ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΛΕΥΚΩΜΑ 1967 | Στις 6.30 το πρωί της 21ης Απριλίου ο ραδιοφωνικός σταθμός των Ενόπλων Δυνάμεων αρχίζει να μεταδίδει τη μοιραία ανακοίνωση: «Λόγω της δημιουργηθείσης εκρύθμου καταστάσεως, από του μεσονυκτίου ο στρατός ανέλαβε την διακυβέρνησιν της χώρας». Το πραξικόπημα έγινε, λοιπόν! Ακολουθεί η ανάγνωση υποτιθέμενου Βασιλικού Διατάγματος:
«Κωνσταντίνος Βασιλεύς των Ελλήνων.
Έχοντες υπ’ όψιν το άρθρον 91 του Συντάγματος και κατόπιν εισηγήσεως της Κυβερνήσεως, αναστέλλομεν τας διατάξεις των άρθρων 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 18, 20, 95 και 97 του εν ισχύι Συντάγματος καθ’ όλον το Κράτος λόγω εκδήλου απειλής κατά της δημοσίας τάξεως και ασφαλείας της χώρας εξ εσωτερικών κινδύνων. Ο ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός δημοσιεύσει και εκτελέσει το διάταγμα τούτο.
Εν Αθήναις τη 21η Απριλίου 1967 Κωνσταντίνος Βασιλεύς των Ελλήνων Το υπουργικόν Συμβούλων Ο Πρόεδρος, τα μέλη...»
Στη συνέχεια έπεται η πειθαρχημένη διαβίωση:
«Μέχρι νεωτέρας διαταγής απαγορεύεται η κυκλοφορία εις τας οδούς της πόλεως
 |
|
Η ΒΟΥΛΗ ΠΕΡΙΚΥΚΛΩΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΑ ΤΑΝΚΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΩΝ
|
πάσης φύσεως οχημάτων και πεζών. Μέχρι νεωτέρας διαταγής απαγορεύεται η ανάληψις καταθέσεων εκ των τραπεζών και των ταμιευτηρίων. Μέχρι νεωτέρας διαταγής απαγορεύεται η αγορά χρυσών λιρών και γενικώς ξένου συναλλάγματος. Μέχρι νεωτέρας διαταγής διακόπτονται τα μαθήματα των σχολείων...».
Ποιος έχει κάνει το πραξικόπημα; Θα χρειασθεί να φτάσει 8.30 το βράδυ για να μεταδοθεί νέα ανακοίνωση:
«Την 7ην εσπερινήν ώραν της σήμερον ωρκίσθη ενώπιον της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως εις τα Ανάκτορα Αθηνών υπό του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος η νέα Εθνική Κυβέρνησις υπό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Κόλλιαν Κωνσταντίνον, η σύνθεσις της οποίας έχει ως ακολούθως:
Πρόεδρος κυβερνήσεως ο εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου κ. Κόλλιας Κωνσταντίνος. Αντιπρόεδρος κυβερνήσεως και υπουργός Εθνικής Αμύνης ο αρχηγός του ΓΕΣ αντιστράτηγος κ. Σπαντιδάκης Γρηγόριος. Υπουργός Συντονισμού ο συνταγματάρχης Πυροβολικού κ. Μακαρέζος Νικόλαος. Υπουργός Εσωτερικών ο ταξίαρχος κ. Παττακός Στυλιανός. Υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως ο συνταγματάρχης
 |
|
ΣΤΙΣ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967, ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΕΙ ΣΤΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΥΠΟ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ, ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ. ΣΤΗΝ «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ» ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ, ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΔΕΞΙΑ ΟΙ: Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ, ΚΩΝ. ΚΟΛΛΙΑΣ (ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ), Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ, ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΡ. ΣΠΑΝΤΙΔΑΚΗΣ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ ΛΕΩΝ. ΡΟΖΑΚΗΣ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΝΙΚ. ΜΑΚΑΡΕΖΟΣ. ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ ΣΕΙΡΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΛΕΞ. ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ, ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ Γ. ΖΩΙΤΑΚΗΣ, Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΣΤ. ΠΑΤΤΑΚΟΣ, ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Ε. ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ, ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ, ΑΝΤΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Π. ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ, ΔΗΜ. ΤΑΞΕΩΣ, Π. ΤΟΤΟΜΗΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ, Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, Α. ΛΕΚΚΑΣ.
