2 επιστολές του Κ. Παλαμά για τον Χ. Λαμπράκη

του Σωκράτη Β. Κουγέα
«Γραφείον Γενικού Γραμματέως Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου». Σ’ αυτό το επιστολόχαρτο γράφει ο Παλαμάς την επιστολή τον προς τον φίλο τον Χρ. Λαμπράκη.
«Η υπαλληλία μου έγινε βάσανο». Τη φράση αυτή γράφει το 1920 ο Κωστής Παλαμάς εξομολογούμενος στον Χρίστο Λαμπράκη — φιλόλογο πολλά υποσχόμενο που, όμως, έφυγε νωρίς για τη δυσάρεστη κατάσταση που βίωνε εγκλωβισμένος στη γραμματεία του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εργαζόταν από το 1897 σαν γραμματέας. Και συνεχίζει «είμαι abruti από το γραφείο που σου γράφω…, μου λείπει η άνεση, ήθελα αέρα. Κάτι μου λείπει…».

Ο αποδέκτης είχε μεταβεί το 1919 στη Βασιλεία για μεταπτυχιακές σπουδές. Εκεί γνωρίζει τη Leonie Maunoir, κόρη του Louis—Anne Winton Maunoir, έναν από τους ιδρυτές του Ερυθρού Σταυρού, και την Eliza—Emilie. Ο σφοδρός έρωτας τους οδηγεί να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου και στο αγγελτήριο του γάμου τους ο Κωστής Παλαμάς απαντά στις 20 Αυγούστου 1920 με ευχετήρια επιστολή γραμμένη με το ιδιαίτερο ύφος και τη χαρακτηριστική ευαισθησία του ποιητή:

Το χαρμόσυνο άγγελμα του γάμου σου μου ήρθε σα γλυκοψιθύρισμα χελιδονιού που μας φέρνει την άνοιξη. Ευχήθηκα σε κάποιον από τους θεούς μου — ο υμέναιος θα ήταν — να σας κρατεί ευλογημένους πάντα κάτω από τη σκέπη του, φέρνοντας σας πάντα — και με όλα τα παραστρατήματα της ζωής — σε δρόμους ίσιους, φωτεινούς, ροδόστρωτους.

Στην εκλεχτή σου συντρόφισσα πρόσφερε τους εγκάρδιους χαιρετισμούς από ένα Έλληνα ποιητή που ευτύχισε να συναντήσει στη ζωή του — πράγμα κάπως σπάνιο — ένα φίλο πολύτιμο για μένα με τόση γνώση και με τόση συμπάθεια.

Στη συνέχεια με τεχνική αποστροφή ο ποιητής μετατοπίζει το ενδιαφέρον στα δικά του δεινά. Η ευτυχία, που προοιωνίζεται για τον φίλο του, αντιπαρατίθεται στη δική του δυστυχία:

Το φίλο αυτό παρακαλά τώρα ο ποιητής να τον συγχώρηση για τη μακροχρόνια σιωπή του. Με τριγυρίζουν κάποια γεράματα πολύ αντιπαθητικά. Ήθελα να φύγω κάπου, να συγκεντρωθώ, να μιλήσω με τον εαυτό μου, να περισυλλεχθώ. Η υπαλληλία μου έγινε βάσανο, και είμαι abruti από το γραφείο που σου γράφω, — καθώς βλέπεις από το χαρτί — μου λείπει η άνεση, ήθελα αέρα. Κάτι μου λείπει και το τελευταίο βιβλιαράκι μου τα Δεκατετράστιχα που θα σου στείλω, ανεξάρτητα απ' την τέχνη του, δουλεμένα με τον επίμονον έρωτα ενός σονεττογλύπτη, είναι καλυμμένο από νεανικές asperatives και γεροντικές αμαρτίες.

Και καταλήγει:

Πρώτος, πολύ πριν λάβω το αγγελτήριο του γάμου σου, μου γνωστοποίησε την είδηση ο φίλος κ. Κουγέας.

Με την ελπίδα πως αργά ή γρήγορα θα ξανανταμωθούμε κάτω από τον ελληνικό ουρανό σε φιλώ με όλη μου την καρδιά.

