Όταν οι συνταγματάρχες ήλθαν στην εξουσία δεν είχαν πολιτικά κατανοητή ιδεολογία, ή λογικές απόψεις σχετικά με τη μορφή του καθεστώτος ή τη φύση των επιλογών τους. Ο Παπαδόπουλος, αφού πρώτα εξασφάλισε την προσωπική του εξουσία, έθεσε σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ανανέωσης της Ελλάδος. Σύμφωνα με το σχέδιο του, η χώρα έπρεπε να εξαγνισθεί από την παρακμιακή επιρροή της Δύσης, την οποία θεωρούσε υπεύθυνη για την εξάπλωση της αναρχίας στην ελληνική κοινωνία και απειλή για τα ίδια τα θεμέλια του «Ελληνο-Χριστιανικού πολιτισμού». Σύμφωνα με την αυτοσχέδια ουτοπία του δικτάτορα, οι κοινωνικές τάξεις θα καταργούνταν και η γενική σύγκλιση ως προς τα ζωτικά ζητήματα θα γινόταν εφικτή χάρη στη συστηματική κατάρτιση σε τομείς που θα κρίνονταν εθνωφελείς.
Ο Παπαδόπουλος, αντιβασιλεύς, πλέον, εκτός από πρωθυπουργός, υπουργός Εξωτερικών, υπουργός Εθνικής Αμύνης και ασκών καθήκοντα «προέδρου» της Βουλής, παρακολουθεί την παρέλαση των ενόπλων δυνάμεων, στις 25 Μαρτίου 1972 (φωτ.: Ρεντζής).
Για την εφαρμογή, όμως, του νεφελώδους αυτού σχεδίου υπό την εποπτεία του στρατού, σύντομα αποδείχθηκε πως θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος από αυτόν που είχε προβλεφθεί, με αποτέλεσμα η επιστροφή στον κοινοβουλευτισμό να αναβληθεί επ' αόριστον. Το καθεστώς της 21ης Απριλίου διαμορφώθηκε σταδιακά στα πρότυπα του αυτοσχέδιου ιδεολογήματος του Παπαδόπουλου. Όταν έπαψε να υφίσταται η απειλή των Ανακτόρων, ο δικτάτορας άρχισε να αναλαμβάνει κάθε τόσο κάποιον συνδυασμό αξιωμάτων, όπως πρωθυπουργός και ταυτόχρονα υπουργός Εξωτερικών, Εθνικής Αμύνης και Παιδείας. Τον Μάρτιο του 1972 έγινε αντιβασιλέας και κατόπιν ανακήρυξε την ίδρυση αβασίλευτης δημοκρατίας, της οποίας έγινε πρόεδρος το επόμενο έτος. Προσπάθησε ακόμα να καταστήσει το στρατό εγγυητή των μελλοντικών καθεστώτων. Στο σύνταγμα του 1968 είναι ευδιάκριτη η άποψη του Παπαδόπουλου για το μελλοντικό πολίτευμα της χώρας. Επιτροπή (Μητρελια) νομομαθών που εργάσθηκε από τον Μάιο έως τον Δεκέμβριο του 1967, παρουσίασε στην κυβέρνηση σχέδιο συντάγματος που τελικά αγνοήθηκε. Αντ' αυτού οι αξιωματικοί παρουσίασαν το δικό τους σχέδιο μεταξύ Μαρτίου και Αυγούστου 1968, το οποίο και κύρωσαν με δημοψήφισμα υπό καθεστώς εκτάκτου ανάγκης. Το νέο σύνταγμα, που είχε την έγκριση του 92% των ψηφοφόρων, απέδιδε τη νοοτροπία όσων βρίσκονταν στην εξουσία. Ο πρωθυπουργός, το μόνο μέλος της κυβέρνησης με έδρα στο κοινοβούλιο, θα λογοδοτούσε στο βασιλιά της «βασιλευομένης» αυτής «δημοκρατίας», αλλά ο βασιλιάς δεν θα είχε τους παλαιούς του δεσμούς με τις ένοπλες δυνάμεις. Τα νέα στοιχεία αυτά εισήχθησαν στο σύνταγμα για να διασφαλισθεί πως ο στρατός θα ασκούσε τις θεμελιώδεις εξουσίες. Το Συνταγματικό Δικαστήριο και τα άρθρα του Συντάγματος παρείχαν στο στρατό υπερβολικές εξουσίες. Ένα μεγάλο μέρος από τις αρμοδιότητες του υπουργού Αμύνης μεταβιβάσθηκε στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, και οι προαγωγές, οι συντάξεις και οι διορισμοί έγιναν αποκλειστικές αρμοδιότητες του στρατού. Οι απεργίες με πολιτικά κίνητρα τέθηκαν εκτός νόμου. Υπήρχε ακόμη ρήτρα σχετικά με το κοινοβούλιο, το οποίο θα εκλεγόταν με καθολική και μυστική ψηφοφορία και θα χωριζόταν σε δύο τμήματα. Τα περισσότερα κύρια άρθρα του συντάγματος, ωστόσο, θα παρέμεναν επ' αόριστον νεκρό γράμμα. Παρά