|
Πυροβολικού κ. Παπαδόπουλος Γεώργιος. Μετά την ορκωμοσίαν της κυβερνήσεως συνήλθε το υπουργικόν συμβούλιον εις πρώτην συνεδρίασιν. Τα ονόματα ετέρων μελών της Εθνικής Κυβερνήσεως θα ανακοινωθούν εις νεώτερα δελτία μας». Ώστε δεν είναι η «χούντα των στρατηγών»! Πώς όμως συμμετέχει ο αρχηγός Στρατού Γρ. Σπαντιδάκης; Λίγες ώρες νωρίτερα, την Πέμπτη, 20 Απριλίου, ο Σπαντιδάκης είχε καλέσει σε σύσκεψη 6 αντιστράτηγους, τους πιο έμπιστους, και τους τόνισε ότι έφτασε η ώρα για επέμβαση του στρατού. Όλοι συμφώνησαν μαζί του και τον εξουσιοδότησαν να συναντηθεί με τον Κωνσταντίνο και να του ζητήσει εκ μέρους όλων να δώσει την εντολή εκτέλεσης του σχεδίου «Ιέραξ II» για τη διενέργεια του πραξικοπήματος. Κανόνισαν νέα σύσκεψη έπειτα από ένα τετραήμερο, για τη Δευτέρα, 24 Απριλίου, αν μέχρι τότε ο βασιλιάς δεν είχε διατάξει να γίνει το πραξικόπημα. Η CIA, σύμφωνα με συνέντευξη του No 2 του σταθμού της στην Αθήνα, ήταν πλήρως ενημερωμένη για το περιεχόμενο της σύσκεψης των στρατηγών. Σύμφωνα με αμφιλεγόμενης αξιοπιστίας μαρτυρίες από τον κύκλο των πραξικοπηματιών και δη του Στ. Παττακού, ο οποίος είχε τη μικρότερη γνώση των πραγματικών παρασκηνίων της συνωμοσίας, ο
 |
|
ΧΤΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΣΙΜΕΝΤΟΛΙΘΟΥΣ ΟΙ ΤΑΦΟΙ ΣΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΓΥΑΡΟΥ, ΟΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ, ΚΥΡΙΩΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ.
|
αντιστράτηγος Ζωιτάκης ενημέρωσε τον Ν. Μακαρέζο για την απόφαση των στρατηγών να στείλουν τον Σπαντιδάκη στον Κωνσταντίνο κι έτσι οι συνταγματάρχες αποφάσισαν να κάνουν το δικό τους πραξικόπημα την ίδια κιόλας νύχτα, για να προλάβουν το πραξικόπημα των στρατηγών. Η εκκίνηση των αρμάτων αποτελεί το σύνθημα για τη γενική εξαπόλυση του κινήματος. Την ίδια ώρα καταλαμβάνεται το συγκρότημα του Πενταγώνου με συνδυασμένη επιχείρηση από μέσα και απ’ έξω, υπό τη γενική διεύθυνση του διοικητή της ΕΣΑ συνταγματάρχη Ιω. Λαδά. Υπό τη διεύθυνσή του επίσης εξορμούν πολυάριθμα μικρά αποσπάσματα της ΕΣΑ και διαφόρων στρατιωτικών σχηματισμών, τα οποία αρχίζουν, σύμφωνα με σχέδιο λεπτομερώς κατηρτισμένο, τις συλλήψεις πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων που κατέχουν καίριες θέσεις στον μηχανισμό του κράτους, με πρώτο στόχο τον πρωθυπουργό Παν. Κανελλόπουλο. Ταυτοχρόνως διάφορες μονάδες, με μυημένους αξιωματικούς, κινούνται και καταλαμβάνουν στρατηγικά σημεία της Αθήνας, ενώ στο στρατόπεδο Διονύσου, ο διοικητής των ΛΟΚ συνταγματάρχης Κ. Ασλανίδης παραμένει με τον όγκο της δύναμής του ως γενική εφεδρεία. Στις 26
 |
|
ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ, Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΖΕΙ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΗΓΕΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ - ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ ΓΡ. ΣΠΑΝΤΙΔΑΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΑΜΥΝΑΣ, ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟ Γ. ΖΩΙΤΑΚΗ.
