Ιδρυτής της βασιλικής και σταυροπηγιακής Μονής των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και κτίτοράς της υπήρξε ο όσιος Λεόντιος. Ήταν γιος του Ανδρέα Μαμωνά, δούκα της Μονεμβασίας, και της Θεοδώρας, κόρης του αυτοκράτορος Ανδρόνικου Δ' του Παλαιολόγου. Γεννήθηκε το 1377 και «εκοιμήθη εν ειρήνη» στο Μοναστήρι —όπου φυλάσσεται και το τίμιο λείψανό του— το έτος 1452. Στις αρχές του 15ου αιώνος (1415-1420) ο Λεόντιος ίδρυσε την πρώτη Μονή του αρχαγγέλου Μιχαήλ σε σημείο που προϋπήρχαν ασκητήρια. Αργότερα (1450) οι θείοι του Θωμάς και Δημήτριος, αδέλφια του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου, έκτισαν χάριν του Λεοντίου και των συμμοναστών του μεγάλο Μοναστήρι και το προίκισαν με τεμάχια από το Τίμιο Ξύλο, τον ακάνθινο στέφανο, τη χλαμύδα, τον κάλαμο, το σπόγγο και τους ήλους, που διαφυλάσσονται μέχρι σήμερα ως πολυτίμητος θησαυρός.
Δυστυχώς, η Μονή αυτή καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1500, οι οποίοι επανέλαβαν το κακούργημά τους και εναντίον της νέας Μονής που είχαν ανεγείρει, στα ερείπια της πρώτης, οι μοναχοί (1620). Η αδελφότητα αποφάσισε, τότε, να αλλάξει θέση. Έτσι, το ίδιο έτος, 1620, ανήγείρε τη Μονή στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, επ' ονόματι των δύο Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα (το 1772), μετά την αποτυχία της Επαναστάσεως του Ορλώφ οι Τουρκαλβανοί κατέστρεψαν και τη νέα Μονή, χωρίς ευτυχώς να πειράξουν τα Άχραντα Πάθη. Ο ηγούμενος με τους τέσσερις διασωθέντες μοναχούς, σε διάστημα τριών ετών, επέτυχαν να κτίσουν τη Μονή, που σώζεται μέχρι σήμερα. Το καθολικό είναι ναός «σταυρόσχημος, τετρακίονος, καμαρωτός με οκταγωνικό τρούλλο και μαρμαροσκάλιστα παράθυρα (1859), στολίζεται δε με αγιογραφίες των Δ.Κ. Φανέλλη, Α. Μανέλη και I. Οικονόμου». Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του (έτους 1816) διακοσμείται από ασημένιες κανδήλες. Εκτός από τα λείψανα πολλών άλλων Αγίων, εδώ φυλάσσεται και το σκήνωμα του οσίου ιδρυτού Λεοντίου. Αν και το Μοναστήρι των Ταξιαρχών υπέστη αλλεπάλληλες καταστροφές, οι μοναχοί του κατάφεραν με «ζητείες» να το πλουτίσουν όχι μόνο με κτήματα, αλλά και με αξιόλογα κειμήλια, όπως μαρτυρείται από το πλουσιότατο κειμηλιοφυλάκιο (μουσείο) του: χειρόγραφα, παλαιότυπα, σιγίλλια, ταπία, χοτζέτια, ξυλόγλυπτους σταυρούς, σκεύη και εικόνες, άμφια και επιτάφιους, ενώ η Βιβλιοθήκη της, χάρη στους εξέχοντες μοναχούς της Ανδρόνικο Δημητρακόπουλο και Παφνούτιο Βασιλειάδη, είναι πλουσιότατη σε σπάνια βιβλία. Η συμβολή της Μονής Ταξιαρχών στη στήριξη των υπόδουλων Ελλήνων, στην καλλιέργεια των Γραμμάτων, τη μόρφωση των ελληνοπαίδων (μέχρι πριν Αίγα χρόνια Λειτουργούσε στη Μονή Γυμνάσιο), και τον ένοπλο Αγώνα του 1821 υπήρξε σημαντική. Όταν δεν είχε πλέον να δώσει χρήματα στους εθνικούς αγωνιστές «προσέφερε και αυτά τα κανδήλια της και τα ασημένια φωτοστέφανο από τις εικόνες των Αγίων», ενώ αρκετοί μοναχοί της πήραν ενεργό μέρος στον Αγώνα. Η Μονή αποτελούσε κέντρο των οπλαρχηγών και αποθήκη τροφίμων και πολεμοφοδίων. Ανάμεσα στα πολύτιμα κειμήλια της Μονής περιλαμβάνεται η αρχαιότερη συλλογή Σταυρών, με κύριο χαρακτηριστικό το μεταλλικό πλαίσιό τους, «τα οξυκόρυφα τοξύλλια, τους στριφτούς κιονίσκους, τους πολυεδρικούς κόμβους, τα διακοσμητικά στοιχεία γύρω από τις κεραίες», ενώ μεταξύ των επιταφίων της συγκαταλέγονται της «Κοκκόνας του Ρολογά», της «Δεσποινούς» (1685), του Αρσενίου (1589-90), του διακόνου Φιλοθέου του Χίου (αρχών του 19ου αιώνος). Τα περισσότερα προέρχονται από τα εργαστήρια της Πόλης και της Σμύρνης. Μία στολή αρχιερατική λέγεται ότι ανήκε στον ιερομάρτυρα και εθνομάρτυρα Γρηγόριο τον Ε’ πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Στη Βιβλιοθήκη φυλάσσεται και ο μοναδικός στην Ελλάδα «πορφυρούς Κώδιξ». Η Μονή Ταξιαρχών, γνωστή παλαιότερα και σήμερα για την περίφημη ροδοζάχαρή της, δεν είναι γι' αυτήν που συγκινεί τους προσκυνητές. «Αντιθέτως. οι ιερές Ακολουθίες, τα Άχραντα Πάθη, το σκήνωμα του οσίου Λεοντίου, η χάρις των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και η κατανυκτική ατμόσφαιρά της είναι τα πνευματικά ενδιαφέροντα ...και αποτελούν τον πόλον έλξεως όλων εκείνων, οι οποίοι ανηφορίζουν στο ιστορικό αυτό Μοναστήρι».
Ευάγγελου Λέκκου
Τα ελληνικά μοναστήρια
Ελεύθερος Τύπος
1995
from ανεμουριον https://ift.tt/32UVuaB
via IFTTT