ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ 1974 / ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ - ΑΘΗΝΑ: ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΜΙΑ ιστορικής σημασίας αναμέτρηση πραγματοποιείται στις 8 Δεκεμβρίου, όταν 4,7 εκατομμύρια Ελληνες ψηφοφόροι προσέρχονται στα εκλογικά τμήματα για να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο μόνο ψηφοδέλτια, της «Βασιλευομένης» και της «Αβασιλεύτου» Δημοκρατίας. Ηδη οι Συντακτικές Πράξεις της 1ης Αυγούστου και της 4ης Σεπτεμβρίου του 1974 έχουν ορίσει με σαφήνεια ότι η μορφή του πολιτεύματος θα λυθεί αποκλειστικά με δημοψήφισμα που θα πραγματοποιηθεί το πολύ σε 45 ημέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές. Στις 13 Νοεμβρίου ο Κ. Καραμανλής ανακοινώνει ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 8 Δεκεμβρίου. Το «πολιτειακό» δεν κυριαρχεί κατά την προεκλογική περίοδο, μολονότι όλα τα κόμματα αναγνωρίζουν την κρισιμότητά του. Σε αυτό συντείνει το γεγονός ότι οι πάντες θεωρούν το αποτέλεσμα δεδομένο. Η στάση του Κωνσταντίνου κατά τα «Ιουλιανά» του 1965 και το γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως ηγέτης της Δεξιάς, σε καμιά περίπτωση δεν δίνει την εικόνα υποστήριξης του Κωνσταντίνου, προκαθορίζουν στη συνείδηση όλων τη νίκη των αντιμοναρχικών. Πέντε ημέρες μετά τις εκλογές, ύστερα από συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ο Γ. Μαύρος, αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συμφωνεί να κρατήσει τον αγώνα «μακράν του πεζοδρομίου».
Η ΑΦΙΣΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΠΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙ ΤΟ ΣΤΕΜΜΑ ΣΕ ΟΥΡΟΔΟΧΕΙΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΜΟΝΑΡΧΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρ. Παπανδρέου, αποδέχεται την «αποκομματικοποίηοη» του αντιμοναρχικού αγώνα και προτείνει τη συγκρότηση ενός «αντιμοναρχικού μετώπου» - μια πρόταση που δεν υλοποιείται, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης συγκροτούν τις δικές τους «επιτροπές αντιμοναρχικού αγώνα». Η φιλομοναρχική παράταξη συσπειρώνεται στην Πανελλήνια Κίνηση Βασιλευομένης Δημοκρατίας, με γενικό γραμματέα τον αντιστράτηγο ε.α. Σοφ. Τζανετή. Επισήμως, ο αγώνας για το πολιτειακό διεξάγεται κυρίως μέσω της κρατικής τηλεόρασης, με 8 δεκάλεπτα, ισότιμα κατανεμημένα στους οπαδούς και στους αντιπάλους της βασιλείας. Ο τέως βασιλιάς, που ζει στο Λονδίνο, εμφανίζεται σε δύο τηλεοπτικά δεκάλεπτα. Και οι δύο ομιλίες του φαίνονται να απευθύνονται στο θυμικό των τηλεθεατών, καθώς ο Κωνσταντίνος εκφράζει τη νοσταλγία του για την Ελλάδα, τον τόπο όπου βρίσκονται οι τάφοι των προγόνων του. Οσον αφορά το ιδεολογικό περιεχόμενο του αγώνα υπέρ ή κατά της μοναρχίας, πέρα από τις συνθηματολογικές κορόνες και τις συναισθηματικές εξάρσεις, κινείται σε ένα επίπεδο μάλλον χαμηλό. Ζήτημα αιχμής παραμένει η στάση του τέως βασιλιά κατά τη διάρκεια της επταετίας, καθώς οι φιλοβασιλικοί υποστηρίζουν ότι ο Κωνσταντίνος εξαρχής εναντιώθηκε στη δικτατορία και προσπάθησε να αποτρέψει την αιματοχυσία. Οι αντιβασιλικοί αντιτείνουν ότι ο τέως βασιλιάς προετοίμαζε και ο ίδιος πραξικόπημα κατά τις παραμονές της 21ης Απριλίου, ότι κάλυψε τη δικτατορία στην πρώτη κρίσιμη φάση της, ότι υπέγραφε όλα τα διατάγματα της χούντας μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου του 1967 και στη συνέχεια σώπασε, ενώ παράλληλα ελάμβανε τη βασιλική χορηγία. Αν και οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν αναδιπλωθεί και παραμένουν στο περιθώριο του πολιτειακού αγώνα και μολονότι δεν διεξάγονται μεγάλες συγκεντρώσεις, ο λαός δεν μένει αμέτοχος. Η αφίσα με το στέμμα που έχει μετατραπεί σε ουροδοχείο είναι το σύμβολο της αντιβασιλικής πτέρυγας. Οι φοιτητικές παρατάξεις και οι πολιτικές νεολαίες της Αριστεράς εξορμούν με «καραβάνια» στην επαρχία, διαδίδοντας τις αντιμοναρχικές θέσεις τους. Αντίστοιχες εξορμήσεις διεξάγονται από κλιμάκια γνωστών ηθοποιών (Μάνος Κατράκης, Τζένη Καρέζη, Κώστας Καζάκος, Νίκος Κούρκουλος κ.