|
Απριλίου 1967, συνεδριάζει στα ανάκτορα υπό τον βασιλιά Κωνσταντίνο, το πρώτο υπουργικό συμβούλιο της Χούντας. Στην «οικογενειακή» φωτογραφία που λαμβάνεται μετά τη λήξη του διακρίνονται, στην πρώτη σειρά από αριστερά προς τα δεξιά οι: Γ. Παπαδόπουλος (Υπουργός Προεδρίας, Κων. Κόλλιας (Πρωθυπουργός), ο Κωνσταντίνος, οι υπουργοί Εθνικής Άμυνας, αντιστράτηγος Γρ. Σπαντιδάκης, Δικαιοσύνης, αρεοπαγίτης Λέων. Ροζάκης, Παιδείας, αρεοπαγίτης Καλαμποκιάς και Συντονισμού συνταγματάρχης Νικ. Μακαρέζος. Στη δεύτερη και τρίτη σειρά διακρίνονται ο υπουργός γεωργίας Αλεξ. Ματθαίου, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, αντιστράτηγος Γ. Ζωιτάκης, ο υπουργός Εσωτερικών, ταξίαρχος Στ. Παττακός, και οι υπουργοί Πρόνοιας και Υγιεινής Ε. Πουλαντζάς, Δημοσίων Έργων, αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Π. Τσαρούχης, Δημ. Ταξεως, Π. Τοτόμης, Εμπορίου, Γ. Παπαδημητρόπουλος, και Εργασίας, Α. Λέκκας. Τέλος, μια σημαντική δύναμη ελαφρών αρμάτων με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Κων. Παπαδόπουλο, κυκλώνει τα Ανάκτορα Τατοΐου, το ομώνυμο γειτονικό αεροδρόμιο και την έπαυλη όπου διέμενε η Φρειδερίκη με τις κόρες της. Η σημερινή βασίλισσα της Ισπανίας, η Σοφία, θυμάται
 |
|
Ο ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΝΑ ΜΗΝΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ.
|
για κείνο το μοιραίο βράδυ: «Γύρω στις τρεις με τέσσερις τα ξημερώματα, μας ξύπνησε η μητέρα μου: “Σηκωθείτε, συμβαίνει κάτι πολύ σημαντικό και δεν ξέρω περί τίνος πρόκειται...”. Πράγματι, το σπίτι ήταν κυκλωμένο από ένστολους. Ανοίξαμε το ραδιόφωνο. Ακούγονταν στρατιωτικά εμβατήρια. Και ξαφνικό είπαν ότι τρεις επικεφαλής, ο ταξίαρχος Παττακός και οι συνταγματάρχες Μακαρέζος και Παπαδόπουλος, είχαν ξεσηκωθεί στο όνομα του βασιλιά. Απ’ εκεί κι έπειτα η σύγχυση. Οι πραξικοπηματίες έπεισαν τους· κατώτερους αξιωματικούς και το στράτευμα ότι ενεργούσαν υπέρ του βασιλιά και ότι επιχειρούσαν να καταπνίξουν μια εξέγερση των ακροαριστερών κομμουνιστών. Ένας αξιωματικός, φτάνοντας στο Ψυχικό, μας είπε:
— Ο βασιλιάς είναι καλά... είναι σώος... τον σώσαμε...
