ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ - Α - ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ

Μεταξύ των δύο οροσειρών, του Πάρνωνος και του Ταΰγετου, και σε υψόμετρο 400 μ. περίπου, βρίσκεται το επιβλητικό και φιλόξενο μοναστήρι των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, 8 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη, με κατεύθυνση την Τρίπολη. Οι αρχές του ανάγονται στον 13ο αιώνα, όταν στη Χαράδρα του Σωφρόνη (βουνό Στοματάρα) θεμελιώθηκε και αναπτύχθηκε μοναστηριακό συγκρότημα, από το οποίο σώζεται ένα εκκλησάκι σε σπηλιά, αγιογραφημένο από το γνωστό ζωγράφο Κων. Μανασή. Στην ανοικοδόμησή του συνέβαλαν αποφασιστικά ο Ανδρόνικος και η Ειρήνη Παλαιολόγοι. Μεταγενέστερα, εξαιτίας των δύσκολων καιρικών συνθηκών και των εχθρικών επιδρομών, οι μοναχοί απεφάσισαν να ανεγείρουν νέα κτίσματα στη σημερινή θέση της Μονής (1615). Γρήγορα παρουσίασε σημαντική άνθηση, με αξιόλογη προσφορά στους χριστιανούς της ευρύτερης περιοχής και λειτουργούσε κρυφό σχολειό στο παρεκκλήσιο της Ζωοδόχου Πηγής. Η ανοδική πορεία της όμως ανεκόπη, όταν το 1770, μετά τα Ορλωφικά, πυρπολήθηκε. Με το μόχθο των μοναχών και τη συμπαράσταση των ευλαβών προσκυνητών της ανέλαβε και πάλι από την καταστροφή και συνέχισε την ευεργετική προσφορά της προς το Γένος των Ελλήνων. Πριν από την Επανάσταση του 1821 είχε πολυάριθμη αδελφότητα μοναχών, μεγάλη περιουσία, απασχολούσε περί τους 200 εργάτες (για τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες) και δεν έπαυσε να προσφέρει λύτρα για την εξαγορά αιχμαλώτων, με αποτέλεσμα — μετά τη λήξη του Αγώνος — να κινδυνεύει με πτώχευση. Ο Θεόδ. Κολοκοτρώνης απηύθυνε επιστολή στον ηγούμενο, με την οποία ευχαριστεί τους πατέρες της Μονής για τις μεγάλες υπηρεσίες που πρόσφεραν στη διάρκεια του Αγώνος. Μετά την πυρπόληση του 1770 ο ηγούμενός της Παϊσιος Ζαχαρακόπουλος ανέθεσε στον ιεροδιάκονο αγιογράφο Γεώργιο Καλλιτεράκη, από την Κρήτη, την επιζωγράφιση του καθολικού.

Οι τοιχογραφίες σώζονται ως σήμερα κι η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ανέλαβε τον καθαρισμό και τη συντήρησή τους. Το τέμπλο είναι των αρχών του 19ου αιώνος, λαϊκής τεχνοτροπίας. Η περίφημη εικόνα των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, έργο του 13ου αιώνος, δυστυχώς έχει κλαπεί από ιερόσυλους το 1980 και κατά πληροφορίες βρίσκεται σε γερμανικό μουσείο. Μεταξύ των διασωθέντων κειμηλίων και εγγράφων περιλαμβάνεται σε αντίγραφο αχτιναμές, που περιγράφει τα προνόμια της Μονής, λόγος για τον οποίο γειτονικά μοναστήρια ζητούσαν την ενσωμάτωσή τους στην Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, επίσης 82 χειρόγραφα αποκείμενα στο Ιστορικό Αρχείο Σπάρτης (μελετήθηκαν από τον καθηγητή Νικ. Βέη) και διάφορα λειτουργικά βιβλία παλαιάς εκδόσεως. Το καθολικό είναι ναός σταυροειδής με τρούλλο, και απομίμηση των αθωνικών και τιμάται στη μνήμη των εν τη λίμνη της Σεβαστείας Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Έχει αποθησαυρισμένα τίμια λείψανα των Αγίων: Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, των υπό του Ηρώδου αναιρεθέντων Νηπίων, Μαγδαληνής και Αρτεμίου.

Οι αδελφοί της Μονής επιδίδονται στην αγιογραφία, ασχολούνται με αγροτικές καλλιέργειες και λειτουργούν τον ξενώνα για την εξυπηρέτηση προσκυνητών. Στις εγκαταστάσεις της Μονής φιλοξενούνται και οι μαθητικές κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης.

from anemourion https://ift.tt/0zcxwDC
via IFTTT