ά.). Ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος παραμένει αυστηρά ουδέτερος, ενώ ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την «Αβασίλευτο». Ηπιο κλίμα κυριαρχεί κατά τις τρεις εβδομάδες πριν από
«ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΑΦΟΙ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΟΥ», ΔΗΛΩΝΕΙ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΕ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΜΗΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΛΙΓΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 8ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
το δημοψήφισμα, ενώ οι συνθήκες διεξαγωγής της ψηφορορίας της 8ης Δεκεμβρίου είναι, κατά γενική ομολογία, άψογες και αδιάβλητες. Το βράδυ της Κυριακής, όταν γνωστοποιούνται τα πρώτα αποτελέσματα, που δίνουν μεγάλο προβόδισμα στην «Αβασίλευτο», ο λαός της Αθήνας ξεχύνεται στους δρόμους. Το 69,2% των ψηφοφόρων τάσσεται υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας και υπέρ της βασιλευομένης το 30,8%. Το ποσοστό αποχής είναι 24,5%, δηλ. κατά 4% μεγαλύτερο από ό,τι στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Προπύργιο της μοναρχίας αναδεικνύεται η Λακωνία, ενώ η Κρήτη δίνει τα υψηλότερα ποσοστά υπέρ της Αβασιλεύτου. Με το δημοψήφισμα του 1974 επιλύεται οριστικά ένα πρόβλημα που συνδέθηκε με τις πιο δραματικές εθνικές κρίσεις του τόπου μας, όπως δηλώνει τα ξημερώματα της Δευτέρας ο Κ. Καραμανλής, υπενθυμίζοντας ότι το πολιτειακό τέθηκε εκτός κομματικών ανταγωνισμών και, επομένως, κανείς δεν δικαιούται να εμφανίζει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ως δικό του έργο. Ο Γ. Μαύρος και ο Α. Παπανδρέου διατείνονται ότι η λαϊκή ετυμηγορία διασφαλίζει την εθνική ανεξαρτησία. Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει το αποτέλεσμα μεγάλη νίκη του λαϊκού κινήματος, ενώ το ΚΚΕ εσωτερικού υπογραμμίζει την αξία της πλατιάς ενότητας που σφυρηλατήθηκε ανάμεσα στους πολίτες των πιο διαφορετικών παρατάξεων. Φιλοβασιλικοί κύκλοι κρίνουν πως το 30,8% που συγκέντρωσε η μοναρχία συνιστά ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό, καθώς ο Κωνσταντίνος φορτώθηκε όλες τις αμαρτίες της δυναστείας και όχι μόνο τις δικές του και υποχρεώθηκε να δώσει μια μάχη μόνος και από μακριά, χωρίς την οργανωμένη υποστήριξη της συντηρητικής παράταξης ή του στρατού. Το δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος, πέρα από τις σημαντικές ιστορικές του συνέπειες, συμπυκνώνει τα κύρια χαρακτηριστικά της μεταπολιτευτικής περιόδου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, του οποίου η πολιτική διαδρομή σημαδεύτηκε από την εύνοια αλλά και τη δυσμένεια του παλατιού, αποδεικνύεται κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, καθώς κατορθώνει να αποκομματικοποιήσει τον πολιτειακό αγώνα, να απομακρύνει τη σκιά της «παρελθοντολογίας» και να απαλλαγεί οριστικά και αμετάκλητα από το κέντρο εξουσίας που αποτελούσε το παλάτι, η στάση του οποίου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απομάκρυνσή του από την πρωθυπουργία το 1963.
from anemourion https://ift.tt/2KNMOfS
via IFTTT