Μέσα σε λίγα λεπτό είχαμε γύρω από το σπίτι μας τανκς, που αντί να στοχεύουν προς τα έξω, προς τον επιτιθέμενο, σημάδευαν εμάς. Ένας αξιωματικός των δυνάμεων που “προστάτευαν” το σπίτι μίλησε με τη βασίλισσα Φρειδερίκη σε τόνο ξερό, κοφτό κι αυταρχικό:
— Εγώ εκτελώ διαταγές κι απ’ εδώ δεν φεύγει κανείς!
 |
|
Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ-ΑΝΔΡΕΙΚΕΛΟ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ Κ. ΚΟΛΛΙΑ, ΣΥΝΟΔΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΑΣΙΛΟΜΗΤΟΡΑ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ.
|
Η μητέρα μου εξακολουθούσε να πιστεύει πως ήρθαν να μας προστατεύσουν από κάποια επίθεση... Μέχρι που είδε ότι δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με το γιο της απ’ το τηλέφωνο...». Στις 4.30 τα χαράματα ο Αμερικανός στρατιωτικός ακόλουθος Γουίλιαμς τηλεφωνεί στα θερινά ανάκτορα στο Τατόι, όπου βρίσκεται ο Κωνσταντίνος, ο οποίος είναι πανικόβλητος: «Εχουν περικυκλώσει το σπίτι του αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων ναύαρχου Αυγέρη και ίσως να έχουν ήδη συλλάβει τον στρατηγό Σπαντιδάκη, αν και δεν είμαι βέβαιος. Έρχονται τώρα προς τα εδώ. Ειδοποιήστε τον Έκτο Στόλο, ενημερώστε την Ουάσινγκτον και πείτε τους να στείλουν τον στρατό σας!». Τη σκηνή της παρουσίασης των αρχηγών του πραξικοπήματος στον βασιλιά, περιγράφει ως εξής ο ίδιος ο Στ. Παττακός: «Προχωρούντες εις το εσωτερικόν του κήπου των Ανακτόρων, εφθάσαμεν εις έτερον φυλακείον, ο σκοπός του οποίου ήνοιξε την πύλην άνευ καθυστερήσεως. Προφανώς, είχε λάβει εντολήν παρά του υπασπιστού Υπηρεσίας. Από εκεί μας παρέλαβεν αξιωματικός Χωροφυλακής, ο οποίος μας ωδήγησεν εις τον υπασπιστήν υπηρεσίας, ο οποίος παρεκάλεσε να αφήσωμεν εις το γραφείον του τα περίστροφά μας. Το πράγμα μάς εφάνη αστείον, αφού κοντά μας ευρίσκοντο επαναστατημέναι δυνάμεις, πάνοπλοι με πάσης φύσεως και διαμετρήματος οπλισμόν, τυχόν δε προσπάθεια εξουδετερώσεώς μας θα είχεν ως συνέπειαν την, άνευ ημετέρας επεμβάσεως, δυναμικήν επέμβασιν αυτών, ικανών και αποφασισμένων να συντρίψουν πάσαν αντίδρασιν. Αφήσαμε τα περίστροφα και ωδηγήθημεν πεζή εις τον Βασιλέα. Μας υπεδέχθη με ύφος βασιλικόν, αγέρωχον, αυστηρόν, αινιγματικόν, διερευνητικόν, θα ηδυνάμην να το χαρακτηρίσω βλοσυρόν ή και αλαζονικόν, περιέχον την έννοιαν της αποστροφής. Ελάβομεν θέσιν ενώπιον του, εν προσοχή παρατεταγμένοι, εις το μέσον εγώ, δεξιά μου ο Παπαδόπουλος, αριστερά μου ο Μακαρέζος. Ως κατά βαθμόν ανώτερος έλαβον πρώτος τον λόγον, αλλά μου τον αφήρεσεν ο Βασιλεύς, επιβλητικός και απειλητικός: “Γιατί ξεσηκώσατε τις Ένοπλες Δυνάμεις, γιατί διεκόψατε τις τηλεπικοινωνίες μου, γιατί βάλατε στρατεύματα στις πόρτες μου, γιατί μου στερείτε το δικαίωμά μου να επικοινωνήσω με τον πρωθυπουργόν μου...”