ταύτα, ο Παπαδόπουλος προσπάθησε να παγιώσει τη θέση του, στηρίζοντας όλο και περισσότερο την εξουσία του στο σύνταγμα, θέλοντας ταυτόχρονα να διευκολύνει την αποχώρηση του στρατού από την κυβέρνηση. Παρουσίαζε το καθεστώς του όχι ως δικτατορία αλλά ως μια «παρένθεση» απαραίτητη για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Έως τον Μάιο του 1970, ο Παπαδόπουλος αποτελούσε πλέον τον αδιαφιλονίκητο ηγέτη της χούντας. Μετά το αποτυχημένο κίνημα του Ναυτικού, ο Παπαδόπουλος ανακήρυξε την 1η Ιουνίου 1973 την εκθρόνιση του βασιλιά και την ίδρυση «προεδρικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας», την οποία έθεσε προς έγκριση στον ελληνικό λαό. Σύμφωνα με το νέο καθεστώς, ο πρόεδρος θα εκλεγόταν με καθολική άμεση ψηφοφορία για μια οκταετή περίοδο και θα είχε ευρείες νομοθετικές και εκτελεστικές αρμοδιότητες, με έλεγχο επί των εξωτερικών υποθέσεων και των θεμάτων δημόσιας τάξης και εθνικής ασφάλειας. Το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 1973 διενεργήθηκε ενώ ακόμα η χώρα ήταν υπό στρατιωτικό νόμο, και εξυπηρέτησε δύο σκοπούς: Κύρωσε τροπολογίες στο σύνταγμα του 1968 και ανέδειξε τον Παπαδόπουλο πρόεδρο της δημοκρατίας.
Αθήνα, 3 Σεπτεμβρίου 1967. Από τον εορτασμό της «Πολεμικής αρετής των Ελλήνων» στο Παναθηναϊκό Στάδιο: ανυποψίαστοι οι Τρώες - φαντάροι μπάζουν τον Δούρειο Ίππο στην Τροία. Θέαμα εκπληκτικό ως σύλληψη, εκτέλεση και παρουσίαση (φωτ.: Κ. Γ. Μεγαλοκονομου).
Ο δικτάτωρ ανέλαβε τα προεδρικά καθήκοντα, καθώς το 78% των ψηφοφόρων είχαν ψηφίσει «ναι», δηλαδή με 3.843.000 ψήφους υπέρ και 1.050.000 κατά. Αντίθετα από το προηγούμενο του 1968, το δημοψήφισμα αυτό προκάλεσε έντονη κριτική από διάφορους χώρους. Οι πολιτικοί ηγέτες άρχισαν να ανασυντάσσονται και να εκφράζουν την αγανάκτηση τους έπειτα από αρκετά χρόνια. Οι δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί πολιτικοί, οι οποίοι πριν από το 1967 ήταν σφοδροί αντίπαλοι, συναντήθηκαν στα κελιά της φυλακής, στο αρχηγείο της αστυνομίας και στα ξερονήσια όπου είχαν εξοριστεί. Ενωμένοι από το μίσος τους για τη χούντα οδηγήθηκαν στην επανεκτίμηση των λαθών του παρελθόντος, στην άμβλυνση των πολιτικών παθών και στην ευθεία αποκήρυξη της κληρονομιάς του εμφυλίου πολέμου και της πόλωσης. Έτσι τέθηκαν οι βάσεις για μια μελλοντική διαδικασία πολιτικής ανανέωσης και ευρείας συναίνεσης.
Αθήνα, 29 Σεπτεμβρίου 1968. Ο Παπαδόπουλος σε εκλογικό τμήμα τη μέρα του δημοψηφίσματος για το Σύνταγμα (φωτ.: Κ. Γ. Μεγαλοκονομου).
Το Επαναστατικό Συμβούλιο των δώδεκα συνταγματαρχών, οι οποίοι πραγματοποίησαν το πραξικόπημα, υποβαθμίσθηκε τελικά έναντι της προσωποκεντρικής διακυβέρνησης από τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και από τη φιλοδοξία του να στεφθεί με το στέφανο της πολιτικής νομιμότητας. Η προσπάθεια του δικτάτορα να μεταβιβάσει περιορισμένες αρμοδιότητες σε μια μεταβατική κυβέρνηση πολιτικών, προκάλεσε την οργή του Ιωαννίδη, του ισχυρού άντρα της στρατιωτικής αστυνομίας και το τέλος της εξουσίας του Παπαδόπουλου.
ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ 1965-1970 ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 12 ΔΕΚ 1999
ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ 1965-1970 ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 12 ΔΕΚ 1999
from ανεμουριον https://ift.tt/3a5yvhl
via IFTTT