Κωστής Παλαμάς

Η συνάντηση των δύο φίλων όπως την ευχήθηκε ο συντάκτη της επιστολής, πρέπει να έγινε λίγα χρόνια κατόπιν, μόνο που τότε πια τον Χρ. Λαμπράκη τον είχε βρει η μεγαλύτερη δυστυχία: ύστερα από 6 χρόνια μέθης από ευτυχία, το ζευγάρι χωρίζει ο θάνατος: η αγαπημένη του Leonie πεθαίνει κι αυτός απελπισμένος επιστρέφει στην Ελλάδα, στην ιδιαίτερη πατρίδα του το Βουργαρέλι. Τελικά δεν αντέχει τον χωρισμό και θέτει τέρμα στη ζωή του το 1925. Εκτελεστές των επιθυμιών του σύμφωνα με την ιδιόχειρη διαθήκη του ορίζονται ο Σωκράτης Κουγέας και ο Μπέρτος που απευθύνονται προς τον Κ. Παλαμά για να του εκχωρήσουν ορισμένα από τα υπάρχοντα του Χρ. Λαμπράκη. Το πιο πιθανό είναι ότι επρόκειτο για τα βιβλία του έξοχου και πρόωρα χαμένου φιλολόγου. Ο Κ. Παλαμάς απαντά στον Σωκράτη Κουγέα:


29 Μαΐου 1926
Αγαπητέ φίλε
Πρέπει και ξεχωριστά να σας ευχαριστήσω και σας και το φίλο κύριο Μπέρτο για την ευγενικότατη προσφορά σας που με συγκίνησε, εις μνήμη του αλησμόνητου μας Λαμπράκη. Αλλά δεν πρέπει να με παρεξηγήσετε για την ευρύτερη σκέψη μου, ύστερα από την ομιλία μας. Μου είναι αδύνατο να τη δεχθώ την προσφορά σας, γιατί μου είναι απολύτως αδύνατο να τη χρησιμοποιήσω. Σας είπα ότι «θα την εδεχόμην ως κειμήλιον.». Αλλά στοχάζομαι ότι στο σπίτι μου δεν υπάρχει τόπος και τρόπος για τη διατήρηση, έστω και ως ενθύμιον. Ετσι θα κινδυνεύη να καταστραφή, άδικα. Γι' αυτό είναι προτιμώτερο να σκεφθήτε πώς, κάπως άλλως, να τη χρησιμοποιήσετε. Και πάλι σας ευχαριστώ και μένω υποχρεωμένος, με τα ειλικρινέστατα αισθήματα τιμής και αγάπης.
Κωστής Παλαμάς


ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

1. Ο Χρίστος Λαμπράκης γεννήθηκε στη Δροσοπηγή Τζουμέρκων το 1882. Σπούδασε Φιλολογία στην Αθήνα και υπηρέτησε ως καθηγητής στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδεύσεως. Στη Βασιλεία και στη συνέχεια στο Μόναχο και στο Βερολίνο μετέβη για να συνεχίσει τις σπουδές του. Γύρισε στην Ελλάδα το 1925 όπου μη αντέχοντας τον χαμό της γυναίκας του αποσύρθηκε στο χωριό του όπου και έθεσε τέρμα στη ζωή του. Με διαθήκη άφησε την προικώα περιουσία στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης για να ιδρυθεί έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας και Γλώσσας εις μνήμην Χρίστου και Λεωνής Λαμπράκη. Η έδρα υφίσταται μέχρι και σήμερα.


ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΤΟΥ
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 2003




from ανεμουριον https://ift.tt/38VFFDt
via IFTTT

Δημοσίευση σχολίου

To kaliterilamia.gr σέβεται το δικαίωμα όλων των χρηστών να εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα, να μην δημοσιεύει συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια. Έτσι όποια σχόλια, περιέχουν ακατάλληλα προς το κοινό χαρακτηριστικά θα αποσύρονται από τον ιστότοπο.

Νεότερη Παλαιότερη