. Θα συνέχιζε τας ητιολογημένας -δι’ άλλην περίπτωσιν- ερωτήσεις του εάν δεν τον διέκοπτα, παραδίδων την επιστολήν του Α/ΓΕΣ: “Μεγαλειότατε, σας υποβάλλω αυτήν την επιστολήν του κ. Α/ΓΕΣ εις την οποίαν περιέχονται αι απαντήσεις εις τας ερωτήσεις σας...” Παρέλαβε την επιστολήν, ήρχισε την ανάγνωσην δεν νομίζω ότι έφθασεν εις το τέλος. Ητο επιθετικός...». Ο Κωνσταντίνος σε συνέντευξή του στον Αμερικανό δημοσιογράφο Σ. Σουλτσμπέργκερ, αφηγείται αργότερα: «Δύο ώρες πάλευα για να αναγκάσω τους τρεις να δεχθούν μια κυβέρνηση από μη στρατιωτικούς. Ήθελαν πρωθυπουργό τον Σπαντιδάκη. Είπα: “Πρέπει να είσαστε εντελώς τρελοί. Αρκετά άσχημα είναι τα πράγματα με το στρατιωτικό πραξικόπημα, και τώρα θέλετε έναν στρατιωτικό επικεφαλής της κυβερνήσεως”. Εκείνοι μου είπαν ότι ο στρατός πρέπει να διευθύνει και ότι οι Αμερικανοί είναι με το μέρος τους». Κι ενώ όλοι οι πολιτικοί είχαν συλληφθεί, ο Κανελλόπουλος, ο μόνος με τον οποίο ο βασιλιάς μπόρεσε να συναντηθεί στο Πεντάγωνο, όπου τον κρατούσαν αιχμάλωτο, του εισηγείται να αντισταθεί. Θυμάται αργότερα ο Κωνσταντίνος: «Είπα ότι το καλύτερο θα ήταν ίσως να μπουν ορισμένοι μη στρατιωτικοί στην κυβέρνηση για να κερδίσουμε χρόνο και σκέφθηκα τον Κόλλια, συντηρητικό, που έχει την εμπιστοσύνη του στρατού». Παράλληλα ο μηχανισμός συλλήψεων της χούντας λειτουργεί δραστήρια. Οι στρατιωτικές προσωπικότητες αποστέλλονται στο Πεντάγωνο. Οι πολιτικές στο Γουδί, στο στρατόπεδο του ΚΕΤ (άρματα), εκτός του Κανελλόπουλου που είχε μεταφεθεί στο Πεντάγωνο. Και ένα άλλο πλήθος γνωστών αριστερών συσσωρεύεται στο γήπεδο της ΑΕΚ, στον Ιππόδρομο και αλλού. Ο Ανδρέας Παπανδρέου βρίσκεται κι αυτός στο ΚΕΤ, τραυματισμένος στο πόδι από πτώση κατά τη σύλληψή του, καθώς προσπάθησε να διαφύγει. Ολόκληρη η πολιτική ηγεσία έχει συλληφθεί με καταπληκτική ευκολία. Δεν έχει διαφύγει κανένας! Όλοι περίμεναν πραξικόπημα, όλοι μιλούσαν γι’ αυτό αλλά κανένας δεν ήταν έτοιμος να το αντιμετωπίσει. Ούτε καν η Αριστερά. Κατά τραγική ειρωνεία η «Αυγή» δημοσίευε μάλιστα ακριβώς εκείνες τις ημέρες τρία προγραμματισμένα άρθρα υπό τον τίτλο «Γιατί δεν πρόκειται να γίνει δικτατορία (!)». Δεν πρόλαβε να τα ολοκληρώσει. Είχαν δημοσιευθεί μόνο τα δύο. Το τρίτο έμεινε στο τυπογραφείο, τη νύχτα του πραξικοπήματος… Στην Ουάσινγκτον ο Ουόλτερ Ραστόου, σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου Τζόνσον, του στέλνει σημείωμα στο οποίο τονίζει μεταξύ άλλων: «Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να αποφύγουμε οποιοδήποτε σχόλιο σήμερα το πρωί για να μην ενθαρρύνουμε βίαιες ενέργειες εναντίον της κυβέρνησης των πραξικοπηματιών... Έχουν δώσει διαβεβαιώσεις για την πίστη τους στο ΝΑΤΟ... Σε κάποια στιγμή, σχετικά σύντομα, πιστεύω ότι θα πρέπει να εκφράσουμε -έστω και απαλά- τη λύπη μας για την παραβίαση των δημοκρατικών διαδικασιών». Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντιν Ρασκ δίνει εντολή να μη γίνει καμιά απολύτως δήλωση εναντίον του πραξικοπήματος, ούτε καν η πιο χλιαρή ούτε καν υποκριτική! Είναι προφανές ότι η Ουάσινγκτον δεν θέλει να επιδράσει αρνητικά με κανέναν τρόπο ούτε καν με δηλώσεις σκοπιμότητας, στην πορεία σταθεροποίησης της εξουσίας των πραξικοπηματιών. Στις 23 Απριλίου ο πρεσβευτής Φ. Τάλμποτ γράφει σε απόρρητη αναφορά του προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Αν το πραξικόπημα αποτύγχανε, αφού έχει εκδηλωθεί, η καταστροφή θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη... Η Ελλάδα θα είχε οδεύσει σίγουρα στο δρόμο που οι δεξιοί φοβούνται ότι θα την είχε βάλει ο Ανδρέας Παπανδρέου... Αν και είναι νωρίς να αποφασίσει κανείς ποια ήταν τα αίτια που οδήγησαν στο πραξικόπημα, η προσωπικότητα και η πολιτική του Ανδρέα είναι ίσως ο κύριος λόγος που στην Ελλάδα επικρατεί σήμερα δικτατορία», υπογραμμίζει ο Αμερικανός πρεσβευτής. Την επομένη, 24 Απριλίου, ο Τάλμποτ επιχειρηματολογεί, σε απόρρητο τηλεγράφημά του προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εναντίον της ενθάρρυνσης του Κωνσταντίνου να αντισταθεί στη χούντα γιατί θα έπρεπε να ηγηθεί στρατιωτικών μονάδων εναντίον των πραξικοπηματιών, οπότε θα αναγκαζόταν να ζητήσει τη βοήθεια και της Αριστερός για να κινητοποιήσει τον λαό υπέρ του, οπότε, κατά την εκπληκτική αναφορά του Αμερικανού πρέσβη, ένα αντιπραξικόπημα θα καθιστούσε τον Κωνσταντίνο... «αιχμάλωτο των κομμουνιστών»! Στις 27 Απριλίου ο Νταν Μπρούστερ, υπεύθυνος στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις ελληνικές υποθέσεις, ανησυχεί από την υπερβολική δημόσια ταύτιση της χούντας με την αμερικανική κυβέρνηση και πιέζει με απόρρητη αναφορά του για κάποια δήλωση που να σώζει τουλάχιστον τα προσχήματα. «Είναι συμφέρον για μας να ενισχύσουμε την εντύπωση πως δεν είχαμε ενημερωθεί προηγουμένως για το πραξικόπημα, ότι δεν το εγκρίναμε όταν υλοποιήθηκε και ότι έπειτα από πολλούς δισταγμούς αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση, αφού πρώτα πειστήκαμε ότι οι ηγέτες της σκοπεύουν να κινηθούν στη γενική κατεύθυνση της συνταγματικής δημοκρατίας», τονίζει στο υπόμνημά του ο Αμερικανός αξιωματούχος. Ο υπουργός Εξωτερικών Ντιν Ρασκ, όμως, ο οποίος σαφώς γνωρίζει πολύ περισσότερα για το πραξικόπημα, αρνείται κατηγορηματικά να συμπεριλάβει στη δήλωση που κάνει στις 28 Απριλίου οποιαδήποτε επίκριση κατά της χούντας. Αντιθέτως, ουσιαστικά