Κωνσταντίνος Τσίπρας: Για τον πολιτισμό


ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Ο Βρετανός ιστορικός Arnold J. Toynbee είχε πει ότι " Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι". Πολιτισμός είναι αναμφίβολα ένα καθημερινό αγώνισμα, πολύπλευρο, ανομοιόμορφο, πολυμορφικό, με όλα τα στοιχεία πλουραλισμού που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν μια κοινωνία ελευθερίας, εσωτερικής ανάτασης, παρρησίας και ανεξαρτησίας. Η μοναδική ρήτρα σε κάθε πολιτισμικό συμβόλαιο πρέπει να είναι η ανάγκη για την διατήρηση της ρίζας και η υιοθέτηση υγιών προτύπων που συγκρατούν έναν λαό και παράλληλα αναβαθμίζουν την παρουσία του σε ένα σύγχρονο γίγνεσθαι. 

Τελικά, κατατείνω προς την άποψη του Γουίλ Ντυράν, ότι δηλαδή "Πολιτισμός είναι η επικράτηση του δικαίου πάνω στη δύναμη, της πειθούς στη βία, του διαλόγου στο μονόλογο, του πνεύματος στην ύλη". Ο πολιτισμός δεν περικλείεται σε σχήματα, δεν έχει συγκεκριμένο προσανατολισμό. Πολιτισμός υπάρχει παντού όπου η ψυχή λουλουδιάζει και το πνεύμα εξυψώνεται. Πολιτισμός είναι η εσωτερική αναζήτηση, η ελεύθερη έκφραση ιδεών, η ανεπιτήδευτη και αμόλευτη πράξη που γεννά δημιουργία. Είναι η κίνηση προς μια εξιδανίκευση των ονείρων και οραμάτων για ένα καλύτερο αύριο. Ο πολιτισμός είναι η εναλλαγή, η μορφοποίηση της ζωής με το άνοιγμα στο φως, είναι το απαραίτητο λίπασμα για να ανθίσει το μέλλον. Πολιτισμός δεν είναι η ύλη που συχνά γεννάει βαρβαρότητα. Η ύλη είναι το εργαλείο, όχι ο σκοπός. Είναι το απαραίτητο υπόβαθρο τεχνογνωσίας, που διευκολύνει και επιτρέπει την πρόσβαση σε καινούργιες μορφές επικοινωνίας, έρευνας ακόμη και έμπνευσης.  Ο πολιτισμός είναι το αιώνιο ταξίδι στο παρελθόν και στο μέλλον. Είναι το σημείο αλληλεπίδρασης και συναρμογής. Εκεί που η ζωή αντικρίζει τον εαυτό της, ασκεί αυτοκριτική και παλεύει για την αυτογνωσία.

Πολιτισμός είναι η θάλασσα,  η μουσική,  ο Ηνίοχος, τα λόγια του Ομήρου, οι μύθοι του Αισώπου, οι στίχοι του Πίνδαρου και του Ελύτη, το « αείζωον πυρ» του Ηράκλειτου και το δημοτικό τραγούδι, ο Καραγκιόζης και η θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα, το πάθος και η κάθαρση του δράματος, το «λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοκατακεχυμενοκιχλεπικοσσυφοφαττοπεριστεραλεκτρυονοπτοπιφαλλιδοκιγκλοπελειολαγῳοσιραιοβαφητραγανοπτερύγων» (Εκκλησ., στ.1169-1175)  του Αριστοφάνη.  Πολιτισμός είναι η γλώσσα’   είναι η επιστήμη και η τεχνολογία. Τελικά, πολιτισμός είναι η σμίλη με την οποία αποτυπώνεται το παρελθόν και χαράσσεται σε νεόκοπο μάρμαρο το παρόν, ώστε να προετοιμάσει το μέλλον με τα εργαλεία μιας νέας πραγματικότητας. Είναι ένα πλουμιστό πανωφόρι, που πρέπει να το κουβαλάμε αγόγγυστα, αν θέλουμε να διαμορφώσουμε τη ζωή μας. Πολιτισμός είναι η δημιουργική ώσμωση ανθρώπων, ιδεών και αξιών, και η θαλερή τύρβη που ταράζει συθέμελα την ύπαρξη , προσφέροντάς της τα ερείσματα για την ολοκλήρωσή της. Πολιτισμός δεν είναι τα υλικά ψιμύθια, αλλά η τέρψη των αισθήσεων.  Δύσβατη ατραπός είναι και μάθημα ζωής.

Ας φροντίσουμε όλοι τον πολιτισμό και ας τον διατηρήσουμε αλώβητο από τις αλλότριες Σειρήνες, διηνεκή και ανέπαφο, και ας τον μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας με τις πράξεις μας, το ήθος και την κοσμιότητα που αρμόζει σε μια τόσο σημαντική παρακαταθήκη.  

Πολιτισμός είναι η συνένωση ψυχών, η κοινή ανάσα ενός  λαού, η απουσία και η παρουσία, η ενδελεχής ενδοσκόπηση στο βάθος του είναι μας.

                                                                                
Νεότερη Παλαιότερη