολιτική δολοφονία που προορίζεται να συγκαλύψει την αδυναμία ενός καθεστώτος, το οποίο τίθεται πλήρως υπό αμφισβήτηση από τις επαναστατικές αντιδράσεις του ελληνικού λαού» δηλώνει για την απόφαση του Εκτακτου Στρατοδικείου ο Γάλλος Ντενί Λαγκλουά, εκπρόσωπος της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο οποίος παρακολούθησε τη δίκη ως παρατηρητής. Η εκτέλεση πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα σε τρία 24ωρα το αργότερο, αν δεν απονεμηθεί χάρη. Ο Αλ. Παναγούλης αρνείται όμως κατηγορηματικά να υποβάλει αίτηση χάριτος. Ξεσηκώνεται παγκόσμια κατακραυγή και ασκούνται σοβαρότατες διεθνείς πιέσεις να αποτραπεί η εκτέλεση. Η χούντα υποκύπτει και έτσι σιωπηρά η ποινή παραμένει ανεκτέλεστη. Ο Παναγούλης μεταφέρεται στις φυλακές της Αίγινας και κατόπιν στις φυλακές Μπογιατίου, χωρίς να θεωρείται πια μελλοθάνατος. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1968 ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 1998
from ανεμουριον https://ift.tt/2NkGBbI
via IFTTT