τη στηρίζει δηλώνοντας: «Βρίσκω ενθαρρυντική την πρώτη δημόσια δήλωση του βασιλιά Κωνσταντίνου, με την οποία ζητεί σύντομη επιστροφή σε κοινοβουλευτική κυβέρνηση. Αναμένουμε τώρα απτές αποδείξεις πως η νέα κυβέρνηση θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την επαναφορά των δημοκρατικών θεσμών, που υπήρξαν αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής πολιτικής ζωής. Νιώθω ικανοποίηση διότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τη σταθερή υποστήριξή της προς το ΝΑΤΟ. Σημειώνω επίσης πως ο υπουργός Παπαδόπουλος είπε στη χθεσινή του συνέντευξη προς τον Τύπο ότι πρόσωπα της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας που τελούν υπό κράτηση θα αφεθούν ελεύθερα εντός των ημερών. Πιστεύω πως η υπόσχεση αυτή θα τηρηθεί». Ούτε μία καταδικαστική λέξη! Κι ενώ ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αναμένει «απτές αποδείξεις επαναφοράς των δημοκρατικών θεσμών», στις πρώτες οελίδες του αθηναϊκού Τύπου εμφανίζεται εντολή του αρχηγού του ΓΕΣ για τις «Υποχρεώσεις των πολιτών»:
«Απεφασίσαμεν και διατάσσομεν
Απαγορεύομεν
Τας εν υπαίθρω συγκεντρώσεις άνω των πέντε ατόμων.
Τας εν κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις πλην των δημοσίων θεαμάτων.
Την καθ’ οιονδήποτε τρόπον άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας.
Την προσωρινήν περίθαλψιν κατ’ οίκον προσώπων μη ενοικούντων μετά της οικογένειας ήτις παρέχει την περίθαλψιν, εάν τούτο δεν δηλωθή εντός δύο ωρών εις την οικείαν Ασιυνομικήν Αρχήν.
Την κατοχήν, εγκατάστασιν και λειτουργίαν ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών και παντός μέσου ανταποκρίσεων και διαβιβάσεων...
Οι παραβάται της παρούσης θα παραπέμπωνται εις το Εκτακτον Στρατοδικείον.
Αγγελής Οδυσσεύς Αντιστράτηγος - Αρχηγός ΓΕΣ»
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ερμηνεύει από τη δική του σκοπιά τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στη χούντα των συνταγματαρχών, γράφοντας στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στο απόσπασμα»: «Οι υπεύθυνοι για την αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα αποφάσισαν πως η Ελλάδα θα μπορούσε να περισωθεί για το ΝΑΤΟ μόνο με δικτατορία. Αφού απέτυχε ο Τάλμποτ να μαγειρέψει πολιτική λύση, είχε έλθει η ώρα να πάρει τα πράγματα στα χέρια του ο κλάδος Σχεδίων και Επιχειρήσεων της ClΑ. Αλλά γιατί δεν διάλεξαν το βασιλιά και τους στρατηγούς σαν συνενόχους τους;... Ο Παπαδόπουλος και οι συνεργάτες του στην ΚΥΠ ήταν κυριολεκτικά άνθρωποι της CIA και θα μπορούσε να τους εμπιστευθεί η CIA την εκτέλεση διαταγών... Ο βασιλιάς και οι στρατηγοί δεν είχαν καμιά ελπίδα να εξουδετερώσουν τη λαϊκή αντίδραση και να δημιουργήσουν λαϊκή βάση. Είχαν συνταυτισθεί με ένα διεφθαρμένο κατεστημένο... Οι συνταγματάρχες δεν κατάφεραν ποτέ να δημιουργήσουν λαϊκή βάση... Ένας λόγος βέβαια ήταν το γεγονός πως ο λαός αντιλήφθηκε πως ήταν εγκάθετοι της CIA και του Πενταγώνου και σαν τέτοιοι δεν θα μπορούσαν να ελπίζουν πως θα συγκινούσαν την ψυχή του ελληνικού λαού». Η αλήθεια πάντως είναι ότι ο ελληνικός λαός δέχθηκε το πραξικόπημα με εκπληκτική απάθεια. Η σύλληψη δεκάδων χιλιάδων ατόμων, ιδίως πολιτικών και συνδικαλιστικών στελεχών, σε πρώτη γραμμή της Αριστερός, είχε ως αποτέλεσμα να μην εκδηλωθεί κανενός είδους μαζική αντίσταση στο δικτατορικό καθεστώς ούτε καν με τη μορφή απλής διαδήλωσης. Όλες οι ρητορικές εξάρσεις και οι κορόνες περί «εξεγέρσεων», «απεργιών» ή ακόμη και «εμφυλίου πολέμου» σε περίπτωση πραξικοπήματος αποδείχθηκαν εντελώς αβάσιμες μεγαλοστομίες άνευ αντικρίσματος. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι εκτός από τα έντυπα της Αριστερός που έκλεισε η χούντα, μόνο η Ελένη Βλάχου είχε το ψυχικό σθένος να κλείσει οικειοθελώς τις εφημερίδες της «Καθημερινή» και «Μεσημβρινή» σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το πραξικόπημα και τη λογοκρισία, παρά τις πιέσεις που δέχθηκε προσωπικά από τον Παπαδόπουλο και τον Παττακό για να μη σταματήσει την κυκλοφορία τους. Δεν έχει περάσει ούτε μία εβδομάδα από το πραξικόπημα και την Τετάρτη 26 Απριλίου ο Κωνσταντίνος παίρνει μέρος στην πρώτη πανηγυρική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου της χούντας όπου δηλώνει μεταξύ άλλων: «Πράγματι η Ελλάς κατά τον τελευταίον καιρόν εδοκιμάσθη σκληρότατα. Οι δημοκρατικοί θεσμοί του πολιτεύματος είχον υποσκαφθή. Το Έθνος, η Βασιλεία, αι Ένοπλοι Δυνάμεις, η Δικαιοσύνη εθίγοντο συνεχώς... Και ιδική μου διακαής επιθυμία είναι η ταχυτέρα δυνατή επάνοδος της χώρας εις τον κοινοβουλευτισμόν». Ο πρωθυπουργός Κόλλιας στην προσφώνησή του εξηγεί γιατί έγινε το πραξικόπημα: «Μεγαλειότατε, από μακρού χρόνου χάριν ευτελών κομματικών σκοπών προετοιμάζετο σατανικώς υπό των εχθρών της Ελλάδος και από τίνος χρόνου εξελίσσετο μεθοδικώς μία επανόστασις» αλλά «ευτυχώς ο διά την εσωτερικήν και εξωτερικήν ασφάλειαν της χώρας τεταγμένος στρατός, διά κεραυνοβόλου και αριστοτεχνικής και αναιμάκτου αντεπαναοτατικής επεμβάσεως εματαίωσε την τελευταίαν στιγμήν τον αφανισμόν της Ελλάδος». «Τιμή και δόξα εις τον ελληνικόν στρατόν. Και πρέπει, μεγαλειότατε, να είσθε υπερήφανος διότι ηγείσθε τοιούτου γενναίου στρατού», υπογραμμίζει ο Κ. Κόλλιας.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1967
ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»
ΑΘΗΝΑ
Χ.Χ.
from ανεμουριον https://ift.tt/2lDdoz0
via IFTTT